Uluslararası bir zirve... Putin “bölgesel savaş” uyarısında bulundu

Dikkatler İsrail’in hedef aldığı Refah Sınır Kapısı’nda. Biden’ın bölgeyi ziyaret edeceği iddia ediliyor. Lübnan sınırında çatışmalar artıyor.

Gazze’de dün İsrail saldırısında yıkılan bir binanın önünden elinde ekmekle geçen Filistinli bir genç (EPA)
Gazze’de dün İsrail saldırısında yıkılan bir binanın önünden elinde ekmekle geçen Filistinli bir genç (EPA)
TT

Uluslararası bir zirve... Putin “bölgesel savaş” uyarısında bulundu

Gazze’de dün İsrail saldırısında yıkılan bir binanın önünden elinde ekmekle geçen Filistinli bir genç (EPA)
Gazze’de dün İsrail saldırısında yıkılan bir binanın önünden elinde ekmekle geçen Filistinli bir genç (EPA)

Bölgesel ve küresel düzeyde çabalar gösterilip temaslar kurulurken, dün gerilim kefesi daha ağır bastı. İsrail kaynakları ABD Başkanı Joe Biden’ın bölgeye ziyaretinden söz ederken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin “bölgesel savaş” uyarısında bulundu.

Kremlin tarafından dün yapılan bir açıklamaya göre Putin, Gazze Şeridi’nde sivil ölümlerinin sayısında “feci bir artış” yaşanması ve İsrail ile Hamas arasındaki çatışmanın “bölgesel bir savaşa” kayması ihtimalinden duyduğu endişeyi dile getirdi.

Söz konusu açıklamada Putin’in Mısırlı, İranlı, Suriyeli ve Filistinli mevkidaşlarıyla yaptığı telefon görüşmeleri sırasında “sivil kayıpların sayısında feci bir artış yaşanması ve Gazze Şeridi’nde insani krizin kötüleşmesiyle birlikte saldırgan faaliyetlerin geniş çaplı bir şekilde tırmanmasından derin endişe duyduğunu” ifade ettiği bildirildi.

Öte yandan İran İslam Cumhuriyeti Haber Ajansı (IRNA), İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Putin’le yaptığı telefon görüşmesinde Gazze Şeridi’ndeki durumun “savaşın kapsamının başka cephelere yayılarak genişleme” tehdidi taşıdığı konusunda uyardığını bildirdi. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan da dün İsrail ile Hamas arasındaki savaşın kapsamının “genişlemesi” “kaçınılmaz” hale gelmeden önce “siyasi çözümler bulmak” için zamanın daraldığını vurguladı.

Bu bağlamda, Hizbullah ile İsrail güçleri arasında sınırın her iki tarafında artan çatışmaların ardından Hizbullah’ın Güney Lübnan’da İsrail’e karşı bir cephe açacağına dair korkular da artmış vaziyette. İsrail, Güney Lübnan’dan gelen bombalamalar nedeniyle sınır bölgesindeki onlarca beldeyi ve köyü boşalttığını duyurdu.

Dün Beyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden’ın ABD’nin batısındaki Colorado eyaletine yapmayı planladığı ziyareti iptal ettiğini duyurdu. Bu, Gazze Şeridi’nde devam eden savaş nedeniyle Biden’ın yakında İsrail’i ziyaret edebileceğine ilişkin basında çıkan iddiaları güçlendirdi. Bunun öncesinde Axios ve CNN de dahil olmak üzere çok sayıda ABD medya kuruluşu, ABD’li ve İsrailli yetkililerin Biden’ın bu hafta İsrail’e seyahat etme olasılığını tartıştıklarını bildirmişti.

Gazze’de sükûneti yeniden sağlamaya yönelik diplomatik hamlelerin ortasında, önümüzdeki cumartesi Kahire, “Filistin meselesindeki gelişmeler ve barış sürecini” tartışmak üzere uluslararası bir zirveye ev sahipliği yapacak. Şarku’l Avsat’a konuşan Mısırlı kaynaklara göre Mısır Cumhurbaşkanlığı, Filistin meselesiyle ilgili Arap ülkelerinin yanı sıra ABD, Çin, Rusya, Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) başta olmak üzere Filistin meselesiyle ilgilenen birçok ülkeye resmi davet gönderdi.

Gazze Şeridi’nin güneyinde Mısır sınırındaki Refah Sınır Kapısı dikkatleri çekiyor. Mısır, İsrail’in kapının yeniden açılması ve insani yardımların, özellikle hastaneleri tehdit eden gıda, su, ilaç ve yakıt sıkıntısıyla karşı karşıya olan Gazze Şeridi’ne ulaştırılması için uygun koşulları oluşturmadığını duyurdu. İsrail güçleri tarafından bombalandığı bildirilen kapının önünde binlerce Filistinli ve yüzlerce yabancı toplanıyor.

Dün erken saatlerde sınırlı miktarda akaryakıt girişi için açılan ve daha sonra kapatılan sınır kapısının Gazze tarafında kalan bir bina bombalama sonucu hasar gördü.



Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
TT

Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)

Tevfik eş-Şenvah

Yemen’in meşru hükümeti ve Husiler, on yılı aşkın bir süredir Yemen'in başına bela olan yıkımın sorumlusu olarak birbirlerini suçlamaya devam ediyor. Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el-Eryani dün yaptığı açıklamada, İran destekli Husilerin 2014 yılındaki darbeden bu yana ‘Yemen'in altyapısı ve ekonomisindeki yıkımın başlıca nedeni olmakla’ suçladı.

Aynı zamanda uluslararası meşruiyete sahip Yemen hükümetinin sözcüsü olan Eryani, Husilerin kurtarılmış bölgelerdeki hayati tesislere sistematik saldırılar düzenlediğini, örneğin 30 Aralık 2020 tarihinde Aden Uluslararası Havalimanı'na İran yapımı balistik füzelerle düzenledikleri saldırıda 25 kişinin öldüğünü, 110 kişinin de yaralandığını ve havalimanının altyapısının zarar gördüğünü söyledi. Husilerin 2022 yılında da Hadramut ve Şebva'daki petrol ihracat edilen limanlara yönelik saldırılarda bulunduklarını belirten Eryani, bunlar arasında insansız hava araçları (İHA) ve balistik füzeler kullanılarak ed-Debba ve Neşime limanlarına yönelik saldırıların da olduğunu ifade etti.

Yemenli Bakan, söz konusu saldırıların Husilerin iddia ettiği gibi Yemen'i ya da Gazze'yi savunmak için değil, Yemen'i yok etmeyi, halkını yoksullaştırmayı ve bölgenin güvenliğini baltalamayı amaçlayan İran gündemini uygulama stratejisinin bir parçası olduğunu söyledi.

Husilerin Kızıldeniz'deki uluslararası gemilere yönelik saldırıları da dâhil olmak üzere çeşitli maceraperestliklerinin, ABD ve İngiltere tarafından ‘Refahın Muhafızı Operasyonu’ kapsamında geçtiğimiz yıl ocak ayında başlayan askeri saldırılarını tetiklediğini söyleyen Eryani, bu saldırıların yıkımın birincil nedeni olmadığını, daha ziyade Husilerin saldırılarına karşı bir yanıt olduğunu vurguladı.

Öte yandan Husiler, Yemen halkının çektiği acılardan başta Yemen’in meşru hükümeti olmak üzere ABD ve müttefiklerinin sorumlu olduğunu söyledi. ABD merkezli haber kanalı NBC tarafından aktarılan Husilere bağlı medya organlarının haberlerine göre Husiler, 17 Mart 2025 tarihinde 53 kişinin ölümüne ve 98 kişinin yaralanmasına neden olan ABD’nin son saldırılarını ‘suç teşkil eden saldırganlık’ olarak nitelendirdi. Kızıldeniz’deki gemilere ve askeri hedeflere yönelik saldırılarının dış müdahaleye ve Gazze'ye uygulanan kuşatmaya karşı savunma amaçlı bir yanıt olduğunu vurgulayan Husiler, Filistinlilerle dayanışma içinde olduklarını açıkladılar.

Medyada yer alan haberlere göre Husilerin Kızıldeniz’de uluslararası gemilere yönelik saldırıları ülke içindeki popülariteleri ve saflarına savaşçı çekme hızını arttırdı. Uluslararası toplumu kendileriyle etkileşime girmeye zorladılar ve Yemen'in resmi hükümeti olarak tanınmamalarına rağmen popüler bir yankı uyandırdılar. Nüfuzları zayıf olmasına rağmen İsrail'e füze atmalarının ardındaki gizli amaçlarından biri de buydu.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan çevirdiği habere göre Yemen hükümeti, İran'ı, ‘Birleşmiş Milletler (BM) silah ambargosunu ihlal ederek Husileri İHA ve balistik füzeler gibi çeşitli silahlarla desteklemekle’ suçluyor. Buna karşın İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Genel Komutanı Hüseyin Selami, İran medyasına yaptığı açıklamada, Tahran'ın Husilerin kararlarını doğrudan kontrol ettiği iddialarını reddederek Husilerin kararlarını bağımsız bir şekilde aldıklarını vurguladı. Ancak Yemen hükümeti çevreleri İran'ın desteğinin Husilerin eylemlerinin ana kaynağı olduğunda ısrar ediyor.

Yemen hükümeti, ABD'nin hava saldırıları sonucunda Husilerin kontrolündeki limanlarda meydana gelen ağır kayıpların ardından ‘Husiler Yemen'e yıkım getiriyor’ etiketiyle (hashtag) bir sosyal medya kampanyası başlattı. Kampanyanın amacının ‘Husilerin suçlarını ifşa etmek ve ülke kaynaklarına verdikleri zararın boyutlarını ortaya koymak, altyapı ile ekonomik ve sivil tesislerin tahrip edilmesinden ve bunların savaş amacıyla kullanılmasından onları tamamen sorumlu tutmak’ olduğu belirtildi.

Husiler cuma günü, ABD'nin Yemen'in batısındaki Hudeyde ilinde bir petrol ihracatı limanına gece boyunca düzenlediği saldırılarda ölenlerin sayısının 80'e yükseldiğini ve bu sayının Washington'ın bir ay önce başlattığı yoğun hava saldırılarının en ölümcülü olduğunu açıkladılar.

Bu arada saldırılar şiddetlenmeye devam ederken, ABD ile İran arasındaki müzakereler Umman’ın başkenti Maskat'ın ardından Roma'da tüm hızıyla devam ediyor. Basında yer alan haberlerde, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney’in Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman'la bölgedeki birçok karmaşık meseleyi görüşmek üzere bir araya gelmesinin ardından gerilimin azalacağına dair umutlar ifade edildi.