Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, Şarku’l Avsat’a konuştu: “Cumhurbaşkanını seçmek için yakın zamanda herhangi bir seçim oturumu olmayacak”

Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, Şarku’l Avsat’a konuştu: “Cumhurbaşkanını seçmek için yakın zamanda herhangi bir seçim oturumu olmayacak”
TT

Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, Şarku’l Avsat’a konuştu: “Cumhurbaşkanını seçmek için yakın zamanda herhangi bir seçim oturumu olmayacak”

Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, Şarku’l Avsat’a konuştu: “Cumhurbaşkanını seçmek için yakın zamanda herhangi bir seçim oturumu olmayacak”

Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, sonuca ulaşılmasını sağlayacak gerçek rekabetin yokluğu ışığında, bir cumhurbaşkanı seçme yönünde yeni bir parlamento oturumu çağrısında bulunmaya istekli görünmüyor. Zira parlamentonun cumhurbaşkanlığı pozisyonunun Ekim ayında boş kalması öncesinde ve sonrasında düzenlediği başarısız 11 oturumunda başarı elde edilememişti. Batılı bir diplomatik kaynağın Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre eski bakan Süleyman Franciye'nin seçilmesine bölgesel ve uluslararası düzeyde bir itirazın olmamasının da bir geçerli son kullanma tarihi olduğu anlaşılıyor.

Söz konusu kaynak, Arap ve uluslararası düzeydeki ülkelerin Franciye dahil olmak üzere herhangi bir kişinin seçilmesine itirazının olmadığı yönünde yetkililerin bilgilendirildiği anlayışın isabetli olmadığını ifade etti. Ülkede kaydedilen zor koşullar ve uluslararası istikrarsızlık ışığında ülke için acilen bir cumhurbaşkanı seçilmesi gerektiğini vurguladı Ancak Lübnanlı siyasetçiler bir önlem almadıkları, herhangi bir reform sürecinin ve krizden çıkış haritasının ön koşulu olarak ülkeye bir cumhurbaşkanı seçilmesine ve ülkedeki anayasal kurumların yeniden düzenine izin veren bir anlaşmaya varmadıkları taktirde Lübnan dosyasının gerilerde kalacağına dikkat çekti.

Cumhurbaşkanlığı boşluğunu sona erdirmek için bir anlaşmaya varmanın öncelikli olduğuna dikkat çeken kaynak ancak Lübnan’a dost ülkelerin Lübnan siyasi güçlerinin ülkeyi ileriye götürmedeki ciddiyetine dair Arap ve uluslararası topluluklara güven verecek gerçek bir reformun başlatılması gerektiği düşüncesinde olduklarına değindi. Seçim sürecinde yavaşlama ve tökezleme yaşandığı taktirde söz konusu itirazın iptal edilebileceğini açıklayan kaynak, zira şu an gündemdeki iki aday, Franciye ve eski bakan Cihad Azour konusunda karşılıklı mezhepsel vetoların olduğuna dikkat çekti. Bu sebeple her iki taraf için de kabul edilebilir üçüncü bir seçeneği düşünmenin uygun olacağını ifade etti.

Berri'nin belirlediği tarihin (15 Haziran) bir süre sınırını temsil edebileceğini söyleyen kaynak çünkü Berri’nin kararı ülke zor duruma düşmeden önce bu boşluğu sonlandırma ihtiyacına dayanarak verdiğini vurguladı. Nitekim Merkez Bankası direktörlüğünün önümüzdeki Temmuz ayında boşalacak olması, ülkedeki parasal istikrar için yakın bir tehlike teşkil edebilir.

Ancak Şarku’l Avsat’a konuşan Berri ise aslında bir son kullanma tarihi belirlemediğini söyledi. Diğer yandan öncekiler gibi sona erecek bir folklorik oturum çağrısında bulunmayacağını söyleyen Berri, önümüzdeki ayın ortası için tarihi belirlerken Lübnan Bankası yönetiminin durumunu ve ülkeye yönelik diğer riskleri göz önüne aldığını vurguladı. Cumhurbaşkanının bir an önce seçilmesi gerektiğini vurgulayan Berri, gerçek bir rekabetin olmadığı bir oturum çağrısında bulunmayacağının altını çizerek durumun verimli bir oturum çağrısına imkan sağlamadığını kaydetti. Cumhurbaşkanını seçmek için yakın zamanda herhangi bir seçim oturumu olmayacağı bilgisini verdi.

Hizbullah ise muhalefete ve eski bakan Cihad Azour’u aday gösterme konusunda anlaşmaya varma olasılığına karşı çıkmaya devam etti. Hizbullah Parlamento Bloğu Başkanı Muhammed Raad’ın bu yönde yaptığı eleştirinin ardından Hizbullah Genel Sekreter Yardımcısı Şeyh Naim Kasım ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Marada Hareketi Partisi Başkanı Süleyman Franciye’nin adaylığı başından bu yana önemli bir rakam ile seyretti. Programlara ve politikalara karşı çıkanlar, Franciye’ye karşı çıkmak için anlaşmaya çalışıyorlar. 16 adayın olduğu listeden bir kişi hakkında zor anlaşıyorlar. Kapsayıcı ve ulusal bir Hıristiyan cumhurbaşkanı örneği, Lübnan için mezhepsel bir geçmişe sahip çatışmacı bir cumhurbaşkanından daha iyidir. Cumhurbaşkanı seçimi sığ çıkarlar oyunundan kurtarılmalıdır. Gelin ülkeyi kurtaracak, onu seçenlerin tutsağı olmayacak özgür bir cumhurbaşkanı seçelim.”

Muhalefet cephesindeki Hristiyan Ketaib Partisi Başkanı Sami Cemayel ise Twitter hesabından şu açıklamada bulundu:

“Bu, meydan okuma adayınızı kabul etmek veya kalıcı olarak dikte ettiğiniz şeylere boyun eğmek anlamına mı geliyor? Sözlüğünüzde yıkıcı seçeneklerinizden başka bir seçenek kalmadı mı? Kafa karışıklığınız, mantığınızı gülünç ve ağlatan bir hale getiriyor.”

Lübnan Kuvvetleri Partisi Dış İlişkiler Dairesi Başkanı eski Bakan Richard Kouyoumjian ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Hizbullah'ın muhalefet ile Marada Hareketi arasında bir cumhurbaşkanı adayı konusunda anlaşmaya varıldığına dair işaretler karşısındaki sert duruşu şu gerçeği doğruluyor: Hizbullah ve Emel Hareketi ikilisi devlete ve ülkeye elini uzatmak istiyor. Bu, muhalifleri yıldırmaya, onlara ihanet etmeye, tereddüt edenleri sindirmeye dayanıyor. Adayı düşürmek sadece siyasi değil, stratejik bir seçimdir.”



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."