Uydu görüntüleri ve videolar, İsrail’in Gazze’nin güneyine kaçmaya çalışan Filistinlileri ‘güvenli yollarda’ vurduğunu ortaya çıkardı

İsrail ordusunun tahliye uyarısı yapmasının ardından Gazze’nin güneyine kaçmaya çalışan Filistinliler (AP)
İsrail ordusunun tahliye uyarısı yapmasının ardından Gazze’nin güneyine kaçmaya çalışan Filistinliler (AP)
TT

Uydu görüntüleri ve videolar, İsrail’in Gazze’nin güneyine kaçmaya çalışan Filistinlileri ‘güvenli yollarda’ vurduğunu ortaya çıkardı

İsrail ordusunun tahliye uyarısı yapmasının ardından Gazze’nin güneyine kaçmaya çalışan Filistinliler (AP)
İsrail ordusunun tahliye uyarısı yapmasının ardından Gazze’nin güneyine kaçmaya çalışan Filistinliler (AP)

Analiz edilip doğrulanan uydu görüntüleri ve videolar, Gazze’den kaçan sivilleri taşıyan araç konvoyunun, İsrail ordusunun ‘güvenli yollar’ olarak belirlediği iki yoldan birinde giderken, ölümcül bir hava saldırısına maruz kaldığını gösterdi.

Şarku’l Avsat’ın The Guardian gazetesinden aktardığı habere göre, İsrail’in söz konusu saldırısı, 2,3 milyon kişinin yaşadığı yoğun nüfuslu bölgedeki ana yol olan Selahaddin Yolu üzerinde, cuma günü öğleden sonra meydana geldi.

Filistin merkezli insan hakları örgütü El-Haq’ın Adli Mühendislik Birimi, saldırıyı analiz etmek ve coğrafi konumunu belirlemek için uydu fotoğrafları ile sosyal medya paylaşımlarını kullandı. Elde ettiği bulguları da The Guardian gazetesiyle paylaştı.

BBC’deki denetim ekibi de aynı sonuca ulaştı ve ‘olayın en uzun videosunu doğrulayabildiğini ancak katliamın tüm anını içerdiği için yayınlayamayacağını’ belirtti.

BBC ekibi tarafından konuya ilişkin yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

Parçalanmış cesetler her yerde yatıyordu. Daha sonra üzerinde şort ve tişört bulunan küçük bir çocuğun cesedi görüldü. Görüntülerde yanan arabalar da görülüyordu ve bu araçların sürücü ve yolcularının da araçların içinde olduğu ortaya çıktı. Saldırı sonrasına ilişkin video ve fotoğraflarda, çoğu kadın ve çocuk, en küçüğü yaklaşık iki yaşında olan 12 ceset ile çok sayıda hasarlı araç görülüyordu.

Filistin Sağlık Bakanlığı, Gazze’nin kuzeyinde yaşayan Filistinlilerin tahliye edilmeye çalışıldığı sırada, trafiğin yoğun olduğu bu yolda 70 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.

Hamas bu olayı ‘İsrail katliamı ve iğrenç bir suç’ olarak nitelendirdi.

Hamas tarafından dün yapılan açıklamada, 70 kişinin öldüğü, 200 kişinin de yaralandığı bilgisi verildi.

İsrail ordusu, olayın ayrıntıları hakkında yorum yapmayı reddetti ancak şu açıklamayı yaptı:

İsrail ordusu, uluslararası hukuku takip ediyor ve sivilleri Gazze’nin güneyine doğru ilerlemeye teşvik etmek için alınan özel önlemler de dahil olmak üzere, sivillere verilen zararı azaltmak için olası önlemleri alıyor.

Gazze’deki pek çok sivil, hedef alınma korkusuyla İsrail’in belirlediği bu ‘güvenli rotalardan’ ayrılmaktan korkuyor.

Gazze şehrinin merkezindeki Mabaret Er-Rahma Yetimhanesi Müdürü Hazem El-Anazi, sorumlulukları altındaki çocukları bu yollardan geçirmeyeceklerini bildirdi.

The Guardian’a konuşan Anazi şunları söyledi:

Burada yaşayan 27 çocuğumuz var. Bunların dokuzu 10 yaşın altında. Eskiden 25 çalışanımız vardı ama durumdan dolayı şu anda sadece ben ve başka bir bakım çalışanımız var. Çocuklarımızın çoğu fiziksel engelli. Gerçekten korkuyorlar ve travma yaşıyorlar. Gazze’nin hiçbir yerinde onlar için güvenli bir geçiş ve güvenli bir yer yok.

Hamas, 7 Ekim’de başlattığı El-Aksa Tufanı operasyonu kapsamında, İsrail bölgelerine teknelerle denizden, dikenli telden oluşan sınır çitlerinin bazı kısımlarını keserek karadan ve planörlerle havadan girdi. 

Filistinli gruplar, askeri bölgeler ile yerleşim yerlerine girdiler, yüzlerce kişiyi öldürdüler ve esir aldılar.

Buna ek olarak Gazze’den İsrail’e binlerce roket fırlatıldı. 

Gazze Şeridi’ndeki kuşatmayı sıkılaştıran İsrail, su, elektrik ve gıda malzemelerini keserek karşılık verdi.

İsrail ayrıca, savaş uçakları, topçular ve deniz kuvvetleri ile Gazze Şeridi’ni yoğun ve şiddetli bir şekilde hedef almaya başladı.

Gazze Şeridi’ndeki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından bu sabah yapılan açıklamada, İsrail’in saldırılarında ölü sayısının 2 bin 329’a, yaralıların ise 9 bin 42’ye yükseldiği bilgisi verildi.

Çatışmaların başladığı 7 Ekim’den bu yana ayrıca Batı Şeria’da da 54 kişi öldü, bin 100 kişi de yaralandı.



Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
TT

Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)

AFP fotoğrafçısı, ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyetin bugün Şam'ın eski şehrindeki el- Faranj Sinagogu’nda (Frenk sinagogu) ibadet ettiğini ve bunun Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin başkentine yapılan bir dizi ziyaretin parçası olduğunu söyledi.

Ziyaret, Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub’un geçen hafta ortasında kimliği belirsiz saldırganların Yahudi mezarlığına girerek Yahudi mistisizminin sembolü olan Haham Hayyim Vital'in mezarını tahrip ettiklerini açıklamasının ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir haham, 29 Nisan 2025. (AFP)

Ziyaret heyetinde, Suriye'yi terk eden son haham olan ve 1990'ların başında ülkeyi terk eden binlerce Suriyeli Yahudi arasında yer alan Yusuf Hamra'nın oğlu Haham Henry Hamra da yer aldı. Yusuf Hamra, ayrılışından bu yana ilk kez geçtiğimiz şubat ayında oğluyla birlikte Şam'ı ziyaret etmişti.

Henry Hamra, Suriye'deki 20'den fazla sinagogdan biri olan el- Faranj Sinagogu’nda, aralarında Brooklyn'deki Suriye Yahudi cemaatinden Victor Kemil'in de bulunduğu heyet üyelerinin huzurunda sabah ibadetini yönetti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden Yahudi erkekler, 29 Nisan 2025. (AFP)

Kemil AFP'ye yaptığı açıklamada, ziyaretin ‘yakında Suriye'yi ziyaret edecek daha büyük bir heyetin hazırlıklarının’ parçası olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Kemil, “Sinagogu ve buradaki toplumu en azından ziyaretçi kabul etmeye hazırlamak istiyoruz. Umuyoruz ki, ülkedeki durum iyileşir ve geri dönmeyi ya da turizm için gelmeyi daha fazla düşünmeye başlarlar. Biz gururlu Suriyeli Yahudileriz ve çocuklarımız da bizim ne kadar gururlu olduğumuzu biliyorlar. Bu mirası ve bu tarihi kesinlikle sevecekler” ifadelerini kullandı.

Kemil, heyetin dün Şam'da, Şam'daki Yahudi mezarlığında gömülü olan Haham Vital'in ölüm yıldönümünü andığını söyledi.

Anma töreni, geçen hafta kimliği belirsiz saldırganların mezarlıkta Vital'in mezarının bulunduğu bölüme girmelerinin ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyet, Eski Şam'daki el- Faranj Sinagogu'nda ibadet ediyor. (AFP)

Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub cuma günü Facebook'ta yaptığı paylaşımda, kimliği belirsiz kişilerin ‘tarihi eser aramak için Haham Vital’in mezarının yanındaki alanı kazdıklarını’ belirtti. Chamntoub, “Bölgeden sorumlu yetkilileri bilgilendirdik. Onlar da vandalizmin gerçekleştiği yeri incelediler ve olayın sorumlularını bulacaklarına dair söz verdiler” dedi.

İslam Ülkeleri Hahamlar İttifakı adına geçtiğimiz pazar günü Chamntoub tarafından yayınlanan açıklamada, “Haham Hayyim Vital'in mezarına yapılan saygısızlık karşısında derin bir şok ve üzüntü duyuyoruz” denildi. Açıklamada ayrıca, ‘Suriye hükümeti, Yahudi kutsal mekanlarını, sinagoglarını ve mezarlıklarını acilen emniyete almaya” çağrıldı.

AFP'ye konuşan Kemil, “Olayın amacını bilmiyoruz ve amacın hahamın kemiklerine dokunmak, taşımak ya da saygısızlık etmek olup olmadığını öğrenmeye çalışıyoruz. Bu hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Haham bizim için çok önemli ve gömülü olduğu yer bizim için sonsuza kadar önemli kalacak” ifadelerini kullandı.

Suriye’deki çatışma yıllarında, Şam’ın Cobar mahallesinde bulunan ve dünyanın dört bir yanından gelen Yahudiler için kutsal bir yer olan eski bir sinagog yağmalanmış ve ağır hasar görmüştü.

Suriye'deki varlıkları milattan önceki yüzyıllara kadar uzanan Yahudiler, Esed ailesinin yönetimi sırasında dinlerinin gereklerini yerine getirme özgürlüğüne sahipti. Ancak Esed rejimi 1992 yılına kadar hareketlerini kısıtladı ve seyahat etmelerini engelledi. Seyahat etmelerine izin verildikten sonra sayıları yaklaşık 5 binden şu anda Şam'da ikamet eden 7 yaşlı kişiye düştü.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir Yahudi, 29 Nisan 2025.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera liderliğindeki yeni yetkililer, Suriye'nin geleceğinin inşasına ve güvenliğinin sağlanmasına tüm toplulukları dahil etme sözü verirken, azınlıklar arasında zaman zaman yaşanan ihlaller nedeniyle kaygılar yaşanıyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani, New York'a yaptığı bir ziyaret kapsamında, New York'taki Suriyeli Yahudi toplumundan bir heyetle görüştü. Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre Şeybani, görüşmede ‘iletişim ve anlayış köprülerinin güçlendirilmesinin önemini’ ele aldı.