عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

Uzun Kovid'de ortaya çıkan "beyin sisinin" nedeni belirlendi

Normalde kanda görülmeyen bir protein tespit edildi

Bilim insanları, beyin sisi semptomlarının nedeninin daha iyi anlaşılabilmesi için araştırmanın kapsamının genişletilmesini istedi (Unsplash)
Bilim insanları, beyin sisi semptomlarının nedeninin daha iyi anlaşılabilmesi için araştırmanın kapsamının genişletilmesini istedi (Unsplash)
TT
TT

Uzun Kovid'de ortaya çıkan "beyin sisinin" nedeni belirlendi

Bilim insanları, beyin sisi semptomlarının nedeninin daha iyi anlaşılabilmesi için araştırmanın kapsamının genişletilmesini istedi (Unsplash)
Bilim insanları, beyin sisi semptomlarının nedeninin daha iyi anlaşılabilmesi için araştırmanın kapsamının genişletilmesini istedi (Unsplash)

Bilim insanları, uzun Kovid'de görülen "beyin sisinin" kan-beyin bariyerindeki sızıntıdan kaynaklanabileceğini ortaya koydu.

İrlanda'daki Trinity Koleji'nden araştırmacılar, unutkanlıktan zihinsel yorgunluğa kadar farklı semptomlara yol açan beyin sisinin kan-beyin bariyerindeki dengenin bozulması nedeniyle oluşabileceğini belirledi.

Bilimsel dergi Nature'da bugün yayımlanan çalışmada, Mart-Nisan 2020'de Kovid nedeniyle hastaneye yatırılan 74 kişiye ek olarak, pandemi öncesi hastanede tedavi gören 25 kişinin verilerini inceledi.

Araştırmada, beyin sisi şikayetiyle tedavi gören 14 Kovid hastasında S100β adlı proteinin miktarının, beyin sisiyle ilişkili semptomlar göstermeyen Kovid hastaları ve Kovid'e yakalanmamış kişilere kıyasla daha fazla olduğu gözlemlendi.

Çalışmada, bu proteinin beyin hücreleri tarafından üretildiğine ve normalde kanda görülmediğine işaret edildi. Dolayısıyla bazı hastalarda kan-beyin bariyerindeki sızıntı nedeniyle proteinin kana karışmış olabileceği ifade edildi.

Hastaların MR'ları çekildiğinde, uzun Kovid ve bununla ilişkili beyin sisi semptomlarından muzdarip kişilerde kan-beyin bariyerinde sızıntı oluştuğuna dair emareler görüldü. Ancak beyin sisi şikayeti olmayanlarda veya iyileşenlerde bariyerde bozulma belirtisi gözlemlenmedi.

Araştırmanın ortak yazarı Matthew Campbell, "Her şey beyinle kandaki madde oranı arasındaki dengeyi düzenlemekle ilgili" dedi. Campbell, bu dengenin bozulmasının nörolojik işlevleri etkilediği gibi beynin hafızayla ilişkili bölümlerinde tahribata yol açabileceğini vurguladı. Bilim insanı şunları söyledi: 

Beyin sisi de dahil bu nörolojik durumların çoğunun sadece kan-beyin bariyerinin bütünlüğünü düzenleyerek tedavi edilebileceği fikri gerçekten heyecan verici.

Diğer yandan Oxford Üniversitesi'nden Paul Harrison, çalışmadaki katılımcıların Kovid'in erken dönemlerindeki varyantlara yakalandığına işaret etti. Harrison, beyin sisinin oluşumunun daha detaylı anlaşılabilmesi için aşılanan kişilerle daha geç dönemdeki Kovid varyantlarına yakalananların incelenmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM Sağlık

Kapsamlı araştırma yanıtladı: Hamileyken kahve içmek çocukta DEHB'ye yol açar mı?

Hamileyken kahve tüketmenin, bebeğin beyin gelişimini etkileyebileceği düşünülüyor (Unsplash)
Hamileyken kahve tüketmenin, bebeğin beyin gelişimini etkileyebileceği düşünülüyor (Unsplash)
TT
TT

Kapsamlı araştırma yanıtladı: Hamileyken kahve içmek çocukta DEHB'ye yol açar mı?

Hamileyken kahve tüketmenin, bebeğin beyin gelişimini etkileyebileceği düşünülüyor (Unsplash)
Hamileyken kahve tüketmenin, bebeğin beyin gelişimini etkileyebileceği düşünülüyor (Unsplash)

Bilim insanları hamilelikte kahve içmenin bebekte dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna (DEHB) yol açmadığını tespit etti. 

Çeşitli araştırmalar, gebelik döneminde kafein tüketmenin bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkilemek gibi birtakım sağlık sorunlarına neden olabileceğine işaret ediyor. 

Bazı araştırmalar otizm ve DEHB gibi nörogelişimsel bozukluklara da yol açabileceğini öne sürse de bilim insanları bulguların kesin bir şekilde doğrulanmadığını söylüyor. 

Bu nedenle kapsamlı bir çalışma yürüten uluslararası bir araştırma ekibi, kafein tüketimiyle DEHB arasındaki ilişkiyi inceledi. 

Psychological Medicine adlı hakemli dergide yakın zamanda yayımlanan çalışma kapsamında 58 bin 694 anne-çocuk çiftinin verisi analiz edildi. Araştırmacılar, çalışmanın 1999 ila 2008'de Norveç'teki bütün hamilelere açık olduğunu söylüyor. 

Gebelik öncesinde ve esnasında ne kadar kahve içtiğini aktaran katılımcılar ayrıca çocuklarının 6 aydan 8 yaşına kadarki nörogelişimsel durumunu bildirdi. 

Anket soruları, çocukların yaşadığı dikkat ve iletişim sorunlarının yanı sıra motor ve dil becerilerindeki gelişimleri de anlamak üzere tasarlanmıştı. 

Ebeveyn ve çocuklardan genetik örnekler de alan ekip, bu sayede anne ve çocuk arasında paylaşılan genetik varyantları kontrol ederek kahvenin etkisini tek başına anlamaya çalıştı.

Veriler ilk başta gebelikte kahve içmekle DEHB arasında güçlü bir bağlantı kursa da sigara ve alkol kullanımı, eğitim düzeyi ve gelir seviyesi gibi yaşam tarzı faktörlerini hesaba katınca durum değişti.

Bilim insanları hamilelikte kahve tüketimiyle çocukta DEHB görülmesi arasında güçlü bir neden sonuç ilişki bulamadı. 

Araştırmacılar makalede "Sonuçlarımız, annenin kahve tüketiminin bebeğin nörogelişimsel bozuklukları üzerinde nedensel bir etki yarattığına dair çok az kanıt sunuyor" diye yazıyor.

King's College London'da obstetrik alanında çalışan ve yeni araştırmada yer almayan Andrew Shennan ise "Bu iyi bir çalışma ve kafein alımının önemli bir endişe kaynağı olmadığına dair büyük bir güven veriyor" diyerek ekliyor:

Kafeinin tamamen güvenli olduğunu öne sürmese de kafein tüketimiyle ilgili kötü sonuçları başka şeylerin açıklayabileceğine işaret ediyor.

Uzmanlar, bulguların hamilelikte kafein tüketiminin tamamen zararsız olduğunu göstermediğinin altını çiziyor. 

Newsweek'e konuşan Shennan, bu konudaki çalışmalardan farklı sonuçlar çıktığını ancak bazılarında, bebeğin küçük veya ölü doğması ve düşük riskiyle kafein tüketimi arasında ilişki tespit edildiğini söylüyor. 

Bu nedenle gebelerin kafein alımını sınırlamasının iyi olacağını belirten Shennan, genellikle günde 200 miligramdan fazla tüketilmemesini tavsiye ediyor.

Bebeğin gelişiminde kişiden kişiye değişebilen çeşitli faktörler etkili olduğu için hamileyken ne kadar kahve tüketebileceğinizi doktorunuzla konuşmanızda fayda var.

Independent Türkçe, Conversation, Newsweek, Psychological Medicine