Ağır depresyon tedavisinde umut veren gelişme: "Sonuçlar etkileyici ve kalıcı"

Klinik çalışmadaki katılımcılar, yataktan çıkamazken üretkenleşti ve sevdikleriyle etkileşime geçmeye başladı

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

Ağır depresyon tedavisinde umut veren gelişme: "Sonuçlar etkileyici ve kalıcı"

(Unsplash)
(Unsplash)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir klinik çalışma, sinir uyarımı tedavisinin ağır, terapiye direnç gösteren depresyon belirtilerini büyük ölçüde iyileştirebileceğini gösteriyor.

Geçen ay Brain Stimulation dergisinde iki çalışmayla yayımlanan araştırma sonuçları, vagus sinirinin uyarılmasının depresif belirtileri hafifletebildiğini, yaşam kalitesini yükseltebildiği ve sadece bir yılda hastanın günlük işlerini tamamlama becerisini artırabildiğini gösteriyor.

ABD'de 84 merkezde yürütülen araştırmaya, ilaç veya diğer yöntemlerle etkili bir şekilde tedavi edilemeyen ağır depresyondan muzdarip 500'e yakın kişi katıldı.

St Louis'deki Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden araştırmacılar, hastaların yaklaşık yüzde 75'inin çalışamayacak derecede rahatsız olduğunu söyledi.

Tüm katılımcılara, beyinle iç organlar arasında önemli bir bağlantı yolu olan sol vagus sinirini uyarmak üzere bir cihaz yerleştirildi ama cihazların sadece yarısı çalıştırıldı.

Bu tür vagus siniri stimülasyon cihazları, tedaviye dirençli depresyon için yaklaşık 20 yıl önce ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmış ama kullanımı yaygınlaşmamıştı.

Cihaz, boyundaki sol vagus sinirine bağlı bir telle göğüsteki deri altına yerleştiriliyor ve kalp piline benziyor.

Cihazın siniri uyarmasıyla sinir, beynin ruh hali düzenlemesiyle ilişkili bölgelerine elektrik atışları gönderiyor.

12 aylık randomize kontrollü çalışmada, cihaz 493 kişiye takıldı ama sadece 249 kişide aktif hale getirildi. Araştırmacılar, katılımcıların tepkilerini takip ederek ve cihazın birçoğuna "hayat değiştiren" faydalar sağladığını saptadı.

Çalışmanın ortak yazarı Charles Conway "Çok yüksek seviyede seyreden bu hastalığa rağmen depresif belirtilerde, yaşam kalitesinde ve işlevsel sonuçlarda istatistiksel olarak önemli ve ölçülebilir iyileşmeler görüyoruz" dedi.

Araştırmacılar, bir dizi katılımcının yataktan çıkamazken üretkenleştiği ve sevdikleriyle etkileşime geçmeye başladığını söyledi.

Bir kısmı hâlâ devam eden çalışma, hem tek başına hem de bipolar bozukluğun bir parçası olarak ağır depresyonda sinir uyarımı tedavisinin etkinliğini incelemeyi amaçlıyordu.

Ancak cihazın maliyeti ve cihazın yerleştirilmesi için gereken ameliyat, çoğu özel sigorta planının bunu kapsamaması nedeniyle tedaviyi karşılanamaz kılabilir.

Araştırmacılar, yeni bulguların Medicare ve Medicaid Hizmetleri Merkezi'ni (CMS) cihazı ve implant ameliyatını karşılamaya ikna edebileceği ve tedaviyi çok daha fazla insan için uygulanabilir hale getirebileceğine dair umutlu olduklarını söyledi.

Dr. Conway "Elektrokonvülsif terapi gibi saldırgan tedaviler de dahil olmak üzere gülünç derecede çok sayıda tedavinin sonuç vermediği bir popülasyon var. Ve sadece 'Evet, biraz daha iyi hissediyorum' demiyorlar. İş görme yetilerinde ve yaşamlarını sürdürme becerilerinde anlamlı iyileşmeler yaşadıklarını söylüyorlar" diyor.

Diğer çalışmalardan elde ettiğimiz bilgilere göre de vagus siniri uyarımının en iyi yanı, hasta tedaviye yanıt verdiğinde etkilerin genellikle kalıcı olması.

Independent Türkçe', independent.co.uk/news

 



Yeni yılda sağlık için yapabileceğiniz 5 basit değişiklik

Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
TT

Yeni yılda sağlık için yapabileceğiniz 5 basit değişiklik

Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)

Yeni yılın gelmesiyle birlikte pek çok kişi yeni alışkanlıklar kazanmaya ve hayatını iyileştirmeye çalışıyor.

Egzersiz yapmak, daha çok sebze-meyve tüketmek veya düzenli uyumak bunlardan bazıları. 

Daha sağlıklı yaşama yolunda adımlar atmak her zaman doğru bir karar olsa da yeni bir yılın gelişi bunları uygulamayı kolaylaştırıyor. 

Washington Post, uzmanlardan aldığı görüşlerle 2025'te daha sağlıklı olmak için yapabileceğiniz değişiklikleri derledi.

1) Dişinizi fırçaladıktan sonra ağzınızı çalkalamayın

Pek çok kişi dişini fırçalamayı bitirdikten sonra ağzını suyla çalkalayarak kalan macunu tükürüyor. Ancak uzmanlar bunun diş macununun etkisini azaltacağını söylüyor. 

Diş hekimleri çürük oluşumunu önlemek için florür içeren bir macunu kullanmayı tavsiye ediyor. 

Ağzı çalkalamayınca, florürün dişlerde daha uzun süre kalarak koruma sağladığını ifade ediyorlar.

Amerikan Diş Hekimleri Birliği sözcüsü Brittany Seymour, isteyenlerin 20 dakika sonra ağzını çalkalamasını veya elleriyle bir yudum kadar az miktarda suyla bunu yapmasını öneriyor.

2) Saçınızı şampuanla düzenli yıkayın

Saçı şampuan yerine elma sirkesi, saç kremi veya sadece suyla yıkamanın daha faydalı olacağına dair tartışmalar son dönemlerde sosyal medyada gündeme geliyor. 

Elma sirkesi, asidik olması nedeniyle saçın pürüzsüz ve parlak görünmesini sağlayabiliyor. Ancak uzmanlar bu konuda yeterince bilimsel araştırma yapılmadığının altını çiziyor.

Ayrıca sirkenin deriye zarar verebileceğini söylüyorlar.

Dermatologlar saçları şampuanla yıkamanın önemini vurgularken bunu dengeli bir şekilde yapmayı tavsiye ediyor. 

Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles kampüsündeki Saç ve Saç Derisi Bozukluğu Kliniği'nin kurucusu Carolyn Goh düzgün yıkanmayan saçta ölü deri, yağ ve şekillendirici ürünlerin birikebileceğini ve saç derisinin tahriş olabileceğini söylüyor. 

Tüm bunların kepeklenmeye ve saç dökülmesine yol açabileceğini ekliyor.

Uzmanlar en azından iki-üç haftada bir saçların şampuanlanmasını önerirken, bu sıklık kişiden kişiye göre değişiyor.

3) Daha çok su veya soda için

Bazı kişiler düzenli su içmekte epey zorlanabiliyor. Fakat bilim insanları sodanın da fayda sağlayacağını söylüyor.

Suya karbondioksit eklenmesiyle üretilen sodanın köpüklü yapısı da buradan geliyor. 

ABD'deki Beslenme ve Diyetetik Akademisi sözcüsü Grace Derocha, "Bu, vücudun suyu emme ve koruma becerisini etkilemiyor" diyor.

2016 tarihli bir çalışmada sodanın en az su, kahve ve çay kadar iyi bir hidrasyon sağladığı bulunmuşu.

Vücudun yeterli miktarda su içermesini ifade eden hidrasyon, ne kadar sıvı tüketildiğine bağlı. Bu nedenle sodanın tadını daha çok seviyorsanız, hidrasyon için bunu tercih edebilirsiniz. 

Çalışmanın başyazarı Ron Maughan, "Bazıları için sodanın bir avantajı olabilir" diyerek ekliyor: 

Çünkü daha fazla içerseniz, az içmeye kıyasla hidrasyon artacaktır.

4) İltihap ve ağrıların önüne geçmek için vişne tüketin

Antioksidan içeriği sayesinde vişne, sağlığınızı iyileştirmek için tüketebileceğiniz meyvelerden biri. 

Uzmanlar vişne yemenin kasları güçlendirebildiğini söylüyor.

Yapılan araştırmalara göre vişne suyu da uzun süreli egzersiz sonrası kas hasarını önleme, ağrıyı düşürme ve kireçlenmesi olan kişilerde iltihabı azaltma gibi faydalar sağlayabilir. 

2022 tarihli bir çalışmada bir yarıştan önce vişne suyu içen sporcuların, ağrılarında azalma olduğu kaydedilmişti.

Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi'nden Kerry Kuehl, liderliğini üstlendiği çalışma hakkında "Ağrıların azalma derecesi, yaklaşık 800 miligram ibuprofenin yarattığı etkiyle aynıydı" diyor.

Diğer yandan vişneli yiyecekleri tüketmek bazı kişilerde ishale yol açıyor. Bu nedenle özellikle bu tür yiyeceklerde aşırıya kaçmamakta fayda var.

5) Daha iyi uyumak için alkolü azaltın

Bazı kişiler daha kolay uykuya dalmak adına içki içmeyi tercih etse de uzmanlar bunu pek tavsiye etmiyor.

2018 tarihli bir araştırmaya göre akşam bir-iki kadeh bile içki içmek uyku kalitesini düşürüyor.

ABD Ulusal Alkol Suistimali ve Alkolizm Enstitüsü direktörünün bilimsel danışmanı Aaron White, "Uykunun onarıcı etkisi alkolle birlikte yok oluyor" diyor.

White, bazı kişilerin alkolün etkisi geçtikten sonra uyandığını ve tekrar uykuya dalmakta güçlük çektiğini de ekliyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Healthline, WebMD, Journal of the International Society of Sports Nutrition , National Library of Medicine, The American Journal of Clinical Nutrition