عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

Kovid-19'un kökenleri: "Pentagon'dan dönen proje, laboratuvar üretimine işaret ediyor"

Moleküler biyolog Richard H. Ebright, "kanıtların çok sağlam olduğunu" savundu

Kovid-19 salgını dünya çapında milyonlarca kişinin ölümüne sebep olmuştu (Unsplash)
Kovid-19 salgını dünya çapında milyonlarca kişinin ölümüne sebep olmuştu (Unsplash)
TT
TT

Kovid-19'un kökenleri: "Pentagon'dan dönen proje, laboratuvar üretimine işaret ediyor"

Kovid-19 salgını dünya çapında milyonlarca kişinin ölümüne sebep olmuştu (Unsplash)
Kovid-19 salgını dünya çapında milyonlarca kişinin ölümüne sebep olmuştu (Unsplash)

Moleküler biyolog Richard H. Ebright, Kovid'in Vuhan'daki bir laboratuvardan çıktığına dair iddiaların ciddi kanıtlarla desteklendiğini söyledi.

Kâr amacı gütmeyen araştırmacı gazetecilik grubu U.S. Right to Know'un ele geçirdiği belgelere göre, Kovid'in Vuhan'daki bir laboratuvardan çıkmış olabileceğine dair iddialar, Amerikalı ve Çinli araştırmacıların 2018'de hayata geçirmeye çalıştığı bir projeyle ilgili olabilir. 

U.S Right to Know'un 18 Aralık'ta yayımladığı haberde, ABD'li ve Çinli virologlardan oluşan bir ekibin, 2002'de küçük çaplı bir salgına neden olan SARS-CoV-1'le ilgili araştırma yapmak için Pentagon'a bağlı İleri Seviye Savunma Araştırma Projeleri Ajansı'na (DARPA) 14 milyar dolar hibe talebiyle Mart 2018'de başvuru yaptığı yazıldı.

Araştırmacıların amacının, Asya'da insanlara geçme potansiyeli en yüksek olan yarasa virüslerini tespit etmek ve yarasaları aşılayarak bunların bölgedeki askerlere bulaşmasını engellemek olduğu belirtildi.  

Diğer yandan ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal'ın (WSJ) 28 Şubat'taki haberinde, moleküler biyolog Valentin Bruttel, Alex Washburne ve Antonius VanDongen'ın 2022'de yayımladıkları araştırmaya dikkat çekildi. Bu çalışmada, Kovid-19 salgınına yol açan SARS-CoV-2'nin yapısında, laboratuvarlarda sentetik virüs üretiminde kullanılan yöntemlerin izlerinin tespit edildiği yazılmıştı.  

U.S. Right to Know'un yayımladığı belgeler, DEFUSE Projesi'nin ilk taslaklarını ve hazırlık sürecine dair bilgileri içeriyor. WSJ'nin haberinde, DARPA'nın fonlamayı reddettiği çalışmanın Vuhan'daki Viroloji Enstitüsü'nde Çin devletinin sağladığı kaynaklarla yapılmış olabileceği iddia edildi.

Söz konusu proje taslağında, SARS benzeri virüslerin laboratuvar ortamında geliştirilmesine yönelik bilgiler yer alıyor. Haberde, bu bilgilerin Bruttel, Washburne ve VanDongen'in yayımladığı çalışmadaki bilgilerle aynı olduğu öne sürülüyor.

Rutgers Üniversitesi'nden moleküler biyolog Richard H. Ebright, WSJ'ye yaptığı açıklamada bu noktaya dikkat çekerek, belgelerdeki bilgilerin Kovid-19'un laboratuvarda üretildiğine dair "çok sağlam genetik kanıtlar sunduğunu" savundu. 

Ayrıca taslak metinde, DARPA'ya hibe başvurusunun kâr amacı gütmeyen bilimsel araştırma kuruluşu EcoHealth Alliance of New York'tan Peter Daszak, ABD'deki Kuzey Carolina Üniversitesi'nden Ralph Baric ve Vuhan Viroloji Enstitüsü'nden Shi Zhengli tarafından yapıldığı görülüyor.

Hazırlık planlarında, Daszak'ın çalışmanın çoğunun Vuhan'daki laboratuvarda yürütüleceğini belirttiği fakat hibe başvurusu sırasında bunu Pentagon'dan gizlediği görülüyor. Söz konusu belgelerde Daszak'ın şöyle yazdığı aktarıldı: 

DARPA'nın ekibimizden memnun olması için bu teklifin ABD tarafını vurgulamak istiyorum. Fonları aldıktan sonra kimin tam olarak hangi işi yapacağını belirleyebiliriz ve bu testlerin çoğunun Vuhan'da yapılabileceğine inanıyorum.

WSJ, başvuruyu yapan Daszak, Baric ve Shi'nin yorum taleplerini reddettiğini yazdı. Gazete, Çinli yetkililerin "ABD'nin laboratuvar sızıntısı olasılığını gündeme getirerek Çin'i karalamayı bırakmasını" talep ettiğini aktardı.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, U.S Right To Know, New York Post

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Sonbaharda hazırlıklı olmanız gereken 4 değişiklik

Daha karanlık ve soğuk aylar fiziksel ve zihinsel sancıya yol açabilir. Ancak uzmanlar, bu etkileri ortadan kaldırmanın tedavi edici yolları olduğunu söylüyor (Unsplash)
Daha karanlık ve soğuk aylar fiziksel ve zihinsel sancıya yol açabilir. Ancak uzmanlar, bu etkileri ortadan kaldırmanın tedavi edici yolları olduğunu söylüyor (Unsplash)
TT
TT

Sonbaharda hazırlıklı olmanız gereken 4 değişiklik

Daha karanlık ve soğuk aylar fiziksel ve zihinsel sancıya yol açabilir. Ancak uzmanlar, bu etkileri ortadan kaldırmanın tedavi edici yolları olduğunu söylüyor (Unsplash)
Daha karanlık ve soğuk aylar fiziksel ve zihinsel sancıya yol açabilir. Ancak uzmanlar, bu etkileri ortadan kaldırmanın tedavi edici yolları olduğunu söylüyor (Unsplash)

Ülke genelinde günler giderek daha karanlık ve soğuk hale gelirken, birçok sağlık tehlikesini de beraberinde getiriyor.

Vücut bu mevsimsel değişimlere çeşitli şekillerde tepki veriyor ve bu geçiş ruh halini ve enerjiyi de etkileyerek birçok kişinin bitkin veya depresif hissetmesine neden oluyor.

Bu durum kış boyunca devam edebiliyor.

Günler, ancak yılın en uzun karanlık saatlerinin yaşandığı 21 Aralık'tan sonra uzamaya başlıyor.

Uzmanlar, gelecek birkaç ayda dikkat edilmesi gereken 4 önemli duruma dikkat çekiyor.

Güne başlamak

Cilt bizi ısıya, ışığa, yaralanmalara ve enfeksiyonlara karşı koruyan en büyük organımızdır.

Daha soğuk ve kuru hava, nemlendirmediğiniz takdirde cildinizin kurumasına yol açabilir. Bunun nedeni, soğuk havanın sıcak havadan daha az nem tutması.

Cildin nemli kalması önemli çünkü zamanla yıpranıp esnekliğini kaybedebilir ve daha fazla kırışıklık oluşmasına yol açabilir.

Kendinizi korumak için her gün nemlendirici sürmeyi, bol su içmeyi ve kalın giysiler giymeyi unutmayın.

Uykulu hissetmek

Karanlık sizi bitkin mi hissettiriyor? Yalnız değilsiniz.

İnsanlar geceleri uyumadan önce doğal olarak melatonin hormonu üretir ve bu süreç sabahları durur.

Ancak Cleveland Clinic'e göre, daha karanlık aylarda vücut aslında daha fazla melatonin üretiyor.

Klinik "Kışın gündüzleri daha az güneş ışığı var ve hava daha uzun süre karanlık oluyor, bu nedenle vücut buna karşılık doğal olarak daha fazla melatonin salgılar" ifadelerini kullanıyor.

Araştırmacılar bu etkileri azaltmak için D vitamini takviyesi almayı öneriyor. Ancak çok fazlasına ihtiyacınız yok. Doktorlar sadece 15 mikrogram öneriyor.

Yataktan çıkmakta zorlanmak

Massachusetts Hareketlilik Kemik & Eklem Enstitüsü'ne göre, sıcaklık değişimleri eklemlerde sertliğe ve ağrıya neden olabilir.

Kaslar soğuyunca daha gergin hale gelir ve uzuvlardaki kan akışı yavaşlayabilir.

Enstitü, "Hafif fiziksel aktivite eklemlerin hareket etmesini sağlayarak dolaşımı iyileştirir. Kısa bir yürüyüş veya hafif esneme hareketleri bile eklem esnekliğinde gözle görülür bir fark yaratabilir" tavsiyesinde bulunuyor.

Hüzünlü hissetmek

Mevsimsel duygudurum bozukluğu; ruh halini, düşünme biçimini ve davranışları etkileyebilir. Premier Medical Group'a göre kilo almaya bile yol açabilir.

Mental Health America, güneş ışığı seviyesinin azalmasının serotonin veya "mutluluk" hormonunu etkilediğini belirtiyor.

ABD'de yaklaşık 10 milyon Amerikalı, "SAD" (seasonal affective disorder) diye de bilinen bu rahatsızlığı yaşıyor ve Boston Üniversitesi araştırmacıları, kadınlara teşhis konma ihtimalinin erkeklerden 4 kat daha yüksek olduğunu söylüyor.

Ancak ışık terapisi bu etkilerin üstesinden gelmeyi sağlayabilir.

Psikolog Adam Borland, Cleveland Clinic'e yaptığı açıklamada "Özellikle kış aylarında vücudumuz gri, soğuk havaya ve doğal güneş ışığının eksikliğine tepki veriyor" diyor. 

Işık terapisi, doğal güneş ışığına maruz kalarak alamadığımız şeyi telafi ediyor.

Independent Türkçe

YAŞAM

Stres altında burnun soğuduğu bulundu

Termal görüntüleme, stresli olduğumuzda burun sıcaklığının 3 ila 6 derece arasında düştüğünü gösteriyor (Sussex Üniversitesi)
Termal görüntüleme, stresli olduğumuzda burun sıcaklığının 3 ila 6 derece arasında düştüğünü gösteriyor (Sussex Üniversitesi)
TT
TT

Stres altında burnun soğuduğu bulundu

Termal görüntüleme, stresli olduğumuzda burun sıcaklığının 3 ila 6 derece arasında düştüğünü gösteriyor (Sussex Üniversitesi)
Termal görüntüleme, stresli olduğumuzda burun sıcaklığının 3 ila 6 derece arasında düştüğünü gösteriyor (Sussex Üniversitesi)

Stresliyken burnumuzun soğuduğu ve bu değişimlerin termal görüntülerde bile görünencek kadar belirgin olduğu, bir araştırmada bulundu.

Sussex Üniversitesi'ndeki bilim insanlarının yeni araştırması, stres kaynaklı duygular yaşadığımızda  yüzümüzdeki kan akışının nasıl değiştiğini gösteriyor. Ekip, termal görüntüleme kullanarak stresli durumlarda sürekli ortaya çıkan "burun ısı düşüşü"nü göstermeyi başardı.

Araştırma, katılımcılardan kulaklıkla beyaz gürültü dinlemeleri ve ardından üç dakika içinde "hayallerindeki iş" hakkında 5 dakikalık bir konuşma hazırlamalarının istendiği deneysel bir stres testini içeriyordu. Konuşma boyunca bir panel onları sessizce izledi.

Aynı zamanda termal görüntüleme kullanılarak katılımcının stres seviyesi arttıkça yüzlerine gelen kan akışındaki değişiklikler izlendi. 29 gönüllünün hepsinin burun sıcaklıklarının 3 ila 6 derece düştüğü görüldü.

Araştırmacılara göre insan beyni ve vücudu dış stres faktörlerine daha tetikte davranarak tepki verecek şekilde evrimleştiğinden, uyarılma sistemimiz aktive olduğunda kan akışında değişiklikler meydana geliyor.

Görme tüm primatların temel duyusu olduğundan, görsel çevremize daha fazla dikkat etmeye adapte olduk ve bu da yüzün diğer bölgelerindeki kan akışının azalmasına yol açıyor.

Bu değişim burun çevresinde vazokonstriksiyona neden olarak burnun ucunda, sakin olduğumuz zamana kıyasla belirgin bir sıcaklık düşüşüne yol açıyor.

Bilim insanları burundaki ısı düşüşünün "stresle ilişkili duyguların gerçek zamanlı, invazif olmayan, göze batmayan ve doğrudan biyolojik bir ölçümü" olarak kullanılabileceğini belirtiyor.

Baş araştırmacı Profesör Gillian Forrester, 18 Ekim'de Londra'daki New Scientist Live etkinliğinde bir izleyici kitlesinin önünde bu düşüşü göstermeye hazırlanıyor. BBC'ye konuşan ekibi, bu tüm primatlarda bulunan evrimsel bir tepki olduğu için insanların yanı sıra maymunlarda da stres seviyelerini ölçmek için kullanılabileceğini söylüyor.

Sussex Üniversitesi'nden araştırmacı Marianne Paisley, "Nasıl hissettiklerini söyleyemiyorlar ve hislerini gizlemede son derece iyiler" diye açıklıyor. 

Son 100 yıldır kendimizi anlamamıza yardım etmeleri için primatları [inceliyoruz]. Artık insan ruh sağlığı hakkında çok şey biliyoruz, belki bunu kullanıp onlara bunun karşılığında bir şey verebiliriz.

Independent Türkçe

YAŞAM

Kovid-19'un sperme etkisi, sonraki nesilleri etkileyebiliyor

Enfekte olan babaların yavrularının beyninde, belirli genlerin aktivitesinde değişiklikler tespit edildi (Unsplash)
Enfekte olan babaların yavrularının beyninde, belirli genlerin aktivitesinde değişiklikler tespit edildi (Unsplash)
TT
TT

Kovid-19'un sperme etkisi, sonraki nesilleri etkileyebiliyor

Enfekte olan babaların yavrularının beyninde, belirli genlerin aktivitesinde değişiklikler tespit edildi (Unsplash)
Enfekte olan babaların yavrularının beyninde, belirli genlerin aktivitesinde değişiklikler tespit edildi (Unsplash)

Kovid-19'un, erkek farelerin spermlerini hücrelerini bozarak yavrularında anksiyete görülmesine yol açabileceği tespit edildi.

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre SARS-CoV-2 virüsünün yol açtığı pandemide en az 7 milyon kişi hayatını kaybetti. 

Kovid-19 pandemisi artık büyük ölçüde sona erse de etkileri hâlâ devam ediyor. Bunlar arasında hem hastalığın hem de karantina uygulamaları gibi müdahalelerin ruh sağlığı üzerindeki etkileri de sayılabilir. 

Avustralya'daki Florey Nörobilim ve Ruh Sağlığı Enstitüsü'nden araştırmacılar, virüsün daha sonraki nesilleri nasıl etkilediğini anlamak üzere bir çalışma yürüttü. 

Araştırmacılar, genetiği değiştirilen ve SARS-CoV-2'nin tıpkı insanlardaki gibi hücrelere girmesini sağlayan ACE2 reseptörünü taşıyan fareleri virüsle enfekte etti. Ardından virüsün erkeklerin üreme sistemini nasıl etkilediğini ve bu değişikliklerin yavrularını etkileyip etkilemediğini inceledi.

Bulguları hakemli dergi Nature Communications'ta yayımlanan çalışmada enfeksiyonun, testis iltihabına yol açtığı ve sperm kalitesini düşürdüğü gözlemlendi.

Bilim insanları bu değişikliklerin kalıcı etkileri olup olmadığını anlamak için fareleri, sağlıklı dişilerle çiftleştirildi. Kontrol grubunda da sağlıklı erkek ve dişilerin yavrulaması sağlandı.

Kovid-19'la enfekte olan babaların çocuklarının hepsinin anksiyete düzeyinin arttığı tespit edildi. Bu yavrular ve özellikle de dişiler, açık alanlardan kaçınma ve strese daha fazla tepki verme gibi davranışlar sergiliyordu.

Araştırmacılar virüsün, spermdeki DNA'yı değil, bir sonraki nesilde genlerin nasıl ifade edileceğini belirleyen RNA moleküllerini değiştirdiğini saptadı. Ekip bunlardan bazılarının beyin gelişiminde önemli olduğu bilinen genlerin düzenlenmesinde rol oynadığını söylüyor.

Ayrıca dişi yavrularda, anksiyete, depresyon ve diğer duygusal davranışları düzenleyen, beynin hipokampus bölgesindeki belirli genlerin aktivitesinde kayda değer değişiklikler görüldü.

Makalenin ortak yazarı Carolina Gubert, "Bu durum, epigenetik miras ve beyin gelişiminin değişmesiyle, yavrularda gözlemlediğimiz anksiyete artışına katkıda bulunabilir" diyor.

Araştırmacılar bunun, Kovid-19 enfeksiyonunun sonraki nesillerin davranışı ve beyin gelişimi üzerindeki uzun vadeli etkisini gösteren ilk çalışma olduğunu söylüyor.

Çalışma fareler üzerinde yapıldığından bulguların insanlar için de geçerli olup olmadığını söylemek henüz mümkün değil. Ekip ayrıca farelere yüksek doz verildiğinin ve bağışıklık sistemlerinin insanlardan farklı olduğunun da altını çiziyor.

Virüsün, sonraki nesillerin beyin gelişimini etkilemesi ihtimaline dair daha fazla araştırma yapılması çağrısında bulunuyorlar. 

Makalenin bir diğer yazarı Anthony Hannan, "Bu bulgular, Kovid-19 pandemisinin gelecek nesiller üzerinde uzun vadeli etkileri olabileceğini gösteriyor" diyerek ekliyor:

Bulgularımız insanlar için de geçerliyse, dünya çapında milyonlarca çocuğu ve ailesini etkileyerek halk sağlığı açısından önemli sonuçlar doğurabilir.

Independent Türkçe, New Atlas, AFP, Nature Communications