Çay içmek diyabet riskini azaltıyor

Her gün siyah çay içmenin diyabet riskini azaltabileceği belirtiliyor. (Public Domain)
Her gün siyah çay içmenin diyabet riskini azaltabileceği belirtiliyor. (Public Domain)
TT

Çay içmek diyabet riskini azaltıyor

Her gün siyah çay içmenin diyabet riskini azaltabileceği belirtiliyor. (Public Domain)
Her gün siyah çay içmenin diyabet riskini azaltabileceği belirtiliyor. (Public Domain)

Yapılan son çalışma, siyah çay içmenin prediyabet ve tip 2 diyabet riskini azaltmadaki faydalarını ve bu etkisinin ardındaki mekanizmaları ortaya çıkardı.

Avustralya’daki Adelaide Üniversitesi ve Çin Güneydoğu Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından yürütülen çalışmada, her gün siyah çay içmenin daha iyi kan şekeri kontrolü sağlayarak tip 2 diyabet riskini azaltabileceği sonucuna ulaşıldı. Sonuçlar pazartesi günü Almanya’nın Hamburg kentinde düzenlenen Avrupa Diyabet Araştırmaları Derneği’nin yıllık toplantısında sunuldu.

Siyah çay, uzun süre oksidasyonla işlenen, rengi ve tadı değişen bir çay türü ve çay bitkisinin yapraklarının toplanıp kurutularak bir süre havalandırılmasıyla elde ediliyor. Sonrasında çay yaprakları saatlerce oksidasyon işlemine maruz bırakılıyor. Bu da yapraklardaki bazı bileşiklerin ayrışmasına yol açarak onlara koyu rengini ve güçlü tadını veriyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ekip, Çin’deki bin 923 yetişkinin her türden, çeşitli çayları tüketmesini takip etti ve ardından kan şekeri seviyelerini izledi. Araştırmacılar, her gün çay içmenin, hiç çay içmeyenlere kıyasla yüzde 15 daha düşük prediyabet riski ve yüzde 28 daha düşük tip 2 diyabet riskine ek olarak idrardan şeker atılımında artış ve daha düşük insülin direnci sağladığını tespit etti.

Söz konusu sağlık etkileri, diğer çay türleriyle karşılaştırıldığında, yüzde 53 daha düşük prediyabet geliştirme riski ve yüzde 47 daha düşük tip 2 diyabet riski ile her gün siyah çay içenlerde en güçlü şekilde görüldü.

Fotoğraf Altı: Diyabet hastaları üzerinde daha fazla çalışma yapılması gerektiği vurgulanıyor. (Public Domain)
Diyabet hastaları üzerinde daha fazla çalışma yapılması gerektiği vurgulanıyor. (Public Domain)

Avustralya’daki Adelaide Üniversitesi’nden, çalışmanın baş araştırmacısı Dr. Tongzhi Wu, önceki tetkiklerde çayın, diyabet riskinin azalması da dahil olmak üzere önemli sağlık faydalarını ortaya çıkardığını ancak bu faydaların ardındaki mekanizmaların bulunması için çalışmaların sürdüğünü söyledi.

Tongzhi Wu, söz konusu çalışmanın sonuçlarına göre çay içmenin idrarla glikoz atılımını artırdığını ve insülin direncini yükselterek daha iyi kan şekeri kontrolü sağladığını kaydetti. Ayrıca kan şekeri yönetimi üzerindeki koruyucu etkileri olduğunu ve bu faydaların en çok günlük siyah çay tüketenlerde görüldüğünü vurguladı.

Dr. Tongzhi Wu, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Siyah çayın bu yararlı etkileri, biyolojik olarak aktif bileşikler ve güçlü antioksidanlar üretebilen bir işlem içeren hazırlama yönteminden kaynaklanıyor. Bu insülin duyarlılığını ve pankreastaki beta hücrelerinin performansını artırıyor.”

Söz konusu bulgulara rağmen ekip, bulgularının geçerliliğini doğrulamak için tip 2 diyabet hastaları üzerinde daha fazla çalışma yapılması gerektiğini vurguladı.



Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
TT

Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)

Dubai çikolatasının popülaritesi, Antep fıstığı arzında küresel bir krize yol açarak dünya çapında fıstık kıtlığını şiddetlendirdi ve fiyatların hızla yükselmesine neden oldu.

Antep fıstığı kreması, kadayıf ve sütlü çikolatanın birleşiminden oluşan Dubai çikolatası, 2021 yılında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli çikolata şirketi Fix tarafından piyasaya sürülmesinin ardından büyük ilgi gördü ve bir TikTok videosu viral oldu. Aralık 2023'te yayınlanan video 120 milyondan fazla izlendi ve fıstıklı çikolataya karşı küresel bir tutku uyandırarak birçok benzer ürünün ortaya çıkmasına neden oldu.

Kuruyemiş perakendecisi CG Hacking'den Giles Hacking, bu tutku nedeniyle Antep fıstığı fiyatlarının bir yıl önce pound (ağırlık ölçüsü birimi) başına 7,65 dolardan şu anda pound başına yaklaşık 10,30 dolara yükseldiğini söyledi. Hacking, “Şu anda Antep fıstığı piyasasında arz sıkıntısı yaşanıyor” dedi.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığı habere göre, tüketiciler o kadar heyecanlı ki, Birleşik Krallık gibi ülkelerde bazı mağazalar her müşterinin alabileceği çikolata sayısını sınırlıyor.

vfdghty
Berlin'deki bir tatlı dükkanında Dubai çikolataları hazırlanıyor. (Arşiv - AFP)

Antep fıstığının ana ihracatçısı olan ABD'de geçen yıl hayal kırıklığı yaratan hasadın ardından Antep fıstığı stokları zaten azalmaktaydı. Hacking, ABD mahsulünün normalden daha kaliteli olduğunu ve bunun da genellikle çikolata ve diğer gıdalar için malzeme olarak satılan ucuz, kabuksuz Antep fıstığı içlerinin arzını azalttığını söyledi. Hacking, “Çok fazla arz yoktu. Bu yüzden Dubai çikolatası geldiğinde ve çikolatacılar ellerine geçen tüm ürünleri satın aldıklarında, dünyanın geri kalanında bir kıtlık yaşandı” ifadelerini kullandı.

BAE'ye Antep fıstığı ihracatı

İran gümrük idaresine göre, dünyanın en büyük ikinci antepfıstığı üreticisi olan İran, Mart 2025'te sona eren altı aylık dönemde BAE'ye bir önceki 12 aya kıyasla yüzde 40 daha fazla antepfıstığı ihraç etti.

İran Antep Fıstığı Derneği yönetim kurulu üyesi Behruz Ağa, kıtlığın, küresel fıstık arzının talebi aştığı ve fiyatların düşmesine neden olduğu 2023'ten keskin bir geri dönüşü temsil ettiğini söyledi.

Yetiştiricilikte dönüşüm

Kaliforniya'da bazı çiftçiler badem fiyatlarının düşmesi nedeniyle son yıllarda bademden Antep fıstığına geçiş yaptı. Ancak bu ağaçlar eylül ayındaki bir sonraki hasada kadar üretime başlamayacak.

Diğer yandan çikolata üreticileri yeterince krema dolgulu çikolata üretemediklerini söylüyor.

Financial Times’a göre çikolata severler zaten kakao arzında yaşanan sıkıntıdan mustaripti ve bu durum 2024 yılında sert hava koşulları ve hastalıkların mahsulü etkilemesiyle fiyatların neredeyse üç katına çıkmasına neden oldu. Üreticiler, kakao kullanımını en aza indiren yeni tariflerle daha küçük barlar satmaya başladı.

Fix, başkalarının kendi markasını müşterileri yanıltmak için kullandığına dair endişelerini dile getirdi. Şirket ürünlerini BAE dışında satmıyor ve günde sadece iki saat satışa sunuyor.

İsviçreli çikolata üreticisi Laderach'ın CEO'su Johannes Laderach, “Dubai çikolatasına olan talep bizi çok şaşırttı. Birkaç ay önce piyasaya sürdük ve talep katlanarak artmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.