Rus vatandaşının köpekbalığı tarafından öldürülmesinin Mısır'da yaz turizmine etkisi ne olur?

Hükümet, köpekbalığı saldırılarının tekrarlanmasını önlemek için tedbirler alıyor.

Hurgada, plajlarıyla ünlü bir belde. (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Hurgada, plajlarıyla ünlü bir belde. (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
TT

Rus vatandaşının köpekbalığı tarafından öldürülmesinin Mısır'da yaz turizmine etkisi ne olur?

Hurgada, plajlarıyla ünlü bir belde. (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Hurgada, plajlarıyla ünlü bir belde. (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Mısır'ın Hurgada kentinde bir Rus vatandaşının köpekbalığı tarafından öldürülmesinin ardından Mısır hükümeti bu saldırıların tekrarlanmaması için önlemler alıyor. Hurgada olayının yaz turizmini ne ölçüde etkilediği ise merak konusu.

Mısır'daki Rus Büyükelçiliği de Perşembe akşamı resmi Facebook sayfasından yaptığı açıklamayla ‘bir Rus gencinin köpekbalığı saldırısı sonucu öldüğünü’ doğruladı. Elçilik, Rus turistlere yüzerken güvenlik talimatlarına uymaları çağrısında bulundu.

Bunun ardından Mısır Çevre Bakanlığı da perşembe akşamı şu açıklamayı yaptı:

“Kızıldeniz'deki rezervlerde yapılan incelemeler sonucunda bir (kaplan) köpekbalığının sahilde yüzen bir kişiye saldırarak ölümüne neden olduğu tespit edildi.”

Mısır Çevre Bakanı Yasmin Fuad da Kızıldeniz Valisi ile koordinasyon halinde ‘cuma sabahından itibaren iki gün süreyle kuzeyde (el-Cüne Resort) ile güneyde (Ebu Soma Bay) sınırı arasında kalan bölgede yüzme ve dalış faaliyetleri ile tüm su sporlarının durdurulması için tedbirler alınması’ talimatını verdi.

Çevre Bakanlığı ‘bu tür kazalar durumunda uygulanan uluslararası protokollere bağlı kalınarak yüzme faaliyetlerinin engellendiğini’ doğruladı. Bakanlık ayrıca Kızıldeniz kıyılarına gelen vatandaşlara ve ziyaretçilere ‘güvenliklerini sağlamak amacıyla Kızıldeniz'deki doğal kaynaklarla ilgili talimatlara ve kontrollere uymaları’ çağrısında bulundu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre olay Mısır Parlamentosu’nun da gündemindeydi. Parlamento üyesi Mohamed el-Cebelevî cuma günü Çevre Bakanlığı'nın sahillerin güvenliğini sağlamadaki rolü ve ‘Hurgada olayının’ koşulları hakkında parlamentoda bir brifing verdi.

Cebelevî Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Çevre Bakanlığı düzenli olarak yırtıcı deniz organizmalarının biyolojik davranışları üzerine bilimsel çalışmalar yapıyor ve köpekbalıklarının yılın bu döneminde plajlara sık sık yaklaştığı biliniyor. Bu nedenle buradaki çevre organizasyonu bu meselede asıl yetkiye sahip. Turistik köylerin, rezervlerin ve plajların çevresel denetimi Çevre Bakanlığı'nın yetkisi dahilindedir, bu da onları denetleyen yetkililerin vatandaşları ve turistleri korumak için proaktif uyarı adımları atabilmelerini sağlar, buna yırtıcı hayvanların plajlara yaklaşabileceği yerler hakkında uyarılar yapmak da dahildir.”

Diğer güvenlik önlemlerinin yanı sıra plajların güvenliğini sağlamak için güvenlik ağlarının yerleştirildiğinden emin olmak gerektiğini belirten el-Cebelevî sözlerinin devamında “Mısır çok başarılı bir turizm sezonuna tanıklık ediyor. Öyleyse neden böyle bir olayın bu sezonu bozmasına izin verelim? Yeter ki bunu önlemenin yolları olsun” dedi.

Mısırlı turizm uzmanı Ahmed Kasım da şu açıklamada bulundu:

“Bu talihsiz olay dünyanın pek çok ülkesinde görülebiliyor ve şimdiye kadar Hurgada'daki pek çok turistin kazanın niteliğini ve sahilleri güvence altına almak için deniz faaliyetlerini geçici olarak durdurma prosedürlerini anladığını gözlemledik. Kazanın, Mısır'da turizmin rakamlara ve büyük bir pozitif patlamaya tanık olduğu bu dönemde turizmi etkilemeyeceğini umuyoruz.”

Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanı Ahmed İsa da birkaç gün önce yaptığı açıklamada ‘Mısır'a geçtiğimiz Nisan ayında 1,35 milyon turist geldiğini’ söylemişti. Mısırlı Bakan bir basın toplantısında ‘Mısır'ın bu yılın ilk beş ayında yaklaşık 7 milyon turist aldığını ve yıl içinde 15 milyon, gelecek yıl ise 18 ila 20 milyon turist almayı hedeflediğini’ kaydetti.

Mısırlı yetkililer geçtiğimiz yılın temmuz ayında Hurgada'daki Sehl Haşiş tatil beldesi açıklarında iki turistin yaşamını yitirdiği köpekbalığı saldırısının ardından kapsamlı bir soruşturma yürütmüş ve Kızıldeniz Valiliği Sehl Haşiş bölgesinden Makadi bölgesine kadar kaza alanını çevreleyen plajları kapatmıştı.

Ekim 2020'de ise Güney Sina Vilayeti'ndeki Ras Muhammad Reserve plajını ziyaret edenler, ölümle sonuçlanmayan köpekbalığı saldırılarına maruz kaldılar. 2010'da Şarm El-Şeyh'te meydana gelenler, çok sayıda Avrupalı turistin ölmesi ve yaralanması nedeniyle Mısır'da son otuz yılda yaşanan en ciddi köpekbalığı saldırısı vakaları arasındaydı.



Hizbullah'ın askeri cephaneliği, Güney Lübnan'dan çekilmesiyle birlikte azalıyor

Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)
Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)
TT

Hizbullah'ın askeri cephaneliği, Güney Lübnan'dan çekilmesiyle birlikte azalıyor

Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)
Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında Hizbullah mensupları (Arşiv – AP)

Lübnan hükümetinin önümüzdeki salı günü ‘silahların devletin elinde toplanmasını’ onaylamak için yaptığı çağrı, uzmanların, Ekim 2023 ile Kasım 2024 arasında İsrail ile yaşanan savaşın yanı sıra İsrail'in sürekli saldırıları ve Güney Litani bölgesindeki Hizbullah tesislerinin yıkılması nedeniyle aşındığını söylediği Hizbullah’a ait askeri cephanelik hakkında sorular gündeme getirdi.

Lübnan hükümeti, Hizbullah'ın Litani Nehri'nin güneyindeki askeri mevzilerinin çoğundan çekildiğini, tesislerinin ve fırlatma merkezlerinin yüzde 90'ından fazlasının yoğun İsrail saldırılarına maruz kaldığını ve Lübnan ordusunun diğer tesisleri de yıktığını söylüyor. Bu arada Hizbullah, askeri yeteneklerini tanıtmaya ve gerektiğinde savaşı genişletme tehdidinde bulunmaya devam ediyor.

Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında roketatarların önünde duran Hizbullah mensupları (AP)Mayıs 2023'te Güney Lübnan'da düzenlenen bir askeri tatbikat sırasında roketatarların önünde duran Hizbullah mensupları (AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan askeri uzmanlar, bu söylemin arkasında ‘Hizbullah’ın muharebe yapısındaki derin boşlukların ortaya çıktığına’ inanıyor. Uzmanlar, ‘Hizbullah'ın lojistik avantajlarını kaybettiği ve stratejik derinliğinin zedelendiği, İsrail'in gözetleme kabiliyetlerinin ise eşi benzeri görülmemiş seviyelere ulaştığı’ konusunda hemfikir.

Saha gerilemesine rağmen Hizbullah, İsrail'in derinlerine ulaşabilecek orta ve uzun menzilli füzelere sahip olduğunu vurgulamaya devam ediyor. Ancak saha gelişmeleri ciddi şüpheler uyandırıyor: Bu cephanelik halen etkili mi? Hava kontrolünün sıkı olduğu bir ortamda kullanılabilir mi?

Açıkta bulunan ve etkisiz hale getirilebilen füzeler

Uzmanların değerlendirmesine göre, bu füzeler fiilen hizmet dışı kalmış durumda. Emekli Tuğgeneral Halil el-Halu, ‘Hizbullah’ın kışkırtıcı söyleminin operasyonel kapasitesindeki büyük gerilemeyi gösterdiğini’ düşünüyor. Şarku’l Avsat’a konuşan el-Halu, “Bu tür füzeler, zaman ayarlı ekipmanlar ve sabit veya yarı sabit platformlar gerektirir; bu da onları İsrail hava gözetleme sistemleri için kolay hedefler haline getirir” dedi.

İsrail teknolojisinin üstünlüğü

El-Halu sözlerini şöyle sürdürdü: “Güney Lübnan artık fırlatma için güvenli bir ortam değil ve Bekaa Vadisi’nin kuzeyi de hassas vuruşlar aldı. Dolayısıyla, bu silahın ciddi bir saldırı görevi yerine getiremeyeceği kesinleşmiştir. Bu füzelerin bir kısmı kalmış olsa bile, yoğun hava gözetimi altında çalıştırılması, anında tespit edilmeden veya önleyici bir saldırıya maruz kalmadan ateşlenmesi imkânsız.”

İsrail hava savunma sistemi, Ağustos 2024'te İsrail'in kuzeyinde Hizbullah'a ait bir insansız hava aracını (İHA) etkisiz hale getirdi. (AFP)İsrail hava savunma sistemi, Ağustos 2024'te İsrail'in kuzeyinde Hizbullah'a ait bir insansız hava aracını (İHA) etkisiz hale getirdi. (AFP)

‘Tel Aviv'in insansız hava araçları (İHA), uydular ve biyometrik sensörlere dayanan, görsel ve termal sinyalleri analiz edebilen yapay zekâ sistemleriyle desteklenen üstün bir gözetim ağı geliştirdiğini’ belirten el-Halu, “Bu ağ, herhangi bir füze hareketi, fırlatıcıların nakliyesi veya platformların donatılması gibi adımları riskli hale getiriyor” dedi.

El-Halu, “İsrail, Demir Kubbe ile birlikte lazerle önleme teknolojilerini kullanmaya başladı. Bu da Hizbullah'ın kalan füze kapasitesinin etkinliğini azaltıyor ve silahlarını caydırıcı olmaktan çok bir yük haline getiriyor” ifadelerini kullandı.

Suriye artık güvenli bir geçit değil

Emekli Tuğgeneral Nizar Abdulkadir, Hizbullah'ın askeri gerçekliğini inkâr ettiğini ve uzun menzilli füze fırlatma tehditlerinin sahadaki gerçekliği yansıtmadığını vurguladı.

Abdulkadir, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte şunları söyledi: “Hizbullah’ın füzelerini fırlatmak için Litani'nin güneyinde konuşlanmasına gerek olmadığını düşünüyordum. Bekaa'ya yönelik İsrail saldırıları bu yeteneğin ciddi şekilde kısıtlı olduğunu kanıtladı. Artık füzelerini açığa çıkmadan veya hedef alınmadan fırlatma esnekliği kalmadı.”

İsrail ordusu, kasım ayında Lübnan'ın güneyinde Hizbullah'a ait tanksavar füzeler de dahil olmak üzere pek çok mühimmat ele geçirdi. (AP)İsrail ordusu, kasım ayında Lübnan'ın güneyinde Hizbullah'a ait tanksavar füzeler de dahil olmak üzere pek çok mühimmat ele geçirdi. (AP)

Abdulkadir, “Suriye üzerinden kaçakçılık yolları felç oldu, kara geçişleri ve deniz limanları sıkı denetim altına alındı. Bu da füzelerin veya bunların üretim ekipmanlarının İsrail saldırılarına maruz kalmadan ülkeye sokulmasını neredeyse imkânsız hale getiriyor” şeklinde konuştu.

Abdulkadir, Hizbullah'ın bugün ağır silahlarına sarılmasının ‘askeri yararından değil, siyasi sembolizminden kaynaklandığını’ düşünüyor ve “Cephaneliğin geri kalanı askeri amaçlarla kullanılmıyor, iç ve dış baskı aracı olarak kullanılıyor” diyor.

Cephanelikten geriye ne kaldı?

Birkaç gün önce İsrail Kuzey Komutanlığı'ndan gelen bir açıklama da dahil olmak üzere, birbiriyle kesişen askeri tahminler, füze cephaneliğinden geriye kalanların son savaşın patlak vermesinden önceki boyutunun yüzde 30'unu geçmediğini gösteriyor.

El-Halu, “Hizbullah artık herhangi bir saldırıyı püskürtmeyi amaçlayan yerel bir strateji kapsamında, önleyici saldırılar gerçekleştirmek yerine, hafif taşınabilir silahlar ve savunma zırhlarına karşı silahlar kullanıyor” dedi.

Caydırıcılıktan yük haline

Hizbullah’ın medyadaki söylemi değişmemiş olsa da güç dengeleri değişti. El-Halu ve Abdulkadir’e göre ‘on yıl önce Tel Aviv'i tehdit eden füze, bugün yapay zekanın merceği altında.’

Bu bağlamda el-Halu şu ifadeleri kullandı: “Hizbullah’ın Litani Nehri'nin güneyinden çekilme ve Lübnan'ın iç kesimlerinde askerî açıdan açık hale gelmesiyle birlikte saldırı başlatma kabiliyeti azaldı. Uzun menzilli füzeleri, artık bir enkaz gibidir. Ağır caydırıcı silahlara duyulan güven ise eskisi gibi bir güç kartı olmaktan çıkıp siyasi ve askeri bir yük haline geldi.”