Böbrek taşının dikkat edilmesi gereken 6 semptomu

Böbrek taşının dikkat edilmesi gereken 6 semptomu
TT

Böbrek taşının dikkat edilmesi gereken 6 semptomu

Böbrek taşının dikkat edilmesi gereken 6 semptomu

Sağlık sitesi onlymyhealth’de yayınlanan bir rapora göre Artemis Hastanesi’nden Ürolog Dr. Nitin Shrivastava, zamanında tedavi edilmezse böbrek taşlarının böbrek yetmezliğine yol açabileceği uyarısında bulundu.

Dr. Shrivastava’ya göre ateş veya idrar yolu enfeksiyonu gibi semptomları görmezden gelmek sağlığa zarar verebilir. Zira bunlar, tıkanmış bir idrar akışının enfeksiyon oluşturduğunda ve irin üretimine yol açabilen acil bir durumun söz konusu olduğuna işaret ediyor olabilir. Bu durum da ‘Sepsis’ (hayati tehlikeye neden olabilecek enfeksiyon komplikasyonu) olarak bilinen kan dolaşımına geçen ciddi enfeksiyonlara yol açabilir.

Şarku’L Avsat’ın uzmanlardan aktardığı habere göre göz ardı edilmemesi gereken böbrek taşının altı belirtisi bulunuyor:

1. Yanlarda, sırtta veya karında ağrı

Dr. Shrivastava, böbrek taşlarının genellikle sırtta yanlarda, sol veya sağ tarafta ağrıya neden olduğunu belirtti. Bu, taşın nerede olduğunda göre değişiyor örneğin taş henüz böbrekte ise ağrı yanlarda ve sırta doğru hissediliyor. Taş, üreter olarak bilinen borunun içine doğru kayarsa, ağrı öne ve kasık bölgesine doğru hareket etmeye başlıyor. Ağrılar genellikle kramp olarak görülüyor. Bu durumda, hızlı bir şiddetli ağrı başlangıcı olur ve bir süre sonra kendi başına veya ilaçla rahatlar ancak sonra geri dönüyor. Bu ağrı, yanlardan veya sırttan aynı tarafın kasık bölgesine kadar yayılıyor.

2. İdrar yaparken ağrı (Disüri)

Böbrek taşı olan kişiler idrar yapmakta zorluk çeker. İdrar yaparken ağrı veya yanma hissi olabilir.

Dr. Shrivastava, buna eşlik eden bir idrar aciliyetin de olabileceğini belirtti. Bu da hastanın geciktirilemeyecek kadar acil bir tuvalete çıkma ihtiyacı hissettiği anlamına gelir ve idrar sızması yaşanabilir. İdrar yaparken yanma hissi, bazen taşın kendisinden kaynaklanan idrar yolu enfeksiyonunun da kaynaklanabilir.

3. İdrarda kan (Hematüri)

Dr. Shrivastava idrarda kan görülmesine ilişkin şunları söyledi:

“Böbrek taşları idrarda görünür bir kanamaya hem de idrarda çıplak gözle görülemeyen ancak bir idrar tahlili sırasında saptanan mikroskobik bir kanamaya neden olabilir. Bu, taşın böbreğin veya üreterin içinde rahatsızlığa neden olmasından kaynaklanır. Bu kanama zaman zaman oldukça endişe verici olabilir ve genellikle ağrı ile bağlantılıdır. Hastalarda genellikle yan ağrısı (vücudun bir tarafında, üst karın ile sırt arasında ağrı) ve idrarda kan görülür. Bu semptomlar böbrekte veya üreterde bir taşın olduğunu gösterir.”

4. Ateş veya titreme

Çoğu durumda hasta böbrek taşları sonucu ateşlenme yaşayabilir. Böbrek taşlarının ciddi bir semptomu olabileceğinden bu belirtiyi göz ardı etmemeniz gerekir. Ateşin eşlik ettiği herhangi bir böbrek taşı, mümkün olan en kısa sürede üroloğunuza görünmenizi gerektiren acil bir durumdur.

5. Kusma

Özellikle taş idrar borusuna girmiş ve idrar akışını engellemişse mide bulantısı ve kusma yaşayanabilir. İdrar akışı engellendiğinde böbrek şişer ve idrar birikir. Bu da hastalarda mide bulantısı ve kusmaya neden olur.

6. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu

Dr. Shrivastava, böbrek taşların pürüzsüz bir yüzeye sahip olanların, bazen sadece bir idrar yolu enfeksiyonu ile ortaya çıkabileceğini söyledi. Böbreğin içi hafifçe tahriş olduğundan daha az ağrı ve kusma olur, ancak taşın kendisi bir idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir. Herhangi bir derecede idrar akışı tıkanıklığı oluşursa, bu enfeksiyon kötüleşebilir ve hastada titreme ile yüksek dereceli ateş gelişir. Bir taş üreteri tıkadığında, etkilenen böbrekte idrar birikmesine neden olarak böbrek dokularında basınç ve potansiyel hasara yol açabilir. Bu nedenle böbrek taşınız olduğundan şüpheleniyorsanız veya bunlarla ilişkili semptomlar yaşıyorsanız tıbbi yardım almanız önemlidir. Bir sağlık uzmanı durumu değerlendirebilir. Uygun tedaviyi sağlayabilir ve ilerde taş oluşumunu önleme konusunda tavsiyelerde bulunabilir.



Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
TT

Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)

Dubai çikolatasının popülaritesi, Antep fıstığı arzında küresel bir krize yol açarak dünya çapında fıstık kıtlığını şiddetlendirdi ve fiyatların hızla yükselmesine neden oldu.

Antep fıstığı kreması, kadayıf ve sütlü çikolatanın birleşiminden oluşan Dubai çikolatası, 2021 yılında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli çikolata şirketi Fix tarafından piyasaya sürülmesinin ardından büyük ilgi gördü ve bir TikTok videosu viral oldu. Aralık 2023'te yayınlanan video 120 milyondan fazla izlendi ve fıstıklı çikolataya karşı küresel bir tutku uyandırarak birçok benzer ürünün ortaya çıkmasına neden oldu.

Kuruyemiş perakendecisi CG Hacking'den Giles Hacking, bu tutku nedeniyle Antep fıstığı fiyatlarının bir yıl önce pound (ağırlık ölçüsü birimi) başına 7,65 dolardan şu anda pound başına yaklaşık 10,30 dolara yükseldiğini söyledi. Hacking, “Şu anda Antep fıstığı piyasasında arz sıkıntısı yaşanıyor” dedi.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığı habere göre, tüketiciler o kadar heyecanlı ki, Birleşik Krallık gibi ülkelerde bazı mağazalar her müşterinin alabileceği çikolata sayısını sınırlıyor.

vfdghty
Berlin'deki bir tatlı dükkanında Dubai çikolataları hazırlanıyor. (Arşiv - AFP)

Antep fıstığının ana ihracatçısı olan ABD'de geçen yıl hayal kırıklığı yaratan hasadın ardından Antep fıstığı stokları zaten azalmaktaydı. Hacking, ABD mahsulünün normalden daha kaliteli olduğunu ve bunun da genellikle çikolata ve diğer gıdalar için malzeme olarak satılan ucuz, kabuksuz Antep fıstığı içlerinin arzını azalttığını söyledi. Hacking, “Çok fazla arz yoktu. Bu yüzden Dubai çikolatası geldiğinde ve çikolatacılar ellerine geçen tüm ürünleri satın aldıklarında, dünyanın geri kalanında bir kıtlık yaşandı” ifadelerini kullandı.

BAE'ye Antep fıstığı ihracatı

İran gümrük idaresine göre, dünyanın en büyük ikinci antepfıstığı üreticisi olan İran, Mart 2025'te sona eren altı aylık dönemde BAE'ye bir önceki 12 aya kıyasla yüzde 40 daha fazla antepfıstığı ihraç etti.

İran Antep Fıstığı Derneği yönetim kurulu üyesi Behruz Ağa, kıtlığın, küresel fıstık arzının talebi aştığı ve fiyatların düşmesine neden olduğu 2023'ten keskin bir geri dönüşü temsil ettiğini söyledi.

Yetiştiricilikte dönüşüm

Kaliforniya'da bazı çiftçiler badem fiyatlarının düşmesi nedeniyle son yıllarda bademden Antep fıstığına geçiş yaptı. Ancak bu ağaçlar eylül ayındaki bir sonraki hasada kadar üretime başlamayacak.

Diğer yandan çikolata üreticileri yeterince krema dolgulu çikolata üretemediklerini söylüyor.

Financial Times’a göre çikolata severler zaten kakao arzında yaşanan sıkıntıdan mustaripti ve bu durum 2024 yılında sert hava koşulları ve hastalıkların mahsulü etkilemesiyle fiyatların neredeyse üç katına çıkmasına neden oldu. Üreticiler, kakao kullanımını en aza indiren yeni tariflerle daha küçük barlar satmaya başladı.

Fix, başkalarının kendi markasını müşterileri yanıltmak için kullandığına dair endişelerini dile getirdi. Şirket ürünlerini BAE dışında satmıyor ve günde sadece iki saat satışa sunuyor.

İsviçreli çikolata üreticisi Laderach'ın CEO'su Johannes Laderach, “Dubai çikolatasına olan talep bizi çok şaşırttı. Birkaç ay önce piyasaya sürdük ve talep katlanarak artmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.