Cezayir: Ünlü iş insanı Rebrab adli kontrol altına alındı

Cezayir’de ünlü iş insanı Issad Rebrab her zaman ‘siyasetle aşırı temas’ ile suçlandı

Rebrab, 2018 yılında Paris'te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile birlikte
Rebrab, 2018 yılında Paris'te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile birlikte
TT

Cezayir: Ünlü iş insanı Rebrab adli kontrol altına alındı

Rebrab, 2018 yılında Paris'te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile birlikte
Rebrab, 2018 yılında Paris'te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile birlikte

Cezayir’in en zengin kişisi olarak tanınan ünlü iş insanı Issad Rebrab’ın, yolsuzluk davalarına bakan bir mahkemenin savcısı tarafından yurtdışındaki projeleri finanse ettiği şüphesiyle yargılandığı davada adli kontrol altında tutulmasına karar verildi. Rebrab'ın 2019 yılında ‘vergi ve gümrük ihlalleri’ davasındaki suçlaması nedeniyle birkaç ay hapis yattığı ve ardından 11 milyon dolardan fazla para cezası ödediği biliniyor.

Ekonomi gazetesi e-Bourse, Rebrab’ın başkentteki Sidi Muhammed Mali ve Ekonomik Suçlar Mahkemesi soruşturma hâkimi tarafından yargılandığı haberini doğruladı. Adli polisin kendisini mahkemede savcının huzuruna çıkarmadan önce dinlediğine, kendisinin de Cevital Grub’un yurtdışındaki şirketlerle yaptığı anlaşmalara ilişkin gerçekleri takip ettiğine dikkat çekti. 79 yaşındaki Rebrab, ülkedeki en büyük gıda yağları ve şeker üreticisi olan Cevital adı altında büyük bir şirketin sahibi. Şirket, Afrika ve Avrupa'ya büyük miktarlarda ihracat yapıyor.

(foto altı) Rebrab her zaman ‘siyasetle aşırı temas’ ile suçlandı (Şarku’l Avsat)
Rebrab her zaman ‘siyasetle aşırı temas’ ile suçlandı (Şarku’l Avsat)

Rebrab, sekiz ay ertelenmiş hapis cezasına çarptırıldıktan sonra serbest bırakıldığı 2020 yılının başından bu yana zaten seyahat yasağı önlemleri altında. Resmi Cezayir Haber Ajansı’nın haberine göre Rebrab, 22 Nisan 2019'da ‘ülkeye giren ve çıkan sermaye hareketlerine ilişkin yanlış beyanlar ve kullanılmış ekipman ithalatı için faturaları şişirme’ şüphesiyle tutuklandı.

Mahkeme, hapis cezasını kendisine 1,383 milyar Cezayir dinarı (11,6 milyon ABD doları) para cezasına ve Cevital’in bir yan kuruluşu olan EvCon şirketine 2,766 milyar dinar (21 milyon ABD doları) tutarında para cezasına çevirdi. Cumhuriyet Savcılığı temsilcisi, infazla birlikte bir yıl hapis isteminde bulunmuştu.

Rebrab, eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'ya yakın çok sayıda iş adamına yönelik tutuklama kampanyası kapsamında göz altına alınmıştı. Ancak Rebrab bu tasnife dahil edilmedi, aksine hep ‘işinin aksatılmasından’ şikâyet etti.

Rebrab Ekonomik Grubu, 18 bin çalışanı ile özel sektör kuruluşları arasında bu konuda en büyüğüdür. Gıda sanayi, elektronik ticaret, elektrikli ev aletleri, demir, cam, inşaat, otomobil ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren 26 şirketi bulunmaktadır. Rebrab'ın Cezayir'deki büyük yatırımlarının yanı sıra başta Fransa olmak üzere Avrupa ülkelerinde de yatırımları bulunuyor. Forbes dergisi, Rebrab’ın servetini 4,2 milyar dolar olarak tahmin etti ve onu Arap dünyasının en büyük ikinci ve Afrika'nın altıncı en büyük servet sahibi olarak sıraladı.

Bir yıl önce Rebrab, Fransızca yayın yapan Liberté gazetesini çıkaran medya kuruluşunu, dağıtımının ‘zararına yapıldığı’ bahanesiyle kapatma kararı aldı. Yayın kurulu, gazetenin kapatılmasının ardındaki ‘gerçek nedenleri’ anlamadıklarını belirterek, ‘yayın şirketinin devam etmesine izin verecek kadar mali kaynağa sahip olduğunu’ vurguladı. Rebrab, aynı vesileyle iş dünyasından ve kamusal yaşamdan kesin olarak çekildiğini duyurdu ve oğullarını ekonomik grubu yönetmeye atadı.

cezaayir

2015 yılında hükümet, Rebrab'ın bir gazete ve bir televizyon kanalını da içeren özel medya grubu ‘el-Haber’in sahipleriyle imzaladığı bir satın alma anlaşmasını mahkeme kararıyla iptal etti. İptal kararı, ticari faaliyetin ‘medya yasasını ihlal ettiği’ gerekçesiyle verildi. O günkü davadan, Cumhurbaşkanı Buteflika'nın grubunun, iş adamının (iktidara ulaşma arzusunu reddetmesine rağmen) kendi lehine büyük bir medya kampanyası başlatmasından endişeli olduğu ortaya çıktı.

Bu yorumun yazarlarına göre gözlemciler, Rebrab'ın kişisel düzeyde ve işinde karşılaştığı sorunları, iktidar adamları arasında endişe uyandıran ‘siyasetle aşırı temasına’ bağlıyor. 18 Nisan 2019'daki cumhurbaşkanlığı seçimi arifesi (büyük çaplı gösteriler ve protestolar nedeniyle iptal edildi) Rebrab, ‘ordunun moralini bozmak’ suçundan altı yıl hapis cezasını çarptırılan emekli asker Ali Gadiri'ye destek verdi.



Gazze ateşkesi: Atılım için geri sayım başladı mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Atılım için geri sayım başladı mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)

Arabulucuların Gazze Şeridi'nde ateşkesin yeniden başlamasıyla ilgili olarak tarafların tutumlarında ‘kısmi ilerleme’ kaydedildiğine dair güvencelerinin ortasında, Hamas ile İsrail arasında bir anlaşmaya varılmasının, özellikle ‘savaşın nasıl sonlandırılacağı’ konusunda bir anlaşma sağlanamaması nedeniyle ‘zor’ olduğu tahmin ediliyor.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani dün Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Doha'da düzenlediği basın toplantısında, Gazze'de yeni bir ateşkese ulaşma çabalarında ‘bazı ilerlemeler kaydedildiğini, ancak İsrail ile Hamas arasında bir anlaşmaya varılmasının zor olduğunu’ söyledi. Al Sani, “Perşembe günü diğer toplantılara kıyasla bazı ilerlemeler kaydettik. Ancak en önemli soruya bir cevap bulmamız gerekiyor: Bu savaşı nasıl sona erdireceğiz? Tüm müzakerelerin odak noktası bu” ifadelerini kullandı.

Al Sani’ye göre Hamas, İsrail Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirirse kalan tüm İsrailli esirleri serbest bırakmaya hazır. Ancak İsrail, Hamas’ın ‘savaşı sona erdirmek için net bir vizyon ortaya koyulmadan esirleri serbest bırakmasını’ istiyor. Al Sani, “Taraflar arasında ortak bir hedef olmadığında, savaşı sona erdirme şansının çok zayıfladığını düşünüyorum” dedi.

Fidan, Türk yetkililerin Hamas'la yaptığı görüşmelerin, hareketin Gazze'deki ateşkesin ötesine geçen ve İsrail'le yaşanan krize iki devletli çözüm de dahil olmak üzere kalıcı bir çözüm getirmeyi amaçlayan bir anlaşmaya daha açık olacağını gösterdiğini söyledi.

Kapsamlı bir vizyon

Öte yandan Hamas, Gazze Şeridi'ne gönderilen yardım malzemelerinin azalmasının yarattığı baskı ve İsrail'deki sivil itaatsizlik çağrıları arasında ‘kapsamlı’ olmasını istediği ‘bir anlaşmaya varma çabalarının başarısını’ desteklemekten bahsediyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın yaklaşık iki hafta sonra bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde yaşanan bu gelişmeler, ‘yakın bir ateşkes için geri sayımın her zamankinden çok daha olası hale geldiğini’ gösteriyor. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre, kapsamlı mı yoksa geçici mi olduğu konusunda görüş ayrılıkları bulunan olası bir anlaşmayı, ziyaret öncesi ABD'nin baskısı çözecek gibi görünüyor.

Dün Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas'tan bilgili bir kaynağa göre, hareket cumartesi günkü toplantıda Mısırlı arabulucu aracılığıyla, entegre bir girişim de dahil olmak üzere savaşı sona erdirmek için kapsamlı vizyonunu sundu. Kaynak, “Hamas tarafından Mısır aracılığıyla sunulan bu girişim, geniş çapta memnuniyetle karşılandı” dedi.

zxscdfrg
İsrail'in dün Gazze'nin orta kesiminde yer alan el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırının ardından Filistinli bir adam yaralı bir çocuğu taşıyor. (AFP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak, girişimin ‘saldırganlığın durdurulması, işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi, Filistin halkına acil yardım sağlanması, beş ila yedi yıl arasında değişen uzun vadeli bir ateşkesin kabul edilmesi, Gazze Şeridi'nin bir toplum destek komitesi aracılığıyla yönetilmesi için Mısır vizyonuna bağlılık, yeniden inşa çabalarının desteklenmesi ve anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştırmak için açık ve uygulanabilir garantiler sağlanması karşılığında tüm İsrailli esirleri içeren bir takas anlaşmasının uygulanmasını’ öngördüğünü söyledi.

Hamas'ın Kahire ziyareti, geçen hafta Türkiye'de Fidan ile yapılan görüşmenin ardından bir hafta içinde ikinci kez gerçekleşirken, hareketten iki kaynak o dönemde Şarku’l Avsat'a, Hamas’ın ‘aralarındaki iyi ilişkiler’ ışığında ‘kapsamlı anlaşma’ konusundaki vizyonunu Trump yönetimine iletmek için Türkiye'den destek istediğini doğruladı.

Büyük bir fırsat

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail meseleleri konusunda uzman bir akademisyen olan Dr. Ahmed Fuad Enver, ‘üç ay önce göreve başlamasının arifesinde yaptığına benzer bir anlaşmayı tekrarlamak isteyen Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye gelecek olması nedeniyle müzakerelerde somut ilerleme sağlamak için büyük bir fırsat olduğuna’ inanıyor. Enver, “Sadece insani ya da geçici bir ateşkes değil, savaşın sona erdirilmesi konusunda da iyi haberler gelmesi muhtemel” dedi.

Filistin'in eski Kahire Büyükelçisi Berekat el-Ferra, ‘Hamas'ın önerilen bu anlaşmayla seçeneklerini tüketmesinden sonra, bir atılım için geri sayımın artık kesin olduğuna’ inanıyor. El-Ferra, ‘bir sonraki anlaşmanın şu anda kapsamlı olmayacağını, daha ziyade kapsamlı bir anlaşmaya yönelik müzakereleri içerecek geçici bir anlaşma olacağını’ belirtti.

Hamas konusunda uzman bir Filistinli siyasi analist olan İbrahim el-Medhun, ‘hareketin girişimi ve ciddiyetinden sonra topun tamamen İsrail'in sahasında olduğu’ değerlendirmesinde bulundu. El-Medhun'a göre ‘İsrail işgali, kapsamlı ve nihai bir anlaşmaya varmayı reddederek oyalamaya devam edecek.’

cvdfg
İsrail'in dün Gazze'nin orta kesiminde yer alan el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırının ardından yıkılan evlerin enkazı arasında duran Filistinli bir kadın (AFP)

Medhun, “Hamas'ın, işgalin öldürme ve yıkıma geri dönmesine izin verecek herhangi bir kısmi ya da kırılgan geçici çözümü reddeden kesin tutumunda ısrar etmesi muhtemel. Hamas'ın kesin tutumu ışığında kısmi bir anlaşmaya varma olasılığı pek mümkün görünmüyor” ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray'dan yapılan son açıklamaya göre Trump'ın 13-16 Mayıs tarihleri arasında Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) yapacağı ziyaret için geri sayım sürerken ve Binyamin Netanyahu hükümeti savaşın sona ermesini talep eden ve sivil itaatsizlik tehdidinde bulunan gösterilerle baskı altındayken, İsrail Hamas'ın gündeme getirdiği öneri hakkında yorum yapmadı.

Sivil itaatsizlik

İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet'in (Şabak) eski direktörü Ami Ayalon, cumartesi günü binlerce İsraillinin Netanyahu hükümetine karşı esirlerin iadesi talebiyle düzenlediği gösterilere katılımı sırasında yaptığı açıklamada, İsrail'i korumanın bir görev olduğunu düşünerek barışçıl sivil itaatsizlik çağrısında bulundu.

Mart ayının başından bu yana sınır kapılarının kapatılması, Gazze Şeridi'ne gıda ve insani yardım malzemelerinin girişinin engellenmesi ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşını yeniden başlatmasıyla birlikte, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) işgal altındaki Filistin topraklarındaki kıdemli insani işler görevlisi Jonathan Whittall dün yaptığı basın açıklamasında malzemelerin tükenmekte olduğunu doğruladı.

Enver, İsrail'in iç baskılarının arttığına ve Trump'ın baskısının Netanyahu'nun bir anlaşmayı kabul etmesiyle sonuçlanabileceğine inanırken, el-Medhun ‘ciddi ve kararlı bir ABD müdahalesinin denklemi değiştirebileceğini’ vurguladı. El-Ferra'ya göre bu baskılar ışığında Trump'ın ziyareti yakın bir atılımı kolaylaştırabilir ve önce kısmi bir anlaşmaya, ardından da bölgedeki çıkarlarını güvence altına almak için ciddi ve gerçek bir ABD baskısının ardından kapsamlı bir anlaşmaya varılabilir.