Çocukluk çağındaki demir eksikliği anemisinin semptomları, nedenleri ve tedavisi

Çocukluk çağındaki demir eksikliği anemisinin semptomları, nedenleri ve tedavisi
TT

Çocukluk çağındaki demir eksikliği anemisinin semptomları, nedenleri ve tedavisi

Çocukluk çağındaki demir eksikliği anemisinin semptomları, nedenleri ve tedavisi

Çocuklarda demir eksikliği anemisi genel sağlık ve gelişimlerini etkileyen yaygın bir beslenme sorunudur.

Bu durum, vücutta yeterli miktarda kırmızı kan hücresi üretecek kadar demir bulunmadığında ortaya çıkar ve oksijen taşınmasının azalmasına neden olur.

Şarku’l Avsat’ın Sağlık sitesi onlymyhealth’ten aktardığı habere göre semptomların tanınması, nedenlerinin anlaşılması ve zamanında tedavi edilmesi de çocuğun sağlığının sağlanması açısından çok önemlidir. Hindistan Mahim’deki S.L. Raheja Hastanesi’nde danışman çocuk doktoru ve neonatolog olan Dr. Asmita Mahajan, çocuklarda demir eksikliğinin neden olduğu aneminin semptomlarını, nedenlerini ve tedavisini açıkladı.

Çocuklarda demir eksikliği anemisinin semptomları

Semptomlar normal çocukluk davranışlarıyla örtüşebileceğinden çocuklarda demir eksikliği anemisinin belirlenmesi zor olabilir. Ancak temel semptomlar yorgunluk, halsizlik, soluk cilt, sinirlilik, iştah azalması ve konsantrasyon güçlüğünü içerir.

Bunların yanı sıra demir eksikliği anemisi olan çocuklarda büyüme ve gelişimde gecikmeler görülebilir.

Çocuklarda demir eksikliği anemisinin nedenleri

Çocuklarda demir eksikliği anemisine çeşitli faktörler katkıda bulunur.

Beslenmede yetersiz demir alımı, özellikle seçici yiyenlerde veya demir açısından zengin gıdalara sınırlı erişimi olanlarda yaygın bir nedendir. Bebeklik ve ergenlik dönemindeki hızlı büyümenin yanı sıra parazit enfeksiyonları veya ergenlerde fazla adet kanaması nedeniyle sık kan kaybı da demir düzeylerini düşürebilir.

Çocuklarda demir eksikliği anemisinin tedavisi

Çocuklarda demir eksikliği anemisinin etkili bir şekilde tedavi edilmesi için erken teşhis ve müdahale hayati önem taşır.

Yağsız et, fasulye, zenginleştirilmiş tahıllar ve koyu yapraklı yeşillikler gibi demir açısından zengin gıdaların dahil edilmesi de dahil olmak üzere diyet değişiklikleri çok önemli bir rol oynar.

Bazı durumlarda demir takviyesi önerilebilir ancak herhangi bir takviyeye başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışılması gerekir.

Demir eksikliği anemisinin önlenmesi

Demir ve C vitamini (demir emilimini artırır) açısından zengin dengeli bir beslenmenin teşvik edilmesi ve çocukların sağlıklı beslenme alışkanlıkları konusunda eğitilmesi ile demir eksikliği anemisi önlenebilir. Düzenli kontroller, potansiyel sorunların erken tespit edilmesini kolaylaştırarak hızlı müdahaleye olanak sağlar. Demir eksikliği anemisi, tedavi edilmediği takdirde çocuğun fiziksel ve bilişsel gelişimini etkileyebilir.

Ebeveynler semptomlara karşı dikkatli olarak, bu duruma katkıda bulunan faktörleri anlayarak ve besleyici bir yaşam tarzı benimseyerek, çocuklarının sağlıklı ve başarılı bir şekilde büyümelerini sağlamada önemli bir rol oynayabilir. Doğru tanı ve tedavi planlaması için bir sağlık uzmanına danışılması gerekir.



Çinli bilim insanları gerçeğinden yüzde 40 sert "süper elmas" geliştirdi

(Temsili/Unsplash)
(Temsili/Unsplash)
TT

Çinli bilim insanları gerçeğinden yüzde 40 sert "süper elmas" geliştirdi

(Temsili/Unsplash)
(Temsili/Unsplash)

Çinli bilim insanları, sertliği gerçek elmaslardan çok daha fazla olan yapay bir "süper elmas" üretti. Sözkonusu gelişme, bu malzemeye dayanan birçok kilit sektörde büyük atılımlara önayak olabilir.

Doğal elmaslar çoğunlukla kübik bir kafese veya karbon atomlarının düzenine sahip ancak altıgen bir kristal yapının çok daha güçlü bir malzeme sağladığı biliniyor.

Ancak araştırmacılar, lonsdaleit diye bilinen bu tür bir altıgen elmasın (hexagonal diamond,HD) uygulamalarının, elde edilen çoğu örneğin düşük saflığı ve küçük boyutu nedeniyle "büyük ölçüde keşfedilmemiş" olduğunu söylüyor.

Daha önce bilinen en sert elmaslar sadece asteroit ve göktaşı çarpma kraterlerinde bulunmuştu.

Örneğin, lonsdaleit ilk olarak 1967'de Arizona'daki Canyon Diablo göktaşında keşfedilmişti.

Bu malzemenin laboratuvarlarda sentezlenmesi de birkaç çalışmanın ötesinde doğrulanmamıştı.
 

asdfrgt
Sert elmas örneklerinin mikroskobik görünümü (Nature Materials, 2025)​​​​​

Şimdiyse Nature Materials adlı akademik dergide yayımlanan yeni çalışmada, yüksek oranda sıkıştırılmış grafitin ısıtılmasıyla "iyi kristalleşmiş, neredeyse saf HD" sentezi rapor edildi.

Kuzeydoğu Çin'deki Jilin Üniversitesi'nden Liu Bingbing ve Yao Mingguang liderliğindeki araştırmacılar, bilim insanlarının "post-grafit faz" diye adlandırdıkları şeyden HD'nin oluşturulabileceğini gösteriyor. Bu süreç, grafitin sıcaklık gradyanları altında sıkıştırılması.

Bilim insanları, "Burada, hem yığın hem de nano boyutlu grafitli öncüller için geçerli, yüksek oranda sıkıştırılmış grafiti ısıtarak iyi kristalize edilmiş, neredeyse saf HD sentezini rapor ediyoruz" diye yazdı.

Bu yaklaşımın, ultra küçük HD nano katman yığınları içeren milimetre boyutunda, yüksek oranda yapılandırılmış bir blok oluşumuna yol açtığını buldular.

Bilim insanlarına göre bu "süper elmas" yapı, "1100 santigrat dereceye kadar yüksek termal kararlılık ve 155 gigapascal (GPa) gibi çok yüksek bir sertliğe" sahip.

Buna karşılık, doğal elmaslar yaklaşık 100 GPa sertliğe ve yaklaşık 700C'ye kadar termal kararlılığa sahip.

Çalışmada bilim insanları, malzemenin yüksek termal kararlılığı ve sertliğinin "endüstriyel uygulamalar için büyük bir potansiyele sahip olduğunu" belirtiyor.

Bulguların aynı zamanda yüksek basınç ve sıcaklık altında grafitten elmasa dönüşüm için bir çerçeve sağladığını ve malzemenin uygulamalara uyacak şekilde üretilmesi adına daha fazla fırsat yarattığını söylüyorlar.

Bulgularımız, yüksek basınç ve sıcaklık altında grafitten elmasa dönüşümle ilgili değerli bilgiler sunuyor ve bu eşsiz malzemenin üretimi ve uygulamaları için fırsatlar sağlıyor.

Ancak bu, bir HD formunun laboratuvarda ilk kez sentezlenişi değil.

SCMP'nin haberine göre, ABD'deki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'ndaki bilim insanlarının yürüttüğü 2021 tarihli bir çalışmada da altıgen elmaslar üretildiği bildirilmişti.

Araştırmacılar, bu malzemenin işleme ve delme gibi yaygın uygulamalarda geleneksel elmaslara "üstün bir alternatif" olabileceğini söyledi.

Bilim insanları, bu tür altıgen elmasların nişan yüzüklerine de dönüştürülebileceğini belirtti.

Independent Türkçe