Bilim insanları, beyinde kronik ağrıdan sorumlu sinyalleri keşfetti

Eklem iltihabından muzdarip bir hasta (Reuters)
Eklem iltihabından muzdarip bir hasta (Reuters)
TT

Bilim insanları, beyinde kronik ağrıdan sorumlu sinyalleri keşfetti

Eklem iltihabından muzdarip bir hasta (Reuters)
Eklem iltihabından muzdarip bir hasta (Reuters)

Bilim insanları, bir kişinin ne kadar acı çektiğini gösteren beyin sinyallerine ulaştı. Bulguların, yorucu kronik ağrıları olan insanlar için köklü çözüme yönelik yeni tedaviler bulma yolunda olumlu bir adımı teşkil ettiğini söylediler.

İngiliz The Guardian gazetesine göre araştırmacılar, hastalardaki kronik ağrının altında yatan beyin aktivitesinin şifrelerini ilk kez çözerek, Parkinson ve majör depresyon hastalıklarından mustarip olanlar için halihazırda kullanılan beyin stimülasyon terapilerinin, seçenekleri kalmayan kronik ağrı yaşayan kişilere yardımcı olabileceğine dair umutları yeşerttiler.

Dünya genelinde birçok insan, artrit, kanser ve sırt problemlerinden tutun diyabet, inme ve endometriozise (çikolata kisti) kadar çeşitli nedenlerden kaynaklanan kronik ağrıdan mustarip. Kronik ağrı, opioid içeren güçlü ilaç reçetelerinin artmasına yol açarken, bu durumu etkili bir şekilde tedavi eden ideal tıbbi çözümler bulunmuyor. Bu, uzmanları, sağlık hizmetlerinin kronik ağrıya sahip hastalara nasıl yaklaşması gerektiği konusunda bilimsel olarak yeniden düşünmeye itti.

Nature Neuroscience dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmada Kaliforniya Üniversitesi’nden araştırmacılar, inme veya bir uzuv kaybı yaşadıktan sonra inatçı kronik ağrısı olan dört hastaya elektrotlar yerleştirdiler.

Cihazlar, anterior singulat korteks (ACC) ve orbitofrontal korteks (OFC) olarak adlandırılan iki beyin bölgesindeki aktivitenin kaydedilmesine olanak sağladı.

Araştırmaya katılan gönüllülerden, yaşadıkları ağrının gücü ve türü hakkında günde birkaç kez kısa anketler doldurmaları istendi.

Ellerinde anket yanıtları ve beyin kayıtları olan bilim insanları, OFC’lerindeki elektrik sinyallerine dayanarak bir kişinin ağrısını tahmin etmek için bir algoritma geliştirebileceklerini keşfettiler.

Ekip, cilde sıcak bir nesnenin değmesi sonucunda olduğu gibi akut veya kısa süreli ağrının ürettiği beyin sinyallerini ölçmek için ayrı bir deney yaptı ve uzun süreli kronik ağrının neden olduğundan tamamen farklı bir sonuçla karşılaştılar.

Bu bulgunun, rutin analjeziklerin kısa süreli ağrıya kıyasla kronik ağrı için neden daha az etkili olduğunu, en azından kısmen açıklayabileceğini söylediler.

Araştırmacılar, elde ettikleri bulguların derin beyin stimülasyonuna dayalı kronik ağrıya özel tedaviler geliştirmeye yardımcı olacağını umduklarını söylediler.

Derin beyin stimülasyonu, sorunlu sinyalleri bozmak için beyne elektrik darbeleri gönderir. Beyin cerrahisini içerdiği için buna son çare olarak başvurulur. Bu tedavi halihazırda Parkinson hastalığı ve majör depresif bozukluk için kullanılıyor.



Yeni zayıflama ilacı, diyabet ve obezite tedavisinde umut vaat ediyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yeni zayıflama ilacı, diyabet ve obezite tedavisinde umut vaat ediyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yeni bir klinik araştırmaya göre, ayda sadece bir kez alınması gereken yeni bir deneysel ilaç, bir yıl içinde "önemli kilo kaybı" sağlayabilir ve hem diyabet hem de obeziteyi yenmeye yardımcı olabilir.

Salı günü NEJM adlı akademik dergide yayımlanan araştırmanın sonuçları, Maridebart cafraglutide veya MariTide adlı ilacın bir yıl içinde vücut ağırlığını yüzde 20'ye kadar azaltabileceğini gösteriyor. İlacın 12 ay boyunca alınmasından sonra bile, katılımcıların kilo kaybı durma noktasına gelmemişti, bu da daha fazla kilo verme potansiyeli olduğunu gösteriyordu.

İlaç şirketi Amgen tarafından geliştirilen ilaç, Ozempic gibi popüler kilo verme iğneleriyle aynı molekül kombinasyonunu ve insülin salınımında rol oynayan başka bir yolu hedefliyor.

Yeni ilacın sağladığı kilo kaybının, bel çevresi, kan basıncı ve dolaşımdaki yağ moleküllerinin kan seviyeleri gibi kalp sağlığı ölçütlerinde iyileşmeleri de beraberinde getirdiği bulundu.

Yale Tıp Fakültesi'nden çalışmanın ortak yazarı Ania Jastreboff, "Veriler, ilacı ayda bir veya daha az sıklıkta kullanma olasılığını gösteriyor. Tip 2 diyabetli ve diyabetsiz obezite hastaları için sürdürülebilir, uzun vadeli tedaviler aradığımız için özellikle umut verici" dedi.

Faz 2 denemesi, obezite ve obeziteyle tip 2 diyabet olan iki gruba ayrılan yaklaşık 600 kişiyi içeriyordu.

Obezite grubunda her 4 haftada bir 140, 280 veya 420 mm'lik değişen dozlarda MariTide deri altına enjekte edildi ve bazıları için dozlar birkaç hafta veya ayda bir dikkatlice artırıldı.

Çalışma, tedavinin sadece obeziteyle yaşayan kişilerde ortalama yüzde 20, obezite ve tip 2 diyabetle yaşayanlarda ise ortalama yüzde 17'lik bir kilo kaybı sağladığını ortaya koydu.

Amgen'in araştırma ve geliştirme başkan yardımcısı Jay Bradner, "MariTide'ın aylık veya daha seyrek kullanılması, tedaviye uyumu ve uzun vadeli kilo kontrolünü iyileştirme potansiyeline sahip. Obezite, tip 2 diyabet ve ilgili rahatsızlıklar yaşayan kişilerin sağlık sonuçlarını en iyi hale getirme fırsatı sunuyor" dedi.
 

Görsel kaldırıldı.
Diyabet ilacı Ozempic (AFP)

Çalışmada, ilacı alan kişilerin bağırsağında "hafif ila orta derecede" bazı yan etkiler görüldü. Ancak bu gastrointestinal olaylar çoğunlukla ilk dozla sınırlıydı ve etkinliği azaltmadan dozlar dikkatlice artırıldığında daha az sıklıkta görüldü.

Ancak çalışma süresince bu yan etkiler nedeniyle ilacın kesilmesi söz konusu olmadı.

Araştırmacılar, son aşamada halihazırda vücut ağırlıklarının yüzde 15'ini kaybetmiş kişilerde ilacın kilo vermeyi daha da artırmadaki etkinliğini değerlendiriyor.

Ayrıca, kalp hastalığı ve tıkayıcı uyku apnesi olan kişilerde ilacın kilo kaybı üzerindeki etkisini değerlendirmeyi umuyorlar.

Independent Türkçe