Afganistan hükümetinin kadınların eğitimini yasaklamasını eleştiren bakan yardımcısı kaçtı

Hükümetin kız çocuklarına yükseköğretimi yasaklama kararını eleştirmişti

Taliban hükümetinin Dışişleri Bakan Yardımcısı Muhammed Abbas Stanekzai, Afganistan'dan ayrılmadan önce (Getty Images)
Taliban hükümetinin Dışişleri Bakan Yardımcısı Muhammed Abbas Stanekzai, Afganistan'dan ayrılmadan önce (Getty Images)
TT

Afganistan hükümetinin kadınların eğitimini yasaklamasını eleştiren bakan yardımcısı kaçtı

Taliban hükümetinin Dışişleri Bakan Yardımcısı Muhammed Abbas Stanekzai, Afganistan'dan ayrılmadan önce (Getty Images)
Taliban hükümetinin Dışişleri Bakan Yardımcısı Muhammed Abbas Stanekzai, Afganistan'dan ayrılmadan önce (Getty Images)

İngiliz ve Afgan basınında yer alan haberlere göre, Taliban'ın üst düzey yetkililerinden Afganistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Muhammed Abbas Stanekzai, rejimin kadınların eğitimini yasaklamasına açıkça karşı çıkmasının ardından Afganistan'ı terk etti.

zxscdfrg
Taliban hükümetinin Dışişleri Bakan Yardımcısı Muhammed Abbas Stanekzai, Afganistan'da kız çocuklarının eğitiminin yasaklanmasını eleştirdi. (Sosyal medya)

İngiliz kaynaklarına göre Stanekzai, hükümetin kız çocuklarının yüksek öğrenim görmesini yasaklama kararını eleştirdikten sonra ülkeden kaçmak zorunda kaldı.

Ocak ayında Afganistan'ın Host vilayetinde düzenlenen bir mezuniyet töreninde konuşan Stanekzai, hükümete ‘bilginin kapılarını açma’ çağrısında bulunmuştu.

scdfrgt
‘Kitap Bilginin Güzelliğidir’ başlıklı üç günlük kitap fuarı, Afganistan Enformasyon ve Kültür Bakanlığı tarafından düzenlendi. (EPA)

Stanekzai, Hz. Muhammed zamanında kadın ve erkeklerin eşit şekilde eğitim almalarına izin verildiğini belirterek, “Tarihimizde öncü kadınlar var… Onların katkılarını anlatmaya kalksam uzun zaman alır” ifadelerini kullandı.

Stanekzai, X platformundaki resmi hesabından yayınlanan bir videoda, “Taliban liderliğini bir kez daha eğitimin kapılarını açmaya çağırıyoruz” dedi.

Stanekzai, kadınların eğitiminin yasaklanmasının İslam'a aykırı olduğunu belirterek bir hadis-i şerife atıfta bulundu: “Kimin iki ya da üç karısı olur ve aralarında adaletli davranmazsa, kıyamet günü vücudunun yarısı eğilmiş olarak diriltilecektir.”

İngiliz kaynaklarına göre Taliban'ın en üst düzey lideri Hibetullah Ahundzade, Stanekzai'nin tutuklanması emrini verdi ve konuşmanın ardından kendisine seyahat yasağı getirdi.

Stanekzai yerel medyaya Dubai'de olduğunu doğruladı, ancak ayrılışının sağlık nedenleriyle olduğunu iddia etti.

zxscdfrgt
Çar Burçak bölgesindeki Kemal Han Barajı Hidroelektrik Santrali’nin açılış töreni sırasında nöbet tutan Taliban güvenlik personeli, 5 Şubat 2025. (AFP)

Stanekzai, “40 milyon insandan 20 milyonuna karşı adaletsiz bir eylemde bulunuyoruz ve onları tüm haklarından mahrum bırakıyoruz. Bu İslam'ın bir özelliği değil, bizim kişisel tercihimiz” şeklinde konuştu.

Stanekzai daha önce yabancı askerlerin Afganistan'dan tamamen çekilmesini sağlayan görüşmeler sırasında Taliban ekibine liderlik etmişti.

Stanekzai daha önce, ABD birliklerinin 2021 yılında Afganistan'dan çekilmesinden önce Taliban'ın Doha'daki siyasi ofisinde bir müzakereci ekibine liderlik etmişti.

xscdfgrthy
Afganistan'ın Kandahar kentinde bir kitap fuarını ziyaret eden kadınlar, 3 Şubat 2025. (EPA)

Yerel bir televizyon kanalı, Stanekzai'nin “İslam Emirliği liderlerinden eğitimin kapılarını açmalarını istiyoruz” dediğini aktardı.

Taliban'ın 2021'de iktidarı ele geçirmesinden bu yana kadın hakları sistematik olarak kısıtlandı.

scdfrgthyu
Afganistan'ın başkentinde Kabil Grand Hotel olarak yeniden adlandırılan Serena Kabil Hotel'in giriş kapısında duran Afgan güvenlik personeli, 5 Şubat 2025. (AFP)

Stanekzai yerel medyaya Dubai'ye gittiğini doğruladı, ancak bunun sağlık nedenleriyle olduğunu iddia etti. Taliban hükümetiyle yorum için iletişime geçildiğinde herhangi bir yanıt alınamadı.

xsadfrgty
Kandahar'da bir kitap fuarını ziyaret eden Taliban güvenlik yetkilisi, 3 Şubat 2025. (EPA)

Taliban, şeriat ve Afgan kültürüne uygun olarak kadın haklarına saygı duyduğunu söylüyor.

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcısı geçtiğimiz ay, Taliban'ın en üst düzey lideri ve Afganistan Baş Kadısı hakkında tutuklama emri çıkarılmasını talep etmiş ve bu kişileri Afganistan'da kadınlara ve kız çocuklarına zulmetmekle suçlayarak insanlığa karşı suç işlemekle itham etmişti.



2025'in ilk yarısında en çok hangi diziler izlendi?

Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 
Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 
TT

2025'in ilk yarısında en çok hangi diziler izlendi?

Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 
Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 

Reyting ölçüm şirketi Nielsen'ın yayımladığı yeni rapora göre, 2025'in ilk yarısında dijital platformlardaki toplam izlenme süreleri belli oldu. Deadline, ABD genelini kapsayan listenin ağırlıklı olarak "edinilmiş" içerikler tarafından domine edildiğini yazıyor.

Nielsen, ocak-haziran dönemini kapsayan ve en çok izlenen 20 içeriği sıraladığı listeyi pazartesi günü paylaştı. Listenin zirvesinde, toplam 25,1 milyar dakikalık izlenmeyle, yaratıcılığını Joe Brumm'ın üstlendiği, okul öncesi çocuklara yönelik animasyon dizisi Bluey yer aldı. 

Listeye sadece üç orijinal yapım girmeyi başardı: Squid Game, Reacher ve The Night Agent.

Bu yapımlar arasında en dikkat çeken ise Squid Game oldu. Netflix'in dünya çapında ses getiren fenomen dizisi, yılın ilk yarısında 15 milyar dakikayı aşan izlenme süresiyle İlk 10'a girmeyi başaran tek dijital orijinal yapım oldu. 

Üstelik bu başarı, ölçüm aralığının etkisiyle daha da çarpıcı hale geliyor: Dizinin ikinci sezonu, yılbaşından yalnızca birkaç gün önce yayımlandı. Bu nedenle aralık ayındaki yüksek izlenme verileri hesaba katılmadı. Aynı şekilde, 27 Haziran'da yayına giren üçüncü sezonun etkileri de bu istatistiklere henüz yansımadı.

Diğer iki dijital yapım olan Reacher ve The Night Agent da listede üst sıralarda yer aldı. Amazon Prime Video'nun aksiyon dolu dizisi Reacher 13,3 milyar dakika, FBI ajanı Peter Sutherland'in gerilim dolu maceralarını konu alan Netflix yapımı The Night Agent ise 12,2 milyar dakikalık izlenme süreleriyle güçlü bir performans sergiledi.

Supernatural sürprizi

Nielsen ayrıca, teknik olarak önce televizyon kanallarında yayımlansa da izleyici kitlesini esasen dijitalde yakalayan dizilerin "edinilmiş" kategorisinde değerlendirildiğini belirtiyor. Hatta yayın hayatı yıllar önce sona ermiş diziler dahi bu listeye dahil ediliyor çünkü artık yalnızca dijital platformlarda izlenebiliyorlar.

Dikkat çeken bir diğer yapım ise Supernatural oldu. Eski CW dizisi, yılın ilk yarısında 11,9 milyar dakika izlenerek The White Lotus ve Friends gibi köklü rakiplerini geride bırakarak 15. sıraya yerleşti. Bu yüksek izlenme sayısı, Netflix'in dizinin lisansını yenileme ihtimalini artırıyor.

Yılın ilk yarısında en çok seyredilen film ise 7,23 milyar dakikalık izlenmeyle Moana 2 oldu. 2016 yapımı ilk film Moana da listede 4. sırada yer aldı. Serinin ilk filmi, önceki iki yıl boyunca da en çok izlenen filmler listesinin zirvesindeydi.

Independent Türkçe, Deadline, Hollywood Reporter