Obezite ve kanser arasındaki ilişki nedir?

Obezite ve kanser arasındaki ilişki nedir?
TT

Obezite ve kanser arasındaki ilişki nedir?

Obezite ve kanser arasındaki ilişki nedir?

Rus endokrinolog ve beslenme uzmanı Dr. Oksana Mikhaleva, obezitenin özellikle bazı kanser türleriyle bağlantılı olduğu konusunda uyarıda bulundu. Bulaşıcı olmayan bir salgın haline gelen obezite, erken ölüm riski yüksek, toplumsal öneme sahip birçok kronik hastalığın da ortaya çıkmasının nedenlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.

Russia Today haber ağının yerel İzvestiya gazetesinden aktardığına göre, Mikhaleva, “Obezite, sağlıkta yıkıcı değişikliklere neden oluyor. Obezite metabolik sendrom adı altında birleştiriliyor. Obeziteden muzdarip insanlar, yüksek tansiyondan ve yüksek kolesterol seviyelerinden muzdaripler. Bu da damar sertliğine (ateroskleroz) neden olan plakların birikmesine yol açarak, glikozun hücreler tarafından emilimini bozuyor. Söz konusu durum daha sonra tip 2 diyabete yol açıyor” dedi.

Uzman doktor “Ayrıca obezite karaciğer, jinekolojik kanser, meme ve bağırsak kanseri gibi bazı kanser türlerinin gelişimini de tetikliyor. Aşırı yağ pankreas, karaciğer, safra kesesi ve böbrekler gibi iç organlarda da birikiyor. Bunun arka planında steatohepatit, fibroz, karaciğer sirozu, safra kesesinde taşlar, böbrek fonksiyonlarında azalma görülebiliyor. Obezite ayrıca vücudun kas-iskelet sistemini de büyük ölçüde etkileyerek eklem erozyonuna neden oluyor” dedi.

Uzman, obezitenin ‘aynı zamanda kadınlarda düzensiz regl dönemi, kısırlık, erkeklerde ise sertleşme bozukluğu ve düşük testosteron seviyeleri gibi üreme sorunlarına da yol açabileceğini’ belirtiyor.

Rus cerrah ve onkolog Dr. Mark Gadzian, yağı ‘insan vücudunun ana katili’ olarak tanımlarken, “Aşırı kilo, tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, kalp hastalığı, damar sertliği, gut, bel fıtığı ve kolon kanserinin nedeni olabilir” dedi.

Rus Novosti haber ajansının haberine göre, obezite, ömrü 10 yıl kısaltıyor ve 60 yaşından sonra her 3 kilodan bir kiloyu vermek, ortalama insan ömrünü bir yıl uzatıyor.

Uzman ayrıca bel çevresini ve vücut kitle indeksini takip etme ihtiyacını da vurguluyor.

Gadzian “Erkeklerde bel çevresi 94 santimetreden fazla ise sorun, 102 santimetreden fazla ise büyük sorun olarak değerlendirilmektedir. Vücut kitle indeksi, boy/metrekare başına 25-30 kg ise aşırı kilo sorununa işaret eder. Ama eğer daha fazlaysa obezite sorununa işaret ediyor” dedi.



Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
TT

Dubai çikolatasının popülaritesi dünya çapında fıstık kıtlığına neden oluyor

Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)
Üstüne altın yaprak konulmuş Dubai çikolatası (Arşiv - AFP)

Dubai çikolatasının popülaritesi, Antep fıstığı arzında küresel bir krize yol açarak dünya çapında fıstık kıtlığını şiddetlendirdi ve fiyatların hızla yükselmesine neden oldu.

Antep fıstığı kreması, kadayıf ve sütlü çikolatanın birleşiminden oluşan Dubai çikolatası, 2021 yılında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli çikolata şirketi Fix tarafından piyasaya sürülmesinin ardından büyük ilgi gördü ve bir TikTok videosu viral oldu. Aralık 2023'te yayınlanan video 120 milyondan fazla izlendi ve fıstıklı çikolataya karşı küresel bir tutku uyandırarak birçok benzer ürünün ortaya çıkmasına neden oldu.

Kuruyemiş perakendecisi CG Hacking'den Giles Hacking, bu tutku nedeniyle Antep fıstığı fiyatlarının bir yıl önce pound (ağırlık ölçüsü birimi) başına 7,65 dolardan şu anda pound başına yaklaşık 10,30 dolara yükseldiğini söyledi. Hacking, “Şu anda Antep fıstığı piyasasında arz sıkıntısı yaşanıyor” dedi.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığı habere göre, tüketiciler o kadar heyecanlı ki, Birleşik Krallık gibi ülkelerde bazı mağazalar her müşterinin alabileceği çikolata sayısını sınırlıyor.

vfdghty
Berlin'deki bir tatlı dükkanında Dubai çikolataları hazırlanıyor. (Arşiv - AFP)

Antep fıstığının ana ihracatçısı olan ABD'de geçen yıl hayal kırıklığı yaratan hasadın ardından Antep fıstığı stokları zaten azalmaktaydı. Hacking, ABD mahsulünün normalden daha kaliteli olduğunu ve bunun da genellikle çikolata ve diğer gıdalar için malzeme olarak satılan ucuz, kabuksuz Antep fıstığı içlerinin arzını azalttığını söyledi. Hacking, “Çok fazla arz yoktu. Bu yüzden Dubai çikolatası geldiğinde ve çikolatacılar ellerine geçen tüm ürünleri satın aldıklarında, dünyanın geri kalanında bir kıtlık yaşandı” ifadelerini kullandı.

BAE'ye Antep fıstığı ihracatı

İran gümrük idaresine göre, dünyanın en büyük ikinci antepfıstığı üreticisi olan İran, Mart 2025'te sona eren altı aylık dönemde BAE'ye bir önceki 12 aya kıyasla yüzde 40 daha fazla antepfıstığı ihraç etti.

İran Antep Fıstığı Derneği yönetim kurulu üyesi Behruz Ağa, kıtlığın, küresel fıstık arzının talebi aştığı ve fiyatların düşmesine neden olduğu 2023'ten keskin bir geri dönüşü temsil ettiğini söyledi.

Yetiştiricilikte dönüşüm

Kaliforniya'da bazı çiftçiler badem fiyatlarının düşmesi nedeniyle son yıllarda bademden Antep fıstığına geçiş yaptı. Ancak bu ağaçlar eylül ayındaki bir sonraki hasada kadar üretime başlamayacak.

Diğer yandan çikolata üreticileri yeterince krema dolgulu çikolata üretemediklerini söylüyor.

Financial Times’a göre çikolata severler zaten kakao arzında yaşanan sıkıntıdan mustaripti ve bu durum 2024 yılında sert hava koşulları ve hastalıkların mahsulü etkilemesiyle fiyatların neredeyse üç katına çıkmasına neden oldu. Üreticiler, kakao kullanımını en aza indiren yeni tariflerle daha küçük barlar satmaya başladı.

Fix, başkalarının kendi markasını müşterileri yanıltmak için kullandığına dair endişelerini dile getirdi. Şirket ürünlerini BAE dışında satmıyor ve günde sadece iki saat satışa sunuyor.

İsviçreli çikolata üreticisi Laderach'ın CEO'su Johannes Laderach, “Dubai çikolatasına olan talep bizi çok şaşırttı. Birkaç ay önce piyasaya sürdük ve talep katlanarak artmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.