Akut böbrek hasarını teşhis etmek için yeni kan testi

Çalışmalar, romatoid artrit için etkili bir tedavi bulmaya bir adım daha yaklaştırıyor.

Kan testi, akut böbrek hasarını tespit etmeye yardımcı oluyor. (Rockefeller Üniversitesi)
Kan testi, akut böbrek hasarını tespit etmeye yardımcı oluyor. (Rockefeller Üniversitesi)
TT

Akut böbrek hasarını teşhis etmek için yeni kan testi

Kan testi, akut böbrek hasarını tespit etmeye yardımcı oluyor. (Rockefeller Üniversitesi)
Kan testi, akut böbrek hasarını tespit etmeye yardımcı oluyor. (Rockefeller Üniversitesi)

ABD’li araştırmacılar, kanda ‘akut böbrek hasarını bulmaya ve tedavi etmeye yardımcı olmak için daha doğru ve daha kolay bir yöntemle, proteinler bulduklarını aktardı. Sonuçları perşembe günü Science Translational Medicine dergisinde yayınlanan çalışmada söz konusu gelişmenin, ‘akut böbrek yetmezliğini tahmin etmek ve ciddi böbrek enfeksiyonlarının tedavisini değerlendirmek için invaziv böbrek biyopsileri yapma ihtiyacını sona erdirmeye yönelik bir adımı temsil ettiğini’ vurguladılar.

Akut böbrek hasarı, kandaki atık ve fazla maddeleri filtreleme yeteneğinin hızla azalması olarak biliniyor ve bu da kanda toksin birikmesine ve ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor.

Romatoid artrit akut böbrek hasarı ile ilişkilidir ve ani böbrek fonksiyon kaybına neden oluyor. Bu durum, bağışıklık sistemi vücudun kendisine saldırarak böbreklerdeki kan damarlarına zarar verdiğinde, böbreklerde iltihaplanma ve şişmeye yol açarak yetmezliğe yol açtığında meydana geliyor.

ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi'nin tahminlerine göre, romatoid artrit hastalarının yüzde 15 ila 20'si hastaneye yatıyor. Bu da onları ölüm ya da sonunda diyaliz veya nakil gerektirebilecek kronik böbrek hastalığı geliştirme riskiyle karşı karşıya bırakıyor.

Doktorlar uzun süredir invaziv böbrek biyopsileri yapmadan romatoid artritin belirtilerini arıyordu. Bu işlemde doku örneği almak için deri yoluyla böbreğe uzun bir iğne sokuluyor, ancak bu prosedür kanama ve enfeksiyon gibi riskler taşıyordu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre yeni çalışmada araştırmacılar, romatoid artritli 17 katılımcıdan ve yedi sağlıklı katılımcıdan alınan böbrek biyopsi örneklerini analiz etmek için RNA dizilimi kullandılar.

Ekip, romatoid artriti öngörebilecek ve daha iyi ve daha güvenli tedaviyi değerlendirebilecek kandaki belirteçleri araştırdı. Kanda, vücutta aşırı iltihabın varlığını ve bağışıklık sisteminin kendisine yönelik bir saldırıyı gösteren, kan damarlarında hasara ve böbreklerde şişme ve iltihap oluşumuna yol açan altı farklı protein belirteci tespit edildi.

Çalışmanın baş araştırmacısı, Johns Hopkins Medicine Nefroloji Bölümü Direktörü Dr. Chirag Parikh şu açıklamada bulundu:

"Romatoid artrit hastaları ciddi hastalıklardan muzdariptir ve genellikle yoğun bakım ünitesindedir ve güvenlik standartları nedeniyle onlara böbrek biyopsisi yapmak mümkün değildir. Bu nedenle kanda böbreklerin durumu hakkında bilgi verebilecek doku imzalarını tanımlamaya acil ihtiyaç var. Böbrek biyopsi dokusunun incelenmesine dayanarak, kanda akut böbrek yetmezliği sırasında böbreklerin durumunu izlememizi sağlayan bir grup protein belirledik. Bu, hastaların durumu biyopsi yapılmasına izin vermediğinde doktorların romatoid artriti izlemesine yardımcı olabilir."

Parikh, ayrıca söz konusu  çalışmanın sonuçlarının kendilerini romatoid artrit için etkili bir tedavi bulmaya bir adım daha yaklaştırdığını vurguladı.



Tatlı düşkünlüğü depresyona yol açabilir

Uzmanlar, yüksek miktarda işlenmiş şeker içeren pastane ürünlerine karşı dikkatli olma uyarısı yapıyor (Pexels)
Uzmanlar, yüksek miktarda işlenmiş şeker içeren pastane ürünlerine karşı dikkatli olma uyarısı yapıyor (Pexels)
TT

Tatlı düşkünlüğü depresyona yol açabilir

Uzmanlar, yüksek miktarda işlenmiş şeker içeren pastane ürünlerine karşı dikkatli olma uyarısı yapıyor (Pexels)
Uzmanlar, yüksek miktarda işlenmiş şeker içeren pastane ürünlerine karşı dikkatli olma uyarısı yapıyor (Pexels)

Bilim insanları çok fazla tatlı yemenin depresyona yol açabileceğini tespit etti. 

Özellikle işlenmiş şeker, diyabet ve kalp hastalıklarına yakalanma riskini artırmak gibi sağlık sorunlarına yol açtığı için tavsiye edilmiyor. 

Birleşik Krallık'ta yapılan yeni bir araştırmadaysa hamur işlerinden gazlı içeceklere, şekerli gıdalara düşkün olanların ruh sağlığının da tehlike girdiği ortaya kondu. 

Journal of Translational Medicine adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmada, ülke genelindeki yurttaşların sağlık verilerini içeren Birleşik Krallık Biyobankası'ndan 180 bin kişinin beslenme alışkanlıkları incelendi.

Yapay zekadan yararlanan araştırmacılar, katılımcıları üç gruba ayırdı: hayvansal ve şekerli gıdaları az tüketip meyve ve sebze ağırlıklı beslenenler; bitkisel, hayvansal ve şekerli de dahil her şeyden yiyenler ve sağlıklı besinleri genellikle es geçip çoğunlukla şekerli gıdalar tüketenler.

Katılımcıların kan örneklerini inceleyen araştırmacılar, belirledikleri 2 bin 923 protein ve 168 metabolitin nasıl bir değişkenlik gösterdiğini analiz etti.

Proteinler enfeksiyonlarla savaşmaktan, kasları gevşetmeye kadar her türlü işi yaparken, metabolitler de vücuttaki sindirim gibi süreçler sırasında üretilen küçük molekülleri ifade ediyor.

Bilim insanları bu maddelere dair verilere bakarak kişinin biyolojik değerleri hakkında kapsamlı bir resim elde edebiliyor.

Araştırmacılar tatlıya düşkün grubun, depresyona yakalanma riskinin yüzde 31 daha yüksek olduğunu tespit etti. 

Ayrıca bu kişilerin diyabet ve kalp hastalığı riski de yüksek çıkarken, sağlıklı grupta bu tehlike çok daha düşüktü. Her şeyden yiyen katılımcıların sağlık riskleri de ortalama seviyedeydi.

Bulgular özellikle işlenmiş şeker içeren gıdaların ruh sağlığı üzerinde de ciddi sorunlara yol açabileceğine dikkat çekiyor. 

Surrey Üniversitesi'nden Prof. Nophar Geifman, liderliğini üstlendiği çalışmanın bulguları hakkında "İşlenmiş şeker birçok kişinin beslenmesinde önemli bir faktör ve bu sonuçlar, toplum olarak bir şeyi yemeden önce düşünmemiz gerektiğinin bir diğer kanıtını sunuyor" diyerek ekliyor:

Kimse başkalarına ne yapması gerektiğini söylemek istemez, bizim işimiz sadece halkı bilgilendirmek.

Independent Türkçe, Study Finds, Science Daily, Journal of Translational Medicine