Bilim insanlarından Ozempic'e doğal alternatif

Bağırsak sağlığı metabolizmayı çok etkiliyor

Zayıflama iğneleri, son araştırmanın yapıldığı Çin'de de büyük rağbet görüyor (AFP)
Zayıflama iğneleri, son araştırmanın yapıldığı Çin'de de büyük rağbet görüyor (AFP)
TT

Bilim insanlarından Ozempic'e doğal alternatif

Zayıflama iğneleri, son araştırmanın yapıldığı Çin'de de büyük rağbet görüyor (AFP)
Zayıflama iğneleri, son araştırmanın yapıldığı Çin'de de büyük rağbet görüyor (AFP)

Hollywood ünlülerinden sosyal medya fenomenlerine, kilolu pek çok kişiyi hızlıca zayıflatarak dikkat çeken Ozempic'in doğal muadili bulunmuş olabilir. 

Çin'deki Jiangnan Üniversitesi'ndeki bilim insanlarının başını çektiği araştırma, bir bağırsak mikrobunu ve onun sindirim sırasında ürettiği metabolitleri ele aldı. 

Bu mikrop ve metabolitlerinin obeziteyle mücadelede "çığır açtığı" söylenen zayıflama iğneleri gibi, fare ve insanlarda kan şekerini düzenlediği tespit edildi.

Diyabetli farelerde bu mikrobun sayısını artıran bilim insanları, Glukagon Benzeri Peptid-1 (GLP-1) hormonunun salgılanmasının düzenlenebileceğini buldu. 

GLP-1, vücutta doğal olarak üretilen bir hormon. Kan şekerini düzenleyip tokluk hissi veriyor. Belli gıdalar ve bağırsak mikropları, bu hormonun salgılanmasında etkili ve Ozempic adıyla pazarlanan semaglutid gibi ilaçlar da GLP-1'i taklit ediyor.

Tip 2 diyabetten muzdarip olanların genelinde bu hormon yeterince iyi çalışmadığı için kan şekerinin kontrolünde sorun yaşıyorlar. 

Ozempic tarzı ilaçların etkisini gören bilim insanlarıysa vücudun kendi kendine nasıl daha fazla GLP-1 salgılayabileceğini araştırıyor. 

Nature Microbiology adlı bilimsel dergide yayımlanan makalede sonuçları açıklanan yeni araştırmada Bacteroides vulgatus gibi bağırsak mikropları ve metabolitlerinin tatlıya düşkünlüğü şekillendirdiği ortaya kondu. 

Fareler, serbest yağ asidi reseptörü 4 (Ffar4) adlı bağırsak proteinini üretemediğinde Bacteroides vulgatusun da azaldığı ve şeker isteğiyle ilişkilendirilen FGF21 adlı hormonun da daha az salındığı belirlendi. 

Farelerin GLP-1 agonisti aldığı durumlarda ilaçların FGF21 hormonu salımını artırdığı bulundu. 

Farelere verilen Bacteroides vulgatus metabolitleri de GLP-1 ve FGF21 hormonu üretimini tetikledi. 

Böylece farelerin kan şekerini kontrol etmesi ve daha az şeker istemesi sağlandı. 

İnsanlarda yapılan bazı araştırmalar da FGF21 hormonunun belirli genetik varyasyonlarına sahip olanların en çok şekerli gıda tüketenler arasında yer alma ihtimalinin yüzde 20 fazla olduğunu bildiriyor. 

Tip 2 diyabetten muzdarip 60 kişinin kan testleri, daha az FGF21 salımıyla sonuçlanan Ffar4 mutasyonlarının şeker talebini artırdığını gösterdi.

Son araştırmayı gerçekleştiren bilim insanları, farelerdeki etkilerin insanlarda da gözlemlenip gözlemlenmeyeceğinin gelecekteki deneylerle anlaşılacağını belirtiyor.

Independent Türkçe, ScienceAlert, Nature



Yeni yılda sağlık için yapabileceğiniz 5 basit değişiklik

Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
TT

Yeni yılda sağlık için yapabileceğiniz 5 basit değişiklik

Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)
Daha sık meyve-sebze yemek veya düzenli su içmek pek çok kişinin 2025 listesinde (Unsplash)

Yeni yılın gelmesiyle birlikte pek çok kişi yeni alışkanlıklar kazanmaya ve hayatını iyileştirmeye çalışıyor.

Egzersiz yapmak, daha çok sebze-meyve tüketmek veya düzenli uyumak bunlardan bazıları. 

Daha sağlıklı yaşama yolunda adımlar atmak her zaman doğru bir karar olsa da yeni bir yılın gelişi bunları uygulamayı kolaylaştırıyor. 

Washington Post, uzmanlardan aldığı görüşlerle 2025'te daha sağlıklı olmak için yapabileceğiniz değişiklikleri derledi.

1) Dişinizi fırçaladıktan sonra ağzınızı çalkalamayın

Pek çok kişi dişini fırçalamayı bitirdikten sonra ağzını suyla çalkalayarak kalan macunu tükürüyor. Ancak uzmanlar bunun diş macununun etkisini azaltacağını söylüyor. 

Diş hekimleri çürük oluşumunu önlemek için florür içeren bir macunu kullanmayı tavsiye ediyor. 

Ağzı çalkalamayınca, florürün dişlerde daha uzun süre kalarak koruma sağladığını ifade ediyorlar.

Amerikan Diş Hekimleri Birliği sözcüsü Brittany Seymour, isteyenlerin 20 dakika sonra ağzını çalkalamasını veya elleriyle bir yudum kadar az miktarda suyla bunu yapmasını öneriyor.

2) Saçınızı şampuanla düzenli yıkayın

Saçı şampuan yerine elma sirkesi, saç kremi veya sadece suyla yıkamanın daha faydalı olacağına dair tartışmalar son dönemlerde sosyal medyada gündeme geliyor. 

Elma sirkesi, asidik olması nedeniyle saçın pürüzsüz ve parlak görünmesini sağlayabiliyor. Ancak uzmanlar bu konuda yeterince bilimsel araştırma yapılmadığının altını çiziyor.

Ayrıca sirkenin deriye zarar verebileceğini söylüyorlar.

Dermatologlar saçları şampuanla yıkamanın önemini vurgularken bunu dengeli bir şekilde yapmayı tavsiye ediyor. 

Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles kampüsündeki Saç ve Saç Derisi Bozukluğu Kliniği'nin kurucusu Carolyn Goh düzgün yıkanmayan saçta ölü deri, yağ ve şekillendirici ürünlerin birikebileceğini ve saç derisinin tahriş olabileceğini söylüyor. 

Tüm bunların kepeklenmeye ve saç dökülmesine yol açabileceğini ekliyor.

Uzmanlar en azından iki-üç haftada bir saçların şampuanlanmasını önerirken, bu sıklık kişiden kişiye göre değişiyor.

3) Daha çok su veya soda için

Bazı kişiler düzenli su içmekte epey zorlanabiliyor. Fakat bilim insanları sodanın da fayda sağlayacağını söylüyor.

Suya karbondioksit eklenmesiyle üretilen sodanın köpüklü yapısı da buradan geliyor. 

ABD'deki Beslenme ve Diyetetik Akademisi sözcüsü Grace Derocha, "Bu, vücudun suyu emme ve koruma becerisini etkilemiyor" diyor.

2016 tarihli bir çalışmada sodanın en az su, kahve ve çay kadar iyi bir hidrasyon sağladığı bulunmuşu.

Vücudun yeterli miktarda su içermesini ifade eden hidrasyon, ne kadar sıvı tüketildiğine bağlı. Bu nedenle sodanın tadını daha çok seviyorsanız, hidrasyon için bunu tercih edebilirsiniz. 

Çalışmanın başyazarı Ron Maughan, "Bazıları için sodanın bir avantajı olabilir" diyerek ekliyor: 

Çünkü daha fazla içerseniz, az içmeye kıyasla hidrasyon artacaktır.

4) İltihap ve ağrıların önüne geçmek için vişne tüketin

Antioksidan içeriği sayesinde vişne, sağlığınızı iyileştirmek için tüketebileceğiniz meyvelerden biri. 

Uzmanlar vişne yemenin kasları güçlendirebildiğini söylüyor.

Yapılan araştırmalara göre vişne suyu da uzun süreli egzersiz sonrası kas hasarını önleme, ağrıyı düşürme ve kireçlenmesi olan kişilerde iltihabı azaltma gibi faydalar sağlayabilir. 

2022 tarihli bir çalışmada bir yarıştan önce vişne suyu içen sporcuların, ağrılarında azalma olduğu kaydedilmişti.

Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi'nden Kerry Kuehl, liderliğini üstlendiği çalışma hakkında "Ağrıların azalma derecesi, yaklaşık 800 miligram ibuprofenin yarattığı etkiyle aynıydı" diyor.

Diğer yandan vişneli yiyecekleri tüketmek bazı kişilerde ishale yol açıyor. Bu nedenle özellikle bu tür yiyeceklerde aşırıya kaçmamakta fayda var.

5) Daha iyi uyumak için alkolü azaltın

Bazı kişiler daha kolay uykuya dalmak adına içki içmeyi tercih etse de uzmanlar bunu pek tavsiye etmiyor.

2018 tarihli bir araştırmaya göre akşam bir-iki kadeh bile içki içmek uyku kalitesini düşürüyor.

ABD Ulusal Alkol Suistimali ve Alkolizm Enstitüsü direktörünün bilimsel danışmanı Aaron White, "Uykunun onarıcı etkisi alkolle birlikte yok oluyor" diyor.

White, bazı kişilerin alkolün etkisi geçtikten sonra uyandığını ve tekrar uykuya dalmakta güçlük çektiğini de ekliyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Healthline, WebMD, Journal of the International Society of Sports Nutrition , National Library of Medicine, The American Journal of Clinical Nutrition