Taylor Swift, 2023'te çarpıcı bir rekor kırdıhttps://turkish.aawsat.com/ya%C5%9Fam/k%C3%BClt%C3%BCr-sanat/4795361-taylor-swift-2023te-%C3%A7arp%C4%B1c%C4%B1-bir-rekor-k%C4%B1rd%C4%B1
Taylor Swift, geçen yıl ABD'deki plak satışlarını domine etti ve satılan her 15 plaktan biri süperstara aitti.
Bu başarı 2023'ü, Swift'in plakları en çok satan sanatçı olduğu üst üste üçüncü yıl yaptı. 2022'de satılan her 25 plak albümünden biri Swift'e aitti.
Billboard'daki raporlara göre, geçen yıl ABD'de 49,61 milyon plak satıldı. Bu rakam, 43,46 milyon plak satılan 2022'ye kıyasla yüzde 14,2 artış demek.
2023'te satılan tüm plaklardan 3 milyon 484 bini Swift'e aitti. Bu rakam, sektörün toplamının yüzde 7'sine denk geliyor. En fazla satış yapan bir sonraki sanatçı da 646 bin kopyayla Lana Del Rey oldu.
Onların ardından; Tyler, the Creator (552 bin), Travis Scott (474 bin), Olivia Rodrigo (408 bin), Kendrick Lamar (382 bin), Metallica (378 bin), The Beatles (373 bin), Fleetwood Mac (357 bin) ve Mac Miller (354 bin) geldi.
Plak satışları geçen yıl ABD'deki tüm albümlerin yüzde 47,1'ini ve tüm fiziksel albüm satışlarının da yüzde 57'sini oluşturdu.
2023'ün en çok satan 10 plak albümü şöyleydi:
1. Taylor Swift - 1989 (Taylor's Version)
2. Taylor Swift - Speak Now (Taylor's Version)
3. Taylor Swift - Midnights
4. Travis Scott - Utopia
5. Taylor Swift - Folklore
6. Olivia Rodrigo - Guts
7. Taylor Swift - Lover
8. Lana Del Rey - Did You Know That There’s a Tunnel Under Ocean Blvd
9. Fleetwood Mac - Rumours
10. Lana Del Rey - Born To Die
Geçen ekimde Swift'in milyarder statüsüne ulaştığı resmen doğrulanmıştı.
34 yaşındaki Swift'in bu finansal dönüm noktasına ulaşmasında "Taylor's Version" adlı yeniden kaydedilmiş albümleri, kârlı Eras turnesi ve gişe rekorları kıran konser filmi etkili oldu.
1989 (Taylor's Version) albümünün yayımlanmasından önce Bloomberg, Swift'in markasını "aslında dünyanın en sadık müşteri tabanına sahip çok uluslu bir holding" diye tanımlamıştı.
Swift'in moda, alkollü içecek ya da makyaj malzemeleri gibi diğer girişimler yerine sadece müzik ve performansıyla milyarder statüsüne ulaşan az sayıdaki sanatçıdan biri olduğu belirtiliyor.
Bloomberg, Swift'in net değerinin aşağıdaki kategorilere ayrılabileceğini tahmin ediyor. Yeni albümler ve yeniden kaydedilen Taylor's Version'lar dahil olmak üzere 2019'dan bu yana yayımlanan müzik kataloğunun 400 milyon dolar, konserler, bilet satışları ve ticari malların 370 milyon dolar değerinde olduğu düşünülüyor.
Paranın geri kalanını dijital müzik platformlarından (120 milyon dolar), 5 şahsi mülkünden (110 milyon dolar) ve müzik satışlarından elde ettiği telif haklarından (80 milyon dolar) kazandığı tahmin ediliyor.
Hepimize "görmeyi" öğreten fikir işçisi: John Berger'ın 4 eserihttps://turkish.aawsat.com/ya%C5%9Fam/5105811-hepimize-g%C3%B6rmeyi-%C3%B6%C4%9Freten-fikir-i%C5%9F%C3%A7isi-john-berger%C4%B1n-4-eseri
Hayatı boyunca birçok çalışma kaleme alan John Berger'ın, Spinoza'nın "hayali çizimleri" hakkındaki Bento'nun Eskiz Defteri ve Picasso'nun Başarısı ve Başarısızlığı eserlerini de öneririz (AFP)
Hepimize "görmeyi" öğreten fikir işçisi: John Berger'ın 4 eseri
Hayatı boyunca birçok çalışma kaleme alan John Berger'ın, Spinoza'nın "hayali çizimleri" hakkındaki Bento'nun Eskiz Defteri ve Picasso'nun Başarısı ve Başarısızlığı eserlerini de öneririz (AFP)
Minerva'nın Baykuşu bu hafta, yazar John Berger'ın kitaplarını takip ederek insan ve sanat arasındaki çok katmanlı ilişkilerin incelendiği bir yolculuğa çıkacak.
1926 doğumlu Britanyalı ressam, şair ve sanat eleştirmeni Berger, yapıtlarıyla bir neslin estetik anlayışını ve sanat eserlerini yorumlama biçimini kökten değiştirdi.
Resim öğretmenliği yaptığı 1950'lerde Birleşik Krallık'ın köklü dergilerinden New Statesman'da 10 yıla yakın sanat eleştirisi yazıları kaleme aldı. Bir yandan da roman ve şiirler yayımladı.
Sol düşüncede sanatın alımlanışına çok önemli katkılar yapan Berger'ın Uykuya Yatmak kitabı, Metis etiketiyle bu ay okurlarla buluştu. Biz de kalıpları kıran yaklaşımlarıyla herkesi etkileyen yazarın 4 eserini ele aldık.
Uykuya Yatmak
Berger'ın kızı Katya Berger'la kaleme aldığı Uykuya Yatmak, İtalya'daki Mantua şehrinde yer alan San Giorgio Kalesi’ndeki "Gelin Odası"nın (Camera degli Sposi) duvar resimleri üzerine bir meditasyon.
Uykuya yatmak için tasarlanmış bu özel odadaki tablolar, baba kız arasında ölüm, yaşam, hatıralar ve unutuş gibi çeşitli konular üzerine harika bir sohbet başlatıyor.
İtalyan gravürcü Andrea Mantegna'nın elinden çıkan eserlerden detaylara yer verilen Uykuya Yatmak, tamamı renkli bir resim kitabı.
Bergerlar, Rönesans ressamı Mantegna'nın, resimde bir perspektif tekniği olan rakursiye en iyi örnek olarak gösterilen Ölü İsa tablosunu da inceliyor.
Okurlara ikilinin mektuplaşmalarının yer aldığı Tiziano: Su Perisi ile Çoban'ı da öneririz. Tiziano'nun 1990'larda Venedik'te açılan bir sergisinden yola çıkan kitap, Berger ve kızı arasında sanat ve hayat üzerine bir sohbete dönüşüyor.
Berger'ın 1972'de BBC'de yayımladığı ve sonra da aynı yıl kitaplaştırdığı Görme Biçimleri, onun dünya çapında tanınmasını sağladı.
Batı sanat kanonunu geleneksel bir çerçevede tanıtan Britanyalı sanat tarihçisi Kenneth Clark'ın Medeniyet (Civilization) adlı belgeseline bir yanıt olarak hazırlanan Görme Biçimleri, bu hedefin çok daha ötesine geçerek estetik alanında çığır açıcı bir işe dönüştü.
Berger'ın BBC belgeseli, sanat eleştirmenliğinin kurumsal kapalılığına karşı çıkarak, görme edimini daha demokratik bir zemine taşıdı (@aletheia__/Twitter)
Sanat eserlerini sınırları önceden belirlenmiş parametrelerle okumayı reddeden Berger, yapıtları incelikli bir söylem analizinden geçirerek onlarda gizli duran ideolojik örüntüleri açığa çıkarıyor. Eserlerle ilişkinin imkanları, tarihsel ve toplumsal olanla bağlantımızı da belirliyor:
Bir doğa resmi 'gördüğümüzde' kendimizi onun içine koyarız. Geçmişte yapılmış sanata 'bakıyorsak' o zaman kendimizi tarihin içine koymuş oluruz. Bu sanatı görmemiz engellendiğinde aslında bizim olan tarihten yoksun bırakılmış oluruz.
Berger'ın klasiğine dönüşen çalışma, Batı sanatındaki nü eserleri ele alırken vurguladığı "eril bakış" yaklaşımıyla, feminist kuramla da dirsek teması kuruyor. Görme Biçimleri, yağlıboya tablolardan reklamlara kadar görselliği ve imgeleri anlamak için gelecek kuşaklara yenilikçi bir yol açtı.
Kitapta Berger'ın yanı sıra BBC belgeselinde çalışan Sven Blomberg, Chris Fox, Michael Dibb, Richard Hollis'in de imzası var. Bu büyük eser, bu ay Metis Yayınları'nda 30. baskısını yaptı.
1972'de yayımlanan G., Berger'a Birleşik Krallık'ın prestijli Booker Ödülü'nü getirdi.
Berger, ödül kabul konuşmasında sponsor Booker-McConnell firmasının Karayipler’deki işçileri sömürmesini eleştirerek dikkatleri üzerine çekti. Ayrıca ödül parasının yarısını da siyahların ve azınlıkların hakkı için mücadele veren Britanya Kara Panterleri'ne bağışladı.
I. Dünya Savaşı öncesinde geçen romanda, Don Juan tarzı hareketli bir hayat süren başkahraman G.'nin hikayesini takip ediyoruz. Gerek cinsel ilişkiler gerekse aşkın zihinsel ve duygusal boyutları hakkındaki incelikli anlatımıyla G., sadece uçarı bir kahramanın kaçamaklarını konu edinmiyor.
Ressam ve sanat eleştirmeni kimliğiyle tanınan Berger, aynı zamanda başarılı bir edebiyatçıydı (AFP)
Britanya İmparatorluğu'yla Boer halkları arasındaki Boer Savaşı ve 1898'de Milanolu işçilerin ayaklanması gibi olayların arka planda yer aldığı roman, şahsi ve tarihsel deneyimlerin iç içe geçmişliğini de vurguluyor.
Berger'ın kaleme aldığı kurmaca eserler arasında "Onların Emeklerine" üçlemesini de öneririz. Domuz Toprak, Bir Zamanlar Europa'da, Leylak ve Bayrak romanlarından oluşan üçleme, modern toplumda köylülüğün dönüşümü üzerine çarpıcı bir yaklaşım sunuyor.
Berger'ın 1971'le 2001 arasında kaleme aldığı 7 denemeyi bir araya getiren Hayvanlara Niçin Bakarız?, bunlara ek olarak bir şiir ve çizimi de okurlarla buluşturuyor.
Homeros'tan günümüze insanlarla hayvanlar arasındaki ilişkiyi inceleyen Berger, bu bağın kapitalizmle birlikte nasıl ortadan kalktığını gösteriyor. Hayvanat bahçelerinin işlevi sorgulanırken, dünyada var olma deneyimimizin geçirdiği şiddetli dönüşüm de gözler önüne seriliyor.
Berger'ın insanlarla hayvanlar arasındaki ilişkinin dönüşümünü incelediği çalışması, kuvvetli bir modern toplum eleştirisi sunuyor (@LAReviewofBooks/Twitter)
Doğa ve insan ilişkisine dair basmakalıp düşüncelerle kestirme yollara kaçmayan bu denemeler, insanın sanatla kazandığı estetik deneyimin her şeye rağmen bir umudu koruduğunu da hatırlatıyor.
"Hayvanat bahçesi ancak hayal kırıklığı yaratabilir" diyen Berger, merkeze tabii ki yine bir "görme" meselesini yerleştiriyor:
Hayvanat bahçelerinin kamusal amacı ziyaretçilere hayvanlara bakma olanağı sağlamaktır. Oysa hayvanat bahçesine gelen hiçbir yabancı bir hayvanla göz göze gelemez. Olsa olsa hayvanın bakışı şöyle bir parlar, sonra ona bakandan uzaklaşır. Hayvanlar başka yana bakarlar. Görmeden uzaklara bakarlar. Dış dünyayı mekanik olarak tararlar. Karşılaşmalara karşı bağışıklık kazanmışlardır, çünkü hiçbir şeyin artık onların dikkatini çekecek kadar merkezi bir önemi kalmamıştır.
Berger yola ressam olarak başladı ama 2017'de aramızdan ayrıldığında sanat eserlerinden çok romanları, şiirleri ve denemeleriyle ardında bugün herkese ilham kaynağı olmayı sürdüren bir külliyat bıraktı.
1990'larda verdiği bir söyleşide Berger, yazma serüveninin başlangıcını sade ama vurucu şekilde özetlemişti:
Dünya daha insancıl bir yer olsaydı, hiç yazmazdım. Yalnızca çizerdim.
"Görmek her şeyden önce gelir" diyen Berger, genç sanatçı ve yazarlara mücadelenin erdemlerini öğretirken, imajların asla masum olmadığını da gösterdi. Hâlâ ondan öğrenecek çok şeyimiz var.
