Çocukluk çağındaki demir eksikliği anemisinin semptomları, nedenleri ve tedavisi

Çocukluk çağındaki demir eksikliği anemisinin semptomları, nedenleri ve tedavisi
TT

Çocukluk çağındaki demir eksikliği anemisinin semptomları, nedenleri ve tedavisi

Çocukluk çağındaki demir eksikliği anemisinin semptomları, nedenleri ve tedavisi

Çocuklarda demir eksikliği anemisi genel sağlık ve gelişimlerini etkileyen yaygın bir beslenme sorunudur.

Bu durum, vücutta yeterli miktarda kırmızı kan hücresi üretecek kadar demir bulunmadığında ortaya çıkar ve oksijen taşınmasının azalmasına neden olur.

Şarku’l Avsat’ın Sağlık sitesi onlymyhealth’ten aktardığı habere göre semptomların tanınması, nedenlerinin anlaşılması ve zamanında tedavi edilmesi de çocuğun sağlığının sağlanması açısından çok önemlidir. Hindistan Mahim’deki S.L. Raheja Hastanesi’nde danışman çocuk doktoru ve neonatolog olan Dr. Asmita Mahajan, çocuklarda demir eksikliğinin neden olduğu aneminin semptomlarını, nedenlerini ve tedavisini açıkladı.

Çocuklarda demir eksikliği anemisinin semptomları

Semptomlar normal çocukluk davranışlarıyla örtüşebileceğinden çocuklarda demir eksikliği anemisinin belirlenmesi zor olabilir. Ancak temel semptomlar yorgunluk, halsizlik, soluk cilt, sinirlilik, iştah azalması ve konsantrasyon güçlüğünü içerir.

Bunların yanı sıra demir eksikliği anemisi olan çocuklarda büyüme ve gelişimde gecikmeler görülebilir.

Çocuklarda demir eksikliği anemisinin nedenleri

Çocuklarda demir eksikliği anemisine çeşitli faktörler katkıda bulunur.

Beslenmede yetersiz demir alımı, özellikle seçici yiyenlerde veya demir açısından zengin gıdalara sınırlı erişimi olanlarda yaygın bir nedendir. Bebeklik ve ergenlik dönemindeki hızlı büyümenin yanı sıra parazit enfeksiyonları veya ergenlerde fazla adet kanaması nedeniyle sık kan kaybı da demir düzeylerini düşürebilir.

Çocuklarda demir eksikliği anemisinin tedavisi

Çocuklarda demir eksikliği anemisinin etkili bir şekilde tedavi edilmesi için erken teşhis ve müdahale hayati önem taşır.

Yağsız et, fasulye, zenginleştirilmiş tahıllar ve koyu yapraklı yeşillikler gibi demir açısından zengin gıdaların dahil edilmesi de dahil olmak üzere diyet değişiklikleri çok önemli bir rol oynar.

Bazı durumlarda demir takviyesi önerilebilir ancak herhangi bir takviyeye başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışılması gerekir.

Demir eksikliği anemisinin önlenmesi

Demir ve C vitamini (demir emilimini artırır) açısından zengin dengeli bir beslenmenin teşvik edilmesi ve çocukların sağlıklı beslenme alışkanlıkları konusunda eğitilmesi ile demir eksikliği anemisi önlenebilir. Düzenli kontroller, potansiyel sorunların erken tespit edilmesini kolaylaştırarak hızlı müdahaleye olanak sağlar. Demir eksikliği anemisi, tedavi edilmediği takdirde çocuğun fiziksel ve bilişsel gelişimini etkileyebilir.

Ebeveynler semptomlara karşı dikkatli olarak, bu duruma katkıda bulunan faktörleri anlayarak ve besleyici bir yaşam tarzı benimseyerek, çocuklarının sağlıklı ve başarılı bir şekilde büyümelerini sağlamada önemli bir rol oynayabilir. Doğru tanı ve tedavi planlaması için bir sağlık uzmanına danışılması gerekir.



Kansere dair 7 önemli soru

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre akciğer kanseri, dünya çapında kanser kaynaklı ölüm nedenleri arasında birinci sırada geliyor (AFP)
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre akciğer kanseri, dünya çapında kanser kaynaklı ölüm nedenleri arasında birinci sırada geliyor (AFP)
TT

Kansere dair 7 önemli soru

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre akciğer kanseri, dünya çapında kanser kaynaklı ölüm nedenleri arasında birinci sırada geliyor (AFP)
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre akciğer kanseri, dünya çapında kanser kaynaklı ölüm nedenleri arasında birinci sırada geliyor (AFP)

Her gün vücudumuzdaki milyarlarca hücre bölünüyor ya da ölüyor. Kan akışını, gıdaların sindirimini ve derinin yenilenmesini sağlayan karmaşık süreçlerde hücreler bazen bunlardan ikisini de yapmayıp kansere dönüşüyor. 

Bilim insanları kanser vakalarının erkeklerden kadınlara ve yaşlılardan gençlere doğru kaydığını tespit ederken pek çok soru cevapsız kalmayı sürdürüyor. 

Kansere dair 7 büyük soruyu uzmanlara soran New York Times yanıtları okuyucularına aktardı.

Neden tüm genetik mutasyonlar kansere yol açmıyor?

Bilim insanları, tüm kanserlerin genetik mutasyonlardan kaynaklandığını eskiden düşünüyordu. Artık tümörlerin tek sebebinin bu olmadığını biliyorlar. 

DNA dizisinde değişiklik olmaksızın meydana gelen kalıtımsal (epigenetik) değişikliklerin kanserde çok büyük rol oynadığı fark edildi. 

Epigenetik değişikliklerin gerekçesi tam bilinmiyor ancak yaşlanma, beslenme, çevre ve kronik enflamasyon potansiyel suçlular arasında. 

Çevre kirliliği ve mikroplastikler kansere yol açar mı?

Asbest ve radon gibi kimyasalların yanı sıra sigara ve içkideki maddelerin kanser yaptığı uzun süredir biliniyor. 

Son yıllarda hava kirliliği, mikroplastikler ve "sonsuz kimyasallar" diye bilinen perfloroalkil ve polifloroalkil maddeler (PFAS) de mercek altında.

Uzmanlar bunların kanserojen olabileceğini ancak ne zaman ve nasıl bu sonuca yol açtıkları konusunda daha fazla bilgi edinmeleri gerektiğini vurguluyor.

Hava kirliliği diğerlerinden daha güçlü bir kanser faktörü gibi görülüyor.

Enflamasyon nasıl etkili oluyor?

Bilim insanları çevremizdeki kirliliğe ve yiyip içtiklerimizdeki kimyasallara yıllar boyunca bakarak nasıl genetik mutasyonlara yol açtıklarını inceledi. 

Doğrudan DNA'ya zarar vererek değil, iltihaplanma diye de bilinen enflamasyonu tetikleyerek riski artırdıkları ortaya çıktı. 

Kötü bir beslenme rejiminin kronik enflamasyonu tetiklediği, bunun da kolon ve pankreas kanserlerini yol açtığı bildiriliyor. 

Halihazırda mutasyona uğramış hücrelerde de enflamasyon etkili oluyor. 

Örneğin ince partikül maddeler (PM2.5), akciğerlere kadar ulaştığında burada enflamasyona yol açıyor. Mutasyona uğrasa da kansere dönüşmeyen hücreler böylece tümör oluyor. 

Tümörlar nasıl kontrolsüzce büyüyor?

Bilim insanları tümörlerde kanser hücrelerinin dışında normal hücrelerin de yer aldığını ve bunların büyümeyi sağladığını söylüyor.

Yaralanma ya da enfeksiyon halinde oraya akın eden bağışıklık hücreleri, bunların çoğunu oluşturuyor. 

Tümörlerin nasıl metastaz yapıp başka yerlere bulaştığıyla ilgiliyse bilinmeyen pek çok şey var. 

Yeni bir araştırma, tümörlerdeki ölü ya da ölmek üzere olan hücrelerin bu durumu kolaylaştırdığını buldu. 

Hangi risk faktörleri bizim kontrolümüzde?

Pek çok kanser türünde sebepleri engellemek tamamen imkansız. Ancak önlem almak yine de kilit önemde. 

Kanserlerin yüzde 40'ında risk faktörlerinin engellenebileceği bildiriliyor. Bunlardan en önemlisi sigara içmemek. Güneşe maruz kalmamak, içki içmemek ve fazla kilo almamak da listede var. 

Hepatit B ve C virüslerinin yanı sıra HPV ve h. pylori bakterisi de bazı kanserlere yol açabiliyor.

Tedavinin doğru yolu ne?

Onkologlar son yıllardaki gelişmelerle birlikte herkese kemoterapi verilmemesi gerektiğinin daha iyi anlaşıldığını söylüyor. 

Sıkıntılı bir proteini hedef alan ilaçlar gibi tedavilerin bazı kişilere daha iyi geldiği açık bir şekilde görülüyor. 

Bağışıklık sisteminin kanserdeki rolü de daha iyi anlaşıldığı için immünoterapiyle vücudun hastalığa karşı savaşmasına yardımcı olunabiliyor.

Kanserden kurtulmak mümkün mü?

Pek çok kişi kanseri tamamen atlattığını düşünse de doktorlar bu ifadeyi kullanmaktan kaçınıyor. 

Ancak yine de umutlu olmak için pek çok sebep var. Son 30 yılda geliştirilen yeni yöntemlerle kanser ölümleri ciddi oranda düştü.

Uzmanlar, önceden "idam cezası" gibi görülen bazı kanser türlerinin artık diyabet gibi birlikte yaşanabilir bir hastalığa döndüğüne işaret ediyor. 

Independent Türkçe, New York Times, CNN