Lübnan hükümeti, mülteci akınına karşı çözüm sözü verdi

Lübnan Ordusu tarafından yayınlanan, düzinelerce kişinin yasa dışı yollardan Lübnan'a girdiğini gösteren fotoğraf (AP)
Lübnan Ordusu tarafından yayınlanan, düzinelerce kişinin yasa dışı yollardan Lübnan'a girdiğini gösteren fotoğraf (AP)
TT

Lübnan hükümeti, mülteci akınına karşı çözüm sözü verdi

Lübnan Ordusu tarafından yayınlanan, düzinelerce kişinin yasa dışı yollardan Lübnan'a girdiğini gösteren fotoğraf (AP)
Lübnan Ordusu tarafından yayınlanan, düzinelerce kişinin yasa dışı yollardan Lübnan'a girdiğini gösteren fotoğraf (AP)

Lübnan hükümeti, önümüzdeki hafta yapılacak hükümet oturumunda, ordu komutanı ve güvenlik güçleri başkanlarının katılımıyla, yeni Suriyeli sığınmacı akınını ele almayı taahhüt etti. Lübnan Ordusu, mevcut imkanlar dahilinde, sınırdan kaçak insan geçişini önlemek için devam eden güvenlik önlemleri aldı. Bu önlemler, kuzey sınırında bir insan kaçakçısının tutuklanması ve ordu birliklerinin bir hafta içinde bin 200 Suriyelinin girişini engellenmesiyle sonuçlandı.

Suriye'den gelen yeni bir mülteci dalgası, iki hafta önce Lübnan'a yasadışı yollardan girmeye başladı. Bu dalga giderek büyüyor ve her gün onlarca kişinin Lübnan topraklarına girmeyi deniyor. Şarku'l Avsat’a konuşan kaynaklara göre, kuzey sınırından yapılan sızma operasyonlarında her grupta 30 veya daha fazla kişi yer alıyor. Bu operasyonlar, iki ülke arasındaki Büyük Nehir'in kuzey kıyısındaki tüm sınır bölgelerinde gerçekleşiyor. Kaynaklar, 18 yaş altı gençlerin Suriye'den gelen gruplara liderlik ederek ağaçlarla kaplı tarla ve yollardan geçerek Lübnan topraklarına girmeden önce saklanmalarına olanak sağladığını söyledi.

Saha kaynakları, ordunun sınır bölgesinde yoğun devriyeler gerçekleştirdiğine, olaya karışanların takibi ve kuzey ve doğudaki sınır bölgesinde güvenlik takviyeleri açısından sıkı önlemler aldığına dikkat çekti.

Ordu, sınırdan kaçak geçişleri, mevcut lojistik imkanları dahilinde ve sınırdaki tüm birliklerin katılımıyla engellemeye çalışıyor. Bir hafta içinde bin 200 kişinin girişini engellemeyi başardı. Ordu'nun Bekaa-Halid Vadisi bölgesindeki bir birimi, yasa dışı sınır geçişlerinde yer alan bir Lübnanlıyı tutukladı. Tutuklanan kişide bir savaş silahı, mühimmat ve cep telefonu bulundu. Bu operasyon, insan kaçakçılığı ve yasa dışı sınır geçişleriyle mücadele kapsamında gerçekleştirildi.

Suriye yetkilileriyle sağlam bir koordinasyon mekanizmasının yokluğunda ordu, tutukladığı kaçakları genellikle son yılların en büyük dalgası olarak tanımlanan bir zamanda Suriye sınırına geri gönderiyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan güvenlik kaynakları, Lübnan ordusunun, devriye gezmek, sınırı izlemek, pusu kurmak, bölgeyi gözlemlemek ve kaçakçıları kovalamak gibi görevlerini normal şekilde yerine getirdiğini söyledi. Ordu, yeni mülteci akınını azaltmak için bu görevleri yerine getiriyor. Ancak, ordunun mevcut imkanları dahilinde hareket ettiğini ve akının ‘ordu tarafından tamamen kontrol altına alınamayacak kadar büyük’ olduğunu belirtiyorlar. Kaynaklar, bu önlemlerin kaçakçıların faaliyetlerini yeniden başlatmasını önlemek için sıkı adli tedbirlerle eşleştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Sıkı önlemlerin, gelecek hafta yapılacak olan ve mülteciler konusuna ayrılan hükümet toplantısının gündeminde olması bekleniyor. Başbakan Necib Mikati'nin dünkü Kabine oturumunun başında yaptığı konuşmada, “Sorun ortak ve herkesin işbirliğini gerektiriyor” diyerek, dosyanın ordu komutanı ve güvenlik güçleri liderlerinin katılımıyla inceleneceğini söyledi.

Fotoğraf Altı:  Mikati dün bir hükümet toplantısına başkanlık ederken (Dolati & Nahra)
Mikati dün bir hükümet toplantısına başkanlık ederken (Dolati & Nahra)

Mikati, “Yasa dışı yollarla yeni Suriyeli mülteci akınıyla meşgulüz. Endişe verici olan ise, yeni yerinden edilenlerin çoğunluğunun gençlerden oluşması. Ordu ve güvenlik güçleri, çok şükür ki, varlığımızın bağımsızlığını tehdit eden ve kasıtlı veya kasıtsız olarak Lübnan gerçekliğinin yapısını etkileyen ciddi bir dengesizlik yaratan haksız yer değiştirme konvoylarını önlemek için çok çalışıyor” şeklinde konuştu.

Lübnan Göç ve Mülteciler Bakanı İsam Şerefuddin, dün hükümet toplantısında sınır kontrolünü ve Suriyeli mültecilerin yasadışı geçişiyle mücadeleyi ele alan bazı sorunları ve konuları gündeme getirdi. Enformasyon Bakanı, oturumun sonunda yaptığı açıklamada, mülteciler konusu ve Suriye'yi ziyaret edecek komitenin kaderi hakkındaki dosyanın ‘gelecek oturumda ele alınacağını çünkü Suriye'yi ziyaret edecek bir komite olması gerektiğini’ söyledi.

Şerefuddin, oturumu, ‘Suriye sınırından yasadışı yollardan gelen mülteci sayısının hesaplanamayacağını’ belirterek başlattı. Ancak, ‘yasal yollardan geçen mülteci sayısının bir ayda 8 bine ve yılın başından itibaren 20 bini aştığına’ dikkat çekti. Ayrıca, ‘Lübnan ordusunun sınır kontrolünü sağlamak için yetersiz imkanlara sahip olduğunu’ belirterek, ‘asker sayısının yeterli olmadığını ve Suriye tarafında sınır kontrolünü sağlamak için işbirliğinin zayıf olduğunu’ söyledi.

Lübnan Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib, Lübnan'ı 160. Arap Birliği Bakanlar Konseyi toplantısında temsil ettiği konuşmasında, Suriyeli mülteci sorununu gündeme getirdi. Buhabib, son dönemde Suriyeli mülteci sayısının arttığını ve bu durumun Lübnan'ın ekonomik ve sosyal durumuna ilave bir baskı oluşturduğunu belirtti. Buhabib, Suriyeli mültecilerin, Suriye'deki ekonomik krizin derinleşmesi nedeniyle ekonomik ve yaşamsal nedenlerle ülkeyi terk ettiğini ifade etti.

Buhabib, sözlerine devam ederek, "Sessizliğin ve ihmalin çölünde çırpınışı bir tarafa bırakacak olursak, herkes şunu bilmelidir ki, Suriye'nin içinde bulunduğu boğucu siyasi, ekonomik ve yaşamsal krizi aşmasına yardım etmek, başta kara ve deniz olmak üzere komşu ülkeler için acil bir meseledir. Çünkü mülteci meselesinin ağırlaşmasının yaratacağı yansımalar sanıldığından çok daha tehlikeli olabilir” dedi.

Lübnanlı Bakan, ayrıca “Suriyeli mültecilerin ve sığınmacıların kendi ülkelerine, şehirlerine ve köylerine geri dönmelerini kolaylaştırmak ve hızlandırmak için gerekli adımları atmanın önemli olduğunu tekrar vurgulamak isterim. Bu sorunun, Lübnan ve diğer ev sahibi ülkelerin güvenliğini ve istikrarını tehdit etmesi nedeniyle, bu konudaki siyasi tartışmaları sona erdirmeliyiz. Ayrıca, erken toparlanma planının uygulanmasının da gerekli olduğuna inanıyoruz. Bu, sadece Suriye ve Suriyeliler için değil, tüm ev sahibi ülkeler için önemlidir" ifadelerini kullandı.



Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
TT

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)

Fas'taki Z kuşağı protestolarında gözaltına alınan gençlere kötü muamele edilmesi tepki çekti.

Guardian'ın irtibata geçtiği aile ve avukatlar, gözaltındaki gençlerin polis merkezlerinde dövüldüğünü, saatlerce yiyecek ve su verilmeden tutulduğunu ve bazı durumlarda kendilerine zorla ifade imzalatıldığını savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir anne, 18 yaşındaki oğlunun protestolara katılmamasına rağmen iki aydan uzun süredir gözaltında tutulduğunu söylüyor:  

Oğlum bir eyleme bile katılmamıştı. Bir büfede yemek yerken gözaltına alındı. Tutuklanırken o kadar kötü dövüldü ki bazı dişleri kırıldı.

Anne, oğlunun polis merkezinde ifade tutanaklarını imzalamayı reddettiği için yeniden dövüldüğünü de sözlerine ekledi. 

Sivil toplum kuruluşu (STK) Fas İnsan Hakları Derneği (AMDH) de bazı kadın protestocuların taciz, hakaret ve cinsiyetçi söylemlere maruz kaldığını aktarıyor.  

Haberde, Agadir yakınlarındaki Lqliaa kasabasında 1 Ekim'de düzenlenen gösterilerde üç protestocunun güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü iddiası da paylaşılıyor. 

Olayda 12 yaşındaki çocuklar da dahil 14 protestocunun yaralandığı belirtiliyor. Yetkililerse bir grup eylemcinin polis karakoluna saldırdığını, ekiplerin de buna karşılık verdiğini savunuyor. 

Uluslararası Af Örgütü'ne göre şimdiye dek protestolarla bağlantılı olarak 2 bin 400'den fazla kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı. 

AMDH, duruşmalarda avukatların bulunmadığına, soruşturmaların yetersiz yürütüldüğüne ve masumiyet karinesinin uygulanmadığına dikkat çekiyor. Onlarca kişiye 15 yıla varan hapis cezaları verildiği aktarılıyor. Çocuklar da dahil birçok göstericinin davası sürüyor.

STK'nin Marakeş şubesinden Mustapha Elfaz, "Gençlerin polis gözetiminde işkence gördüklerine dair korkunç tanıklıklar duyduk" diyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ahmed Benchemsi şunları söylüyor: 

Hükümet açıkça korktu ve herhangi bir muhalefet biçimine müsamaha göstermeyecekleri yönünde güçlü bir mesaj vermek için böyle bir baskıya başvurdu.

Eylülde patlak veren eylemlerde halk, en az 11 kentte yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara dökülmüştü.

Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savunuyor. İspanya ve Portekiz'le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede "Stadyumlar burada, hastaneler nerede?" sloganları duyulmuştu. 

Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütlerin liderlik ettiği protestolar barışçıl başlasa da güvenlik güçleriyle çatışmalar nedeniyle üç kişi yaşamını yitirmiş, 600'den fazla kişi yaralanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, News International


İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
TT

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aylarca beklettikten sonra Mısır ile yapılan en büyük doğal gaz anlaşmasına onay vermesi, iki lider arasında olası bir zirveye ilişkin İsrail basınında yeni iddialar doğurdu. Ancak Kahire cephesi sessizliğini koruyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı bilgilere göre Netanyahu ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi arasında ABD’de bir görüşme düzenlenmesi gündemde. Ancak sürece yakın Mısırlı bir kaynak, böyle bir buluşmanın kolay olmayacağını belirterek, “Gaz anlaşması tek başına bunu sağlamaz. İsrail’in Gazze anlaşmasını uygulamada ilerleme göstermesi ve Mısır’ın güvenliğini garanti etmesi gerekir. Bölgedeki tansiyon bitmiş değil ve ekonomik çıkar niteliğindeki bir gaz anlaşması bu durumu değiştirmez” değerlendirmesinde bulundu.

CNN’e konuşan bir İsrailli kaynak, Netanyahu’nun gaz anlaşmasına yönelik ilanının “olası Netanyahu–Sisi görüşmesi için hazırlıkların bir parçası” olduğunu aktardı.

Netanyahu’nun bu ay içinde ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile Florida’daki Mar-a-Lago’da görüşmesi bekleniyor. Aynı kaynaklara göre, İsrail hükümeti anlaşmaya resmi onayı aylarca geciktirdikten sonra, sonunda Trump yönetiminin baskısıyla onay verdi. Washington yönetimi, Netanyahu ile Sisi’yi bir araya getirerek bölgesel barış girişimlerini ve “İbrahim Anlaşmaları”nın kapsamını genişletmek istiyor.

Netanyahu çarşamba gecesi yaptığı televizyon konuşmasında, “İsrail tarihindeki en büyük gaz anlaşmasına onay verdim. Anlaşmanın değeri 112 milyar şekel (34.7 milyar dolar). Bunun 58 milyar şekeli (18 milyar dolar) devlet hazinesine girecek” açıklamasını yaptı ve anlaşmanın Amerikan Chevron şirketi ile İsrailli ortaklar üzerinden Mısır’a gaz ihracatını içerdiğini söyledi.

wscf
Deyr el-Belah’taki geçici Filistinli kampından bir kare (AFP)

İsrail ve Mısır, 1979’da barış anlaşması imzalamış olsa da iki lider yaklaşık on yıldır kamuoyu önünde görüşmedi. Kahire’den ise söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Mısırlı düşünür Abdülmünim Said, olası zirveye dair, “Benim için geçerli olan sadece Kahire’den gelen açıklamalardır” diyerek, gaz onayının barış sürecini canlandırıp canlandıramayacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Said, “Bu durum sadece ekonomik bir anlaşma olarak kalabilir ve siyasi sonuç doğurmayabilir” dedi.

İsrail medyası ise iddiayı güçlendiren haberlerle çıktı. İsrail Kamu Yayın Kurumu, anlaşmanın Netanyahu ile Sisi arasında bu ay sonunda Florida’da bir görüşme ihtimalini doğurduğunu yazdı. Yedioth Ahronoth ve Kanal 12 de anlaşmanın Netanyahu–Trump–Sisi üçlü zirvesinin önünü açabileceğini aktardı; ayrıca Mısırlı tarafın, görüşmeye katılmak için anlaşma onayını şart koştuğunu belirtti.

Haberlere göre iki lider savaşın başlangıcından bu yana kamuoyuna açık şekilde konuşmadı ve taraflar arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Kanal 12, Sisi’nin Temmuz ayında iç ve dış eleştirilere rağmen anlaşmayı kabul ettiğini, ancak İsrail hükümetinin beş ay boyunca süreci geciktirdiğini yazdı.

Aynı kaynaklara göre Mısır, Gazze’deki ateşkes sürecinde ilerleme sağlanmadan ve İsrail’in Gazze–Mısır sınır hattı olan Filadelfi Koridoru’ndan ve Nitsarim bölgesinden çekilmeden zirveye sıcak bakmıyor. Jerusalem Post da, gaz anlaşmasının üçlü zirve için gerekli siyasi tavizlerden yalnızca biri olduğunu kaydetti.

Mısırlı parlamenter Mustafa Bekri ise, gaz anlaşması ile olası liderler zirvesi arasında bağ kurulmasını reddetti. Bekri, İsrail kaynaklarından gelen iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, esas olanın resmi Mısır tutumu olduğunu belirterek, “Mısır’ın pozisyonu nettir: Filistin halkının haklarının korunması ve Mısır’ın güvenliğinin garanti altına alınması vazgeçilmezdir” dedi.


Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
TT

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)

Suriye hükümeti ile Ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yürütülen entegrasyon görüşmelerine ilişkin kaynaklar, tarafların yıl sonunda dolacak süre öncesinde tıkanan anlaşmayı ilerletmek için yoğun çaba gösterdiğini aktardı.

Şarku'l Avsat'ın sürece yakın Suriyeli, Kürt ve Batılı kaynaklardan edindiği bilgilere göre taraflar son günlerde temaslarını yoğunlaştırdı. Ancak görüşmelerdeki gecikmelerin yarattığı memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Kaynaklar, mevcut şartlarda anlaşmayı ileriye taşıyacak büyük bir sıçrama beklentisinin zayıf olduğunu belirtiyor.

Beş farklı kaynağa göre, geçici Suriye hükümeti, kuzeydoğu bölgesini kontrol eden Kürt güçlerine bir öneri sundu. Kaynaklar Şam yönetiminin söz konusu öneride, yaklaşık 50 bin savaşçıdan oluşan SDG’nin üç ana tümen ve daha küçük birlikler halinde yeniden yapılandırılmasına kapı araladığı bilgisini verdi.

Öneriye göre SDG, komuta zincirinin bir bölümünden vazgeçecek ve kontrol ettiği bölgeleri Suriye ordu birliklerine açacak.

Ancak kaynaklar, bu planın hayata geçip geçmeyeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Birçok yetkili, yıl sonuna kısa süre kalmışken kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimalinin zayıf olduğunu, daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.