Şizofreni tedavisini iyileştiren kan testi

Sosyal ve psikolojik destek, hastalığın tedavisinde büyük önem taşıyor.

Yeni test ile kandaki şizofreni biyolojik belirteçleri tespit ediliyor. (iStock)
Yeni test ile kandaki şizofreni biyolojik belirteçleri tespit ediliyor. (iStock)
TT

Şizofreni tedavisini iyileştiren kan testi

Yeni test ile kandaki şizofreni biyolojik belirteçleri tespit ediliyor. (iStock)
Yeni test ile kandaki şizofreni biyolojik belirteçleri tespit ediliyor. (iStock)

Indiana Üniversitesi'nden araştırmacılar, halüsinasyon ve sanrıları içeren psikolojik bir rahatsızlık olan şizofreni için yeni bir kan testi geliştirdi. Sonuçları perşembe günü Molecular Psychiatry dergisinde yayınlanan çalışmada, testin ‘şizofreninin teşhis ve tedavisini iyileştirebileceği’ kaydedildi.

Şizofreni, hastaların gerçekliği anormal bir şekilde yorumlamasına neden oluyor ve günlük işlevlerin yerine getirilmesini engelleyen ve engele neden olabilen bir grup halüsinasyon, sanrı, düşünce ve davranışta ciddi rahatsızlıkla sonuçlanabiliyor. Şizofreni ve ilgili psikotik bozukluklar ABD’de üç milyondan fazla kişiyi etkiledi. Etkilenenlerin ömür boyu tedaviye ihtiyacı olduğu anlaşıldı. Buna ek olarak erken tedavi uzun vadede semptomları kontrol etmeye yardımcı olabileceği kaydedildi.

Yeni test, kandaki şizofreni biyobelirteçlerini tanımlayarak hastalığın mevcut şiddetini ve gelecekteki risklerini ve etkilenen kişi için hangi tedavilerin en etkili olacağını objektif olarak ölçebiliyor.

Araştırmacılar bu sonuçlara ulaşmak için, çalışma sırasında bir dizi psikiyatri hastasını on yıldan uzun bir süre boyunca takip etti ve halüsinasyon ve sanrılar nedeniyle psikiyatri hastanelerine kabul edilmenin yanı sıra halüsinasyon ve sanrı vakalarını öngören yaşamsal göstergeleri belirlediler. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ayrıca her bir hasta için mevcut ilaçların uygunluğunu gösteren biyobelirteçleri de incelediler.

Bunun yanı sıra duygudurum bozuklukları, anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu, intihar riski, ağrı ve hafıza bozuklukları gibi diğer psikiyatrik bozukluklar için de kan biyobelirteçleri belirlediler. Bu göstergelerin, halüsinasyon veya sanrıları olan birini değerlendirmek için kullanılan psikolojik ölçümlerden daha öngörücü olduğunu, yani bir kan biyobelirteç testi kullanmanın psikolojik değerlendirmelerin belirsizliğini azaltmaya yardımcı olabileceğini buldular.

Doktorlar, söz konusu göstergelerin test sonuçlarına dayanarak mevcut ilaçların yanı sıra Omega-3 ve magnezyum gibi besinler ve yağ asitleri arasından hastanın durumuna uygun ilacı reçete edebiliyorlar.

Indiana Üniversitesi'nden çalışmanın baş araştırmacısı Dr. Alexander Niculescu konuya dair şunları söyledi:

"Şizofreniyi özellikle erken teşhis etmek zordur ve bu durumdan etkilenenlere en başından itibaren uygun tedaviyi reçete etmek çok önemlidir."

Niculescu, üniversitenin internet sitesindeki yazıda şizofreninin genellikle yaşamın en yoğun dönemi olan gençlikte ortaya çıktığını da ekledi. Hastalığı tetikleyen faktörler arasında stres ve uyuşturucu bulunuyor. Tedavi edilmediği takdirde hastalığın biyolojik, sosyal ve psikolojik hasarı büyüyor.

Niculescu sözlerine şöyle devam etti:

"Neyse ki, biyolojik olarak mevcut bazı ilaçlar uygun hastalarda erken başlandığında işe yarıyor. Tedaviye ek olarak sosyal-psikolojik destek de çok önemli."

Niculescu ayrıca testin bu yıl içinde hastaların kullanımına sunulacağı bilgisini paylaştı.



Pfizer obezite tedavisi ilacının geliştirilmesini durdurdu

İlaç şirketi Pfizer'in Berlin'deki genel merkezinde bulunan logosu, 23 Ocak 2021 (DPA)
İlaç şirketi Pfizer'in Berlin'deki genel merkezinde bulunan logosu, 23 Ocak 2021 (DPA)
TT

Pfizer obezite tedavisi ilacının geliştirilmesini durdurdu

İlaç şirketi Pfizer'in Berlin'deki genel merkezinde bulunan logosu, 23 Ocak 2021 (DPA)
İlaç şirketi Pfizer'in Berlin'deki genel merkezinde bulunan logosu, 23 Ocak 2021 (DPA)

ABD merkezli haber ajansı Associated Press (AP), Amerikan ilaç şirketi Pfizer’ın, klinik deneylerin en büyük ve en pahalı aşamasından sonra potansiyel obezite tedavisinde kullanılan bir hapın geliştirilmesini durdurduğunu bildirdi.

Şirket, testlerden birinde bir katılımcının ilacın neden olduğu düşünülen bir karaciğer hasarı yaşamasının ardından Danuglipron adlı ilacın geliştirilmesi çalışmalarını durduracağını açıkladı.

Şirket, Danuglipron’u her şirketin potansiyel yeni tedavisini onay için hükümet düzenleyicilerine sunmadan önce ilaç geliştirmenin son aşaması olan 3. faz (geç aşama) testlerine taşımayı planlıyordu.

dfgth
Obezite, aşırı vücut yağlanması olarak görülen bir sağlık durumudur (Nottingham Üniversitesi)

Şirket yetkililerinden biri yaptığı açıklamada Pfizer'ın halen testlerin erken aşamalarında başka potansiyel obezite tedavileri geliştirmeyi planladığını duyurdu.

Dünyada obezite tedavileri, ilaç şirketleri için en umut verici ve kazançlı ilaç geliştirme alanlarından biri haline geldi.

Örneğin ilaç şirketi Eli Lilly and Company'nin Zepbound adlı ilacı, piyasadaki tam bir yılını doldurduğu 2024 yılında yaklaşık 5 milyar dolar satış elde etti. Öte yandan Novo Nordisk şirketinin Zyban ve Wegovy gibi önde gelen tedavileri enjeksiyon yoluyla uygulanıyor.

İlaç şirketleri, her gün iğne kullanmak istemeyen hastalar için kullanımı daha kolay olan ağızdan alınan tablet formunda bir ilaç geliştirmeye çalışıyor.

Bu ilaçlar en çok satanlar haline gelmiş olsa da birçok hasta ya son zamanlarda yaşanan ekonomik sıkıntılar ya da sağlık sigortasının tedaviyi kapsamaması nedeniyle bu ilaçlara erişmekte zorluk çekiyor.

fgthy
Obez bir adam (Reuters)

Hem Eli Lilly and Company hem de Novo Nordisk, kısa bir süre önce fiyatlarında indirime gittiklerini duyurdu, ancak bu tedaviler halen aylık yüzlerce dolara mal olurken sigortası bu ilaçları karşılamayan bazı insanlar için ulaşılamaz hale geliyor.

Pfizer sözcüsü dün açıklanan kararın, şirketin Danuglipron'u diğer kilo verme ilaçlarıyla birlikte test etmeyi de durduracağı anlamına geldiğini söyledi.