İsrail: Suudi Arabistan'la normalleşme anlaşması görüşmeleri kapsamında Filistinlilerle diyalog halindeyiz

İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi, "Suudi Arabistan ile normalleşme anlaşmasına ilişkin görüşmeler çerçevesinde Filistinlilerle diyalog yürüttüğünü" söyledi

İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi (AA)
İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi (AA)
TT

İsrail: Suudi Arabistan'la normalleşme anlaşması görüşmeleri kapsamında Filistinlilerle diyalog halindeyiz

İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi (AA)
İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi (AA)

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, Hanegbi'nin konuyla ilgili açıklamalarını paylaştı.

"Suudi Arabistan ile normalleşme anlaşmasına ilişkin görüşmeler çerçevesinde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu adına Filistinlilerle diyalog yürüttüğünü" ifade eden Hanegbi, İsrail'in, güvenliğini tehlikeye atmadan, Filistinlilerin de bu anlaşmada yer almasını istediğini belirtti.

Hanegbi, "Filistinliler bu kez anlaşmanın ellerinden kaçmasına izin vermeyecekler" ifadesini kullandı.

İsrailli yetkili, görüştüğü Filistinli yetkililerin kimliği veya pozisyonlarına ilişkin bilgi vermedi.

Hanegbi'nin ifadelerine ilişkin Suudi Arabistan'dan ya da Filistin tarafından herhangi bir açıklama yapılmadı.

İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi ise 14 Ağustos'ta ülkesiyle Suudi Arabistan arasında diplomatik ilişkiler kurulması için ilerleme kaydedildiğini ancak bir anlaşmaya varmanın “yakın olmadığını” belirtmişti.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da 8 Eylül'de yaptığı açıklamada, İsrail ile Suudi Arabistan arasında normalleşmeye giden yolun birçok unsurunun masada olduğunu ancak daha alınacak çok yolun bulunduğunu kaydetmişti.

Suudi Arabistan ise daha önceki açıklamalarında, İsrail ile normalleşme için Filistin meselesinin çözümünü şart koşuyor. Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, ocak ayında, bağımsız Filistin devletinin kurulmasının, ülkesinin İsrail ile diplomatik ilişki kurmasında "ön şart" olacağını söylemişti.



Hamas'ın ‘ajan avcısı’... İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Ruhi Müşteha kimdir?

Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
TT

Hamas'ın ‘ajan avcısı’... İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Ruhi Müşteha kimdir?

Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)

İsrail ordusu bugün (Perşembe) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki Hamas hükümetinin başı olarak tanımlanan Ruhi Müşteha ile Hamas güvenlik yetkilileri Samih es-Serrac ve Sami Avde'yi yaklaşık üç ay önce düzenlediği saldırılarda öldürdüğünü duyurdu.

1959 yılında Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde doğan Müşteha, Hamas lideri Yahya Sinvar'ın potansiyel siyasi halefi olarak görülüyordu. Müşteha, Halid el-Hindi ve Sinvar, Hamas'ın kurucusu Ahmed Yasin tarafından 1986 yılında görevlendirilerek, hareket için ‘ajan ve casusları’ ortaya çıkarmak ve takip etmekle görevli Cihad ve Davet Teşkilatı’nı kurdular. Yaygın olarak Mecd adıyla bilinen teşkilat bir güvenlik servisi işlevi görüyordu.

1988 yılında tutuklanan ve yaklaşık 23 yıl boyunca İsrail hapishanelerinde tutuklu kalan Müşteha, 2011 yılında İsrailli asker Gilad Şalit karşılığında Filistinli mahkûmların takas edilmesi anlaşmasında Sinvar'ın yol arkadaşıydı. Müşteha cinayet ve terörizm suçlarından dört kez müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.

ABD’nin terörist listeleri

Müşteha Eylül 2015'te, Hamas lideri Yahya Sinvar ve İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Dayf ile birlikte ABD'nin terörist listesine alındı. ABD'nin listesine göre Müşteha, Kassam Tugayları'nın kuruluşundaki rolüyle öne çıkan bir Hamas mensubuydu.

ABD'nin suçlamalarına göre Müşteha 2015 yılında Kassam Tugayları'na ‘Hamas üyelerini serbest bırakmak için daha fazla esir takası anlaşması yapmak amacıyla daha fazla İsrailliyi kaçırma’ çağrısında bulundu.

İsrail hapishanelerinden salıverilmesinden bu yana Müşteha özellikle mahkûm dosyasında önemli bir rol oynamaya devam etti ve yıllar boyunca mahkûm takası ya da ateşkes için Kahire'yi ziyaret eden Hamas heyetlerinde her zaman kilit bir unsur oldu.

İsrail ona nasıl ulaştı?

Geçtiğimiz ağustos ayında Şarku’l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, İsrail'in Müşteha ve Serrac'ın yanı sıra hareketin ve silahlı kanadının üç askeri ve güvenlik liderine Gazze Şeridi'ndeki bir tünelde düzenlenen saldırının ardından ulaşıldığını söyledi. İsrail onlardan önce de Kassam Tugayları komutan yardımcısı Mervan İsa'nın öldürüldüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat'ın konuştuğu saha kaynaklarının ifadelerine göre, Hamas liderlerine ulaşılmasına yol açan birkaç doğrudan neden var.

yuık
Ruhi Müşteha

Kaynaklar, ‘savaşın başında Hamas'ın tünellerin içinde çeşitli kademelerdeki liderlere tam güvenlik sağlama ve onları uzun mesafeli ve farklı derinliklere sahip karmaşık bir tünel ağı aracılığıyla bir tünelden diğerine taşıma konusunda büyük beceriye sahip olduğunu’ açıkladı.

Kaynaklar, “Yerin üstünde bile, güvenli bir gizli daireden diğerine geçmek şimdikinden çok daha kolaydı. Bu yüzden İsrail liderlerin çoğuna ulaşamadı ama zaman geçtikçe ve birçok tünel yok edildikçe bu daha da zorlaştı” dediler.

Birden fazla kaynak, İsrail'in bu kadar büyük ve uzun bir kara operasyonuna girişeceğinin beklenmediğini, bu sayede birçok tünele erişebildiğini, bunun da birçok Hamas liderinin tünelleri terk edip yer üstünde daha güvenli yerler aramasına yol açtığını söyledi.

xzsfbg
Gazze Şeridi'ndeki bir tünelin içinde iki İsrail askeri (AFP)

Tünellere ve iletişim sistemine verilen zarara ek olarak, iletişim kurma ya da silah, para ve yiyecek elde etme ihtiyacı bazı liderlerin halk arasında açıkça hareket etmesine neden oldu. İsrail de sahadaki bazı işbirlikçilerini kullanarak bu hareketten faydalandı.