Elektriksel alan yaratarak kronik yaraları hızla iyileştiren yara bandı tasarlandı

Bilim insanları hem ucuz hem de evde uygulanabileceğini söylüyor

Suyla çalışan yara bandı, pahalı yöntemler karşısında umut veren bir alternatif sunuyor (Rajaram Kaveti)
Suyla çalışan yara bandı, pahalı yöntemler karşısında umut veren bir alternatif sunuyor (Rajaram Kaveti)
TT

Elektriksel alan yaratarak kronik yaraları hızla iyileştiren yara bandı tasarlandı

Suyla çalışan yara bandı, pahalı yöntemler karşısında umut veren bir alternatif sunuyor (Rajaram Kaveti)
Suyla çalışan yara bandı, pahalı yöntemler karşısında umut veren bir alternatif sunuyor (Rajaram Kaveti)

Bilim insanları elektriksel alan yaratarak kronik yaraları iyileştiren bir yara bandı geliştirdi. Klasik bandajlardan daha çabuk etki gösteren yara bandı aynı zamanda ucuza mal edilebiliyor. 

Çok yavaş iyileşen açık yaralar, kronik kabul ediliyor. Örneğin diyabet hastalarında görülen bu yaralar tedavi sonrasında da ortaya çıkabiliyor. 

Ciddi durumlarda uzvun kesilmesine hatta ölüme yol açabildiğinden bunların iyileştirilmesi kritik önem taşıyor. 

Ancak halihazırda kullanılan tedavi yöntemleri genellikle pahalı olduğu için herkesin erişmesi mümkün olmuyor. 

Kuzey Karolina Eyalet Üniversitesi'nden araştırmacılar, çok daha uygun fiyata mal edilebilen bir yara bandı geliştirdi. 

Elektriksel alanın kronik yaraları hızla iyileştirmesinden yola çıkan ekip, batarya ve elektrot içeren ve suyla çalışan bir tasarıma imza attı. 

Tek kullanımlık yara bandının bir tarafında batarya diğerinde de elektrotlar yer alıyor. Bandaj, elektrotların yaraya temas edeceği şekilde yereleştirildikten sonra bir damla suyla batarya harekete geçiriliyor. 

Bu sayede yara bandı birkaç saat boyunca elektriksel alan yaratarak yarayı tedavi ediyor. 

Yeni teknolojiyi diyabetli farelerde deneyen ekip, bulgularını Science Advances adlı hakemli dergide 7 Ağustos'ta yayımlanan makalede aktardı.

Hayvanların yaraları üzerine konan bandajın kan damarı oluşumunu desteklediği ve iltihaplanmayı azalttığı kaydedildi. Araştırmacılar ayrıca yaranın, klasik bandajlarla uygulanan tedaviye kıyasla yüzde 30 daha hızlı iyileştiğini gözlemledi. 

Araştırmacılar elektriksel alanın yarayı düzgünce iyileştirebilmesi için yara bandını esnek bir şekilde tasarladıklarını açıklıyor. Bu sayede yara bandı farklı biçimlerledeki yaraları kaplayabiliyor. 

Makalenin başyazarlarından Rajaram Kaveti "Uyum sağlama becerisi kritik önem taşıyor çünkü elektriksel alanın, yaranın çevresinden merkezine doğru yönlendirilmesini istiyoruz" diyerek ekliyor:

Elektriksel alanı etkin bir şekilde odaklamak için elektrotların yaranın hem çevresinde hem de merkezinde hastaya temas etmesi lazım. Ayrıca bu yaralar asimetrik ve derin olabildiğinden, çok çeşitli özelliklere sahip yüzeylerle uyum sağlayan elektrotlar gerekiyor.

Bilim insanları yara bandının uygun fiyatlı olmasının yanı sıra evde, hastaların tek başına kullanabileceği şekilde tasarlandığını ekliyor. 

Çalışmanın ortak yazarı Dr. Amay Bandokhar "Buradaki amacımız, kronik yaraları olan hastalardaki iyileşmeyi hızlandıran çok daha ucuz bir teknoloji geliştirmekti" ifadelerini kullanıyor. 

Araştırma ekibi, icatlarına bazı ince ayarlar yaptıktan sonra bir noktada insan deneylerine geçmeyi planlıyor. 

Independent Türkçe, Interesting Engineering, Daily Mail, Science Advances



Karaciğer hasarının 5 erken belirtisi

Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
TT

Karaciğer hasarının 5 erken belirtisi

Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)

Karaciğer vücuttaki en büyük ve en önemli organlardan biridir ve birçok görevden sorumludur. Kanın pıhtılaşmasını düzenler, toksinleri kan dolaşımından uzaklaştırır, safra üretimine yardımcı olur ve çok daha fazlasını yapar.

Bununla birlikte karaciğer, hastalık veya tekrarlayan yaşam tarzı alışkanlıkları nedeniyle hasar görebilir ve düşük performans gösterebilir.

Şarku’l Avsat’ın HuffPost'tan aktardığı habere göre, ABD'deki Hackensack Meridian Sağlık Merkezi'nde gastroenterolog olan Dr. Douglas Wayne'e göre ‘karaciğer hastalığı’, alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı, hepatit ve hatta kanser dahil olmak üzere normal karaciğer fonksiyonunu bozan birçok farklı durumu kapsayan çok geniş bir terimdir.

Diğer yandan ABD'deki Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yardımcı doçent olan hepatolog Dr. Bobo Panini, “Karaciğer hastalıklarının belirti ve semptomları genellikle önemli karaciğer hasarı oluşana kadar ortaya çıkmaz” dedi.

İşte karaciğer hasarının en yaygın 5 erken belirtisi ve bu sorunları fark ederseniz ne yapmanız gerektiği:

*Ciltte veya gözlerde sararma

Panini, “Karaciğer hastalığının ince bir işareti, sarılık olarak bilinen, cildin veya gözlerin beyazlarının sararmasıdır” diyor.

Bu, vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin normal parçalanması sırasında oluşan bir pigment olan bilirubin fazlalığı olduğunda ortaya çıkar. Bilirubin normalde karaciğer tarafından işlenir ve vücuttan atılır, ancak çok fazlası sarılığa neden olabilir ve karaciğer sorunlarına işaret edebilir.

Bu nedenle ciltte veya gözlerde sararma fark ederseniz doktorunuzla konuşmanız önemlidir.

*Koyu renkli idrar

Koyu renkli idrar genellikle endişe edilecek bir durum değildir ve fazladan sıvı almanız gerektiğinin bir göstergesidir.

Wayne, karaciğer hastalığı olan kişilerin koyu renkli idrar yapmasının da normal olduğunu söylüyor. Bunun nedeni, idrarınızı koyu turuncu, kahverengi veya kehribar rengine dönüştürebilen bilirubin birikimidir.

*Kafa karışıklığı

Ruhsal durumunuzdaki büyük değişiklikler göz ardı edilmemelidir. Bunlar karaciğer sorunlarının veya altta yatan başka sorunların bir işareti olabilir. Kafa karışıklığı veya zihni etkileyen başka sorunlar yaşıyorsanız, derhal yardım isteyin.

Panini, “Sağlığı yerinde olan herkeste akut karaciğer yetmezliği gelişebilir ve bu da zihinsel durum veya kişilikte kafa karışıklığı veya uyuşukluk gibi değişiklikler olarak ortaya çıkabilir” diyor.

*Bacaklarda, ayak bileklerinde veya karında şişlik

Wayne, “Karaciğer sorunlarıyla ilgili olmayabilir, ancak bacaklarınızdaki ve ayaklarınızdaki şişlik bir şeylerin ters gittiğini gösterebilir” dedi.

Mayo Clinic'e göre siroz, karaciğerdeki kan akışını yavaşlatır ve kanı organa taşıyan damardaki basıncı artırır. Mayo Clinic, portal ven olarak bilinen bu damardaki basıncın ‘ödem adı verilen bacaklarda ve asit adı verilen karın bölgesinde sıvı birikmesine neden olabileceğini’ belirterek, ‘karaciğerin albümin gibi belirli kan proteinlerini yeterince üretememesi durumunda da ödem ve asit oluşabileceğini’ kaydetti.

*Kolay morarma ve kanama

Wayne, karaciğer hasarı olan kişilerin yaralandıkları yerin kolayca morarabileceğini veya kanayabileceğini söyledi. Bunun nedeni karaciğerin kanın pıhtılaşması için gereken proteinleri üretmesidir. Dolayısıyla karaciğer iyi çalışmadığında kolayca kanamaya yatkın olursunuz.

*Karaciğer hasarınız olduğunu düşünüyorsanız ne yapmalısınız?

Karaciğer sorunları göz ardı edilmemelidir. Çok fazla alkol almak, tip 2 diyabet hastası olmak, ortak iğne kullanmak ve ailede karaciğer hastalığı öyküsü olması karaciğer hasarına yol açabilecek ciddi faktörlerdir.

Herhangi bir karaciğer hasarı belirtisi yaşadığınızı düşünüyorsanız, bunu sağlık uzmanınızla görüşmeniz önemlidir. Diğer belirtiler arasında dışkı değişiklikleri, yorgunluk ve iştah değişiklikleri yer almaktadır.

Panini, şiddetli sarılık, zihinsel durumda beklenmedik değişiklikler, siyah dışkı, kan kusma, karın, ayak bilekleri ve bacaklarda kademeli şişme veya nefes almada zorluk yaşarsanız derhal tıbbi yardım almanızı öneriyor.