Hamas yetkilisi Ebu Merzuk: Arap halkları, İsrail'le normalleşmeyi benimsemedi

Hamas Uluslararası İlişkiler Ofisi Başkanı Musa Ebu Merzuk, Arap halklarının, İsrail'in bazı Arap ülkeleriyle yaptığı normalleşme anlaşmalarını benimsemediğini belirtti

Musa Ebu Merzuk (AA)
Musa Ebu Merzuk (AA)
TT

Hamas yetkilisi Ebu Merzuk: Arap halkları, İsrail'le normalleşmeyi benimsemedi

Musa Ebu Merzuk (AA)
Musa Ebu Merzuk (AA)

Ebu Merzuk, İstanbul'da Taksim Camii Kültür Sanat Merkezinde düzenlenen "Orta Doğu'nun Geleceğinde Filistin'in Yeri" başlıklı programda konuştu.

ABD'nin Orta Doğu'da etkisinin azaldığını, Rusya ve Çin'in bölgde ve Afrika'da etkin ve aktif bir güç olmaya başladığını savunan Ebu Merzuk, "Çin Filistin meselesinin Orta Doğu'nun anahtarı olduğunu biliyor. Bu sebeple Orta Doğu'da etkin ve aktif bir güç olmak için bu konuda adımlar atıyor, Hamas ile Ramallah yönetimini bir araya getirmeye çalışıyor" dedi.

Savaşların devletlerin haritasını çizdiğine işaret eden Ebu Merzuk, 1. Dünya Savaşı sürecinde Balfour Deklarasyonuyla İngiltere'nin İsrail devletinin kuruluşunun önünü açtığını hatırlattı.

Ulusal devletlerin kurulduğu bir dönemde İngiltere'nin İsrail'in kuruluşuna izin verdiğini belirten Hamas yetkilisi, 2. Dünya Savaşı sonrası yaşanan "Soğuk Savaş" döneminde, Filistin topraklarının İsrail'in eline geçtiğini, 1991'de Sovyetler Birliğinin yıkılmasından bugüne kadar "Filistin meselesinin" büyük hüsranlar yaşadığını söyledi.

"İsrail aşırı sağcı bir devlet haline geldi"

"ABD ve Avrupa demokratik bir İsrail'i destekledi ancak İsrail aşırı sağcı bir devlet haline geldi" diyen Ebu Merzuk, İsrail'deki mevcut yönetimin, Filistin'le müzakerelere karşı olduğunu vurguladı.

Ebu Merzuk, Hamas'ın, 2007 seçimlerinde kazandığı başarının ardından hem Gazze'yi yönettiğini, hem de İsrail'e karşı direniş gösterdiğini ve Filistin topraklarında direniş hareketlerine destek olduğunu ifade etti.

ABD'nin Filistin meselesindeki çözüm önerilerinin başarısız olmasından sonra Hamas'ın direnişe daha da önem verdiğini söyleyen Ebu Merzuk, "Hamas siyasi bir aktördür. Tüm uluslararası güçlerin kapısını çaldığı bir yapı haline gelmiştir" şeklinde konuştu.

Son dönemde İsrail'in bazı Arap ülkeleriyle yaptığı anlaşmaları hatırlatan Hamas Uluslararası İlişkiler Ofisi Başkanı Musa Ebu Merzuk, "Arap halkları, İsrail'le normalleşmeyi, bu şekilde gelişen siyasi anlayışı benimsemedi. Bu halklar, İsrail'in nasıl zorluklara sebep olduğunu açık bir şekilde görüyor" dedi.

Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın arabuluculuğunda 2020 yılından itibaren bazı Arap ülkeleri ile İsrail arasında "Abraham Anlaşmaları"yla normalleşme sürecine girilmişti.



Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
TT

Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

ABD Başkanı Donald Trump bugün Suudi Arabistan'da, Beşşar Esed ve rejiminin devrilmesine öncülük eden Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşecek. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, “Başkan Donald Trump, Suudi Arabistan ziyareti sırasında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera’yla görüşmeyi kabul etti” denildi.

Bu açıklama, Trump'ın Riyad'daki Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu sırasında yaptığı “Suriye ile normal ilişkileri yeniden tesis etmek için adımlar attım. Suriye'ye parlama şansı vermek için yaptırımların kaldırılması talimatı vereceğim. Artık parlama zamanı geldi. Tüm yaptırımları durduracağız. İyi şanslar Suriye, bize çok özel bir şey göster” açıklamasının ardından geldi.

Eş-Şera, eski Devlet Başkanı Hafız Esed'in 2000 yılında Cenevre'de Bill Clinton ile görüşmesinden bu yana bir ABD Başkanı ile görüşen ilk Suriye lideri olacak.

Bu arada haber siteleri Suriyeli kaynaklara dayanarak eş-Şera'nın bugün Suudi Arabistan'ı ziyaret edeceğini ve bu ziyaretin ABD Başkanı Donald Trump'ın Körfez liderleriyle yapacağı toplantıya denk geleceğini duyurdu. ABD, eş-Şera'nın geçtiğimiz aralık ayında iktidara gelmesinden bu yana onunla nasıl başa çıkacağını düşünüyor. Körfez liderleri Şam'daki yeni hükümeti desteklediklerini ve 14 yıllık iç savaş sırasında Esed rejimine destek veren İran'ın Suriye'de yeniden nüfuz sahibi olmasını engelleyeceği için Trump'ın da bu hükümeti desteklemesini istediklerini ifade ettiler.

fvyuı
Suriye’nin başkenti Şam’da Beşşar Esed ve Hafız Esed'in resimlerinin olduğu tabelayı kaldıran güvenlik güçleri (AFP)

Trump'la görüşme, 2003'te ABD öncülüğünde ülkenin işgalini takip eden isyandaki rolü nedeniyle bir zamanlar Irak'ta hapsedilen Suriye Cumhurbaşkanı için büyük bir destek.

Eş-Şera ocak ayında, Heyetu Tahriru’ş-Şam'ın (HTŞ) öncülüğündeki muhalif grupların Şam'a girerek Esed ailesinin 54 yıllık iktidarına son verdiği görkemli saldırıdan bir ay sonra Suriye'nin cumhurbaşkanı olarak atandı.

Dönemin Başkanı Joe Biden kararı, yönetimi henüz yeni Suriye hükümetini resmen tanımamış olan Trump'a bıraktı. Esed döneminde Şam'a uygulanan yaptırımlar halen yürürlükte.

Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, Suriye hükümetine yönelik yaptırımları kaldırmayı düşündüğünü söyledi. “Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırmak isteyebiliriz, çünkü onlara yeni bir başlangıç için fırsat vermek istiyoruz” diyen Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kendisini bu yönde teşvik ettiğini belirtti. Bu yorumlar, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya karşı derin bir kuşku duyan Trump için belirgin bir ton değişikliğine işaret ediyor.

fgtyhju
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, 30 Nisan'da Şam'da eş-Şera ile dört saat görüşen Trump yanlısı ABD'li aktivist Jonathan Bass, Suriyeli ve Körfez ülkelerinden aktivistlerle birlikte, Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti sırasında iki başkan arasında tarihi bir görüşme ayarlamaya çalıştı.

dfevrgthyju
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera geçtiğimiz mart ayında Kahire'de Filistin konulu Arap Birliği Zirvesi’ne katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Suriye, ülkeyi küresel finans sisteminden izole eden ve 14 yıllık acımasız bir savaşın ardından ekonomik iyileşmeyi son derece zorlaştıran ABD yaptırımlarının hafifletilmesi için Washington'un koşullarını yerine getirmekte zorlanıyor.

Bugün Riyad'da ABD Başkanı ile görüşmeye hazırlanan eş-Şera, kendisine yapılan resmi davetin önde gelen İran yanlısı Iraklı siyasetçiler ve destekçileri tarafından ağır bir şekilde eleştirilmesinin ardından cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacağı için özür diledi.

Diplomatik bir kaynak pazartesi günü AFP'ye yaptığı açıklamada, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, 17 Mayıs'ta Irak'ın başkenti Bağdat'ta yapılması planlanan 34. olağan Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacak. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ülkesinin zirve heyetine başkanlık edecek” dedi.