NASA, yeni yayımladığı çarpıcı kozmos haritasının, evrenin uzun süredir merak edilen bazı gizemlerini çözmeye katkı sağlayabileceğini açıkladı.
Ajansın SPHEREx uzay teleskobuyla çekilen ve tüm gökyüzünü kapsayan ilk haritası, aletin gözünden gökyüzünün üç boyutlu görünümünü oluştururken kozmik tozları pembe-kırmızıyla, hidrojen gazlarını elektrik mavisiyle, yıldızlarıysa beyaz, mavi ve yeşillerle gösteriyor.
Panoramik görüntü, insan gözüyle görülemeyen kızılötesi ışık dalga boylarını tespit etme yeteneği sayesinde bunları ve düzinelerce başka rengi yakalıyor.
Renkler sayesinde gökbilimciler, teleskopla yüz milyonlarca galaksi arasındaki mesafeyi ölçebilirken, haritanın üç boyutlu görünümü de resimde yakalanan galaksilerin evrende nasıl dağıldığını hesaplıyor. "Kırmızıya kayma" diye bilinen bir olgu nedeniyle, ışığın uzaması veya daralması sonucu daha uzaktaki galaksiler kırmızı, daha yakın olanlarsa mavi görünüyor.
Bilim insanları, teleskobun martta alçak Dünya yörüngesine fırlatılmasından bu yana topladığı verileri kullanarak galaksilerin, evrenin yaklaşık 14 milyar yıllık tarihi boyunca nasıl değiştiğini inceleyecek ve muhtemelen Samanyolu Galaksisi'nde yaşam için gerekli temel bileşenlerin nasıl oluştuğu hakkında daha fazla bilgi edinecek.
NASA yaptığı açıklamada, "İnsan gözüyle görülemeyen bu 102 kızılötesi ışık dalga boyu kozmosta yaygındır ve tüm gökyüzünü bu şekilde gözlemlemek, bilim insanlarının büyük soruları yanıtlamasını sağlayacak" ifadelerini kullanıyor.
Bu sorular arasında, Büyük Patlama'yı takiben saniyenin milyarda birinin trilyonda birinin trilyonda birinde meydana gelen çarpıcı bir olayın, evrenimizdeki yüz milyonlarca galaksinin üç boyutlu dağılımını nasıl etkilediği de var.
James Webb Uzay Teleskobu da kızılötesi ışığı görebilse de SPHEREx'in kapsadığı alan binlerce kat daha fazla.
Bugüne kadar hiçbir görev, tüm gökyüzünü SPHEREx kadar çok renkte haritalamadı.
"Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization and Ices Explorer" (Evren Tarihi, Yeniden İyonlaşma Dönemi ve Buzların Kaşifi Spektrofotometresi) diye de bilinen SPHEREx teleskobu, halihazırda Dünya'nın yaklaşık 645 km yukarısında yörüngede yer alıyor.
Günde yaklaşık 14,5 kez Dünya'nın etrafında dönüyor, gökyüzünün bir dairesel şeridi boyunca yaklaşık 3 bin 600 görüntü alıyor ve tüm gökyüzünü 360 derece yakalamak için sürekli yön değiştiriyor.
İki yıllık görevi boyunca üç kez daha tüm gökyüzünü tarayarak 450 milyondan fazla galaksi ve Samanyolu'ndaki 100 milyondan fazla yıldız hakkında veri toplayacak.
NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı Direktörü Dave Gallagher, "SPHEREx, büyük bilimsel sonuçlar veren orta ölçekli bir astrofizik görevi" diyor.
Cesur fikirleri nasıl gerçeğe dönüştürdüğümüzün ve bunu yaparken muazzam bir keşif potansiyelinin kilidini nasıl açtığımızın olağanüstü bir örneği.
Independent Türkçe
