Kovid benzeri semptomlara yol açan virüs hakkındaki endişeler büyüyor

HMPV vakalarında bu bahar yaşanan artış özellikle küçük çocuklar ve yaşlılarda ciddi bir etki yarattı

AP
AP
TT

Kovid benzeri semptomlara yol açan virüs hakkındaki endişeler büyüyor

AP
AP

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), bu bahar çok sayıda savunmasız ABD'liyi hastanelik eden, grip ve Kovid benzeri solunumsal semptomlara yol açan yeni bir virüs hakkında farkındalık yaratıyor.

İnsan metapnömovirüs (Human metapneumovirus) yani HMPV; öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı ve ateş gibi benzer semptomlara yol açsa da grip veya Kovid'den farklı bir virüs. Mart 2023'ün ortasında zirve yaptığında virüs testi yapılan numunelerin yaklaşık yüzde 11'i pozitif çıkmıştı. Bu oran, pozitif sonuçlardaki yüzde 7'lik standart zirveden yaklaşık yüzde 36 daha yüksek.

The Independent'ın haberine göre, HMPV'nin küçük çocuklarda, yaşlılarda ve bağışıklığı zayıflamış kişilerde ciddi komplikasyonlara yol açabileceği ve bu virüsün en kötü etkilerine karşı koruyabilecek bir aşı bulunmadığı düşünüldüğünde, HMPV vakalarında bu baharda görülen tırmanış endişe verici bir işaret.

Nispeten az bilinmesine karşın HMPV'nin solunum sinsityal virüsünden (RSV) sonra, çocuklarda solunum yolu enfeksiyonuna yol açan ikinci sıradaki etken olduğu düşünülüyor. Kan testleri de çoğu çocuğun bu virüse 5 yaşından önce yakalandığını gösteriyor. Pittsburgh Üniversitesi'nden çocuk doktoru John Williams, CNN'e HMPV'nin "hiç duymadığınız o en önemli virüs" olduğunu söyledi.

Virüs ancak 2001'de Hollanda'daki araştırmacılar tarafından keşfedildi. HMPV testi de nadiren klinik ortamlar dışında yapılmaya devam ediyor. Toplumdaki kişiler genellikle HMPV'ye yakalandıklarını veya bu virüsün ne olduğunu bile bilmiyor. CDC'ye göre HMPV'nin kuluçka süresinin üç ila 6 gün olduğu ve hastalığın medyan süresinin diğer solunum yolu virüsleriyle benzer bir seyir izlediği düşünülüyor.

Virüse karşı korunmadaki eksiklik düşünüldüğünde vakalarda fırlama yaşanması halk sağlığı açısından ciddi sonuçlar doğurabilir. Ciddi vakalar bronşit veya zatürreye yol açabiliyor. Ancak grip, RSV ve Kovid gibi virüslerle beraber HMPV'nin de yıllık bir tehdit olarak algılanması daha yaygın hale geldikçe, Kovid aşılarını üreten ilaç üreticilerinin müdahale edebileceği umudu da sürüyor.

CNN'in clinicaltrials.gov internet sitesinden aktardığı üzere Moderna, HMPV ve parainfluenzaya karşı, virüsün arz ettiği tehlike üzerinde etki yaratabilecek bir mRNA aşısı üzerindeki çalışmasını yakın zamanda tamamladı.

Öte yandan CDC doktorlara, özellikle virüsün zirve yaptığı mevsimler olan kış ve baharda, bilhassa ılıman iklimlerdeki solunumsal semptomlar gösteren hastalara HMPV testi yapmalarını tavsiye ediyor.



Prostat kanseri teşhisinde çığır açabilecek bir idrar testi geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Prostat kanseri teşhisinde çığır açabilecek bir idrar testi geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları idrarda prostat kanserinin bir işaretini keşfetti. Bu ilerleme, ölümcül hastalığın teşhisinde daha basit ve iyi bir yönteme önayak olabilir.

Prostat kanseri, dünya genelinde erkekler arasında önde gelen ölüm nedenlerinden biri. Her yıl yüz binlerce kişi bu kötü huylu hastalığa yenik düşüyor ve yılda bir milyondan fazla yeni vaka teşhis ediliyor.

Bununla birlikte, vücutta erken aşamadaki tümörün spesifik belirtilerinin olmaması nedeniyle teşhisi hâlâ zor. Halihazırda, prostat bezi tarafından üretilen bir proteinin seviyesini ölçerek kanseri tespit etmek için PSA adı verilen kan testi kullanılıyor.

Prostat spesifik antijen (PSA) proteininin yüksek seviyeleri prostat kanserinin yanı sıra diğer kanser dışı durumlara da işaret edebiliyor.

PSA'ya dayalı tarama genellikle yanlış pozitif sonuçlara, gereksiz biyopsilere ve hatta bazen teşhisin atlanmasına yol açıyor.

Şimdiyse araştırmacılar, idrarda prostat kanserinin varlığını ve ciddiyetini yüksek hassasiyetle gösterebilecek bir dizi "son derece doğru" işaret tespit etti.

gfbhjyuk
Prostat kanseri illüstrasyonu (Michigan Medicine)

Cancer Research adlı akademik dergide yayımlanan son çalışmaya göre, SPON2, AMACR ve TMEFF2 adlı molekülleri içeren bu işaretler, prostat kanserini tahmin etmede PSA'dan çok daha doğru ve spesifik.

Araştırmacılar, bu yöntemlerin kötü huylu hastalığın tedavisini kişiselleştirmek üzere ilaç hedeflerini belirlemek için de kullanılabileceğini belirtiyor.

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarlarından Mikael Benson, "İdrarda biyolojik işaretleri ölçmenin pek çok avantajı var. İnvaziv değil, ağrısız, muhtemelen evde yapılabilir ve numune klinik laboratuvarlardaki rutin yöntemler kullanılarak analiz edilebilir" dedi.

Araştırmada bilim insanları prostat tümörlerinden alınan binlerce hücrede mRNA moleküllerinin aktivitesini analiz etti.

Araştırmacılar bu molekülleri ve faaliyetlerini, bu hücrelerin her birindeki kanserin yeri ve ciddiyetiyle eşleştirdi.

Daha sonra bilim insanları yapay zekayı kullanarak prostat kanseri için güvenilir işaretler olarak hizmet edebilecek molekülleri tanımladı.

Yaklaşık 2 bin hastadan alınan kan, prostat dokusu ve idrar örneklerini analiz ederek bulguları daha da doğruladılar.

Dr. Benson, "PSA'dan daha kesin yeni biyolojik işaretler, prostat kanseri olan erkekler için daha erken tanı ve daha iyi prognoz sağlayabilir. Dahası, sağlıklı erkeklerde gereksiz prostat biyopsilerinin sayısını azaltabilir” dedi.

Bilim insanları, bulguların prostat kanserini teşhis etmek için gen aktivite analizi ve yapay zeka gibi yöntemleri birleştirme potansiyelini gösterdiğini söylüyor.

Araştırmacılar, testi daha büyük, daha çeşitli popülasyonlarda doğrulamayı ve klinik uygulama için geliştirmeyi umuyor.

Independent Türkçe