Süveyda’da protestolar devam ediyor… Kadınların katılımı oranı dikkat çekiyor

Şam ile vilayet arasındaki yolda bir grup genç kontrol noktası kurdu.

Pazartesi günü Süveyda’da göstericilerin attığı sloganlar (Suwayda 24)
Pazartesi günü Süveyda’da göstericilerin attığı sloganlar (Suwayda 24)
TT

Süveyda’da protestolar devam ediyor… Kadınların katılımı oranı dikkat çekiyor

Pazartesi günü Süveyda’da göstericilerin attığı sloganlar (Suwayda 24)
Pazartesi günü Süveyda’da göstericilerin attığı sloganlar (Suwayda 24)

Süveyda şehrinde Suriye rejimine karşı gösteriler, üst üste dokuz gündür devam ediyor. Halk, Suriye rejiminin devrilmesi, Suriyelilerin yaşam ve ekonomik koşullarının iyileştirilmesi çağrısı yaparak, protestoda ve çeşitli taleplerde bulunuyor.

Süveyda şehrinden ve şehrin köy ve kasabalarından gelenler, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed aleyhine sloganların atıldığı gösterilere katılmak için her gün yerel olarak ‘Onur Meydanı’ olarak bilinen Seer Meydanı’na geliyor. Halk, Esed’in ayrılması, 2254 sayılı kararın uygulanması ve Suriye’de siyasi geçiş çağrısı yapıyor.

Vilayet hakkında yerel haberlerin aktarılmasıyla ilgilenen Süveyda’daki yerel Rassd ağı, protestolara katılan kadınların sayısının her geçen gün artması ve siyasi geçiş talebi için Süveyda meydanlarında seslerinin yükselmesi nedeniyle oturma eylemi meydanlarında kadınların dikkate değer bir varlığının olduğunu bildirdi.

Şam- Süveyda yolunu kesen vatandaşların kontrol noktası (Suwayda 24)
Şam- Süveyda yolunu kesen vatandaşların kontrol noktası (Suwayda 24)

Rassd’a göre Vilayetin kuzey kırsalındaki Şam- Süveyda yolu üzerinde bulunan Hazm köyünde de bazı genç erkekler, vilayetteki yerel gruplar ve bazı dini merciiler arasında anlaşmaya varılarak, içeri girenleri korumak ve acil durumda ayrılmaya yardım etmek ve yardım sağlamak amacıyla bir kontrol noktası kurdu.

Habere göre kontrol noktasının amacı, kimseyi tutuklamak, ordunun veya güvenlik personelinin şehre girişini engellemek değil veya herhangi bir tarafa karşı da kurulmadı. Aksine bölgenin tanık olduğu mevcut koşullar dikkate alındığında olası tehditleri engellemek için önleyici bir tedbir olduğu belirtildi. Kontrol noktasının çalışmaları çerçevesinde, yayaların kimlikleri kontrol ediliyor, geçişlerine izin veriliyor ve yalnızca şüphelenilen araçlar aranıyor.

Şiddetli bir ekonomik kriz yerel para biriminin çökmesine yol açarken, gıda ve temel malzeme fiyatlarında artışa neden oldu. Esed hükümeti, bunun Batı yaptırımlarından kaynaklandığını iddia ediyor.

Esed’in iktidarı elinde tutmasının önündeki en büyük zorluk, Rusya ve İran’ın kararlı desteğiyle on yıldan fazla süren iç savaşı kazanmasının ardından bir zamanlar Esed’in yanında yer alan hükümete sadık bölgelerdeki muhalefetin tırmanması.

Geçen pazar günü Reuters tarafından aktarılana göre daha önce yetkilileri eleştirdiği için tutuklanan tanınmış gazeteci Kenan Vakaf, yetkililerin, yaşam koşullarına karşı artan grev ve protesto çağrılarını kontrol altına almayı amaçlayan önleyici bir hamle olarak, Akdeniz’deki kıyı bölgelerinde güvenlik önlemlerini sıkılaştırdığını söyledi.

Süveyda’daki protestolara katılanlardan biri olan Manaf, “Suriye rejimi gerek Süveyda’da gerekse Suriye’nin geri kalan bölgelerinde Suriyelilerin taleplerini görmezden gelmeye devam ediyor” dedi. Sokağın talepleri karşılanana kadar Süveyda’daki gösterilerin barışçıl şekilde devam edeceğini belirten Manaf, protestoların kamu yararına ve ‘Onurlu Adamlar’ hareketinin önderlik ettiği yerel grupların temsil ettiği dini ve askeri güce aykırı olmayacak şekilde düzenlendiğini dile getirdi.  

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), geçen pazar günü onlarca gencin, özgürlük çağrısı yapılan sloganlar atarak, Süveyda şehrindeki Baas Partisi genel merkezini ve hükümet dairelerini kapattığını bildirdi. Gençler, taleplerine dikkat çekilmesi ve bu talepler gerçekleştirilene kadar gösterilerin sürdürülmesi çerçevesinde çalışanların binaya girişini engelledi.

Cumartesi günü Süveyda protestoları sırasında açılan pankartlar (Suwayda 24- AP)
Cumartesi günü Süveyda protestoları sırasında açılan pankartlar (Suwayda 24- AP)

Bölge sakinleri ve sivil aktivistlere göre Süveyda, çoğu kamu kurumunun kapatılmasına ve toplu taşıma araçlarının grevine tanık oldu. Şehirde işletme faaliyetleri kısmen de olsa yürütülüyor. Kentin nüfusu ise 100 bin kişinin üzerinde.

Yerel haber sitesi Suwayda 24’ün Genel Yayın Yönetmeni Rayan Maaruf, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Bu, daha önce hiç yaşanmamış bir sivil ayaklanmadır ve Dürzi topluluğunun ve dini liderlerinin büyük bir kesiminin geniş toplumsal desteğine sahiptir” dedi. Maaruf, özel olarak yetkililerin protestoların boyutu konusunda sessiz kaldığını, ancak sürtüşmeyi önlemek için bazı kontrol noktalarını tahliye ettiğini söyledi.



Kürt liderler: Suriye hükümeti ile özerk yönetim arasındaki müzakereler devam ediyor

Suriye ve Ürdün dışişleri bakanları cumartesi günü Amman'da ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile bir araya geldi. (Şam'daki ABD Büyükelçiliği’nin X hesabı)
Suriye ve Ürdün dışişleri bakanları cumartesi günü Amman'da ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile bir araya geldi. (Şam'daki ABD Büyükelçiliği’nin X hesabı)
TT

Kürt liderler: Suriye hükümeti ile özerk yönetim arasındaki müzakereler devam ediyor

Suriye ve Ürdün dışişleri bakanları cumartesi günü Amman'da ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile bir araya geldi. (Şam'daki ABD Büyükelçiliği’nin X hesabı)
Suriye ve Ürdün dışişleri bakanları cumartesi günü Amman'da ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile bir araya geldi. (Şam'daki ABD Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Suriye hükümeti ile Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi arasındaki müzakerelerin çöktüğünü reddeden Kürt liderler, egemenlik ve ulusal konularda mevcut mutabakatların varlığını vurgulayarak, Esed rejiminin yıkılmasından bu yana ilk kez geçtiğimiz haziran ayı başında ve bu ayın 9'unda gerçekleştirilen doğrudan görüşmelerin ardından farklılıkların ve çözüm bekleyen konuların aşılması için diyalog ve görüşmelerin yoğunlaştırılması çağrısında bulundu.

Bu açıklamalar, ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi arasında cumartesi günü Ürdün'ün başkenti Amman'da yapılan görüşmenin ardından geldi. İki taraf entegrasyon sürecini, Suriye'deki mevcut durumu ve sükûnet ve istikrarın yeniden tesis edilmesi için tüm tarafların acil adımlar atması gerektiğini ele aldı. Kürt kaynaklar, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'nin de toplantıya katılacağını öne sürdü.

ABD'nin Şam Büyükelçiliği X hesabından yaptığı açıklamada, ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın Mazlum Abdi ile Suriye'deki gelişmeleri ve ülkede sükûnet ve istikrarın yeniden tesis edilmesinin yollarını görüştüğünü duyurdu.

Büyükelçilikten yapılan açıklamaya göre Barrack ve SDG lideri, kimseyi dışlamayan birleşik bir Suriye devletine entegre olmak için atılacak pratik adımları ele aldı ve her iki taraf da ‘birlik zamanının geldiği’ konusunda mutabık kaldı.

xcdvfghyj
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin Suriye hükümetiyle diyalog heyeti başkanı Fevze Yusuf (Şarku’l Avsat)

Şam'da yetkililerle müzakerelerde bulunan Özerk Yönetim heyetinin başkanı Fevze Yusuf Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Uluslararası arabulucular ve Suriye hükümeti bizden taviz vermemizi istiyor. Ancak bölgelerimizdeki bileşenlere tek bir dil, tek bir bayrak ya da tek bir kültür dayatılmasına izin vermeyeceğiz. Biz bileşenler olarak tüm halkların ve mezheplerin haklarını garanti altına alan çoğulcu ve ademi merkeziyetçi bir Suriye inşa etmeye hazırız” ifadelerini kullandı.

Kurulduğu 2014 yılından bu yana özerk yönetimi yöneten en önemli siyasi partilerden biri olan Demokratik Birlik Partisi'nin (PYD) Eş Başkanı, hükümetin vizyonunun özerk yönetimin kurumlarını feshetmek ve siyasi niteliğini iptal etmek üzerine kurulu olduğunu açıkladı. Fevze Yusuf, “Özerk yönetim anlaşmanın uygulanmasının önünde bir engel değil, aksine devleti güçlendirecek ve bütünleştirecek güçlü bir dayanak” dedi.

vfgthy
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tarafından Haseke şehrinin girişine yapılan tasarım (Şarku’l Avsat)

Fevze Yusuf, ‘entegrasyon süreci’ kavramına odaklanan ikinci bir ihtilaf noktasına işaret ederek şunları söyledi: “Her iki tarafın da entegrasyon konusunda farklı bir anlayışı var. Bu noktada, toplantı ve diyalogla bu hususun ele alınması ve anlaşmanın geri kalan hükümlerinin açıklanması gerekiyor.”

10 Mart anlaşması SDG'nin ve sivil kurumlarının bu yılın sonuna kadar Suriye ordusuna ve devlet birimlerine entegre edilmesini öngörüyor. Anlaşma, Irak ve Türkiye ile tüm sınır kapılarının ve Kamışlı Uluslararası Havaalanı'nın yanı sıra kuzeydoğudaki petrol sahaları ve elektrik santralinin hükümetin kontrolüne geçmesini amaçlıyor, ancak bu yerler halen SDG tarafından yönetiliyor.

Fevze Yusuf, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgesinin bileşenlerinin ‘farklı dilleri, kültürleri ve kimlikleriyle geleceğin Suriye'sine katılacaklarını’ belirtti. “Anayasal haklarımızı alamazsak bize dayatılan hiçbir koşulu kabul etmeyeceğiz” diyen Fevze Yusuf, Suveyda vilayetinde ve ülkenin güneyinde kötüleşen durumdan hükümeti sorumlu tuttu ve bunun nedenini ‘merkeziyetçi zihniyete’ bağladı.

ABD ve Fransa'nın çabalarına rağmen Suriye Cumhurbaşkanı'nın SDG lideri ile yaptığı anlaşmanın uygulanmasındaki gecikmeyle ilgili olarak Kürt lider, geçiş hükümetinin önceki anlaşmalara uymamasının iki taraf arasında bir anlaşmazlık noktası olduğunu vurguladı. Fevze Yusuf, “10 Mart anlaşması anayasa taslağında yer almayan hükümler içeriyordu ki bu da hükümetin özerk yönetim ve askeri güçleriyle ilgili niyetleri konusunda ciddi şüpheler uyandırıyor” dedi.

Mazlum Abdi bu ayın 14'ünde bir Alman gazetesine verdiği röportajda, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile varılan anlaşmanın uygulanması halinde güçlerinin silah bırakmasına gerek kalmayacağını ifade etti ve mart ayında varılan anlaşmanın tamamına bağlı olduklarını yineledi. Abdi, “Anlaşmanın şartlarının uygulanmasının SDG'yi Suriye ordusunun bir parçası haline getireceğine inanıyoruz. Bu nedenle şimdi ya da gelecekte silahsızlandırılmamıza gerek yok” ifadelerini kullandı.

sdfrgty
Özerk Yönetim Dış İlişkiler Başkanı İlham Ahmed (Şarku’l Avsat)

Özerk Yönetim Dış İlişkiler Başkanı İlham Ahmed ise hükümet ile SDG arasındaki müzakerelerin çöktüğü iddialarını yalanlayarak, ulusal konularda mevcut mutabakatların bulunduğunu, farklılıkların giderilmesi için toplantı ve diyalogların yoğunlaştırılması gerektiğini ifade etti.

Özerk yönetim bölgelerindeki askeri kurumların ve sivil yönetim yapılarının entegrasyonunun müzakerelerin önündeki en zor konulardan biri olduğunu belirten Ahmed şunları söyledi: “Müzakereler çökmedi. Suriyeliler yıllardır birbirleriyle diyalog kurmadıkları için bazı toplantılarda anlaşmazlıklar ve yanlış anlamalar olması normal.”

İlham Ahmed, Suriye güvenli bir ortama kavuşana kadar bu görüşmelerin devam etmesi çağrısında bulundu. Ahmed, 9 Temmuz'da Şam'da yapılan ve hükümet bakanları, yönetim yetkilileri ve SDG liderinin katıldığı toplantıya ilişkin olarak şu ifadeleri kullandı: “Yetkililer olumlu göstergeler ve her iki tarafta da gerçek bir istek gördüklerini söyledi. Toprak bütünlüğü ve devletin birliği gibi genel ulusal konularda görüş birliği var. Bunlar ortak zemin olarak kabul edilebilecek temel noktalar.”

Ahmed, özerk yönetimin devlet çerçevesi dışında alternatif askeri ve idari yapılar oluşturduğu yönündeki suçlamaları şiddetle reddederek, “Yerel yönetişim bağlamında adem-i merkeziyetçilik terimi bir arada yaşama durumunu ifade eder. Başka bir deyişle, bu bir yerel yönetişim biçimidir” dedi.