Yeni yılda sağlık için yapabileceğiniz 5 basit değişiklik

Uzmanlar bazı yaygın hatalara dikkat çekiyor

Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
TT

Yeni yılda sağlık için yapabileceğiniz 5 basit değişiklik

Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)

Yeni yılın gelmesiyle birlikte pek çok kişi yeni alışkanlıklar kazanmaya ve hayatını iyileştirmeye çalışıyor.

Egzersiz yapmak, daha çok sebze-meyve tüketmek veya düzenli uyumak bunlardan bazıları. 

Daha sağlıklı yaşama yolunda adımlar atmak her zaman doğru bir karar olsa da yeni bir yılın gelişi bunları uygulamayı kolaylaştırıyor. 

Washington Post, uzmanlardan aldığı görüşlerle 2025'te daha sağlıklı olmak için yapabileceğiniz değişiklikleri derledi.

1) Dişinizi fırçaladıktan sonra ağzınızı çalkalamayın

Pek çok kişi dişini fırçalamayı bitirdikten sonra ağzını suyla çalkalayarak kalan macunu tükürüyor. Ancak uzmanlar bunun diş macununun etkisini azaltacağını söylüyor. 

Diş hekimleri çürük oluşumunu önlemek için florür içeren bir macunu kullanmayı tavsiye ediyor. 

Ağzı çalkalamayınca, florürün dişlerde daha uzun süre kalarak koruma sağladığını ifade ediyorlar.

Amerikan Diş Hekimleri Birliği sözcüsü Brittany Seymour, isteyenlerin 20 dakika sonra ağzını çalkalamasını veya elleriyle bir yudum kadar az miktarda suyla bunu yapmasını öneriyor.

2) Saçınızı şampuanla düzenli yıkayın

Saçı şampuan yerine elma sirkesi, saç kremi veya sadece suyla yıkamanın daha faydalı olacağına dair tartışmalar son dönemlerde sosyal medyada gündeme geliyor. 

Elma sirkesi, asidik olması nedeniyle saçın pürüzsüz ve parlak görünmesini sağlayabiliyor. Ancak uzmanlar bu konuda yeterince bilimsel araştırma yapılmadığının altını çiziyor.

Ayrıca sirkenin deriye zarar verebileceğini söylüyorlar.

Dermatologlar saçları şampuanla yıkamanın önemini vurgularken bunu dengeli bir şekilde yapmayı tavsiye ediyor. 

Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles kampüsündeki Saç ve Saç Derisi Bozukluğu Kliniği'nin kurucusu Carolyn Goh düzgün yıkanmayan saçta ölü deri, yağ ve şekillendirici ürünlerin birikebileceğini ve saç derisinin tahriş olabileceğini söylüyor. 

Tüm bunların kepeklenmeye ve saç dökülmesine yol açabileceğini ekliyor.

Uzmanlar en azından iki-üç haftada bir saçların şampuanlanmasını önerirken, bu sıklık kişiden kişiye göre değişiyor.

3) Daha çok su veya soda için

Bazı kişiler düzenli su içmekte epey zorlanabiliyor. Fakat bilim insanları sodanın da fayda sağlayacağını söylüyor.

Suya karbondioksit eklenmesiyle üretilen sodanın köpüklü yapısı da buradan geliyor. 

ABD'deki Beslenme ve Diyetetik Akademisi sözcüsü Grace Derocha, "Bu, vücudun suyu emme ve koruma becerisini etkilemiyor" diyor.

2016 tarihli bir çalışmada sodanın en az su, kahve ve çay kadar iyi bir hidrasyon sağladığı bulunmuşu.

Vücudun yeterli miktarda su içermesini ifade eden hidrasyon, ne kadar sıvı tüketildiğine bağlı. Bu nedenle sodanın tadını daha çok seviyorsanız, hidrasyon için bunu tercih edebilirsiniz. 

Çalışmanın başyazarı Ron Maughan, "Bazıları için sodanın bir avantajı olabilir" diyerek ekliyor: 

Çünkü daha fazla içerseniz, az içmeye kıyasla hidrasyon artacaktır.

4) İltihap ve ağrıların önüne geçmek için vişne tüketin

Antioksidan içeriği sayesinde vişne, sağlığınızı iyileştirmek için tüketebileceğiniz meyvelerden biri. 

Uzmanlar vişne yemenin kasları güçlendirebildiğini söylüyor.

Yapılan araştırmalara göre vişne suyu da uzun süreli egzersiz sonrası kas hasarını önleme, ağrıyı düşürme ve kireçlenmesi olan kişilerde iltihabı azaltma gibi faydalar sağlayabilir. 

2022 tarihli bir çalışmada bir yarıştan önce vişne suyu içen sporcuların, ağrılarında azalma olduğu kaydedilmişti.

Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi'nden Kerry Kuehl, liderliğini üstlendiği çalışma hakkında "Ağrıların azalma derecesi, yaklaşık 800 miligram ibuprofenin yarattığı etkiyle aynıydı" diyor.

Diğer yandan vişneli yiyecekleri tüketmek bazı kişilerde ishale yol açıyor. Bu nedenle özellikle bu tür yiyeceklerde aşırıya kaçmamakta fayda var.

5) Daha iyi uyumak için alkolü azaltın

Bazı kişiler daha kolay uykuya dalmak adına içki içmeyi tercih etse de uzmanlar bunu pek tavsiye etmiyor.

2018 tarihli bir araştırmaya göre akşam bir-iki kadeh bile içki içmek uyku kalitesini düşürüyor.

ABD Ulusal Alkol Suistimali ve Alkolizm Enstitüsü direktörünün bilimsel danışmanı Aaron White, "Uykunun onarıcı etkisi alkolle birlikte yok oluyor" diyor.

White, bazı kişilerin alkolün etkisi geçtikten sonra uyandığını ve tekrar uykuya dalmakta güçlük çektiğini de ekliyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Healthline, WebMD, Journal of the International Society of Sports Nutrition , National Library of Medicine, The American Journal of Clinical Nutrition



Erkeklerde yaşlanmayı geciktiren 6 gıda

Yeni bir çalışma, erkeklerin yaşlanmayı yavaşlatmak için yiyebileceği 6 gıdayı ortaya çıkardı ve bunların hepsi bitkisel (Jim Watson/AFP)
Yeni bir çalışma, erkeklerin yaşlanmayı yavaşlatmak için yiyebileceği 6 gıdayı ortaya çıkardı ve bunların hepsi bitkisel (Jim Watson/AFP)
TT

Erkeklerde yaşlanmayı geciktiren 6 gıda

Yeni bir çalışma, erkeklerin yaşlanmayı yavaşlatmak için yiyebileceği 6 gıdayı ortaya çıkardı ve bunların hepsi bitkisel (Jim Watson/AFP)
Yeni bir çalışma, erkeklerin yaşlanmayı yavaşlatmak için yiyebileceği 6 gıdayı ortaya çıkardı ve bunların hepsi bitkisel (Jim Watson/AFP)

Rachel Dobkin 

Erkeklerin yaşlanmayı yavaşlatmak için yiyebileceği 6 gıdayı açıklayan yeni araştırmadaki besinlerin hepsi bitki bazlı.

Bu gıdalar, kişinin kronolojik yaşından ziyade hücrelerinin yaşını ifade eden epigenetik yaşı düşürerek biyolojik saati geri sarmaya katkı sunabilir.

Hakemli dergi Aging'de geçen ay yayımlanan araştırmaya göre, metil adaptojen içeren belirli gıdalar kişinin epigenetik yaşını yavaşlatabilir. Metil adaptojenler, bitki bazlı yiyeceklerdeki doğal bileşiklerdir.

Araştırmacıların epigenetik yaşı düşürdüğünü tespit ettiği gıdalar yeşil çay, oolong çayı, zerdeçal, biberiye, sarımsak ve kırmızı orman meyveleri.

Çalışmaya 50 ila 72 yaşında yaklaşık 48 sağlıklı erkek katıldı.

Çalışma, metil adaptojen içeren belirli gıdaların epigenetik yaşı nasıl azaltabileceğini anlama yolunda bir başlangıç noktası olsa da araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların "genelleştirilebilirliği artırmak için daha kapsamlı ve çeşitli bir popülasyonu" içermesi gerektiğini ifade ediyor.

Bitki bazlı gıdalar ve veganlık 2010'lardan beri popülerlik kazanıyor ancak halihazırda Amerikalılar protein alımını artırmanın kolay bir yoluna odaklanarak daha fazla et tüketiyor.
 

Bitki bazlı gıdalar ve veganlığın popülaritesi son 20 yılda artarken, protein alımını artırmanın kolay bir yoluna odaklandıkları için artık daha fazla Amerikalı et yiyor (Ronaldo Schemidt/AFP)Bitki bazlı gıdalar ve veganlığın popülaritesi son 20 yılda artarken, protein alımını artırmanın kolay bir yoluna odaklandıkları için artık daha fazla Amerikalı et yiyor (Ronaldo Schemidt/AFP)

The New York Times'ın nisanda yayımlanan "Meat Is Back, on Plates and in Politics" (Et, Tabaklara ve Siyasete Geri Döndü) başlıklı haberinde, 2022'de Amerikalıların yıllık ortalama et tüketiminin iki yılda yaklaşık 4,5 kilogram azalarak yaklaşık 120 kilograma düştüğü belirtilmişti.

Ancak et tüketimi halihazırda yeniden artıyor.

Times'ın, ABD Gıda Endüstrisi Derneği ve Et Enstitüsü'nün mart tarihli raporuna atıfla aktardığı üzere, et satışları 2024'te 104,6 milyar dolarla rekor seviyeye ulaştı.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news