Libyalılar, Derne'deki selde ailelerini kaybeden çocukları sahipleniyor

Derne şehrinde yaşanan sel sonrası birçok çocuk ailesiz kaldı. (Reuters)
Derne şehrinde yaşanan sel sonrası birçok çocuk ailesiz kaldı. (Reuters)
TT

Libyalılar, Derne'deki selde ailelerini kaybeden çocukları sahipleniyor

Derne şehrinde yaşanan sel sonrası birçok çocuk ailesiz kaldı. (Reuters)
Derne şehrinde yaşanan sel sonrası birçok çocuk ailesiz kaldı. (Reuters)

Libya'nın doğusunda selin vurduğu şehirlerde ailelerini kaybeden çocukların perişan hali, şehir dışındaki, özellikle ülkenin batısındaki vatandaşları bu çocukları sahiplenmeye ve maddi destek vermeye yöneltti.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) bildirdiğine göre, yaklaşık 300 bin çocuk Daniel kasırgasından etkilendi. UNICEF, etkilenen bölgelerdeki çocuklara destek sağlamak ve ailelere yardım etmek için acilen 6,5 milyon dolara ihtiyaç duyuyor.

Trablus sakini Nizar Muhammed el-Halavi, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, Derne'deki yetim çocuklardan birine bakmayı teklif ettiğini belirterek tek kızına gösterdiği ilginin aynısını göstereceğinin sözünü verdi.

Derne’de sel sonrası yetim kalanlardan bir çocuğa sponsor olmak istediğini ifade eden Libyalı Ümmü Mehdi şunları söyledi:

“Ülkemiz ve Derne halkı için bu çocuklara sahip çıkmak yapabileceğimiz en basit şeylerden biri. Bir dereceye kadar maddi ve sosyal istikrara sahip olmam, bu çocuğun yetiştirilmesi için uygun bir ortam sağlayacak.”

Şarku’l Avsat’a konuşan Libya Temsilciler Meclisi üyesi Rabia Bu Ras da bu yöndeki taleplerin Libyalıların yapılarının ve kültürlerinin doğal bir parçası olduğunu belirterek şunla açıklamada bulundu:

 “Mağdurların yakınları bu yetimlerin terk edilmesini kabul etmeyebilir. Zira Libya toplumunda aile bağlarını sürdürmek önce gelir. Çocuğun tüm ailesini kaybettiği, herhangi bir akrabasının bulunmadığı doğrulansa dahi, himaye süreci basit bir şekilde gerçekleşmeyebilir. Bu çocukların bakımını üstlenen Sosyal Meseleler Bakanlığı himaye sürecini düzenleyen koşulları belirliyor, onlarla ilgilenilmesini ve korunmalarını sağlıyor.”

Fotoğraf Altı: Daniel kasırgası Derne’de büyük bir yıkıma yol açtı. (AFP)
Daniel kasırgası Derne’de büyük bir yıkıma yol açtı. (AFP)

UNICEF'in açıklamasına göre, ebeveynlerini kaybeden veya ailelerinden ayrılan çocuklar şiddet görme ve sömürülme gibi tehlikelere karşı daha savunmasız hale geliyor.

Derne’deki yardım komiteleri gönüllülerinden Ebubekir el-Mansuri, Şarku'l Avsat'a şu açıklamada bulundu:

“Akıbeti henüz belli olmayan çocukların sayısı 300 civarında. Bu çocuklar barınma için belirlenen iki okula dağıtıldı. Şehrin hayatta kalan sakinlerinin çoğu, kayıp çocukları veya akrabalarını aramak için iki okulu ziyaret ediyor. Ayrıca mahsur kalan insanlar için sığınma evlerine dönüştürülen diğer okullara da sık sık gidiyorlar.”

Libyalı sivil aktivist Nasır Ammar ise Libyalıların Derne kurbanlarına duyduğu büyük sempatinin bu talepleri beraberinde getirdiğini belirtiyor. Şarku’l Avsat’a konuşan Ammar, Facebook platformu aracılığıyla ve telefon üzerinden bine yakın sponsorluk talebinin geldiğini, bu taleplerin sürdüğünü kaydetti.

Maddi gücün yanı sıra bu çocuklara istikrarlı bir yaşam sağlamak için kefil talebinde bulunanların sosyal statüsünün incelenmesi, davranışlarının değerlendirilmesi gerektiğine değinen Ammar, Sosyal Meseleler Bakanlığının sponsorluk kararı almadan önce birçok sosyal araştırma yürüttüğünü vurguladı.

Genel Halk Komitesi'nin Libya'daki yetimlere sponsorluğu düzenleme yönünde aldığı karar; bu çocukların ebeveynlerinden birinin veya her ikisinin bulunmaması veya akrabalarının bulunmamasını şart koşuyor. Çocukları sahiplenen ailenin manevi ilkelere bağlı evli bir çift olması, ailenin ekonomik koşullarının himaye olunan çocuğun gerekli ihtiyaçlarının karşılanmasına imkan sağlaması şartı aranıyor.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.