Egzersiz prostat kanserini önlemeye yardımcı olabilir mi?

Fiziksel aktivite prostat kanseri riskini azaltır (EPA)
Fiziksel aktivite prostat kanseri riskini azaltır (EPA)
TT

Egzersiz prostat kanserini önlemeye yardımcı olabilir mi?

Fiziksel aktivite prostat kanseri riskini azaltır (EPA)
Fiziksel aktivite prostat kanseri riskini azaltır (EPA)

Yakın zamanda yapılan bilimsel bir çalışmada, düzenli fiziksel aktivitenin erkekler arasında en yaygın kanser türlerinden biri olan prostat kanseri riskini azaltma üzerindeki etkisi incelendi.

Şarku’l Avsat’ın New York Times gazetesinden aktardığı habere göre araştırmacılar, daha aktif olanların kansere yakalanma olasılığının daha düşük olup olmadığını öğrenmek için en az iki fiziksel uygunluk testine katılan 57 bin'den fazla İsveçliden veri topladı. Katılımcıların yaklaşık yüzde birine daha sonra prostat kanseri teşhisi konuldu.

Ekip, fiziksel uygunluğu yıllar içinde iyileşenlerin hastalığa yakalanma olasılığının yüzde 35 daha az olduğunu tespit etti.

Daha önce yapılan birçok çalışma, genel olarak fiziksel uygunluk ve kanser teşhisi arasındaki ilişkiyi araştırmıştı.

Örneğin 2021 yılında yapılan bir araştırma, fiziksel aktivitenin kanser riskini yüzde 3 oranında azalttığını doğrulamıştı.

Ancak buna rağmen, İsveç Spor ve Sağlık Bilimleri Okulu'nda araştırmacı olan Dr. Kate Bolam'a göre, birçok çalışma egzersizin özellikle prostat kanseri riskini azaltma üzerindeki etkisini incelememiş, bu konuyu inceleyenler ise çelişkili sonuçlar elde etmişti.

Bolam, "Bazı çalışmalar egzersizin prostat kanseri riskini azalttığını gösterirken, diğer çalışmalar bunun tam tersini bulmuştur" dedi.

Bolam, bu çalışmaların çoğunun küçük örneklemlere sahip olduğuna dikkati çekti.

Egzersizin prostat kanseri riskini azaltmaya katkıda bulunmasının nedeninin, genellikle sağlıklarının ve egzersiz yapmanın gerekliliğinin daha fazla farkında olan erkeklerin, bu kanseri önlemelerine yardımcı olan periyodik muayenelere girmeye ilgi duymalarından kaynaklanabileceğini de sözlerine ekledi.

Ayrıca bir başka açıklamanın da egzersizin bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle mücadeleye yardımcı olması olabileceğini belirtti.

Araştırmacılar henüz en etkili olabilecek egzersiz dozunu ve türünü tam olarak bilmiyor ancak hem Amerikan Kanser Derneği hem de Amerikan Klinik Onkoloji Derneği haftada 150 dakika veya günde 20 dakika egzersiz yapılmasını öneriyor. Bu egzersizlerin hafif yürüyüş, koşu ve ağırlık kaldırma egzersizlerini içerebileceğini de belirtiyorlar.



Karaciğer hasarının 5 erken belirtisi

Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
TT

Karaciğer hasarının 5 erken belirtisi

Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)

Karaciğer vücuttaki en büyük ve en önemli organlardan biridir ve birçok görevden sorumludur. Kanın pıhtılaşmasını düzenler, toksinleri kan dolaşımından uzaklaştırır, safra üretimine yardımcı olur ve çok daha fazlasını yapar.

Bununla birlikte karaciğer, hastalık veya tekrarlayan yaşam tarzı alışkanlıkları nedeniyle hasar görebilir ve düşük performans gösterebilir.

Şarku’l Avsat’ın HuffPost'tan aktardığı habere göre, ABD'deki Hackensack Meridian Sağlık Merkezi'nde gastroenterolog olan Dr. Douglas Wayne'e göre ‘karaciğer hastalığı’, alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı, hepatit ve hatta kanser dahil olmak üzere normal karaciğer fonksiyonunu bozan birçok farklı durumu kapsayan çok geniş bir terimdir.

Diğer yandan ABD'deki Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yardımcı doçent olan hepatolog Dr. Bobo Panini, “Karaciğer hastalıklarının belirti ve semptomları genellikle önemli karaciğer hasarı oluşana kadar ortaya çıkmaz” dedi.

İşte karaciğer hasarının en yaygın 5 erken belirtisi ve bu sorunları fark ederseniz ne yapmanız gerektiği:

*Ciltte veya gözlerde sararma

Panini, “Karaciğer hastalığının ince bir işareti, sarılık olarak bilinen, cildin veya gözlerin beyazlarının sararmasıdır” diyor.

Bu, vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin normal parçalanması sırasında oluşan bir pigment olan bilirubin fazlalığı olduğunda ortaya çıkar. Bilirubin normalde karaciğer tarafından işlenir ve vücuttan atılır, ancak çok fazlası sarılığa neden olabilir ve karaciğer sorunlarına işaret edebilir.

Bu nedenle ciltte veya gözlerde sararma fark ederseniz doktorunuzla konuşmanız önemlidir.

*Koyu renkli idrar

Koyu renkli idrar genellikle endişe edilecek bir durum değildir ve fazladan sıvı almanız gerektiğinin bir göstergesidir.

Wayne, karaciğer hastalığı olan kişilerin koyu renkli idrar yapmasının da normal olduğunu söylüyor. Bunun nedeni, idrarınızı koyu turuncu, kahverengi veya kehribar rengine dönüştürebilen bilirubin birikimidir.

*Kafa karışıklığı

Ruhsal durumunuzdaki büyük değişiklikler göz ardı edilmemelidir. Bunlar karaciğer sorunlarının veya altta yatan başka sorunların bir işareti olabilir. Kafa karışıklığı veya zihni etkileyen başka sorunlar yaşıyorsanız, derhal yardım isteyin.

Panini, “Sağlığı yerinde olan herkeste akut karaciğer yetmezliği gelişebilir ve bu da zihinsel durum veya kişilikte kafa karışıklığı veya uyuşukluk gibi değişiklikler olarak ortaya çıkabilir” diyor.

*Bacaklarda, ayak bileklerinde veya karında şişlik

Wayne, “Karaciğer sorunlarıyla ilgili olmayabilir, ancak bacaklarınızdaki ve ayaklarınızdaki şişlik bir şeylerin ters gittiğini gösterebilir” dedi.

Mayo Clinic'e göre siroz, karaciğerdeki kan akışını yavaşlatır ve kanı organa taşıyan damardaki basıncı artırır. Mayo Clinic, portal ven olarak bilinen bu damardaki basıncın ‘ödem adı verilen bacaklarda ve asit adı verilen karın bölgesinde sıvı birikmesine neden olabileceğini’ belirterek, ‘karaciğerin albümin gibi belirli kan proteinlerini yeterince üretememesi durumunda da ödem ve asit oluşabileceğini’ kaydetti.

*Kolay morarma ve kanama

Wayne, karaciğer hasarı olan kişilerin yaralandıkları yerin kolayca morarabileceğini veya kanayabileceğini söyledi. Bunun nedeni karaciğerin kanın pıhtılaşması için gereken proteinleri üretmesidir. Dolayısıyla karaciğer iyi çalışmadığında kolayca kanamaya yatkın olursunuz.

*Karaciğer hasarınız olduğunu düşünüyorsanız ne yapmalısınız?

Karaciğer sorunları göz ardı edilmemelidir. Çok fazla alkol almak, tip 2 diyabet hastası olmak, ortak iğne kullanmak ve ailede karaciğer hastalığı öyküsü olması karaciğer hasarına yol açabilecek ciddi faktörlerdir.

Herhangi bir karaciğer hasarı belirtisi yaşadığınızı düşünüyorsanız, bunu sağlık uzmanınızla görüşmeniz önemlidir. Diğer belirtiler arasında dışkı değişiklikleri, yorgunluk ve iştah değişiklikleri yer almaktadır.

Panini, şiddetli sarılık, zihinsel durumda beklenmedik değişiklikler, siyah dışkı, kan kusma, karın, ayak bilekleri ve bacaklarda kademeli şişme veya nefes almada zorluk yaşarsanız derhal tıbbi yardım almanızı öneriyor.