Fas Kralı, depremden etkilenen bölgelerin yeniden inşası programıyla ilgili üçüncü toplantıya katıldı

Fas Kralı, depremden etkilenen bölgelerin yeniden inşa programına adanan çalışma oturumuna başkanlık ediyor (MAB)
Fas Kralı, depremden etkilenen bölgelerin yeniden inşa programına adanan çalışma oturumuna başkanlık ediyor (MAB)
TT

Fas Kralı, depremden etkilenen bölgelerin yeniden inşası programıyla ilgili üçüncü toplantıya katıldı

Fas Kralı, depremden etkilenen bölgelerin yeniden inşa programına adanan çalışma oturumuna başkanlık ediyor (MAB)
Fas Kralı, depremden etkilenen bölgelerin yeniden inşa programına adanan çalışma oturumuna başkanlık ediyor (MAB)

Fas Kraliyet Mahkemesi'nden yapılan açıklamaya göre, Fas Kralı 6. Muhammed, dün, başkent Rabat'taki Kraliyet Sarayı'nda depremden etkilenen bölgelerin yeniden inşası programına yönelik çalışma oturumuna başkanlık etti.

Çalışma oturumu, Fas Kralı’nın 9 ve 14 Eylül tarihlerinde gerçekleştirdiği toplantılarda vurgulanan ‘güçlü, tutarlı, hızlı ve proaktif bir yanıt sağlamayı amaçlayan düşünceli, entegre ve iddialı bir programın temellerini’ atan direktiflerin devamı niteliğinde. Açıklamada entegre ve çok sektörlü programın ilk versiyonunu kapsayarak beş yıllık bir süreyi kapsayan programa toplam ayrılan bütçenin 120 milyar dirhem (12 milyar dolar) olduğu ve programın depremden en çok etkilenen Marakeş, el Huz, Taroudant, Chichaoua, Azilal ve Ouarzazate gibi altı bölgedeki toplam 4,2 milyon insanı kapsadığı kaydedildi.

14 Eylül toplantısında planlanan acil durum mekanizmasına göre, program ihtiyaçların doğru teşhisine ve bölgesel yetenekler ile yerel aktörlerin analizine dayalı olarak, konutların yeniden inşasını, hasar gören altyapının düzenlenmesini amaçlayan projeleri içeriyor. Diğer yandan hedeflenen bölgelerde sosyal ve ekonomik kalkınmanın teşvik edilmesi bekleniyor. Program konutların yeniden inşası ve altyapının iyileştirilmesi, bölgelerin açılması ve geliştirilmesi, özellikle depremden etkilenen dağlık bölgelerde sosyal açığın kapatılmasının hızlandırılması, ekonomik aktivite ve istihdamın teşvik edilmesi, yerel girişimlerin güçlendirilmesi gibi ana başlıkları kapsıyor. Program ayrıca doğal afetlere anında müdahale etmek için her alanda temel önlemlerin (çadır, battaniye, yatak, ilaç, gıda malzemesi vb.) alınacağı geniş bir platform oluşturulmasını da içeriyor.

Çalışma oturumu sırasında Fas Kralı, hükümete ilgili her bölge ve valilik düzeyinde önerilen adımları atma çağrısında bulundu. Ayrıca her bölgeye uygun çözümler üretebilmek için yerel halkı sürekli dinlemenin, çevre boyutuna gereken önemi vermenin, her bölgedeki yerel halkın kendine özgü mirasına, geleneklerine ve yaşam tarzına saygı gösterilmesinin önemini yineledi. Fas Kralı, depremden etkilenen bölgelere yönelik yeniden yapılanma ve rehabilitasyon programının entegre ve dengeli bölgesel kalkınma için bir model haline gelmesi amacıyla ideal yönetimin gerekliliğini vurguladı. Bahsi geçen bu büyük programın finansmanı, genel devlet bütçesinden ödenekler, yerel yönetimlerin katkıları, depremin etkilerini yönetmek için tahsis edilen Dayanışma Hesabı, bağışlar ve uluslararası işbirlikleri yoluyla sağlanacak. 2. Hasan Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu’nun program ve projelerin uygulanmasının desteklenmesi alanındaki görevleri çerçevesinde Fas Kralı, bu fondan iki milyar dirhem (200 milyon dolar) katkıda bulunması talimatı verdi.

Fas Kralı’nın başkanlığında gerçekleşen çalışma toplantısına, Başbakan, Kral’ın Danışmanı, Vakıf ve İslami İşler Bakanı, Ekonomi ve Maliye Bakanı, Ulusal Bölgesel Hazırlık, İnşaat, Konut ve Şehir Politikası Bakanı, Bütçeden Sorumlu Ekonomi ve Maliye Bakanı ve çok sayıda üst düzey yetkili katılım sağladı.



Gazze ateşkesi: Müzakereler ‘son aşamada’

Gazze şehrinin merkezinde yer alan ve çok sayıda yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapan el-Farabi Okulu'na düzenlenen İsrail saldırısının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler, 15 Ocak 2025. (AFP)
Gazze şehrinin merkezinde yer alan ve çok sayıda yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapan el-Farabi Okulu'na düzenlenen İsrail saldırısının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler, 15 Ocak 2025. (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Müzakereler ‘son aşamada’

Gazze şehrinin merkezinde yer alan ve çok sayıda yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapan el-Farabi Okulu'na düzenlenen İsrail saldırısının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler, 15 Ocak 2025. (AFP)
Gazze şehrinin merkezinde yer alan ve çok sayıda yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapan el-Farabi Okulu'na düzenlenen İsrail saldırısının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler, 15 Ocak 2025. (AFP)

Gazze Şeridi'nde 15 ayı aşkın süredir devam eden ve binlerce insanın ölümüne yol açan savaşın ardından bir ateşkes anlaşmasına varılması için yapılan görüşmeler ‘son aşamaya’ geldi.

Donald Trump'ın 20 Ocak'ta Beyaz Saray'a dönmesinden birkaç gün önce Doha'da, Gazze Şeridi'nde tutulan esirlerin serbest bırakılması eşliğinde bir ateşkese varılması için dolaylı görüşmeler yoğunlaştı.

Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Muhammed eş-Şenavi'nin açıklamasına göre ABD Başkanı Joe Biden ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün yaptıkları telefon görüşmesinde, her iki tarafı da Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması için yürütülen müzakerelerde ‘gerekli esnekliği’ göstermeye çağırdı.

ABD ve Mısır ile birlikte ana arabulucu olan Katar, müzakerelerin ‘son aşamalarında’ olduğunu ve bir anlaşmaya varmanın önündeki son engellerin ‘çözüldüğünü’ belirtti, ancak bunların ne olduğunu açıklamadı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, “Bunun çok yakında bir anlaşmayla sonuçlanacağından umutluyuz” dedi.

Hamas'a yakın iki kaynak, ateşkes anlaşmasının ilk aşamasında İsrail'in yaklaşık bin Filistinli tutukluyu serbest bırakması karşılığında Hamas’ın 33 esiri serbest bırakacağını söyledi. AFP'ye konuşan kaynaklardan birine göre serbest bırakma ‘çocuk ve kadınlardan başlayarak gruplar halinde’ gerçekleşecek. Hamas, ‘müzakerelerin bu turunun net ve kapsamlı bir anlaşmayla sona ermesi’ umudunu dile getirdi.

İsrail Hükümet Sözcüsü David Mencer, İsrail'in ilk aşamada ‘33 esirin’ serbest bırakılmasını istediğini ve ‘yüzlerce’ Filistinli tutukluyu serbest bırakmaya hazır olduğunu doğruladı.

‘Zaman tükeniyor’

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından güvenilir kabul edilen Hamas yönetimindeki Sağlık Bakanlığı verilerine göre, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşında çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 46 bin 645'ten fazla Filistinli hayatını kaybetti. İsrail, Gazze Şeridi'ne hava saldırıları düzenlemeye devam ederken, Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı'na göre dün sabaha kadar geçen son 24 saat içinde en az 61 Filistinli yaşamını yitirdi.

ZXCSDFER
Deyr el-Balah'taki İsrail saldırısının ardından Aksa Şehitleri Hastanesi’ne sevk edilen yaralı bir Filistinli çocuk (EPA)

Gazze Şeridi'nde yerinden edilen Nadia Mustafa Madi isimli Filistinli, ateşkes sağlanmasını umut ediyor. Madi, “Enkazın ortasında hayatımı yeniden inşa etmeye hazırım” dedi.

Savaşın patlak vermesinden bu yana, Kasım 2023'ün sonunda sadece bir hafta süren bir ateşkes yapıldı ve o zamandan beri dolaylı müzakereler her iki tarafın da uzlaşmazlığı nedeniyle engellendi. Bununla birlikte, Donald Trump'ın seçimden önce esirlerin serbest bırakılmaması halinde bölgeyi ‘cehenneme’ çevirme sözü vermesinin ardından, Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin serbest bırakılması ve ateşkese varılması için uluslararası baskı arttı.

CDVFGTHYJ
Han Yunus'taki bir yardım noktasından yiyecek almak için mücadele eden Filistinliler (AP)

Gazze Şeridi’nde tutulan esirlerden Carmel Gat'ın akrabası Jill Dickman, dün akşam Kudüs'te düzenlenen miting sırasında şunları söyledi: “Zamanımız tükeniyor… Hayatta olan esirler eninde sonunda ölecek. Şimdi harekete geçmeliyiz.”

‘Tampon bölge’

İsrailli bir yetkiliye göre anlaşmanın ikinci aşamasına ilişkin müzakereler, ilk aşamanın yürürlüğe girmesinden sonraki ‘on altıncı gün’ başlayacak. Şarku’l Avsat’ın Times of Israel'den aktardığı habere göre ikinci aşamada ‘kalan esirlerin, erkek askerlerin, askerlik çağındaki erkeklerin ve öldürülen esirlerin cesetlerinin serbest bırakılması’ ele alınacak.

“Hedefe yakınız ama henüz orada değiliz” diyen İsrailli yetkili, İsrail'in ‘ölü ve diri tüm esirler iade edilene kadar’ Gazze Şeridi'nden ayrılmayacağını vurguladı. İsrail medyası da ilk aşamanın uygulanması sırasında İsrail'in Gazze Şeridi'nde bir ‘tampon bölge’ oluşturmasına izin verileceğini bildirdi. AFP'ye konuşan Hamas'a yakın bir kaynağa göre İsrail ordusu, ‘Gazze Şeridi'nin 800 metre içinde, güneyde Refah'tan kuzeyde Beyt Hanun'a kadar uzanan bir şeritte’ kalacak.

İsrailli yorumculara göre Netanyahu nihayetinde kabinesindeki aşırı sağcı bakanların ateşkes aleyhindeki baskılarını görmezden gelmeye karar verdi. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar Roma'dan yaptığı açıklamada, “Esirler konusunda bir anlaşmaya varmak için bizim tarafımızda gerçek bir irade var. Eğer başarılı olursak, hükümette çoğunluk anlaşmadan yana olacaktır” ifadelerini kullandı.

XCDFV
Tel Aviv'deki İsrail Savunma Bakanlığı önünde Gazze Şeridi'nde tutulan esirlerin serbest bırakılması için harekete geçilmesi çağrısında bulunan bir pankart tutan protestocu (AFP)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken dün Washington'da yaptığı konuşmada, Gazze Şeridi'ne uluslararası bir güvenlik gücü gönderilmesini ve bu gücün BM gözetiminde olmasını önerdi. Blinken ayrıca, işgal altındaki Batı Şeria'da bulunan Filistin Yönetimi'nin gelecekte Gazze Şeridi'ni yönetmesini teklif etti.