Çocuklara psikiyatrik ilaç yazımına ilişkin uyarılar artıyor

Psikiyatrik ilaçların çocuklar üzerindeki etkileri tartışılmaya devam ediyor.

Çocuklara psikiyatrik ilaç yazımına ilişkin uyarılar artıyor
TT

Çocuklara psikiyatrik ilaç yazımına ilişkin uyarılar artıyor

Çocuklara psikiyatrik ilaç yazımına ilişkin uyarılar artıyor

Çocukların ruh sağlığına ilişkin haberlere yer veren JCPP Advances adlı tıp dergisinde yayınlanan son çalışma, çocuklara psikiyatrik ve antipsikotik ilaçların reçete edilmesinde, gelecekte sağlıkları için tehdit oluşturabilecek şekilde önemli bir artış olduğunu gösterdi. Bu ilaçların reçete edildiği vakaların birçoğunun başka ilaçlara ihtiyaç duyabileceğini veya hiç ilaç tedavisi gerektirmeyebileceğini, bu nedenle erken yaşta yan etkilerine maruz kalma riskine ek olarak faydasız oldukları kaydedildi.

Onaylanmamış ilaçların reçetelendirilmesi

Avustralya'daki Adelaide Üniversitesi'nden bilim insanları tarafından yürütülen çalışma, aile hekimlerinin çocuklarda görülen tıbbi durumlar için Avustralya'daki TGA tarafından ruhsal bozuklukların tedavisi için onaylanmayan ilaçları reçete ettiğini ortaya koydu. Örneğin, yönetim söz konusu ilaçların çocuklara sadece bipolar bozukluk, psikozlar, aşırı şiddet ve yıkımla karakterize davranışlar ve kendine zarar verme düşüncelerinin tedavisi gibi belirli durumlarda reçete edilmesini kabul ediyor. Ancak anksiyete, gerginlik ve korku gibi geri kalan durumlarda farklı ilaçlara ve birincil olarak psikolojik seanslara güveniliyor.

Ruhsal bozuklukların teşhisinde artış

Çalışma, 2011 ve 2017 yıllarında psikolojik veya fiziksel nedenlerle ruh sağlığı sorunları tanısı konan çocuk ve ergenlere antipsikotik reçete edilmesine ilişkin verileri inceledi. Çocuklar üç kategoriye ayrıldı: Birincisi dokuz yaşına kadar olan çocukları, ikincisi 10-14 yaş arası geç çocukluk ve erken ergenlik dönemini, üçüncüsü ise 15-18 yaş arası ergenleri kapsadı. Araştırmacılar, 2011 yılına kıyasla 2017 yılında çocuk ve ergenlere antipsikotik reçete edilme olasılığının daha yüksek olduğunu tespit etti.

Araştırmacılar, ruhsal bozuklukların teşhis edilme oranının genel olarak arttığını ve her bir bozukluğun ayrı ayrı teşhis edilme oranının da arttığını, yani bipolar depresyon gibi bir bozukluğun 2017 yılında 2011 yılına göre daha fazla görüldüğünü ortaya çıkardı. Ayrıca bunun, aynı durumun oburluk ya da yemekten tamamen uzak durma ve davranış sorunları ile anksiyete olmaksızın otizm gibi durumlar için de geçerli olduğunu buldu.

Reçeteler teşhisle eşleşmiyor

Bu reçetelerin çoğu FDA'nın teşhisini karşılamıyordu ve hastaların yaklaşık yüzde 10'unu oluşturuyordu. 2011 ve 2017 yıllarında hastalara reçete edilen antipsikotik ilaçların neredeyse tamamı çocuklar içindi (yüzde 80) ve reçete edilmelerinin ana nedeni depresyon veya anksiyeteydi ve bazen de bu ilaçlarla tedavi edilmeyen dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuydu.

Zararlı ilaçların belirtileri

Bu ilaçların ihtiyaç duyulmadığında yol açabileceği psikolojik sorunlara ek olarak kalp, kan damarları, endokrin bezleri ve sindirim sistemi üzerindeki yan etkileri de var. Bu ilaçları kronik olarak almaya devam etmek çocuğu diyabet, metabolik hastalıklar ve diğer birçok hastalığa karşı daha savunmasız hale getiriyor.

Önceki çalışmalara göre çocuklar söz konusu ilaçları kullanan yetişkinlere kıyasla bu yan etkilerden çok daha çabuk etkileniyor. Bu nedenle bu ilaçların genel doktorlar tarafından değil psikiyatristler tarafından doğru bir teşhis konulduktan sonra reçete edilmesine büyük özen gösterilmesi gerekiyor.

  • Gerçekler: Psikiyatrik ilaç ve antipsikotik ilaçlar, çocuk ve ergenlere reçete edilenlerin yaklaşık yüzde 70’ini oluşturuyor.

Araştırmacılar, antipsikotik ilaç reçetelerindeki artışın, şehirden uzak, pek çok hizmetin olmadığı yerlerde yaşayan 15-18 yaş arası daha büyük ergenler için olduğunu belirtti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre çalışmada ayrıca, antipsikotik ilaçlarla aynı anda başka bir psikiyatrik ilaç reçete edilen çocuk ve ergenlerin yaklaşık yüzde 70'in izlendi ve bu, çalışmaya dahil edilen iki yıl içinde yapıldı. Psikiyatrik ilaçların antipsikotik ilaçlarla aynı anda alınmasının yan etkilerini iki katına çıkardığı ve bu nedenle çocuklarda çok nadir durumlarda ortaya çıkması gerektiği biliniyor.

Çalışma, antipsikotik ilaçların reçetelenmesindeki artış konusunda uyarıda bulunarak, çocuk ve ergenlerin psikiyatristler tarafından kapsamlı bir psikolojik değerlendirmeye tabi tutulması ve kullanımının uygunluğu teyit edilmedikçe ilaç tedavisine başlanmamasının önemine vurgu yapıyor. Ayrıca hastalara ve ailelerine belirtilen dozlara uymaları gerektiğini ve bu ilaçların tıbbi onay alınmadıkça tekrarlanmaması gerektiği tavsiye ediliyor.



Yaşlılıkta hastalıklardan koruyan beslenme biçimleri açıklandı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yaşlılıkta hastalıklardan koruyan beslenme biçimleri açıklandı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, yediklerimizin hayatımızın ilerleyen dönemlerinde yakalanacağımız kronik hastalıkların miktarını belirleyebileceği konusunda uyarıyor.

Araştırma sebze-meyve, balık ve doymamış yağlar bakımından zengin Akdeniz diyeti gibi sağlıklı bir beslenme düzeninin yaşlılarda demans da dahil olmak üzere kronik hastalıkların gelişimini yavaşlatabileceğini ortaya koydu. İşlenmiş et ve şeker açısından zengin, iltihabı artıran diyetlerse bu süreci hızlandırabilir.

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar, 4 diyetin yaşlılardaki kronik hastalıklar üzerindeki etkilerini inceledi.

İncelenen diyetlerden üçü sağlıklı ve sebze, meyve, tam tahıl, kuruyemiş, baklagiller ve doymamış yağların alımına; şekerli yiyecekler, kırmızı et, işlenmiş et ve tereyağı/margarin tüketimininse azaltılmasına odaklanıyor.

Diğer yandan dördüncü diyet iltihaplanmaya yol açıyor ve daha az sebze, çay ve kahve; daha çok kırmızı ve işlenmiş et, rafine tahıllar ve şekerli içecek tüketimini içeriyor.

Araştırmacılar İsveç'teki 60 yaş ve üstü 2400 yetişkinin beslenmelerini 15 yıl boyunca izleyip kronik hastalıklarını takip etti.

Alınan besinleri, gıda sıklığı anketleri ve şu 4 diyet örüntüsüne bağlılıkla ölçtü: Ampirik Diyet İnflamatuar İndeksi (EDII), AHEI, Alternatif Akdeniz Diyeti (AMED) ve MIND (Nörodejeneratif Gecikme için Akdeniz - Dash Müdahalesi).

Multimorbidite, kronik hastalıkların sayısıyla tanımlanıp organ sistemlerine göre (kas-iskelet, kardiyovasküler ve nöropsikiyatrik) gruplandırıldı.

Nature Aging adlı bilimsel dergide yayımlanan sonuçlar, sağlıklı diyetleri benimseyenlerde kronik hastalıkların daha yavaş geliştiğini ortaya koydu.

Örneğin, başta AMED, AHEI ve MIND olmak üzere sağlıklı beslenme örüntülerine uzun süreli bağlılık, yaşlılarda kronik hastalıkların daha yavaş gelişmesiyle bağlantılı çıktı.

Bu, kardiyovasküler hastalıklar ve demans için geçerli olsa da kas ve kemiklerle ilgili hastalıklarda böyle bir bağlantı görülmedi.

Ancak iltihaplanma oluşturan diyeti benimseyenlerde kronik hastalık riski arttı.

Karolinska Enstitüsü'ndeki Yaşlanma Araştırma Merkezi, Nörobiyoloji, Bakım Bilimleri ve Toplum Bölümü'nde doktora sonrası araştırmacı olan ortak birinci yazar Adrián Carballo-Casla, "Sonuçlarımız, yaşlanan popülasyonlarda multimorbiditenin gelişimini diyetin ne kadar önemli ölçüde etkilediğini gösteriyor" diyor.

Diyetin koruyucu etkileri, yaşlanmaya bağlı hastalıklarda kilit önem taşıyan bir faktör olan iltihaplanmanın azalmasıyla açıklanabilir.

Araştırma makalesinin yazarları, uzun ömür üzerinde en büyük etkiye sahip olabilecek diyet önerilerini ve yaşlarına, cinsiyetlerine, psikososyal geçmişlerine ve kronik hastalıklarına göre bunlardan en fazla yararlanabilecek yaşlı gruplarını belirleyerek araştırmalarını ilerletmek istiyor.

Independent Türkçe