Ünlü doktor cevapladı: Akıllı saatlerin verileri ne kadar güvenilir?

Kalp atış hızından oksijen seviyelerine kadar pek çok şeyi ölçüyorlar

Uzmanlar akıllı saatlerin ne kadar kalori yakıldığını isabetli bir şekilde ölçemediğini söylüyor (Unsplash)
Uzmanlar akıllı saatlerin ne kadar kalori yakıldığını isabetli bir şekilde ölçemediğini söylüyor (Unsplash)
TT

Ünlü doktor cevapladı: Akıllı saatlerin verileri ne kadar güvenilir?

Uzmanlar akıllı saatlerin ne kadar kalori yakıldığını isabetli bir şekilde ölçemediğini söylüyor (Unsplash)
Uzmanlar akıllı saatlerin ne kadar kalori yakıldığını isabetli bir şekilde ölçemediğini söylüyor (Unsplash)

Telefonların pek çok özelliğini barındıran akıllı saatler, sağlık verilerini de takip edebiliyor. 

Özellikle günlük atılan adım sayısını izlemede kullanılan bu teknolojik araçların bazı modelleri, kalp atış hızından oksijen seviyelerine kadar çeşitli ölçümler yapabiliyor. 

Öte yandan bu verilerin doğruluğu uzmanlar tarafından tartışılıyor. 

CNN'in sağlıklı yaşam uzmanı Dr. Leana Wen, akıllı saatlerin yaptığı ölçümlere ne kadar güvenilmesi gerektiğini detaylıca açıkladı. 

Kendisi de akıllı saat kullanan Dr. Wen, ABD merkezli yayın kuruluşuna verdiği söyleşide, bu cihazlardan nasıl daha çok fayda sağlanabileceğine dair önerilerini de paylaştı. 

Pek çok uzman akıllı saatlerin adım sayma özelliğinin genellikle doğru sonuçlar verdiğini söylüyor. 

Dr. Wen günlük adım sayısı hedefi belirlemenin, kalp hastalıkları riskini düşürebileceğini belirterek akıllı saatlerin bu açıdan yararlı olduğunu ekliyor:

İnsanlara hedeflerini hatırlatarak onları daha fazla adım atmaya teşvik edebilir.

Uzman ayrıca kalp atış hızını ölçebilen cihazların, özellikle sporcular için elverişli olabileceği görüşünde. 

Öte yandan bu verilerin doğruluğu cihazın kalitesine göre değişiklik gösteriyor. 2023'te yapılan bir çalışmada, kalp atış hızı verilerinin egzersiz yoğunluğuna ve kişinin kollarını hareket ettirip ettirmemesine göre ciddi değişkenlik gösterdiği bulunmuştu.  

Bazı akıllı saatler, kalp ritmindeki düzensizlikleri ve vücudun oksijen seviyelerini de ölçüyor. Ancak Dr. Wen ve pek çok doktor, bu verilere her zaman güvenilmemesini tavsiye ediyor. 

Bu teknolojik aletlerin, tıbbi cihazların yerini alamayacağını söyleyen Dr. Wen, kişinin kendi vücuduna kulak vermesini söylüyor:

Kalp çarpıntısı, nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş dönmesi veya başka tuhaf duygular hissedince, akıllı saatiniz kalp atış hızı ve ritminizin normal olduğunu söylese bile doktorunuza başvurmalısınız.

Yine de ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) bazı modellere kalp ritim bozukluğunu ölçme açısından onay verdiğini ekliyor. Acil serviste çalışan doktor, akıllı saatin kalpte anormal bir durum yaşandığını göstermesi durumunda bir uzmana başvurulması gerektiğini söylüyor. 

Akıllı saatlerin oksijen seviyelerini yeterince iyi ölçmediği görülüyor. Dr. Wen, akciğerlerinde sorun olan kişilerin, daha güvenli sonuçlar veren pulse oksimetre adlı cihazlardan alabileceğini ifade ediyor. 

Kan şekeri seviyesini takip etmek için de akıllı saatlerin kullanılmamasını belirten doktor şöyle ekliyor: 

İlaç dozunu belirlemek için doğru ölçümlere ihtiyaç duyan diyabet hastaları, kan şekeri ölçümleri yanlışsa çok az veya çok fazla ilaç alabilir. Bu da tehlikeli olabilir. 

Bazı akıllı saatler sağlık verilerinin yanı sıra uyku durumunu da takip ediyor. Dr. Wen bu bilgilerin, daha iyi bir uyku çekmesine yardımcı olduğunu söylüyor:

Akıllı saatimin bana uyku kalitesi ve süresiyle ilgili sunduğu verileri seviyorum. Bunları uyduğum ortamda yaptığım değişimlerle kıyaslayarak hangi değişikliklerin işe yarayıp yaramadığını görebiliyorum.

Öte yandan vücudun hareketlerine göre uykuyu takip eden cihazların verisi pek güvenli olmayabilir. Uzmanlar daha yeni modellerin bu açıdan gelişme kaydettiğini söylüyor.

Independent Türkçe, CNN, Australian Broadcasting Corporation, National Library of Medicine 



Uzmanlar araştırdı: Acı yemek kilo verdiriyor mu?

Acı yiyecekleri düzenli yemek kilo vermemizi sağlayabilir. Araştırmacılar, diyetimize baharat eklemenin tüketim miktarımızı etkileyebileceğini söylüyor (AFP)
Acı yiyecekleri düzenli yemek kilo vermemizi sağlayabilir. Araştırmacılar, diyetimize baharat eklemenin tüketim miktarımızı etkileyebileceğini söylüyor (AFP)
TT

Uzmanlar araştırdı: Acı yemek kilo verdiriyor mu?

Acı yiyecekleri düzenli yemek kilo vermemizi sağlayabilir. Araştırmacılar, diyetimize baharat eklemenin tüketim miktarımızı etkileyebileceğini söylüyor (AFP)
Acı yiyecekleri düzenli yemek kilo vermemizi sağlayabilir. Araştırmacılar, diyetimize baharat eklemenin tüketim miktarımızı etkileyebileceğini söylüyor (AFP)

Julia Musto 

Acı yiyecekler yemek kilo vermemizi sağlayabilir mi?

Pensilvanya Eyalet Üniversitesi'nden doktora sonrası araştırmacı Dr. Paige Cunningham, Verywell Health'e, "Öğüne (sevdiğiniz tadı değiştirmeden yemeği acı hale getirecek kadar) acı biber eklemek daha az yemenizi sağlayabilir" dedi.

Cunningham, bu yıl Food Quality and Preference adlı akademik dergide yayımlanan bir çalışmanın başyazarıydı. Araştırmacılar çalışmada, algılanan acı arttığında yeme hızının yavaşladığını ve yenen miktarın azaldığını buldu.

Acı biberlerde, onlara acı yapan bileşik olan kapsaisin bulunur. Bu bileşiğin canlı organizmalarda ısı üretimini tetiklediği ve metabolizmayı hızlandırdığı düşünülüyor.

Piedmont Atlanta Hastanesi Klinik Diyetisyeni Haley Robinson yaptığı açıklamada, "Kapsaisin vücut ısımızı artırıyor, metabolizmamızı hızlandırıyor ve kalorileri daha hızlı yakmamızı sağlıyor" dedi.

Araştırmalar, metabolizmamızı yüzde 5'e kadar hızlandırabildiğini gösteriyor.

Acı biber ve diğer baharatlar açlığı da etkileyebilir. Bol baharatlı beslenen kişiler gün boyunca daha az yemek yeme eğiliminde.

Cleveland Clinic'ten kayıtlı diyetisyen Patricia Bridget Lane, "Kapsaisinin açlık ve tokluk hissini kontrol eden beyin bölümü hipotalamus üzerinde etkili olduğuna dair bazı araştırmalar var" dedi.

Daha fazla kapsaisin içeren çok acı Carolina Reaper veya hayalet biber türlerini yemenin daha fazla fayda sağladığını kanıtlayan hiçbir araştırma olmaması da dikkat çekici.

Kapsaisin, kırmızı biber ve pul biberin ana bileşeni ancak diğer türlerinin de faydaları olduğu bulundu.

Harvard'daki araştırmacılar, düzenli olarak acı biber yiyen kişilerin kalp hastalığından ölme riskinin daha düşük olduğunu ve neredeyse her gün baharatlı yiyecekler yiyen kişilerin, haftada sadece bir kez yiyenlere göre ölüm riskinin yüzde 14 daha düşük olduğunu söylüyor.

Ancak bu faydaları da bir miktar şüpheyle yaklaşmalı ve tükettiğimiz miktara dikkat etmeliyiz.

Rush Üniversitesi'nden doktor ve bilim insanı Dr. Thomas Holland daha önce Medical News Today'e, "Acı biberler genellikle yüksek yağlı, yüksek kalorili yiyeceklerle birlikte tüketilir, bu da daha sık acı biber tüketiminin daha sık yüksek kalorili yiyecek tüketimiyle bağlantılı olduğu anlamına gelir" diye konuşmuştu.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news/health