Irak: Demokratik Değişim Güçleri, yerel seçimlere katılmak için ittifak oluşturdu

Oluşum,11 parti ve siyasi hareketi kapsıyor.

Irak güvenlik güçleri mensupları (Arşiv- Reuters)
Irak güvenlik güçleri mensupları (Arşiv- Reuters)
TT

Irak: Demokratik Değişim Güçleri, yerel seçimlere katılmak için ittifak oluşturdu

Irak güvenlik güçleri mensupları (Arşiv- Reuters)
Irak güvenlik güçleri mensupları (Arşiv- Reuters)

Irak’ta ‘Demokratik Değişim Güçleri’ olarak bilinen oluşum çerçevesinde faaliyet gösteren 11 siyasi parti ve birim, 18 Aralık’ta yapılması planlanan yerel seçimlere katılmak üzere bir siyasi ittifak oluşturduklarını duyurdu.

Cuma günü Demokratik Değişim Güçleri’nin toplantısına ilişkin yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

Seçim ittifakı oluşumu tamamlandı. Uzlaşmalar, Vatan parlamento bloğu ile anlaşmayı ve ülke genelinde bu yılın sonunda yapılması planlanan yerel seçimlere hazırlık için çeşitli vilayetlerdeki ortaklara açılım göstermeyi içeriyordu. Seçim ittifakı önümüzdeki günlerde bir basın toplantısı ile açıklanacak. İttifak, ulusal demokratik değişim projesini gerçekleştirmek, siyasi ve toplumsal demokrasiyi benimseyen ve vatandaşlık ile sosyal adalet temellerine dayanan modern, demokratik bir sivil devlet inşa etmek için çaba gösterme sorumluluğunu taşımaktadır.

Açıklamaya göre yeni anlaşmayı “Irak Komünist Partisi, Demokrasi Hakkım için Mücadele Hareketi, Sosyal Akım Partisi, Ulusal Ev Partisi, Milletvekili Seccad Salim, Irak Vaat Akımı Partisi, Ulusal Sivil Hareket, Demokratik Akım, Tişrin (Ekim) Demokrasi Hareketi ile bazı vilayetlerdeki bağımsızlar oluşumlar ve Vatan parlamento ittifakı” imzaladı.

Bağımsız Milletvekili Seccad Salim dışında tüm müttefik güçlerin Irak parlamentosunda temsiliyetlerinin olmadığı dikkat çekiyor. Komünist Parti önceki iki parlamentoda iki sandalye kazanmayı başarmıştı. Bu güçlerin çoğu, bir yıldan fazla süren Ekim 2019 protesto hareketinde yer almış, ancak Ekim 2021’de yapılan son parlamento seçimlerine katılmamıştı. Öte yandan İmtidad Hareketi’nin Ekim hareketinden doğmasına ve mevcut parlamentoda dokuz milletvekili olmasına rağmen, yeni ittifakta yer almadığı kaydedildi. Bu, özellikle bu güçlerin bir önceki yerel seçimlerde sandalye kazanma olasılığı hakkında spekülasyonları artırıyor. Bu güçler, Federal Parlamento tarafından geçen 19 Mart’ta onaylanan vilayet meclisleri yasasını şiddetle eleştirmişti.

Bir seçim bölgesi

Birden fazla seçim bölgesi yerine tek bir seçim bölgesi sistemi benimsendi ve kazanan bloklardaki oyların dağılımı için Sainte-Laguë formülü yeniden yürürlüğe konuldu. Değişim Güçleri, yeni yasanın “anayasayı ihlal ettiğini, demokrasi ve siyasi çoğulculuk değerlerini çiğnediğini ve iktidar güçlerinin geçmiş yıllarda her zaman uyguladığı dışlama ve ötekileştirme yöntemini onayladığını” belirtti.

Ancak Irak Komünist Partisi lideri Yasir es-Salim, “Değişim İttifakı’nın yaklaşan yerel seçimlerde iyi bir şansı olduğuna” inancını dile getirdi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Salim “İttifak, Irak’ın Kürdistan vilayeti hariç 15 vilayetinde yarışacak. İyi sonuçlar elde edebilir. Yeni seçim yasası, önceki gözlemlerimize rağmen iyi bir şekilde kullanılabilir” dedi.

Geçtiğimiz salı günü Irak hükümeti, daha önce kasım ayı olarak belirlediği yerel seçimleri 18 Aralık’a ertelediğini duyurdu. Yerel seçimler en son 10 yıl önce 2013 Nisan ayında yapılmıştı.

Yeni seçimlerin, Bağdat ile Kürdistan bölgesi arasındaki tartışmalı Kerkük vilayeti de dahil olmak üzere 15 vilayeti kapsaması bekleniyor. Kürdistan bölgesinin üç vilayetinde (Erbil, Duhok ve Süleymaniye) Irak’ın geri kalan vilayetlerinden ayrı yerel seçimler yapılıyor. 2019’daki halk protestolarının baskısı altında, Irak parlamentosu; halk tarafından yolsuzluk, liyakatsizlik, siyasi parti ve blokların özel gündemlerine ve çıkarlarına boyun eğmekle suçlanan yerel meclislerin çalışmalarını askıya almak zorunda kalmıştı.



İsrailli müzakereciler Kahire'de Mısır istihbarat şefi ile görüştü

Filistinli kızlar Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta hayır yemeği için bekliyor Salı (Reuters)
Filistinli kızlar Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta hayır yemeği için bekliyor Salı (Reuters)
TT

İsrailli müzakereciler Kahire'de Mısır istihbarat şefi ile görüştü

Filistinli kızlar Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta hayır yemeği için bekliyor Salı (Reuters)
Filistinli kızlar Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta hayır yemeği için bekliyor Salı (Reuters)

Hamas heyetinin Mısır'ı ziyaret ederek savaşı sona erdirmek için 5 ila 7 yıl arasında bir ateşkesi öngören kapsamlı bir vizyon sunmasından günler sonra Mısır istihbarat şefi Tümgeneral Hasan Reşad ile Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer başkanlığındaki İsrail müzakere ekibi arasında Kahire'de Gazze Şeridi'nde ateşkesi görüşmek üzere yeni görüşmeler yapıldı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaretten yaklaşık iki hafta öncesine denk gelen bu görüşmelerle ilgili olarak kısmi ilerlemeye işaret eden sonuçlar ile çetrefilli meselelerden bahseden diğer haberler basına sızmaya devam ediyor. Şarku'l Avsat'a konuşan uzmanlara göre kapsamlı bir anlaşmaya yönelik müzakereler, Washington'dan şu ana kadar ciddi bir baskı görmeyen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun uzlaşmaz tutumu nedeniyle sekteye uğrayabilir.

sdfghy
Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gece boyunca süren İsrail hava saldırılarının ardından bir evin enkazında oturan Filistinli bir çocuk kitap tutuyor (AFP)

Kahire Haber Kanalı Pazartesi akşamı “Mısır istihbarat başkanının, Hamas heyetinin birkaç gün önce Mısır'a yaptığı ziyaretin ardından, Gazze Şeridi'nde ateşkese varmak ve Mısır-Katar'ın Gazze Şeridi'nde sükûneti yeniden tesis etmeye yönelik yoğun çabalarının devamı olarak, ateşkesi görüşmek üzere Kahire'de Dermer başkanlığındaki İsrail müzakere ekibiyle bir araya geldiğini” bildirdi.

İlerlemeden söz ediliyor

Mısırlı iki güvenlik kaynağı Reuters'a yaptıkları açıklamada Kahire'de yapılan görüşmelerde büyük ilerleme kaydedildiğini ve tarafların Gazze'de uzun vadeli ateşkes de dahil olmak üzere bir dizi konuda anlaşmaya vardıklarını belirtirken görüşmelerde kaydedilen ilerlemeye rağmen Hamas'ın silahları konusu da dahil olmak üzere bazı çetrefilli noktaların varlığını sürdürdüğünü vurguladı.

Öte yandan Times of Israel'in Salı günkü haberine göre İsrail kaynaklı haberler bu iddiaları sorgulamakta gecikmedi ve ayrıntıların doğru olmadığını vurguladı.

Walla web sitesi ismi açıklanmayan üst düzey bir İsrailli kaynağın “herhangi bir ilerleme kaydedilmediğini” söylediğini aktarırken, Wynet web sitesi İsrailli kaynakların “somut bir ilerleme kaydedilmediğini ve İsrail'in Hamas'ın silahsızlandırılmasını içermeyen yıllar sürecek bir ateşkesi kabul etmeyeceğini” söylediğini aktardı.

İsrail kanalı I24 News'in Salı günü bir yetkiliden aktardığına göre “İsrail ile Hamas arasındaki müzakerelerde ilerleme kaydedildiğine dair haberler doğru değil” diyen yetkili, “İsrail rehinelerin serbest bırakılması için bir anlaşmaya varmak üzere Amerikalılar ve arabulucularla sürekli ve gayretli bir şekilde çalışıyor ancak şu ana kadar bir anlaşmaya varılamadı” dedi.

Müzakerelerin uzaması

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Rakha Ahmed Hassan, İsrail heyetinin ziyaretinin kavramları kabul etme olasılığının bir göstergesi olduğuna inanıyor, ancak İsrail'in genellikle hiçbir şey elde etmeden müzakereleri uzatma konusunda iyi olduğunu belirterek, Hamas'ın silahsızlandırılması gibi İsrail tarafından gündeme getirilen dikenli noktaların mantıksız olduğunu ve özellikle de tam egemen bir Filistin devleti henüz kurulmadığı için uygulama alanı bulamayacağına işaret ediyor.

Rakha, Washington'un Netanyahu üzerinde daha fazla baskı kurması gerektiğini, özellikle de Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde bir anlaşmaya varma olasılığının (tökezleme) ne olursa olsun daha yüksek olduğunu belirterek, Hamas'ın taleplerinin İsrail'deki gösterilerle tutarlı olduğunu ve tek bir anlaşma çerçevesinde savaşa son verilmesini talep ettiğini, ancak çözüm yolunu tıkayanın Netanyahu olduğunu söyledi.

fgyhtj
Gazze'nin merkezindeki Nuseirat mülteci kampında gece boyunca süren İsrail hava saldırılarının ardından enkaz kaldıran bir Filistinli (AFP)

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal'a göre Netanyahu'nun bunu reddetmesi, Hamas'ı ezme konusundaki ısrarı ve hükümetinin düşmesinden korkması kapsamlı bir ateşkese doğru gidilmesini engelleyen konulardır. Nazzal, İsrailli bir heyetin görüşmeleri ele almak üzere Kahire'ye gelmesinin Kahire ile gerilimi azaltma ve Washington'a anlaşma istediği ve bunu engellemediği mesajını verme çabası olduğunu, ancak İsrail'in açıklamaları ışığında “kapsamlı bir ilerleme için iyimserlik olmadığını” belirtti.

Devletleşme beklentileri

Öte yandan uluslararası sesler Gazze'deki savaşa son verilmesini talep etti. Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman Al Sani ve İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy Salı günü yaptıkları ortak açıklamada Filistin devletinin kurulması için ciddi bir siyasi ufukla birlikte derhal ateşkese dönülmesi çağrısında bulundu.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Salı günü yaptığı bir konuşmada “Gazze'de ateşkesin yeniden sağlanması gerektiğini” vurgularken, Uluslararası Af Örgütü Salı günü yayınladığı bir raporda dünyanın Gazze Şeridi'nde İsrail güçleri tarafından işlenen bir soykırımı televizyondan canlı olarak izlediğinden yakındı.

cdfgth
Filistinli bir anne, Pazartesi günü Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da düzenlenen cenaze töreni sırasında İsrail saldırısında ölen oğluna veda ediyor (AP)

Bu çağrıların arifesinde ve İsrail'deki anlaşmazlıkların tırmandığı bir dönemde İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Haaretz ve Yediot Ahronot gazetelerine verdiği iki mülakatta, yolsuzluktan yargılanan Netanyahu'nun siyaset sahnesinden çekilmesini önerdi ve “İsrail toplumundaki gerginliği azaltmanın bir parçası olarak” Netanyahu'nun siyasi hayattan hapse girmeden çekilmesi karşılığında davalarında bir anlaşma olasılığının incelenmesi çağrısında bulundu.

Büyükelçi Rakha, uluslararası taleplerin savaşı durdurmak için baskı oluşturabileceğini düşünerek, İsrail Cumhurbaşkanı'nın İsrail'de tırmanan anlaşmazlıklar ışığında Netanyahu'nun hapse atılmadan sahneden çekilmesi çağrısının daha büyük bir baskı oluşturabileceğini ve bölgeye sükunet ve istikrarın geri dönmesi için ABD'nin baskısıyla daha büyük bir anlaşmaya varılması için bir fırsat olabileceğini açıkladı.

Filistinli siyasi analist Nazzal, Washington'un özellikle Trump'ın ziyareti öncesinde İsrail'e “sert bir baskı” uygulayacağına inanmıyor ve ziyaret daha geniş ve kapsamlı bir ateşkes görüşmelerini içerirken, geçici ya da kapsamlı bir ateşkese ulaşma girişimleri başarısız olursa, Gazze geçişlerini açmak ve insani bir ateşkes içinde açlık sorununu kapatmak için çalışacağını düşünüyor.