10 saniye tek ayak üzerinde duramayanlar dikkat: Ölüm riski yüzde 84 artıyor

"Bu basit test, rutin sağlık kontrollerine dahil edilmeli"

Sağlık durumu iyi olmayan kişilerde denge problemleri sık görülüyor (Independent Türkçe / Midjourney)
Sağlık durumu iyi olmayan kişilerde denge problemleri sık görülüyor (Independent Türkçe / Midjourney)
TT

10 saniye tek ayak üzerinde duramayanlar dikkat: Ölüm riski yüzde 84 artıyor

Sağlık durumu iyi olmayan kişilerde denge problemleri sık görülüyor (Independent Türkçe / Midjourney)
Sağlık durumu iyi olmayan kişilerde denge problemleri sık görülüyor (Independent Türkçe / Midjourney)

Yeni bir araştırma, orta ve ileri yaşlarda tek ayak üzerinde 10 saniye duramayan kişilerin 10 yıl içinde ölme ihtimalinin iki kat fazla olduğunu ortaya koydu.

Hakemli bilimsel dergi British Journal of Sports Medicine'de yayımlanan araştırmada ilk olarak 1994'te kurulan CLINIMEX veritabanının kayıtları kullanıldı. Bu veritabanında kayıtlı bireylerin sağlık durumu ve egzersiz faaliyetleri arasındaki ilişki yıllardır takip ediliyor.

Yeni araştırmadaysa 2009 ve 2020 arasında takip edilen ve 1702 katılımcıdan oluşan bir grup değerlendirildi.

Kontrol muayenelerine çağrılan bu katılımcılardan herhangi bir destek almadan 10 saniye boyunca tek ayak üzerinde durmak da dahil olmak üzere bir dizi hareketi yapmaları istendi.

Katılımcılar testler sırasında bir ayağını kaldırarak yerde sabit duran bacağının arkasına yerleştirdi

Araştırma ekibi kendi geliştirdikleri bu teste tek bacaklı duruş (one-legged stance / OLS) adını verdi.

Grubun beşte birinin testte başarısız olduğu görüldü. Üstelik başarısızlıkla yaş arasında da kolerasyon vardı.

Testi geçememe ihtimali, 51-55 yaşlarından itibaren 5 yıllık aralıklarla ikiye katlanıyor gibi görünüyordu.

Araştırmacılar bu grubu ortalama 7 yıl boyunca takip etti. Katılımcıların yüzde 7'si bu süre içinde hayatını kaybetti.

Ölümlerin yüzde 32'si kanserden, yüzde 30'u kalp-damar rahatsızlıklarından, yüzde 9'u solunum yolu hastalıklarından ve yüzde 7'si de Kovid-19 komplikasyonlarından kaynaklandı.

OLS testinde başarısız olanlar arasında ölüm oranı yüzde 17,5 olarak belirlendi. Testi geçebilenlerde bu oran yüzde 4,5'ti.

Araştırmacılar yaş, cinsiyet ve sağlık durumlarını hesaba katarak 10 saniyelik OLS testini tamamlayamayanların 10 yılda herhangi bir nedenden dolayı ölüm riskinin yüzde 84 arttığını belirledi.

Testi geçemeyenlerin sağlık durumu genel olarak daha kötü seyrediyordu: Tip 2 diyabet, başarısız olan grupta üç kat fazlaydı. Obezite, yüksek tansiyon, sağlıksız yağ profilleri ve/veya kalp hastalığı oranı da daha yüksekti.

Makalenin başyazarı Dr. Claudio Gil Araujo, bu testin rutin sağlık kontrollerinde uygulanması gerektiğini düşünüyor.

IFL Science'a konuşan bilim insanı, "51 ve 75 yaş arası kişilerin genel olarak sağlık kontrollerine gitmesini öneririm" ifadelerini kullandı:

Konsültasyona boy, kilo ve kan basıncı ölçümleriyle birlikte 10 saniyelik OLS testi de dahil edilmeli. Bu çok basit bir yöntem.

Independent Türkçe



Kuş gribinin insandan insana bulaşmasının önünde tek bir engel var

Virüsün, kuşlardan memelilere geçmesi ve onlar arasında yayılması, insandan insana sıçrama ihtimalini artırıyor (Reuters) 
Virüsün, kuşlardan memelilere geçmesi ve onlar arasında yayılması, insandan insana sıçrama ihtimalini artırıyor (Reuters) 
TT

Kuş gribinin insandan insana bulaşmasının önünde tek bir engel var

Virüsün, kuşlardan memelilere geçmesi ve onlar arasında yayılması, insandan insana sıçrama ihtimalini artırıyor (Reuters) 
Virüsün, kuşlardan memelilere geçmesi ve onlar arasında yayılması, insandan insana sıçrama ihtimalini artırıyor (Reuters) 

Bilim insanları kuş gribi virüsünün insandan insana bulaşması için tek bir mutasyonun yeterli olacağını tespit etti. Pek çok uzman bunun daha karmaşık bir süreç içinde gerçekleşmesini bekliyordu.

Mevcut kuş gribi salgını, 2020'de H5N1 virüsünün hayvanlar arasında hızla yayılmasıyla başlamıştı. Kuşlardan diğer memelilere geçen güçlü varyant, milyonlarca hayvanın ölümüne yol açtı.

Bu yıl virüsün inekten insana bulaştığı olaylarda hızlı bir artış görülmesi, dünya çapında endişe yaratıyor. 

Büyük ölçüde ABD'de ortaya çıkan vakalar, genellikle inek ve tavuk çiftliklerinde çalışan işçilerde görülüyor.  

Çoğu vakada şiddetli semptomlar kaydedilmese de Kovid-19'un etkisi atılmadan yeni bir pandeminin baş göstereceğinden korkuluyor. Diğer yandan virüsün geniş çaplı bir salgın yaratabilmesi için insandan insana bulaşabilmesi gerekiyor. 

Pek çok bilim insanı virüsün bu noktaya gelmesine henüz vakit olduğunu düşünüyor. Ancak ABD merkezli Scripps Araştırma Enstitüsü'nün yeni çalışmasına göre kuş gribi virüsü, tek bir mutasyonla insan hücrelerine tutunma becerisi kazanabilir. 

Çalışmalarını hakemli dergi Science'ta 5 Aralık'ta yayımlanan makalede açıklayan ekip, H5N1'i inekten kaptığı bilinen ilk insan vakasındaki virüsü inceledi.

Araştırmacılar virüsün tamamına değil, yüzeyindeki bir proteine odaklandı. Reseptör denen yüzey proteinleri, hayvan hücrelerindeki reseptörlere bağlanarak virüsün taşınmasına yol açıyor.

Mevcut kuş gribi virüsü varyantları, insan hücrelerindeki reseptörlere çok iyi uyum sağlayamıyor. Bugüne kadarki vakalarda inek veya kuşlardan insanlara geçen virüs yoğunluğunun çok yüksek olmasından dolayı insanlar hasta oldu. 

Scripps ekibi laboratuvar ortamında virüse farklı mutasyonlar vererek insan hücrelerine tutunma becerisinin nasıl değiştiğini gözlemledi. 

Bulgular, virüsün tek bir mutasyonun ardından tercihini "tamamen değiştirerek" kuşlar yerine insanlarla daha iyi uyum sağlayacak hale gelebileceğine işaret ediyor. 

Virüs ve insan hücreleri arasındaki eşleşme kuşlarla olduğu kadar güçlü değildi. Fakat ekip virüsün tercihindeki değişimin çok net olduğunu ve ikinci bir mutasyonun insan hücrelerine daha sıkı bağlanmasını sağlayacağını söylüyor. 

Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi'nde bulaşıcı hastalıklar üzerine çalışan William Schaffner, yer almadığı araştırmanın "göz açıcı" bir etki yarattığını söyleyerek ekliyor: 

Virüsün insan hücrelerindeki reseptörlere bağlanabilmesi için sadece bir mutasyon geçirmesi gerektiğini bilmiyordum.

Çalışmaya katılmayan virolog Richard J. Webby de benzer şekilde tek bir mutasyonun bunu mümkün kılmasını beklemediğini ve bulguların "biraz korkutucu" olduğunu ifade ediyor.

Araştırmada bahsedilen Gln226Leu mutasyonu henüz görülmedi. Ancak saptanması durumunda bir pandemiyi beraberinde getirme riski taşıdığı için uzmanlar yakından takip edilmesi gerektiğini vurguluyor. 

Makalenin yazarlarından Ian Wilson, "Ne kadar çok insan enfekte olursa, bu mutasyonun ortaya çıkma ihtimali de o kadar artar" diyor. 

ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü'nden Eric Stemmy, bir kuş virüsü memelilerde ne kadar uzun süre dolaşırsa, diğer memelilere o kadar iyi adapte olacağını belirterek bulguların "pek şaşırtıcı olmadığını" söylüyor.

Stemmy ayrıca reseptörler arasındaki bağlanmanın, virüsün insanlar arasında bulaşmasını mümkün kılacak koşullardan sadece biri olduğunu ifade ediyor. 

Independent Türkçe, Washington Post, Live Science, Science, Guardian