Cumhurbaşkanı Tebbun’dan Moskova'da ‘Cezayir'in ekonomik kalkınması’ vurgusu

Rus ve Cezayirli işadamları ve yatırımcıları bir araya getiren toplantıda

Tebbun, Rusya Başbakanı Mihail Vladimiroviç Mişustin ile el sıkışırken (EPA)
Tebbun, Rusya Başbakanı Mihail Vladimiroviç Mişustin ile el sıkışırken (EPA)
TT

Cumhurbaşkanı Tebbun’dan Moskova'da ‘Cezayir'in ekonomik kalkınması’ vurgusu

Tebbun, Rusya Başbakanı Mihail Vladimiroviç Mişustin ile el sıkışırken (EPA)
Tebbun, Rusya Başbakanı Mihail Vladimiroviç Mişustin ile el sıkışırken (EPA)

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, dün Moskova ziyareti kapsamındaki ilk etkinlikte, ülkesinin ‘yeni bir ekonomi politikası benimsediğini, hedefinin fosil yakıtlardan kurtulmak olduğunu ve bu sektörün finansal bir kaynak olarak kalmasını sağlayarak kalkınmaya ivme kazandırmak için bunu kullanmayı planladığını’ belirtti.

Tebbun, Moskova'da dün başlayan ‘Cezayir-Rus Ekonomi Forumu’ çalışmalarına katıldı. İki ülkenin iş insanlarının ticaret, yatırım projeleri ve ekonomik ortaklığı tartışmak için bir araya geldiği forumda yaptığı konuşmada, Cezayir'in ‘çok hızlı bir ekonomik kalkınma süreci yaşadığını, geçmişte kaçırdığı fırsatları telafi etmek ve dostlarıyla, Afrika ve Akdeniz bölgesiyle yatırım ve ticaret alışverişi yapmak için çabaladığını’ vurguladı. Ayrıca, ‘şu anda tamamlanmak üzere olan yaklaşık bin 450 endüstriyel proje bulunduğunu’ belirtti.

Tebbun'un Moskova'da birçok hükümet yetkilisi ve Rusya Başbakanı Mihail Vladimiroviç Mişustin ile yaptığı görüşmelerden bir kare

Cezayir Haber Ajansı tarafından yayınlanan bilgilere göre Tebbun, 2022 yılında enerji dışı ihracatın değerinin 7 milyar dolar olduğunu belirtti. Bu rakamın ‘düşük görünebileceğini, ancak geçmişe kıyasla bir mucize olduğunu’ vurgulayarak, 30 veya 40 yıldan beri (enerji gelirleri hariç) gelirlerin 1,7 milyar veya 1,8 milyar doları aşmadığını ifade etti. Ayrıca, hükümetin 13 milyar dolarlık bir hedefe ulaşmayı hedeflediğini belirterek, ‘böylece kalkınma sürecinin başlamış olacağını’ söyledi.

Tebbun'e göre devlet, yüksek ihracat seviyelerine ulaşmak için gıda işleme endüstrisine, tarıma ve yeni kurulan şirketlere güveniyor.

Cezayir Cumhurbaşkanı, ekonomik alanda belirlenen hedeflere ulaşmak için hükümetin Yatırımı Teşvik Ajansı gibi belirli mekanizmalar kullandığını ve bu ajansın, gerek Cezayirliler gerekse de yabancılardan yatırım projelerini başlatmak isteyenlere eşlik etmekle görevli olduğunu belirtti. Ayrıca, hükümetin endüstriyel gayrimenkulleri kurumlar ve projeleri barındırabilecek hale getirmek için çalışmalar yürüttüğünü ifade etti. Tebbun ayrıca, ‘yatırımcıları ve iş insanlarını endüstriyel bölgelere ve küçük işletme faaliyetlerinin yoğun olduğu bölgelere çekmek, tüm bunları rekabet ve şeffaflık kurallarıyla çevrelemek’ hakkında konuştu. Aynı zamanda, ‘yatırımları yönetim engellerinden kurtararak bürokrasi ile mücadele alanında gösterilen büyük çabalara’ övgüde bulundu.

Cumhurbaşkanı Tebbun'un bugün Rusya Başbakanı Mihail Vladimiroviç Mişustin ile Moskova'da yaptığı görüşmeden bir kare (AFP)
Cumhurbaşkanı Tebbun'un bugün Rusya Başbakanı Mihail Vladimiroviç Mişustin ile Moskova'da yaptığı görüşmeden bir kare (AFP)

Tebbun, "Rusya'daki dostlarımız, teknoloji transferi, turizm, tarım ve hassas bilimler alanlarında işbirliği için büyük potansiyeller olduğunu fark etti” şeklinde konuştu. Ayrıca, "Cezayir'de özel bankaların açılmasının önemini vurguluyorum... Yakın bir zamanda, yerli, yabancı ve dost Rus özel sektörünün özel bankalar açması için umut ediyorum. Böylece özel ilişkilerde kabul edilebilir işlemler gerçekleşebilir ve sapmalardan uzak durulabilir" dedi.

‘Sapmalar’ ifadesiyle, Cezayir'deki özel bankaların başarısız deneyimleri kastediliyor. Bu bankaların yolsuzluk ve kötü yönetimle karakterize edilen başarısızlıklara yol açması ve çöküş yaşaması anlamına geliyor. Tebbun, “Cezayir'de bugünün paradoksu, milli sermayenin yüzde 85'inin özel mülkiyet sahipleri tarafından kontrol edilmesidir" dedi. Ayrıca, ekonomik dolaşımdaki ve ticaretteki paranın yüzde 92'sinin kamusal kaynaklardan oluştuğunu ‘üzülerek’ belirten Tebbun, ekonomik foruma katılanlara hitaben, "Özellikle Cezayir'in enerji, altyapı, tarım, ilaç ve gıda endüstrisi gibi alanlarda önümüzdeki yıllarda yatırım planlarını hayata geçireceği göz önüne alındığında birçok alanda ekonomik entegrasyon potansiyelini keşfetmek için gerçek fırsatlarınız var" dedi. Diğer yandan, Cezayir Cumhurbaşkanlığı tarafından yayınlanan bir bildiriye göre, Tebbun, Moskova'da ‘Cezayirli Prens Abdulkadir Meydanı’nın açılışını yaptı. 19. yüzyılda Cezayir'in Fransız sömürgeciliğine karşı ulusal hareketlerin lideri olan Prens Abdulkadir'in bir anıtının dikildiği belirtildi. Anıtta, Abdulkadir'in ‘ulusal kahraman ve modern Cezayir devletinin kurucusu’ olduğu ve Rusya tarafından 1860'ta Şam'daki Rus konsolosluğunun üyelerini koruması nedeniyle Rusya tarafından Beyaz Kartal Nişanı'yla onurlandırıldığının yazdığı ifade edildi.

Tebbun, Cezayirli Prens Abdulkadir Meydanı’nın açılışı sırasında (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)
Tebbun, Cezayirli Prens Abdulkadir Meydanı’nın açılışı sırasında (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)

Tebbun'un bugün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeler yapması bekleniyor. Cumhurbaşkanı’nın ziyaret programında ayrıca Devlet Duması ve Rusya Federasyonu Konseyi'nde kendisiyle yapılacak görüşmeler de yer alıyor.



Humus'taki Aleviler verilen güvencelere rağmen güvenlik operasyonları nedeniyle endişeli

Humus'un ez-Zehra mahallesinde tanklarla devriye gezen Suriye’deki yeni yönetime bağlı savaşçılar (AFP)
Humus'un ez-Zehra mahallesinde tanklarla devriye gezen Suriye’deki yeni yönetime bağlı savaşçılar (AFP)
TT

Humus'taki Aleviler verilen güvencelere rağmen güvenlik operasyonları nedeniyle endişeli

Humus'un ez-Zehra mahallesinde tanklarla devriye gezen Suriye’deki yeni yönetime bağlı savaşçılar (AFP)
Humus'un ez-Zehra mahallesinde tanklarla devriye gezen Suriye’deki yeni yönetime bağlı savaşçılar (AFP)

Suriye'nin üçüncü büyük kenti Humus'ta, devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed'in mensubu olduğu Alevi toplumu, yeni yetkililerin ‘rejim kalıntılarını’ aramak için mahallelerinde günlerdir sürdürdüğü ve yüzlerce kişinin gözaltına alındığı güvenlik operasyonları nedeniyle endişeli.

Humus'un merkezindeki çarşı, kurşunlarla delik deşik edilmiş binaların arasında satıcılardan meyve ve sebze almaya gelen insanlarla dolup taşıyor. Ancak Alevilerin çoğunlukta olduğu mahallelerin girişlerinde, bu hafta sokağa çıkma yasağının kaldırılmasının ardından yeni kurulan kontrol noktalarında askeri üniformalı silahlı adamlar duruyor.

Humus'un Alevi bölgelerinin bazı sakinleri AFP'ye, genç erkeklerin hatta silahlarını teslim eden askerlerin bile gözaltına alındığını söyledi.

AFP'nin konuştuğu tüm kişiler güvenlik kaygıları nedeniyle isimlerinin açıklanmamasını istedi.

Şehirdeki iki kişi, kontrol noktasındaki silahlı adamların insanlara mezheplerini sorması üzerine bölge sakinlerinin şikâyeti sonrası bir kontrol noktasının kaldırıldığını belirtti.

Alevilerin çoğunlukta olduğu ez-Zehra mahallesinin bir sakini, “Şu ana kadar yaşadığımız ve hissettiğimiz şey korkunun gerçekliğiydi. İlk başlarda münferit vakalardı, ancak şimdi çok sayıda olduğu için böyle adlandırılamaz” ifadelerini kullandı.

Humus'ta bir kontrol noktasında nöbet tutan Suriye’deki yeni yönetime bağlı güvenlik güçleri (AFP)Humus'ta bir kontrol noktasında nöbet tutan Suriye’deki yeni yönetime bağlı güvenlik güçleri (AFP)

‘Büyük çoğunluk sivil’

Suriye'deki yeni yönetim 8 Aralık'ta iktidara geldiğinden beri azınlıklara güven vermeye çalışıyor. Ancak Aleviler, Esed ailesiyle olan uzun süreli ilişkileri nedeniyle kendilerine karşı bir tepki oluşmasından korkuyor. Yetkililer ise herhangi bir ihlal olduğunu reddetti.

Humus vilayetinden eski bir Halk Meclisi üyesi olan Şehade Meyhub, ez-Zehra mahallesi sakinleri tarafından bildirilen yüzlerce ihlal ve gözaltına alınmayı belgelediğini kaydetti.

AFP'ye, “Şu ana kadar elimde ez-Zehra mahallesinde gözaltına alınan 600 kişinin ismi var” diyen Meyhub, Humus kentinin tamamında ‘gözaltına alınanların sayısının bin 380’i aştığını’ ifade etti.

Meyhub, gözaltına alınanlar arasında ‘yerleşim merkezlerine müracaat etmiş emekli tuğgeneraller ve albaylar olduğunu, ancak en büyük oranın zorunlu hizmette bulunan siviller ve askerler olduğunu’ belirtti.

Esed'i deviren yeni yönetim Suriye'nin çeşitli kentlerinde uzlaşma merkezleri açarak, eski askerleri silahlarını teslim etmeye davet etti.

Meyhub, kentin es-Sebil mahallesinde bir grup subayın eşleri ve çocuklarının önünde dövüldüğünü söyledi.

Humus'taki yetkililerin vatandaşların şikâyetlerine yanıt verdiğini ve gözaltına alınanları kısa süre içinde serbest bırakma sözü verdiğini belirten Meyhub, ihlallerin arkasında Heyetu Tahriru’ş-Şam'a (HTŞ) bağlı bazı grupların olduğunu ifade etti.

Ez-Zehra mahallesindeki bir başka adam AFP'ye, eski bir asker olan oğlundan geçen hafta Hama kırsalındaki bir kontrol noktasında gözaltına alındığından beri haber alamadığını söyledi.

Suriye’deki yeni yönetime bağlı güvenlik güçlerinden biri Humus'taki kontrol noktasında motosikletli bir adamın kimliğini kontrol ediyor. (AFP)Suriye’deki yeni yönetime bağlı güvenlik güçlerinden biri Humus'taki kontrol noktasında motosikletli bir adamın kimliğini kontrol ediyor. (AFP)

‘Öfke’

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) Direktörü Rami Abdurrahman geçen hafta AFP'ye yaptığı açıklamada, Humus kenti ve kırsalında çoğunluğu Alevi olan en az bin 800 kişinin gözaltına alındığını bildirdi.

Esed'in devrilmesinden bu yana Alevilere yönelik şiddet Suriye genelinde artışa geçti. SOHR o tarihten bu yana çoğunluğu Humus ve Hama vilayetlerinde olmak üzere 150 Alevinin öldürüldüğünü kaydetti.

Çatışmaların başladığı 2011 yılında Humus, insanların gösteri yapmak için sokaklara döküldüğü ilk şehirlerden biri olduğu için ‘devrimin başkenti’ olarak adlandırılmıştı. Özellikle bu şehirdeki protestolar sert bir şekilde bastırıldı ve mezhepsel şiddet savaş sırasında zirveye ulaştı. Humus'ta Sünni Müslümanların çoğunlukta olmasının yanı sıra Alevi ve Hıristiyan azınlık da bulunuyor.

Son günlerde internette dolaşan videolarda silahlı kişilerin Humus'ta erkekleri topladığı ve onlara çömelmelerini emrettiği görüldü.

AFP bu videoların hepsini doğrulayamadı, ancak kendisini bazı tutuklularla konuşurken kayda alan 21 yaşındaki HTŞ üyesi Muhammed Ebu Ali ile konuştu.

Ebu Ali AFP'ye, “Videoda görünenler suçlular ve şebbihalar... Savaşın ilk yıllarında Humus'ta katliamlar yaptılar. Onları yakaladık ve ilgili makamlara teslim ettik” şeklinde konuştu.

Suriye’deki yeni yönetime bağlı güvenlik güçlerinden biri Humus'taki kontrol noktasında sürücülerin kimliklerini kontrol ediyor. (AFP)Suriye’deki yeni yönetime bağlı güvenlik güçlerinden biri Humus'taki kontrol noktasında sürücülerin kimliklerini kontrol ediyor. (AFP)

‘Savaştan yorulduk’

Humus'ta Ebu Yusuf kod adlı bir HTŞ yetkilisi, İçişleri Bakanlığı personelinin kentteki tarama operasyonları sırasında ‘üç silah zulası bulduğunu ve onlarca aranan ismi gözaltına aldığını’ söyledi.

Humus'taki Kamu Güvenliği Departmanı pazartesi günü, kentin mahallelerinde beş gün süren tarama operasyonunun sona erdiğini duyurdu. Ancak HTŞ yetkilisi tarama operasyonunun devam ettiğini ve bölgenin ‘rejim kalıntılarından tamamen temizlenmediğini’ söyledi. Yetkili, “Sünni, Alevi, Hıristiyan fark etmeksizin herkes için güvenlik ve emniyet istiyoruz” dedi.

Şehrin başka bir yerinde, 2012 yılında rejim ordusu tarafından ele geçirilen muhaliflerin kalesi Baba Amr mahallesinin yol kenarları yıkıntılarla dolu. Evlerin duvarlarında ve kapılarında kurşun izleri var.

On yıl önce Lübnan'a kaçan 46 yaşındaki Fayez el-Cemal, eşi ve yedi çocuğuyla birlikte evlerine döndüğünde evlerini yıkılmış, kapıları ve pencereleri olmayan bir halde bulmuş.

El-Cemal, yıkılan binalar arasında komşularının ve arkadaşlarının öldürüldüğü yerleri işaret ediyor ama intikam almak istemiyor. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre el-Cemal, “Savaştan ve aşağılanmaktan bıktık. Biz sadece herkesin kendi hayatını yaşayabilmesini istiyoruz. Biz mezhepçiliğe karşıyız” ifadelerini kullandı.