Her bireyin günlük kalori ihtiyacının en az yüzde 10’unu çeşitli kaynaklardan protein alarak karşılaması gerekiyor. Örneğin kahvaltıda tercih edilen bir kutu az yağlı yoğurt yaklaşık 17 gram protein içerirken, öğle yemeğinde yenilecek bir porsiyon derisiz tavuk göğsü 25 gram protein barındırırken, akşam yemeğinde yenilecek bir bardak siyah fasulye de yaklaşık 15 gram proteinin vücutta taşınmasını sağlar.
Vücut proteini parçalayarak pek çok şekilde yeniden kullanıyor. Şarku’l Avsat’ın WebMD sitesinden aktardığı habere göre yeterli protein alınmadığında ortaya çıkan başlıca belirtiler şunlar:
1. Şişlik
Özellikle karın, bacak, ayak ve ellerde görülen şişlik, protein eksikliğinin en yaygın belirtilerinden biridir. Bunun olası nedeni, kan proteini olan albüminin dokularda sıvı birikmesini önlemeye yardımcı olmasıdır.
2. Ruh hali dalgalanmaları
Beyin, hücreler arasında bilgi taşımak için “nörotransmitter” adı verilen kimyasalları kullanır. Bu nörotransmitterlerin çoğu amino asitlerden oluşur, yani proteinin yapı taşlarıdır. Yeterince protein alınmadığında vücut bu nörotransmitterleri yeterli miktarda üretemez; bu da ruh hâlinin olumsuz etkilenmesine yol açabilir. Düşük dopamin ve serotonin seviyeleri, depresyon, aşırı sinirlilik ve ani duygu değişimlerine neden olabilir.
3. Saç, tırnak ve cilt sorunları
Proteinler, cilt ve saç sağlığı için kritik olan kollajen, elastin ve keratin yapısına katkı sağlar. Protein eksikliği durumunda saç dökülmesi, kırılgan tırnaklar ve kuru, pul pul cilt görülebilir.
4. Halsizlik ve yorgunluk
Araştırmalar, sadece bir hafta boyunca yeterli protein alınmamasının bile özellikle 55 yaş üstü bireylerde kasları etkileyebileceğini gösteriyor. Zamanla kas kaybı, güçsüzlük, denge sorunları ve yavaşlayan metabolizmaya yol açabilir. Ayrıca protein eksikliği, vücutta oksijen taşınmasını sağlayan hücreleri etkileyerek kansızlığa ve sürekli yorgunluğa neden olabilir.
5. Sürekli açlık
Protein, karbonhidrat ve yağ ile birlikte vücudu besleyen temel enerji kaynaklarından biridir. Düzenli öğünlere rağmen sürekli aç hissetmek, protein ihtiyacının yeterince karşılanmadığını gösterebilir. Araştırmalar, protein açısından zengin gıdaların uzun süre tokluk sağladığını ortaya koyuyor.
6. Yaraların geç iyileşmesi
Protein eksikliği olan kişiler, kesik ve yaraların normalden daha uzun sürede iyileştiğini fark edebilir. Bu durum, dokular ve ciltte bulunan kollajen üretiminin yetersiz olmasından kaynaklanabilir. Kanın pıhtılaşması için de proteine ihtiyaç vardır.
7. Sık hastalanma veya belirtilerin uzaması
Amino asitler, bağışıklık sistemi için gerekli olan antikorların üretiminde rol oynar ve beyaz kan hücrelerini virüs, bakteri ve toksinlere karşı harekete geçirir. Ayrıca protein, diğer besin öğelerinin sindirim ve emilimi için de gereklidir. Protein eksikliği, bağırsaklardaki faydalı bakterilerin seviyelerini değiştirerek hastalıklara karşı direnci düşürebilir.
