Narsisistler yaşlandıkça nasıl kişilere dönüşüyor?

51 araştırma ve 37 binden fazla kişinin verisi incelendi

İtalyan Barok ustası Caravaggio'nun "Narcissus" eseri narsisizmin en ünlü sanatsal temsili (Wikimedia)
İtalyan Barok ustası Caravaggio'nun "Narcissus" eseri narsisizmin en ünlü sanatsal temsili (Wikimedia)
TT

Narsisistler yaşlandıkça nasıl kişilere dönüşüyor?

İtalyan Barok ustası Caravaggio'nun "Narcissus" eseri narsisizmin en ünlü sanatsal temsili (Wikimedia)
İtalyan Barok ustası Caravaggio'nun "Narcissus" eseri narsisizmin en ünlü sanatsal temsili (Wikimedia)

Narsisist kişilik özelliğine sahip olanların yaşlandıkça "daha olgun davrandığı" belirlendi. 

Amerikan Psikoloji Birliği'ne (APA) ait hakemli dergi Psychological Bulletin'de yayımlanan araştırmada, narsisistik kişilerin yaşlandıkça daha empatik, cömert ve uzlaşmacı olduğu ortaya kondu. 

Çalışmada geçmişte yapılan ve katılımcıların narsisizm düzeylerinin zaman içinde nasıl değiştiğini inceleyen 51 araştırma ele alındı. 

Bu kapsamda 8 ila 77 yaşındaki 37 bin 247 kişiye ait veriler incelendi. Katılımcıların yüzde 52'si kadın yüzde 48'i erkek.. 

Çalışmaların çoğu ABD, Kanada ve Batı Avrupa'da, bir tanesi Çin'de ve bir tanesi de Yeni Zelanda'da yapıldı. 

Araştırmada, üç farklı narsisizm türü incelendi. Büyüklenmeci narsisizm; üstünlük duygularını ve güçlü bir hayranlık ihtiyacını içeriyor. Antagonistik narsisizm; kibir, kendini beğenmişlik, duygu yoksunluğu ve düşük empatiyi tarif ediyor. Nevrotik narsisizmse zayıf duygusal denetim ve aşırı duyarlılık durumunda oluşuyor. 

Bilim insanları genel olarak üç tür narsisizmin seviyesinin de çocukluktan yaşlılığa doğru azaldığını tespit etti. Büyüklenmeci narsisizmde küçük bir düşüş olduğuna dikkat çekilirken, antagonistik ve nevrotik narsisizmdeyse düşüşün orta seviyede gerçekleştiği aktarıldı. 

İsviçre'deki Bern Üniversitesi'nden Ulrich Orth, araştırma sonuçlarına ilişkin şunları söyledi: 

Yüksek narsisizm seviyelerinin bireylerin kendi yaşamlarının yanı sıra ailelerinin ve arkadaşlarının hayatlarını da birçok yönden etkilediği düşünüldüğünde, bu bulgular önemli çıkarımlar sunuyor.

Diğer yandan katılımcıların akranlarına göre narsisizm seviyelerinin zaman içinde önemli biçimde değişmediği gözlemlendi. Çocukken akranlarından ortalamada daha narsisist olan kişiler, yetişkinliklerinde de bu şekilde kalmaya meyilli.

Orth, "Bu durum çok uzun zaman dilimlerinde bile geçerliydi, bu da narsisizmin istikrarlı bir kişilik özelliği olduğunu gösteriyor" dedi.

Narsisizm seviyesinin yaşla orantılı şekilde neden azaldığının tam anlaşılabilmesi için daha fazla araştırma yapılması gerektiğine işaret eden bilim insanı, bu ilişkiye dair bir teori paylaştı:  

Bir teori yetişkinlikte üstlendiğimiz sosyal rollerin, örneğin bir eş, ebeveyn ve çalışan olmamızın, daha düşük narsisizm seviyeleri de dahil daha olgun kişilik özelliklerinin gelişmesini sağladığını savunuyor.

Independent Türkçe, BBC, Amerikan Psikoloji Birliği 



Diyet haplarının Kutsal Kase'si İştahı ve kas kütlesini etkilemeden yağ yakıyor

GLP-1 iğneleri, kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ederek çalışıyor. Ancak yeni hap, kaslardaki metabolizmayı tetikliyor (Pexels)
GLP-1 iğneleri, kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ederek çalışıyor. Ancak yeni hap, kaslardaki metabolizmayı tetikliyor (Pexels)
TT

Diyet haplarının Kutsal Kase'si İştahı ve kas kütlesini etkilemeden yağ yakıyor

GLP-1 iğneleri, kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ederek çalışıyor. Ancak yeni hap, kaslardaki metabolizmayı tetikliyor (Pexels)
GLP-1 iğneleri, kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ederek çalışıyor. Ancak yeni hap, kaslardaki metabolizmayı tetikliyor (Pexels)

İştahı veya kas kütlesini olumsuz etkilemeden kan şekerini düşürerek yağ yakımını artıran bir diyet hapı, hastaların ağır yan etkiler yaşamadan zayıflamasını sağlayabilir.

Tip 2 diyabet ve obezite hastaları için geliştirilen potansiyel yeni ilaç tedavisi, tablet şeklinde alınıyor ve Ozempic'le Wegovy gibi GLP-1 iğnelerinden tamamen farklı bir şekilde çalışıyor.

Bu iğneler kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ediyor. 

Bu enjeksiyonlar bağırsak ve beyin arasındaki açlık sinyallerini etkiliyor ancak sıklıkla iştah kaybına, kas kütlesinde azalmaya ve sindirim sorunlarına neden olarak kişinin daha halsiz veya çökmüş hissetmesine yol açabiliyor.

Ancak yeni ilaç kaslardaki metabolizmayı tetikleyerek daha fazla yağ yakmalarını sağlayarak çalışıyor.

Bu tedavi, hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda hem kan şekeri kontrolü hem de vücut yapısı üzerinde olumlu etkiler gösterirken günümüzün GLP-1 bazlı ilaçlarla ilişkili yan etkileri sergilemedi.

Karolinska Enstitüsü ve Stockholm Üniversitesi'nden araştırmacıların hakemli dergi Cell'de yayımladığı çalışma, 48 sağlıklı katılımcı ve tip 2 diyabet hastası 25 kişinin yer aldığı ilk klinik denemede, insanların da bu tedaviye iyi yanıt verebildiğini ortaya koydu.

Stockholm Üniversitesi Wenner-Gren Enstitüsü Moleküler Biyobilim Bölümü'nden öğretim üyesi ve çalışmanın yazarı Tore Bengtsson şöyle diyor:

Sonuçlarımız kas kütlesini kaybetmeden metabolik sağlığı iyileştirebileceğimiz bir geleceğe işaret ediyor. Kaslar, tip 2 diyabet ve obezitede önem arz ediyor ve kas kütlesi de beklenen yaşam süresiyle doğrudan ilişkili.

İlaç, araştırmacıların laboratuvarda geliştirdiği β2 (beta) agonisti türü adlı bir maddeye dayanıyor. Beta 2 agonisti ilaçlar genellikle astım tedavisinde kullanılıyor ancak kalp çarıntısı veya titreme gibi yan etkilere yol açabiliyor.

Araştırmacılar oluşturdukları molekülün, kalbi aşırı uyarmadan kaslar üzerinde olumlu bir etki yarattığını söylüyor.

Karolinska Enstitüsü Fizyoloji ve Farmakoloji Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve araştırmanın yazarlarından Shane Wright, "Bu ilaç tamamen yeni bir tedavi yaklaşımını temsil ediyor ve tip 2 diyabet ve obezite hastaları için büyük önem taşıyabilir. Maddemiz sağlıklı kilo kaybını teşvik ediyor gibi görünüyor ve ayrıca hastalar iğne yapmak zorunda kalmıyor" diyor.

Araştırmacılar için bir sonraki adım, tedaviyi geliştiren şirket Atrogi AB'nin planlandığı klinik çalışma olacak.

Independent Türkçe