Lübnan’da hükümet yerinden edilen Suriyelilere yönelik geri dönüş planında kararlı

Lübnan’da hükümet yerinden edilen Suriyelilere yönelik geri dönüş planında kararlı
TT

Lübnan’da hükümet yerinden edilen Suriyelilere yönelik geri dönüş planında kararlı

Lübnan’da hükümet yerinden edilen Suriyelilere yönelik geri dönüş planında kararlı

Lübnan hükümet çevreleri, geçici Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib’in yerinden edilmiş kişilerin dönüşünü görüşmek üzere Suriye'ye giden bakanlık heyetine başkanlık etmekten kaçınmasının bu yöndeki planı ve hükümetin konuya dair aldığı kararı etkilemeyeceğini görüşünde. Bakanlar komitesinin çalışmalarına devam etmesine izin verecek bir çözüm bulunmasının görüşüldüğü belirtiliyor.

‘Tartışma’ olarak tanımladıkları sürece ilişkin ayrıntı vermeyen kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada şunları söyledi:

“Komisyon hala mevcut. Bu konu tartışılıyor. Başka bir bakanın heyete başkanlık etmesi ya da komitenin çalışmalarını ikili olarak yürütmesi yönünde bir çözüm bulunacak. Yani ilgili bakanlar ile Suriyeli mevkidaşları arasında ikili görüşmeler yapılabilir.”

Siyasi engellere ilişkin bilgi vermeyen kaynaklar açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“Bakan Buhabib son açıklamasında bunlara açıklık getirmiş olsa da heyet başkanının ziyaret tarihinin belirlenmesinde bilmediğimiz ve saygı duyduğumuz sebepler ve mülahazalar nedeniyle bir gecikme yaşandı. Ancak bunun, bu konuda yapılacak hiçbir çabayı etkilemeyeceğinden emin olabilirsiniz.”

Avrupa Parlamentosu'nun Lübnan'daki Suriyeli mültecilerin burada kalmasını destekleyen kararına karşı çıkan tutumlar sürüyor. Özgür Yurtsever Hareket, dün kararı reddetmek için bugün bir protesto düzenlenmesi çağrısı yaptı. Hareketin medya komitesi tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Lübnan hükümeti ile bazı milletvekillerinin rezil sessizliği sürerken Avrupa'nın yerinden edilmiş Suriyelileri Lübnan'da tutma kararını protesto etmek ve Lübnan halkı olarak dayanışma göstermek için 18 Temmuz Salı günü saat 18.30'da Beyrut şehir merkezindeki Avrupa Birliği Lübnan Misyonu’nun merkezi önünde nöbet tutarak başta Avrupalılar olmak üzere tüm dünyaya şunu söyleyeceğiz: Egemenliğimizin ihlalini, kimliğimizin değiştirilmesini kabul etmeyeceğiz. Lübnanlı yetkilileri bu karara karşı harekete geçmeye davet ediyoruz.”

Milletvekili Edib Abdulmesih, yetkililerle görüştükleri son Avrupa ziyaretlerinde bazı temsilcilerle yaptığı görüşmelere dikkat çekti. Avrupa Parlamentosu'nun yerinden edilmiş Suriyelilerle ilgili kararlarına şaşırmayacağını söyleyen Abdulmesih açıklamasında “Avrupa turumuz sırasında ciddi bir uzlaşmazlıkla karşılaştık. Herhangi bir uluslararası kuruluşla yapılan her oturumda, bilimsel ve pratik yaklaşımlarla yerinden edilme dosyasından açık ve net bir şekilde bahsedildi” ifadelerini kullandı. Lübnanlı tarafları tüm akımları, partileri ve ruhani liderleri bu dosyada birleşmeye ve pratik adımlar atmaya çağıran Abdulmesih, yabancı işçi çalıştırılması, sınırların ve ikametgahın kontrol edilmesi, yerinden edilmiş kişilerin ekonomik olarak sınıflandırılması için Lübnan yasalarında değişikliklerin yapılmasını istedi. Aynı zamanda, yerinden edilmiş tüm kişileri Suriye'deki güvenli bölgelere sınır dışı edilmelerine hazırlık olarak sınır kamplarına yerleştirmek için bir plan geliştirdiğini belirtti.

Dışişleri Bakanı'nın Arap Birliği ve Birleşmiş Milletler'e şikayette bulunmasını isteyen Abdulmesih, 1951'de Mülteci Antlaşması'nın imzalanmadığı göz önüne alındığında Lübnan'ı korkunç ve tehlikeli sonuçlara maruz bırakan bu egemenlik meselesi hakkında BMGK veya Genel Kurul'dan karar alınması çağrısında bulundu.

Lübnan'ın bağımsız bir devlet olarak hayatta kalmasında varoluşsal bir tehlike olduğu uyarısında bulunan Abdulmesih açıklamasının sonunda şunları söyledi:

“Yerinden edilen kişi sayısı 2030'da Lübnan nüfusunu geçecek. Bunun Lübnan ekonomisine doğrudan ve dolaylı maliyeti 10 yılda yaklaşık 46 milyar dolara ulaştı. Bu, maliyetin gayri safi yurt içi hasılanın yaklaşık yüzde 20'si olduğu, kamu borcunun ise 2027'de gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 550'sini aşacağı anlamına geliyor. İşsizlik oranı ise yüzde 40'ın üzerinde. Ortalama her 10 kişiden 7'si sağlık faturasını, ilaç ve hastane masraflarını karşılayamıyor. Yerinden edilenlerin, tam sağlık sigortasından ve sosyal yardımlardan yararlanması ise doğurganlık oranını ve doğum oranını yükseltiyor.”



Witkoff'un önerisi: Hamas arabuluculara cevabını ‘notlarla’ iletti

Dün Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısının ardından feryat eden Filistinli bir kadın (Reuters)
Dün Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısının ardından feryat eden Filistinli bir kadın (Reuters)
TT

Witkoff'un önerisi: Hamas arabuluculara cevabını ‘notlarla’ iletti

Dün Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısının ardından feryat eden Filistinli bir kadın (Reuters)
Dün Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısının ardından feryat eden Filistinli bir kadın (Reuters)

Hamas kaynakları bugün, hareketin ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un 60 günlük ateşkes önerisiyle ilgili cevabını arabuluculara ilettiğini doğruladı.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar, Hamas'ın ortak bir Filistin pozisyonu oluşturmak amacıyla Katar'da ve Beyrut dahil diğer başkentlerde Filistinli grupların liderleriyle yoğun temaslarda bulunduğunu ve toplantılar düzenlediğini bildirdi.

Kaynaklar, Hamas liderliği ve gruplar açısından cevabın olumlu olarak nitelendirilebileceğini, ancak İsrail işgaline karşı açık bir önyargı taşıyan teklifin taşıdığı tüm olumsuzluklara rağmen, uygulanmasının başarılı olması için bazı notların da eklenmesi gerektiğini belirtti.

Kaynaklar, teklifle ilgili yapılan tüm düzenlemelerin oybirliğiyle kabul edildiğine dikkat çekerek, İsrail'e baskı yapma konusunda samimi bir Amerikan iradesi olması halinde teklifin kabul edileceğini ifade ettiler.

Kaynaklar, yanıtta yer alan notlardan birinin, İsrailli esirlerin Witkoff belgesinde belirtildiği gibi ilk hafta sadece iki gün içinde teslim edilmesini önlemeyi, bunun yerine son anlaşmada olduğu gibi aşamalı olarak iki ay boyunca anlaşmanın tam olarak etkili olmasını sağlamayı amaçladığını açıkladı.

Hareket kaynakları dün Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, teklife ilişkin yorumlarla birlikte olumlu bir yanıt verileceğini belirttiler.

Filistinli bir kadın, Cuma günü Gazze Şehri'ne düzenlenen İsrail hava saldırısının ardından çığlık atıyor (Reuters)Filistinli bir kadın, Cuma günü Gazze Şehri'ne düzenlenen İsrail hava saldırısının ardından çığlık atıyor (Reuters)

Kaynaklar o dönemde teklifin birçok ‘tuzak’ taşıdığını ve birçok koşulunun Filistinliler için durumu daha da karmaşık hale getirdiğini ifade etmişti. Kaynaklar, 60 günlük sürenin ateşkes anlaşmasını açıkça bağlayıcı hale getirmemesi ve İsrail'i buna bağlamadan, hatta başarılı olması halinde süreyi uzatmadan gevşek bir şekilde ortaya koyması da dahil olmak üzere, sunulan metinde birçok ikilemin belirgin olduğuna dikkat çekti. Bu durum, İsrail'in kalan esirlerin teslimi için belirlenen yedinci günden sonra istediği zaman Gazze'de Lübnan tarzı saldırılar gerçekleştirmesine ve altmış günün ardından savaşı tamamen yeniden başlatmasına açıkça izin verecektir.

Teklif ayrıca esir takası için üzerinde anlaşmaya varılmış herhangi bir kriter olmaksızın belirli bir sayı belirliyor ve sadece 125 müebbet ve yüksek cezalı mahkûmun serbest bırakılmasını öngörüyor ki bu sayı hayatta kalan ve ölen İsraillilerin sayısıyla orantılı olmadığı gibi bir önceki ateşkes aşamasında kullanılan kriterlere bile ulaşmıyor.

Kaynaklar o dönemde Hamas liderliğinin teklifin metnini inceledikten sonra, canlı ve ölü esirlerin serbest bırakılmasının bedeli konusunda bile İsrail'in ateşkes vizyonunu benimsediğini gördüklerini söyledi.

Kaynaklar, teklifte savaşı sona erdirecek net bir garantiden bahsedilmediğini, konunun müzakerelerin kaderine bırakıldığını, bunun da esasen savaşı sona erdirmek istemeyen ve herhangi bir anlaşmaya uymayı reddeden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun elinde kalacağı anlamına geldiğini açıkladı.

Anlaşma metninin İsrail'in çekilmesi ve hatta yardım girişinin devam etmesi konusunda da herhangi bir garanti vermediğini belirten kaynaklar, insani yardım maddesinin de bir önceki anlaşmada kabul edilen insani yardım protokolünün uygulanmasına atıfta bulunmadığına, bunun yerine müzakereler ve anlaşmanın uygulanması sırasındaki gelişmelere göre devreye sokulmasını öngördüğüne dikkat çekti. Başka bir deyişle anlaşma metni, tüm ihtiyaçları karşılamadan ve enkazı kaldırmak için ağır ekipman ve diğerlerini getirmeden, İsrail'in bu insani dosyada üstünlüğünü korumasına izin veriyor.

İsrailli siyasi kaynaklar anlaşma metninin ne savaşın sona ermesini ne İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilmesini ne de insani yardımın serbestçe girişine izin verdiğini doğruladı.

Hamas kaynakları, teklifin herhangi bir anlaşma için İsrail'in ve Netanyahu hükümetinin koşullarını öne sürdüğünü, Filistinlilere ise hiçbir şey garanti etmediğini ve sadece hareketten net bir ödül olmaksızın esirleri teslim etmesini istediğini söylüyor.

Yeni anlaşma ateşkesin 60 gün sürmesini, ABD Başkanı Donald Trump'ın taraflara bu süre zarfında taahhütte bulunma garantisi vermesini ve ilk gün 5 İsrailli esir ile 9 cesedin, yedinci gün de aynı sayıda kişinin serbest bırakılmasını öngörüyor.

Anlaşma, insani yardımın iki tarafın üzerinde mutabık kalacağı bir anlaşma yoluyla yapılmasını ve sadece Birleşmiş Milletler (BM) ve Kızılay gibi mutabık kalınan kanallar aracılığıyla dağıtılmasını, yani özel sektöre hiçbir malın verilmemesini öngörüyor.