Rusya-Ukrayna savaşında büyük etkisi olan SİHA’lar hakkında ne biliyoruz?

Ukraynalı bir asker drone’u kontrol ediyor (Ukrayna Cumhurbaşkanlığı’nın Telegram kanalı)
Ukraynalı bir asker drone’u kontrol ediyor (Ukrayna Cumhurbaşkanlığı’nın Telegram kanalı)
TT

Rusya-Ukrayna savaşında büyük etkisi olan SİHA’lar hakkında ne biliyoruz?

Ukraynalı bir asker drone’u kontrol ediyor (Ukrayna Cumhurbaşkanlığı’nın Telegram kanalı)
Ukraynalı bir asker drone’u kontrol ediyor (Ukrayna Cumhurbaşkanlığı’nın Telegram kanalı)

Ordular, insansız hava araçlarını (İHA) yıllardır biliyor. Bunların asıl kullanım alanı havadan keşif yapmaktı. Hatta bunlar, hava savunmasında atış eğitimi için küçük hedeflerdi.

ABD bunları füzelerle donatıp, silahlı insansız hava aracı (SİHA) olarak Afganistan savaşında kullanmaya karar verene kadar çok da önem verilmedi.

Rusya’nın Şubat 2022’de başlayan Ukrayna işgali sırasında, SİHA’lar giderek daha fazla ortaya çıktı.

SİHA’lar savaşta çeşitli roller üstlendi. Bazen keşif amaçlı, çoğu zaman da ucuz bir saldırı aracı olarak kullanıldı.

Rusya, yüzbinlerce veya milyonlarca dolara mal olan seyir füzelerinden çok daha düşük maliyetli oldukları için Ukrayna şehirlerini hedef alırken, Rus veya İran yapımı yüzlerce SİHA ve kamikaze drone kullandı.

Öte yandan Ukraynalılar, haziran ayında başlayan karşı saldırı sırasında küçük SİHA’lar kullanarak, Rus savunma hatlarındaki bazı müstahkem noktaları hedef alıyor.

SİHA’lar aynı zamanda Ukrayna’nın savaş hatlarından uzakta, Rusya topraklarını hedef almak için de kullanılıyor.

Kullanıldıkları en dikkat çekici operasyon, mayıs ayında Kremlin’in iki SİHA ile hedef alınması oldu.

Rusya’nın başkenti Moskova gibi büyük şehirler savaşın etkilerinden uzak kaldığı için beklenmedik bir şekilde başkent ve çevresi defalarca SİHA’ların hedefi oldu.

Söz konusu SİHA’ların boyutları ve amaçları da farklılık gösteriyor.

Japon yapımı ünlü “kamikaze” tipi drone’ların ön kısmında kamera gibi yönlendirme ve izleme araçları var.

Operatörler uzaktan hedef vurulana kadar patlayıcı madde taşıyan kamikaze drone’u yönlendiriyor.

Ukrayna kuvvetleri, kamikaze drone’ların yanı sıra görüntü alan küçük keşif drone’larını da tercih ediyor. Askeri bir araca dönüştürülen küçük drone’ların üzerine küçük bir bomba yüklenerek, istenilen hedefe karşı kullanıyor.

Bu tip drone’lar, güçlendirilmiş bir mekanizmaya saldırmaya yetecek kadar büyük miktarda patlayıcı taşıyamıyor. Ancak anti-personel aracı olarak kullanılabiliyorlar.

Üçüncü tip ise uzun saatler havada kalabilen, kara saldırısı için birkaç füze veya bomba taşıyabilen büyük tip SİHA’lar.

Bunlar arasında en göze çarpanları, Afganistan ve Yemen gibi yerlerde bazı terörle mücadele operasyonlarında yaygın olarak kullanılan ABD yapımı Reaper ve Predator tipi SİHA’lar.

Rusya-Ukrayna savaşında bu tip SİHA’ları kulllanma oranı son dönemde arttı.

Rusya’dan dün yapılan açıklamada, hava savunma sistemlerinin Moskova bölgesi üzerinde 1, Kırım Yarımadası’na doğru ilerleyen 6 SİHA’yı düşürdüğü duyuruldu.

Ukrayna kuvvetleri ise geçtiğimiz hafta Kırım Yarımadası’nın batısındaki Evpatorya şehri yakınlarında, Rusya’ya ait bir hava savunma sistemini imha operasyonunda SİHA’lar ve füzeler kullandı.

Reuters’a konuşan Ukraynalı bir istihbarat kaynağı , saldırıda ilk önce SİHA, ardından Ukrayna yapımı iki Neptün seyir füzesi ile Rusya’ya ait Triumph füze savunma sisteminin imha edildiğini bildirdi.



İsrail, Gazze’deki kafeyi 230 kiloluk bombalarla vurdu

İsrail ordusu, Filistinlilerin sıkça kullandığı deniz kenarındaki kafeyi harabeye çevirdi (AFP)
İsrail ordusu, Filistinlilerin sıkça kullandığı deniz kenarındaki kafeyi harabeye çevirdi (AFP)
TT

İsrail, Gazze’deki kafeyi 230 kiloluk bombalarla vurdu

İsrail ordusu, Filistinlilerin sıkça kullandığı deniz kenarındaki kafeyi harabeye çevirdi (AFP)
İsrail ordusu, Filistinlilerin sıkça kullandığı deniz kenarındaki kafeyi harabeye çevirdi (AFP)

İsrail, Gazze’de internete erişim sağlayan kafeye düzenlediği saldırıda 230 kilogramlık bombalar kullandı.

Guardian’ın haberinde, İsrail ordusunun pazartesi günü düzenlediği saldırıda Amerikan yapımı MK-82 bombalarından kullandığı yazılıyor. Bu bombalar büyük bir krater oluşturuyor ve şarapnelin geniş bir alana yayılmasına yol açıyor.

El Beka adlı kafeye yapılan saldırıda en az 41 Filistinli öldürülmüş, 75 kişi yaralanmıştı. Hayatını kaybedenler arasında 4, 12 ve 14 yaşlarındaki çocuklar da vardı.

Gazetenin bombanın parçalarına dair elde ettiği fotoğrafları inceleyen uzmanlar, sivillerin böyle bir mühimmatla kasten vurulmasının savaş suçu teşkil edebileceğine dikkat çekiyor.

Kopenhag Üniversitesi'nde uluslararası hukuk alanında çalışan Marc Schack şunları söylüyor:

Bu tür bir mühimmatın kullanımını gerekçelendirmek neredeyse imkansız. Eğer 20, 30, 40 ya da daha fazla sivil kayıptan bahsediyorsanız, bu genellikle çok büyük öneme sahip bir hedef olmalıdır. Afganistan ve Irak'taki koalisyon güçleri açısından çok üst düzey bir hedef için kabul edilen rakam 30'dan az sivilin öldürülmesiydi, o zaman da istisnai koşullar söz konusuydu.

Diğer yandan saldırının ardından İsrail Savunma Kuvvetleri’nden (IDF) yapılan açıklamada “asla sivillerin hedef alınmadığı” ileri sürüldü. Ayrıca saldırıdan önce sivil kaybın azaltılması için adımlar atıldığı savunuldu. Analistler, İsrail ordusunun drone’larla kafe etrafındaki sivilleri görmesine rağmen saldırı düzenlediğini söylüyor.

Filistinli bir aile tarafından 40 yıl önce kurulan kafe, hızlı internet bağlantısıyla öğrenciler, gazeteciler ve uzaktan çalışanların sık uğradığı bir mekandı.

İsrail ordusu Gazze’yi her gün bombalarken bölgede ateşkes sağlanması için yürütülen çalışmalar da hızlandı.

İsrail medyasındaki haberlerde, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun 7 Temmuz’da yapacağı ABD ziyareti öncesinde ateşkes anlaşmasının imzalanmasının hedeflendiği yazılıyor.

Ayrıca ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail tarafından kabul edildiğini savunduğu 60 günlük ateşkes teklifine Hamas’ın da sıcak baktığı ileri sürülüyor. Anlaşmaya dair detaylar resmi kanallardan paylaşılmadı. Ancak haberlerde Hamas’tan kalan 50 rehinenin tamamını serbest bırakmasının isteneceği aktarılıyor.

Hamas’ın buna yanıtını cuma akşamına kadar arabuluculara sunması bekleniyor. Filistinli örgütün, Gazze’ye yardım girişine izin verilmesi ve İsrail ordusunun bölgedeki işgalini sonlandırması taleplerinden geri adım atmayacağı belirtiliyor. Anlaşma kapsamında IDF’nin Gazze’deki bazı bölgelerden çekilebileceği savunuluyor.

Independent Türkçe, Guardian, Times of Israel, Haaretz