Libya seçimlerinin önünde yasalarla ilgili engel var

Trablus ve Kahire yönetimleri, sınır geçitlerinde malların nakli ve vatandaşların geçişini engelleyen zorlukları görüştü.

Dibeybe Trablus’taki ofisinde Bathiliy’i ağırladı. (UBH Medya Ofisi)
Dibeybe Trablus’taki ofisinde Bathiliy’i ağırladı. (UBH Medya Ofisi)
TT

Libya seçimlerinin önünde yasalarla ilgili engel var

Dibeybe Trablus’taki ofisinde Bathiliy’i ağırladı. (UBH Medya Ofisi)
Dibeybe Trablus’taki ofisinde Bathiliy’i ağırladı. (UBH Medya Ofisi)

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi ve BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdullah Bathiliy, ‘en yakın zamanda cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri yapılması için uygun koşulların hazırlanması’ amacıyla geçtiğimiz iki gün içerisinde farklı siyasi taraflarla yaptığı görüşmelerin neticeleri hakkında Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe’ye bilgi verdi. Bu sırada dün Temsilciler Meclisi, Usame Hammad hükümeti tarafından sunulan 2023 yılı devlet bütçe kanunu taslağını oybirliğiyle onayladı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre seçim yasalarıyla ilgili süreç beklenen seçimlere ulaşma yolunda halen engel oluştururken Dibeybe, Trablus’taki ofisinde Bathiliy ile ülkedeki siyasi durumla ilgili gelişmeleri görüştü.

Dibeybe’nin ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre UBH Başbakanı, UNSMIL çabalarını desteklediğini vurgulayarak ‘BM temsilcisinin adil ve şeffaf yasalara göre seçimlerin yapılmasını sağlayacak şekilde Libya krizini çözmeye yönelik girişimlerinin olumlu rolünü’ takdir etti.

Açıklamanın devamına göre Bathiliy, geçen ağustos ayında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi önünde verdiği brifingin akabinde konsey üyelerinin geçtiğimiz yıllara kıyasla Libya’daki durumun daha istikrarlı olduğuna kanaat getirip bu durumu övdüklerini söyledi.

6+6 Ortak Komitesi’nin seçimlerle ilgili istenen kanunları halen hazırlayamaması göz önüne alındığında, ülkenin seçimleri bu kez de yapamayacağına dair Libya’daki siyasi çevrelerde bir endişe söz konusu. Çoğu gözlemcinin nazarında, kanunların hala hazırlanmamış olması, 2021’de ertelenen seçimlere doğru gerçek herhangi bir ilerlemenin önünde ‘büyük bir engel’ sayılıyor.

sd
Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanlık ofisi, seçim yasalarıyla ilgili 6+6 Ortak Komitesi’nin çalışmalarını takip ediyor. (DYK)

Bunun arka planında, Muhammed Tekale liderliğinde DYK Başkanlık Ofisi, pazartesi akşamı, Libya sahnesindeki son siyasi gelişmelerini ve 6+6 Ortak Komitesi’nin çalışmalarının sonuçlarını tartışmak üzere DYK merkezinde toplandı.

Dün öğleden sonra Akile Salih başkanlığında Temsilciler Meclisi, Hammad hükümeti tarafından sunulan devletin cari yıl genel bütçesine ilişkin kanun tasarısını tartışmak üzere kapalı bir oturum düzenledi. Tasarı oybirliğiyle onaylandı. Bazı milletvekillerine göre genel bütçenin yaklaşık 90 milyar dinar (takriben 18,7 milyar dolar) olduğu tahmin ediliyor.

Diğer yandan Libya Ulusal Ordusu (LUO) Genel Komutanı Sözcüsü Tümgeneral Ahmed el-Mismari, ‘Genel Komutanlık’ın güneybatıda yaşayanlara güvenli bir yaşam sağlama ve onlara gönül rahatlığıyla hareket etme özgürlüğü garanti etme çabalarının bir parçası olarak, Saddam Hafter’in komutasındaki Tarık bin Ziyad Tugayı’nın, Güneyin Güvenliğini Sağlama Operasyonları Odası gözetiminde 128. Tugay’ın katılımıyla Sebha kenti içinde devriye gezdiğini’ söyledi.

Bununla paralel olarak, başkent Trablus’ta UBH İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi, Libya’nın ‘güvenlik açısından iyi bir konum’ elde ettiğini belirtti ve ‘son iki günde hiçbir suç ihbarının kaydedilmemiş olmasının’ bunun bir kanıtı olduğunu kaydetti. Bu bağlamda bakanlık olarak suç faaliyetlerini caydırma yeteneklerini vurguladı.

https://www.facebook.com/watch/?v=3425430511006071

Trablusi dün Başsavcı Sıddık es-Sur ile düzenlediği ortak basın toplantısında, bakanlığının, ülke genelindeki emniyet müdürlükleri ve polis karakollarını destekleyecek bir güvenlik planının uygulanması üzerinde çalıştığını bildirdi.

Trablusi, Libya’daki güvenlik birimlerinin geri kalanıyla irtibat halinde olma hususunda “Doğu ve güney bölgelerindeki tüm güvenlik taraflarıyla sürekli temas halindeyiz” dedi. Trablusi vatandaşlara ‘ulusal ilkelerden taviz vermeden güvenliği sağlamak için emniyet müdürlükleriyle iş birliği yapma’ çağrısında bulundu.

Trablusi sözlerini şöyle sürdürdü:

Güvenlik çalışmalarının geliştirilmesi hususunda ellerimizi yerel ve uluslararası ortaklarımıza uzatıyoruz. Libya’nın kara ve deniz sınırlarını kontrol ediyoruz ve sınır ülkeleriyle güvenlik anlaşmalarımız var.

Başsavcı, savcılıkta Libya’nın tüm bölgelerinden 700 binden fazla farklı davanın bulunduğunu açıkladı. Ülkedeki güvenlik durumunun iyileştiğine işaret ederken “Güvenlik durumu yüzde 100 mükemmel değil ama eskisinden daha iyi” dedi.

Diğer yandan Libya ve Mısır’ın Ticaret ve Sanayi bakanlıklarından iki yetkili, ‘Musaid-Sellum sınır geçidinde mal ve hizmetlerin taşınmasında ve vatandaşların hareketlerinde karşılaşılan sorun ve zorlukları’ ele aldı.

İki taraf, Mısır’ın idari başkentinde yaptıkları görüşme esnasında, her iki ülkede ticari alışveriş hacmini artırmak üzere malların hareketini ve bireylerin, şirketlerin ve yatırımcıların seyahatini kolaylaştırmak amacıyla Trablus ve Mısır otoriteleri arasında imzalanan anlaşmaları etkinleştirme ve bunları uygulamak üzere mekanizmalar geliştirme gerekliliğini masaya yatırdılar.



Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri
TT

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

ABD Başkanı Donald Trump'un bu akşam Washington'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşmeden önce tamamlanması için baskı yaptığı İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının yeni metni elde edildi. “Trump anlaşması” olarak bilinen öneri, iki aylık ateşkes, rehinelerin ve esirlerin serbest bırakılması ve İsrail ile Hamas'ın cesetleri iadesini içeriyor.

Londra merkezli al Majalla dergisinin elde ettiği yeni metin, Hamas'ın daha önce iki tarafa teslim edilen metinle ilgili görüşlerini dikkate alıyor

Gazze ateşkes müzakerelerine yakın bir kaynak, bugün “Al-Majalla” dergisine verdiği demeçte, Katar ve Mısır arabuluculuğunda müzakerelerin bugün, Trump-Netanyahu görüşmesi öncesinde Doha'da yeniden başladığını söyledi. Yetkili, Hamas'ın “Al-Majalla” dergisinde yayınlanan anlaşma taslağının üçüncü, beşinci ve on birinci maddelerinde üç değişiklik yapılmasını talep ettiğini ve bu değişikliklerin şunları içerdiğini açıkladı:

Birincisi, insani yardımın ulaştırılma yönteminde köklü değişiklikler yapılması ve bu yardımların “Gazze İnsani Yardım Kuruluşu” dışındaki BM kuruluşlarını da kapsaması.

İkincisi, 60 gün sonraki görüşmeler sırasında Katar, Mısır ve ABD'nin garantisinde ateşkesin sürdürülmesi.

Üçüncüsü, İsrail ordusunun Gazze'nin kuzeyindeki diğer bölgelerden ve Netzarim ekseninden çekilmesi.

İsrail heyeti Hamas'ın değişikliklerini reddetti, ancak taraflar müzakerelerin bugün devam etmesinde anlaştı.

Trump geçen salı günü, İsrail'in Hamas ile 60 gün sürecek ateşkesin son ayrıntılarını belirlemek için gerekli şartları kabul ettiğini ve bu süre zarfında iki tarafın savaşı sona erdirmek için çalışacağını söylemişti. Hamas'a yakın bir kaynak, hareketin, ABD'nin desteklediği yeni ateşkes önerisinin İsrail'in Gazze'deki savaşını sona erdireceğine dair garantiler almaya çalıştığını söyledi.

Şarku’l Avsat’ın  Majalla’dan aktardığı İsrail ile Hamas arasında anlaşmada Amerikan önerisinin tam metni:

1- Süre: 60 günlük ateşkes. Başkan Trump, İsrail'in kararlaştırılan süre boyunca ateşkesin uygulanmasını garanti eder.

2- Rehinelerin serbest bırakılması: “58 kişilik listeden” 10 canlı ve 18 ölü İsrailli rehine, 1, 7, 30, 50 ve 60. günlerde aşağıdaki şekilde serbest bırakılacaktır:

İlk gün 8 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

7. günde 5 rehine cesedi teslim edilecek.

30. günde 5 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

50. günde 2 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

60. günde 8 rehine cesedi teslim edilecek.

thy
Filistinliler, 29 Mayıs 2025'te Gazze Şeridi'nde insani yardım malzemeleri taşıyor. (Reuters)

3- İnsani yardım: Yardımlar, Hamas'ın ateşkes anlaşmasını kabul etmesinin ardından derhal Gazze'ye gönderilecektir. Bu yardımlar, sivil halka yönelik yardımlarla ilgili olarak varılacak ve anlaşma süresince uygulanacak bir anlaşma uyarınca sağlanacak ve anlaşma, 19 Ocak 2025 tarihli insani yardım anlaşmasına uygun olarak yoğun ve yeterli miktarda yardımın ulaştırılmasını içerecektir. Yardımlar, Birleşmiş Milletler ve Kızılay da dahil olmak üzere üzerinde mutabık kalınan kanallar aracılığıyla dağıtılacaktır.

İsrail'in Gazze'deki tüm saldırı faaliyetleri bu anlaşma yürürlüğe girdiğinde durdurulacak.

4- İsrail'in askeri faaliyetleri: Bu anlaşma yürürlüğe girdiğinde, İsrail'in Gazze'deki tüm saldırı amaçlı askeri faaliyetleri durdurulacaktır. Ateşkes süresince, Gazze Şeridi'nde hava trafiği (askeri ve gözetleme) günde 10 saat, rehine ve mahkumların takası yapılacak günlerde ise günde 12 saat durdurulacaktır.

vfgyju
3 Temmuz 2025'te İsrail'in gerçekleştirdiği hava saldırısının ardından Güney Gazze'den dumanlar yükseliyor. (AP)

5- İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması:

A – İlk gün, İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasından sonra (8 kişi), Gazze Şeridi'nin kuzey kesiminde ve Netzarim koridorunda, insani yardımla ilgili 3. maddeye uygun olarak ve üzerinde anlaşmaya varılacak haritalara göre yeniden konuşlandırılacaktır.

b) 7. gün, İsrailli rehinelerin cesetlerinin teslim edilmesinden sonra (5 ölü), insani yardımla ilgili 3. maddeye uygun olarak ve üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin güney kesiminde yeniden konuşlandırma.

c) Teknik ekipler, hızlı müzakereler yoluyla nihai yeniden konuşlandırma sınırları üzerinde çalışacak.

6- Müzakereler: İlk gün, arabulucuların ve garantörlerin gözetiminde, ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemeler hakkında müzakereler başlar. Bu düzenlemeler şunları içerir:

A – İsrail hapishanelerinde bulunan Filistinli tutukluların sayısı üzerinde mutabık kalınacak şekilde, kalan tüm İsrail rehinelerinin takas edilmesinin anahtarları ve koşulları.

B – İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve çekilmesi ile Gazze Şeridi'nde uzun vadeli güvenlik düzenlemeleri ile ilgili konular.

C – Taraflardan herhangi biri tarafından ortaya konacak Gazze Şeridi'nde “ertesi gün” ile ilgili düzenlemeler.

D – Kalıcı ateşkesin ilan edilmesi.

Trump, ateşkes anlaşmasını bizzat kendisi açıklayacak. Başkan, tarafların ateşkes anlaşmasına bağlı kalması konusunda ciddi ve müzakerelerin çatışmaya kalıcı bir çözüm getireceğinden emin.

7- Başkanlık desteği: Başkan (Trump), tarafların ateşkes anlaşmasına bağlı kalması konusunda ciddi ve ateşkes süresince müzakerelerin başarılı bir şekilde sonuçlanması halinde taraflar arasında bir anlaşmaya varılmasının, çatışmanın kalıcı olarak çözülmesine yol açacağı konusunda ısrarcıdır.

dfgthy
ABD Başkanı Donald Trump 3 Temmuz 2025 (AFP)

8- Filistinli mahkumların serbest bırakılması: İsrail, hayatta olan ve ölen İsrailli rehinelerin serbest bırakılması karşılığında ve yukarıdaki 2. maddeye göre, üzerinde mutabık kalınacak sayıda Filistinli mahkumun serbest bırakılmasını sağlayacaktır. Serbest bırakma işlemi, yukarıdaki 2. maddeye göre ve üzerinde anlaşmaya varılan bir mekanizma çerçevesinde, genel bir inceleme ve tören olmaksızın, rehinelerin serbest bırakılmasıyla eş zamanlı olarak gerçekleştirilecektir.

9- Rehineler ve tutukluların durumu: 10. günde Hamas, kalan tüm rehineler hakkında tam bilgi (hayatta olduklarına dair kanıt ve sağlık durumu raporu/ölüm belgesi) sunacaktır. Buna karşılık İsrail, 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'nden tutuklanan Filistinli mahkumlar ve İsrail'de bulunan Gazze Şeridi'nden ölenlerin sayısı hakkında tam bilgi verecektir. Hamas, ateşkes süresince rehinelerin sağlığı, bakımı ve güvenliğini garanti altına alacaktır.

10- Anlaşma üzerine kalan rehinelerin serbest bırakılması: Kalıcı ateşkes için gerekli düzenlemelerle ilgili müzakereler 60 gün içinde tamamlanmalıdır. Anlaşma sağlandığında, İsrail tarafından sunulan “58 kişilik liste”deki geri kalan İsrailli rehineler (hayatta olanlar ve ölenler) serbest bırakılacaktır. Söz konusu süre içinde ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemelere ilişkin müzakereler tamamlanamazsa, ateşkes aşağıdaki 11. maddeye göre uzatılabilir.

11- Garantörler: Aracılar-Garantörler (ABD, Mısır ve Katar), ateşkesin 60 gün süreyle devam etmesini ve ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemeler konusunda ciddi görüşmelerin yapılmasını sağlayacaklardır. Aracılar, gerekirse bu çerçevede kararlaştırılan prosedürlere göre ciddi müzakerelerin ek bir süre boyunca devam etmesini garanti ederler.

12- Temsilcinin başkanlığı: Özel temsilci Büyükelçi Steve Wiggoff bölgeye gelerek anlaşmayı tamamlayacak ve müzakerelere başkanlık edecektir.

13- Başkan Trump: Başkan Trump ateşkes anlaşmasını şahsen açıklayacak. ABD ve Başkan Trump, nihai bir anlaşmaya varılana kadar iyi niyetle müzakerelerin devam etmesini sağlamak için çalışmaya kararlıdır.

* Bu metin 4 Temmuz'da yayınlanmış ve 7 Temmuz 2025 Pazartesi sabahı güncellenmiştir.