Demokratik Değişim için Ulusal Koordinasyon Komitesi ve Suriye Demokratik Konseyi (SDK) arasında cumartesi günü Suriye’nin kuzeydoğusundaki Kamışlı şehrinde bir mutabakat zaptı imzalandı. Her iki taraf da “Suriye devrimi ve muhalefet güçlerini kapsayan geniş bir Ulusal Demokratik Cephe kurulduğunu” duyurdu. Mutabakat zaptı, cephenin çalışması için nihai ve uzlaşıya dayalı bir formüle ulaşmak amacıyla taraflar arasında uzlaşılan beş ana ilkeyi içeriyor.
Basın toplantısına Kamışlı şehrinden SDK Eş Başkanı Emine Ömer, ikinci Eş Başkanı Riyad Darar ve Canda Muhammed katıldı. Ayrıca Suriyeli muhalif isimlerin Zoom üzerinden katılım sağlamasının yanı sıra Suriye’nin başkenti Şam’dan Demokratik Değişim için Ulusal Koordinasyon Komitesi Genel Koordinatörü Suriyeli muhalif Hasan Abdulazim ve yürütme kurulu üyeleri Abdulkahhar Suud Ebu Murhef, İzzet Muhaysin ve Nur el-Vaki bulundu.
Anlaşma belgesinin açıklamasında, devrim ve muhalefet güçlerinden oluşan bir ‘Ulusal Demokratik Cephe’ kurulmasının Suriye’yi içinde bulunduğu felaketten kurtarmak için acil bir gereklilik haline geldiği belirtildi. Cephe, demokratik değişim ve otoriter rejimden çoğulcu demokratik sisteme geçiş projesini ve Suriye coğrafyasının tümünde olmak üzere Suriyelilerin gelecek anayasada üzerinde uzlaşacakları ‘merkezi olmayan bir sisteme’ dayalı bir devlet kurulmasını desteklediğini duyurdu.
Kürt liderlerden SDK Eş Başkanı Emine Ömer, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, Demokratik Değişim için Ulusal Koordinasyon Komitesi ile iki yıl önce yapılan tartışmaları tamamlayıcı nitelikteki beş öncelikli ilke üzerinde anlaşmaya vardıklarını söyledi. Ömer “İki taraf, bu savaştan kurtulmanın, ülkeyi karşı karşıya olduğu tehlikelerden kurtarmanın ve halkımızın beklentilerini karşılamanın tek yolunun siyasi çözüm olduğu ve bunun Suriye’nin birliğini ve egemenliğini korumak için güvenli bir yol olduğunu vurguladı” açıklamasında bulundu.
Mutabakat zaptı, iç savaşı durdurmaya ve Suriye toprakları içindeki her türlü askeri ve muharebe operasyonlarına son vermeye odaklanıyor. Ömer,“En başta da rejimin Suriye halkına karşı yürüttüğü askeri saldırıları durdurmanın yanı sıra, Suriye’de bulunan Suriyeli olmayan tüm silahlı grupları, milisleri ve yabancı güçleri ülkeden çıkarmaya çalışmak geliyor” dedi.
Demokratik Değişim için Ulusal Koordinasyon Komitesi, bir kısmı Arap milliyetçisi, bir kısmı sosyalist ve bir kısmı bağımsız olan muhalefet partilerinin yer aldığı siyasi bir ittifak. 2011 yılının ortalarında kurulan komitede, en büyüğü Abdulazim’in başkanlığını üstlendiği Arap Sosyalist Birliği Partisi olan beş partiden oluşan Ulusal Demokratik Birlik öne çıkıyor. Suriye Müzakere Komisyonu’nda beş temsilcisi ve Anayasa Komitesi üyeleri olan Demokratik Değişim için Ulusal Koordinasyon Komitesi, şimdiye kadar krizin sona erdirilmesiyle alakalı uluslararası toplantıların çoğuna katıldı. Komite, Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’ndan (SMDK) sonra gelen en büyük 2. muhalefet organı.
SDK ise Türkiye’nin vetosu nedeniyle Suriye kriziyle ilgili uluslararası toplantılara katılamadı.
Demokratik Değişim İçin Ulusal Koordinasyon Komitesi Genel Koordinatörü Hasan Abdulazim, Şarku’l Avsat’ın Kürtlerin hakları ve sorunlarının iki taraf arasındaki mutabakatlar çerçevesinde nasıl çözüleceğine ilişkin sorusuna cevap olarak şunları söyledi:
“Yıllar önce Kürt partileri ve şahsiyetlerinin katılımıyla kurulan komitenin kuruluş belgesinde Kürt hakları tanınmıştır. Suriye Kürtlerinin Suriye ulusal dokusunun köklü ve tarihi bir parçası olduğunu ve sorunun çözümünün ülkenin toprak ve halk birliğinin sağlanmasından geçtiğini söylemiştik.”
Abdulazim’e göre Komite ve SDK, “Suriye’nin coğrafi ve siyasi bütünlüğünün korunmasını ve ülkenin birliğini, toprağını ve insanlarını tehdit eden her türlü bölücü ve ayrılıkçı proje ve girişimin reddedilmesini garanti eden demokratik ulusal proje” temelinde bir mutabakat zaptı imzaladı.
Tüm tutukluların serbest bırakılması
Anlaşma belgesinin dördüncü maddesinde, Suriye topraklarındaki cezaevlerinde bulunan tüm düşünce suçlularının ve siyasi aktivistlerin serbest bırakılması, gözaltı merkezlerinde ve cezaevlerinde öldürülen veya kaybolan kişilerin akıbetinin belirlenmesi, her türlü demografik değişimin reddedilmesi, Suriye içinde ve dışında yerinden edilmiş tüm kişilerin kendi bölgelerine güvenli ve gönüllü olarak geri dönmesini sağlayacak önlemlerin alınmaya başlanması öngörülüyor.
2015 yılında kurulan SDK, Arap-Kürt Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) siyasi şemsiyesi olarak biliniyor ve Başta Demokratik Birlik Partisi olmak üzere Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ne katılan siyasi partileri içine alıyor.
SDG’nin askeri güçleri, Fırat’ın batısındaki Menbiç ve nehrin güneyindeki et-Tabka şehirlerinin yanı sıra, çoğu Fırat Nehri’nin doğusunda yer almak üzere yedi şehir ve kasabayı kontrol ediyor. Böylece hükümet güçleri ve Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’e sadık taraflardan sonra toprakları kontrol eden ikinci askeri varlık oluyor.
Suriyeli siyasetçi Hasan Abdulazim “İki yıl önce SDK ile yaptığımız görüşmelerde 11 maddeden oluşan ilkeler üzerinde bir mutabakata varmıştık, ancak bu mutabakat yürürlüğe girmemişti. Bu ilkeleri hayata geçirmek için bir yürütme eki vardı. Buna göre SDG güçlerinin orduya ve oradan güvenlik güçlerine katılmak üzere tek bir askeri blok olarak değil, Suriye ordusuyla profesyonel bir şekilde birleşmesi konusunda anlaşmıştık” dedi. “Ordunun Suriye halkının bileşenlerini yansıtacak şekilde birlik olması gerektiğini” söyleyerek o zamanlar SDG’nin bu teklifi kabul ettiğine dikkat çekti.
Kararlar sahada uygulanmalı
Emine Ömer, Koordinasyon Komitesi ile yeni imzalanan mutabakat zaptı hakkında “Herhangi bir siyasi parti ile herhangi bir uzlaşı veya anlaşmaya vardığımızda, bunu hayata geçirmek ve buna bağlı kalmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Bunun için iki tarafın maddeleri sahada uygulaması ve ortak hareketi koordine etmesi gerek” yorumunda bulundu. Ayrıca Suriye’nin geleceğinde Özerk Yönetim’in kaderi, askeri ve güvenlik güçleri ile yönetimin ve askeri güçlerinin kontrolü altındaki bölgelerde ülkedeki gelirin dağılımı hakkında ortak anlayışlara ulaşmak için Koordinasyon Komitesi liderliğiyle yapılan diyalogların tamamlandığını kaydetti.
Ömer “Bu belgeyi geliştirmek için çalışacağız. Hükümlerini harfiyen uygulamaya kararlıyız. Bundan sonraki aşamada bu cepheyi harekete geçirecek ve belgenin hükümlerini hayata geçirecek yürütme mekanizmalarını oluşturmak üzere ortak komiteler oluşturmak için diğer görüşmeleri tamamlayacağız” dedi.
Kürt lider Emine Ömer, Halk İradesi Partisi ile imzalanan anlaşmaya ilişkin olarak, siyasi partilerle imzalanan anlaşmaların uygulanması konusunda ciddi olduklarını belirterek, “Halk İradesi Partisi ile bir koordinasyon komitemiz var ve anlaşma hala yürürlükte. Diyalog süreci de devam etmekte. Ancak anlaşmanın Suriye düzeyinde sahaya daha iyi yansımasını ummuştuk” ifadelerini kullandı.
Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)
Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)
İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)