Öfke, stres ve yorgunluk: Aşırı sıcaklar psikolojimizi bozuyor

Yüksek sıcaklıklar davranış ve duyguları değiştiriyor

Yüksek sıcaklıklar akıl hastalığını artırıyor(Public Domain)
Yüksek sıcaklıklar akıl hastalığını artırıyor(Public Domain)
TT

Öfke, stres ve yorgunluk: Aşırı sıcaklar psikolojimizi bozuyor

Yüksek sıcaklıklar akıl hastalığını artırıyor(Public Domain)
Yüksek sıcaklıklar akıl hastalığını artırıyor(Public Domain)

ABD'nin Boston Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışma, aşırı sıcaklıkların duygu ve davranışlarda değişikliklere neden olduğunu ve öfke, saldırganlık, rahatsızlık, gerginlik ve yorgunluğu körükleyebileceğini belirterek, sıcaklığın ruh sağlığı üzerindeki etkileri nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'nde acil servislere yapılan başvurularda yüzde 8'lik bir artış olduğunu ortaya koydu.

Şarku’l Avsat’ın JAMA Psychiatry dergisinden aktardığı yeni araştırmada, 2010-2019 yılları arasında Mayıs-Eylül ayları arasında psikiyatrik acil servislere yapılan yetişkin başvuruları analiz edildi.

Sıcaklıktaki değişim, ruh halini düzenleyen ana nörotransmitter olan serotonini etkileyerek mutluluk ve neşe seviyelerinin düşmesine, stres ve yorgunluk seviyelerinin artmasına neden oluyor.

Bu bağlamda, Amerikan Baylor Tıp Fakültesi Psikiyatri ve Davranış Bilimleri Uzmanı Prof. Dr. Asim Shah, üniversitenin web sitesinde yayınlanan bir açıklamada şunları söyledi: “Aşırı sıcaklar insanları hem zihinsel hem de fiziksel olarak etkiliyor ve kişinin çabuk heyecanlanmasına neden olabiliyor; Ancak etkisi bunun ötesine geçebilir. Özellikle de ruh sağlığı sorunları olan kişiler için bu durum daha belir hale geliyor” diyerek, sıcaktan ve ruh sağlığından en çok etkilenen gruplar arasında önceden psikolojik ve ruhsal sorunlardan muzdarip olan kişiler ile alkol gibi maddeleri kötüye kullananlardan stres, öfke ya da kaygıdan muzdarip kişilere kadar pek çok kişinin yer aldığını açıkladı: “Tüm ruhsal hastalık oranları sıcaklık artışıyla birlikte artar; çünkü daha fazla yorgunluk ve endişeye yol açar ve depresyon nöbetlerini şiddetlendirebilir.”

Kuraklık ve aşırı sıcaklık değişiklikleri de dahil olmak üzere iklim değişiklikleri, kirleticileri ve alerjenleri artırarak ve hava kalitesini bozarak olumsuz etkilere neden olabilir. Bu da depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu gibi ruh sağlığı sorunlarının şiddetlenmesine yol açabilir.

Shah'a göre, dışarı çıkarken vücudu nemlendirerek ve başı kapalı tutarak yüksek sıcaklıklara maruz kalmaktan kaçınmak mümkün değilse: "Serinlemek için başınıza biraz su dökebilir, yapılması gerekenleri gölgede ve klimalı yerlerde yapabilirsiniz. İlaç kullanmaya gelince, bu konuda çok dikkatli olmamız gerektiği için bir doktora danışmakta fayda var.”



Uzmanlar araştırdı: Acı yemek kilo verdiriyor mu?

Acı yiyecekleri düzenli yemek kilo vermemizi sağlayabilir. Araştırmacılar, diyetimize baharat eklemenin tüketim miktarımızı etkileyebileceğini söylüyor (AFP)
Acı yiyecekleri düzenli yemek kilo vermemizi sağlayabilir. Araştırmacılar, diyetimize baharat eklemenin tüketim miktarımızı etkileyebileceğini söylüyor (AFP)
TT

Uzmanlar araştırdı: Acı yemek kilo verdiriyor mu?

Acı yiyecekleri düzenli yemek kilo vermemizi sağlayabilir. Araştırmacılar, diyetimize baharat eklemenin tüketim miktarımızı etkileyebileceğini söylüyor (AFP)
Acı yiyecekleri düzenli yemek kilo vermemizi sağlayabilir. Araştırmacılar, diyetimize baharat eklemenin tüketim miktarımızı etkileyebileceğini söylüyor (AFP)

Julia Musto 

Acı yiyecekler yemek kilo vermemizi sağlayabilir mi?

Pensilvanya Eyalet Üniversitesi'nden doktora sonrası araştırmacı Dr. Paige Cunningham, Verywell Health'e, "Öğüne (sevdiğiniz tadı değiştirmeden yemeği acı hale getirecek kadar) acı biber eklemek daha az yemenizi sağlayabilir" dedi.

Cunningham, bu yıl Food Quality and Preference adlı akademik dergide yayımlanan bir çalışmanın başyazarıydı. Araştırmacılar çalışmada, algılanan acı arttığında yeme hızının yavaşladığını ve yenen miktarın azaldığını buldu.

Acı biberlerde, onlara acı yapan bileşik olan kapsaisin bulunur. Bu bileşiğin canlı organizmalarda ısı üretimini tetiklediği ve metabolizmayı hızlandırdığı düşünülüyor.

Piedmont Atlanta Hastanesi Klinik Diyetisyeni Haley Robinson yaptığı açıklamada, "Kapsaisin vücut ısımızı artırıyor, metabolizmamızı hızlandırıyor ve kalorileri daha hızlı yakmamızı sağlıyor" dedi.

Araştırmalar, metabolizmamızı yüzde 5'e kadar hızlandırabildiğini gösteriyor.

Acı biber ve diğer baharatlar açlığı da etkileyebilir. Bol baharatlı beslenen kişiler gün boyunca daha az yemek yeme eğiliminde.

Cleveland Clinic'ten kayıtlı diyetisyen Patricia Bridget Lane, "Kapsaisinin açlık ve tokluk hissini kontrol eden beyin bölümü hipotalamus üzerinde etkili olduğuna dair bazı araştırmalar var" dedi.

Daha fazla kapsaisin içeren çok acı Carolina Reaper veya hayalet biber türlerini yemenin daha fazla fayda sağladığını kanıtlayan hiçbir araştırma olmaması da dikkat çekici.

Kapsaisin, kırmızı biber ve pul biberin ana bileşeni ancak diğer türlerinin de faydaları olduğu bulundu.

Harvard'daki araştırmacılar, düzenli olarak acı biber yiyen kişilerin kalp hastalığından ölme riskinin daha düşük olduğunu ve neredeyse her gün baharatlı yiyecekler yiyen kişilerin, haftada sadece bir kez yiyenlere göre ölüm riskinin yüzde 14 daha düşük olduğunu söylüyor.

Ancak bu faydaları da bir miktar şüpheyle yaklaşmalı ve tükettiğimiz miktara dikkat etmeliyiz.

Rush Üniversitesi'nden doktor ve bilim insanı Dr. Thomas Holland daha önce Medical News Today'e, "Acı biberler genellikle yüksek yağlı, yüksek kalorili yiyeceklerle birlikte tüketilir, bu da daha sık acı biber tüketiminin daha sık yüksek kalorili yiyecek tüketimiyle bağlantılı olduğu anlamına gelir" diye konuşmuştu.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news/health