Seksenli yaşlarda zekanızı nasıl koruyabilirsiniz?

"Beyin bir kas gibi, kullanmazsanız kaybedersiniz"

Uzmanlara göre ileriki yaşlarda zekayı korumakta genetik kadar sağlıklı yaşam tercihleri de önemli (Unsplash)
Uzmanlara göre ileriki yaşlarda zekayı korumakta genetik kadar sağlıklı yaşam tercihleri de önemli (Unsplash)
TT

Seksenli yaşlarda zekanızı nasıl koruyabilirsiniz?

Uzmanlara göre ileriki yaşlarda zekayı korumakta genetik kadar sağlıklı yaşam tercihleri de önemli (Unsplash)
Uzmanlara göre ileriki yaşlarda zekayı korumakta genetik kadar sağlıklı yaşam tercihleri de önemli (Unsplash)

Uzmanlar 80'li yaşlarda beyin sağlığını korumanın yollarını paylaştı. 

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal'a (WSJ) konuşan bilim insanları, zekayı korumak ya da demansı önlemek için sihirli bir değnek olmadığına dikkat çekerek, bu konularda genetik yatkınlık, sağlıklı yaşam tarzı ve temiz havaya erişim gibi unsurların önemli rol oynadığını belirtti. 

Pensilvanya Üniversitesi'nden nörolog David Wolk, "Vücudunuz bütün olarak ne kadar sağlıklıysa beyniniz de yaşlanma sürecine o kadar iyi tepki verir" dedi.

Wolk, bilişsel performansın sağlıklı yetişkinlerde 20'li ve 30'lu yaşlarda zirve yaptığını söyledi. Uzman zamanla beynin küçüldüğünü, dış tabakasının inceldiğini ve nöronlar arası iletişimin zayıfladığını belirtti. 

Columbia Üniversitesi'nden Yaakov Stern de bazı kişilerin yaşlanmayla ortaya çıkan bilişsel gerilemeyi diğerlerine göre daha iyi önleyebildiğini ifade etti. 

Genetiğin bunda önemli rol oynadığını söyleyen Stern, egzersiz ve sağlıklı beslenmenin yanı sıra okuma yazmayla sosyal ilişkiler kurmanın da belirleyici nitelikte olduğunu bildirdi.

Bilimsel dergi Lancet'ta 2020'de yayımlanan bir çalışmada, küresel çaptaki demans vakalarının yaklaşık yüzde 40'ının çevresel değişikliklerle önlenebileceği veya geciktirilebileceği ortaya konmuştu. Bunlar arasında obezite riskini azaltmak ve hava kirliliğinden uzak durmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri yer alıyor.

Boston Üniversitesi'nden Stacy Andersen, 100 yaş üzerindeki kişilerde zekayı korumada özellikle sosyal ilişkilerin önemli olduğuna dikkat çekerek "Bir amaçları var. Her gün dışarı çıkıp yapmak istedikleri şeyler var" dedi. 

2002'de Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanan 97 yaşındaki Vernon Smith, akademik çalışmaları ve ailesinin kendisini diri tuttuğunu söyleyerek "Hâlâ yapmam gereken çok şey var. Devam etmek istiyorum" ifadelerini kullandı.

Chapman Üniversitesi'nde ders vermeyi sürdüren Smith, günde yaklaşık 8 saat çalıştığını, kalan vakitlerde de kızıyla konserlere gittiğini ve evde spor yaptığını belirtti.

Smith, bu rutini haftanın her günü koruduğunu belirtirken, beyin sağlığı üzerine uzmanlaşan Healthy Brain Clinic'ten Dung Trinh, sürekliliğin önemine işaret ederek "Beynimiz bir kas gibidir. Ya kullanırsınız ya da kaybedersiniz" dedi.

Independent Türkçe, Wall Street Journal



Kanada'da insanda görülen ilk H5 kuş gribi vakası tespit edildi

Kuş gribi virüsü için test tüpleri (Reuters)
Kuş gribi virüsü için test tüpleri (Reuters)
TT

Kanada'da insanda görülen ilk H5 kuş gribi vakası tespit edildi

Kuş gribi virüsü için test tüpleri (Reuters)
Kuş gribi virüsü için test tüpleri (Reuters)

Sağlık yetkilileri, Kanada'nın batı eyaleti Britanya Kolumbiyası’nda bir çocukta ilk şüpheli H5 kuş gribi virüsü vakasının tespit edildiğini duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre sağlık yetkilileri tarafından yapılan açıklamada, virüsün çocuğa bir kuş ya da hayvandan bulaşmış olabileceği ve çocuğun bir çocuk hastanesinde tedavi gördüğü belirtildi.

Açıklamada, şu anda enfeksiyonun kaynağının araştırıldığı ve çocuğun temaslılarının tespit edilmeye çalışıldığı belirtildi. Kanada Sağlık Bakanı Mark Holland X platformunda yaptığı paylaşımda, “İnsanlar için risk halen düşük” dedi.

H5 türü dünya çapında yabani kuşlar arasında yaygındır.

ABD'de kümes hayvanları ve büyükbaş hayvanlar arasında kuş gribi salgınları görüldü ve son zamanlarda ABD'deki süt ürünleri ve kümes hayvanı çiftliği çalışanları arasında birçok insan vakası ortaya çıktı.

Şimdiye kadar virüsün insandan insana bulaştığına dair bir kanıt bulunamadı. Ancak bilim insanları bunun bir pandemiye yol açabileceğini söylüyor.