Irak ordusu PKK’dan arındırılan Mahmur’da Peşmerge güçleriyle çatıştı

Mahmur'da ateşkes ilan edildi.

3 Eylül'de Kerkük'ün eteklerinde Mesut Barzani'nin fotoğrafının önünde duran Peşmerge üyeleri. (EPA)
3 Eylül'de Kerkük'ün eteklerinde Mesut Barzani'nin fotoğrafının önünde duran Peşmerge üyeleri. (EPA)
TT

Irak ordusu PKK’dan arındırılan Mahmur’da Peşmerge güçleriyle çatıştı

3 Eylül'de Kerkük'ün eteklerinde Mesut Barzani'nin fotoğrafının önünde duran Peşmerge üyeleri. (EPA)
3 Eylül'de Kerkük'ün eteklerinde Mesut Barzani'nin fotoğrafının önünde duran Peşmerge üyeleri. (EPA)

Irak ordusu, dün akşam Kürt Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) bağlı Peşmerge güçleriyle Erbil'in batısındaki Mahmur ilçesinde, terör örgütü PKK’nın işgal ettiği dağlık bölgelere konuşlanma konusunda yaşanan anlaşmazlık sonrası çatıştı.

Bağdat’tan ve Erbil’den üst rütbeli askerler arasında yapılan ateşkes anlaşması ve dağdaki askeri mevzilerin bölüşülmesine ilişkin ön anlaşmanın ardından çatışmalar sona erdi. Sahadaki kaynakların aktardığına göre çatışmada bir Peşmerge öldü, her iki taraftan çok sayıda unsur yaralandı.

IKBY basınına göre onlarca PKK üyesi, Türkiye’nin Kuzey Irak’a yönelik operasyonlarını durdurması için hükümetin attığı çeşitli adımlar çerçevesinde Karçuk Dağı ve Mahmur'daki mevzilerden çekildi.

PKK'nın askeri kanadı Halk Savunma Merkezi (HSM) Karargâh Komutanlığı tarafından yapılan basın açıklamasında, PKK’nın ‘güvenlik nedeniyle gizli, organize ve planlı bir şekilde’ güçlerini Mahmur'dan meşru savunma bölgelerine çektiği belirtildi.

Kurdistan24 televizyon kanalı, PKK’nın, Türkiye karşıtı örgütün kalesi olan Erbil'in kuzeyindeki Kandil Dağları'na çekildiğini bildirdi.

Irak ordusu, geçtiğimiz temmuz ayında yaklaşık 12 bin PKK'lının bulunduğu kampın etrafını sarmış ve kampa saldırmadan bölgenin kontrolünü ele geçirdiğini duyurmuştu.

Irak ordusu, geçtiğimiz cuma günü PKK’lıların geri çekilmesinin ardından, birliklerini PKK’dan boşaltılan mevzilere konuşlandırmıştı. Ancak Peşmerge güçleri komutanlarıyla söz konusu mevzilere yeniden konuşlandırmayla ilgili yaşanan anlaşmazlık, hafif silahların kullanıldığı çatışmalara dönüştü.

Şarku'l Avsat'a konuşan Irak ordusundan bir subay, Peşmerge güçleri komutanlarının Irak ordusu birliklerinin söz konusu mevzilere konuşlandırılmasına itirazlarını dile getirdiklerini, bunun sonucunda yaşanan anlaşmazlığın silahlı çatışmaya dönüştüğünü söyledi.

Peşmerge güçlerinden bir subay ise iki taraf arasında yapılan anlaşmanın, her iki tarafın da IKBY’nin başkenti Erbil’e yakın bölgede yeniden konuşlandırılmasını öngördüğünü, ancak Irak ordusunun buna uymadığını belirtti.

Peşmerge subayı, Peşmerge güçlerine verilen emirde, mevzilerin, Irak ordusuyla paylaşılacağının belirtildiğine dikkat çekti.

Öte yandan Irak ordusuyla Peşmerge güçleri arasında yaşanan çatışmada ölü sayısıyla ilgili çelişkili bilgiler aktarıldı. Kürtçe yayın yapan Rudaw, çatışma sonucunda her iki taraftan toplam 21 unsurun öldüğü ve çok sayıda yaralı bulunduğunu bildirirken sahadaki kaynaklar, ölü sayısının çok daha düşük olduğunu söylediler.

Ateşkes öncesinde iki taraf, mevzilerin taraflar arasında dağılımı konusunda ön anlaşmaya varsalar da Bağdat ve Erbil yetkililerinin anlaşmanın içeriğiyle ilgili çekinceleri halen devam ediyor.

Irak Savunma Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili yaptığı açıklamada, iki taraf arasında yaşananların, ‘bölgedeki askeri önceliklerin belirlenmesinin ardından sona eren silahların kullanıldığı bir tartışmadan ibaret’ olduğunu söyledi.

IKBY’den kaynaklara göre Irak ordusu, ortak mülkiyette olması gereken bölgede, PKK ile ayrı bir anlaşma imzaladığı için Mahmur'daki askeri mevzileri ele geçirdi.

Mültecileri koruma ve DEAŞ’ın saldırılarına karşı koyma bahanesiyle 2014 yılında Mahmur'da konuşlanan PKK, geçtiğimiz eylül ayında bölgedeki misyonunun süresinin sona erdiğini açıklamış ve üyelerini geri çekme kararı almıştı.



Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
TT

Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)

AFP fotoğrafçısı, ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyetin bugün Şam'ın eski şehrindeki el- Faranj Sinagogu’nda (Frenk sinagogu) ibadet ettiğini ve bunun Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin başkentine yapılan bir dizi ziyaretin parçası olduğunu söyledi.

Ziyaret, Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub’un geçen hafta ortasında kimliği belirsiz saldırganların Yahudi mezarlığına girerek Yahudi mistisizminin sembolü olan Haham Hayyim Vital'in mezarını tahrip ettiklerini açıklamasının ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir haham, 29 Nisan 2025. (AFP)

Ziyaret heyetinde, Suriye'yi terk eden son haham olan ve 1990'ların başında ülkeyi terk eden binlerce Suriyeli Yahudi arasında yer alan Yusuf Hamra'nın oğlu Haham Henry Hamra da yer aldı. Yusuf Hamra, ayrılışından bu yana ilk kez geçtiğimiz şubat ayında oğluyla birlikte Şam'ı ziyaret etmişti.

Henry Hamra, Suriye'deki 20'den fazla sinagogdan biri olan el- Faranj Sinagogu’nda, aralarında Brooklyn'deki Suriye Yahudi cemaatinden Victor Kemil'in de bulunduğu heyet üyelerinin huzurunda sabah ibadetini yönetti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden Yahudi erkekler, 29 Nisan 2025. (AFP)

Kemil AFP'ye yaptığı açıklamada, ziyaretin ‘yakında Suriye'yi ziyaret edecek daha büyük bir heyetin hazırlıklarının’ parçası olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Kemil, “Sinagogu ve buradaki toplumu en azından ziyaretçi kabul etmeye hazırlamak istiyoruz. Umuyoruz ki, ülkedeki durum iyileşir ve geri dönmeyi ya da turizm için gelmeyi daha fazla düşünmeye başlarlar. Biz gururlu Suriyeli Yahudileriz ve çocuklarımız da bizim ne kadar gururlu olduğumuzu biliyorlar. Bu mirası ve bu tarihi kesinlikle sevecekler” ifadelerini kullandı.

Kemil, heyetin dün Şam'da, Şam'daki Yahudi mezarlığında gömülü olan Haham Vital'in ölüm yıldönümünü andığını söyledi.

Anma töreni, geçen hafta kimliği belirsiz saldırganların mezarlıkta Vital'in mezarının bulunduğu bölüme girmelerinin ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyet, Eski Şam'daki el- Faranj Sinagogu'nda ibadet ediyor. (AFP)

Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub cuma günü Facebook'ta yaptığı paylaşımda, kimliği belirsiz kişilerin ‘tarihi eser aramak için Haham Vital’in mezarının yanındaki alanı kazdıklarını’ belirtti. Chamntoub, “Bölgeden sorumlu yetkilileri bilgilendirdik. Onlar da vandalizmin gerçekleştiği yeri incelediler ve olayın sorumlularını bulacaklarına dair söz verdiler” dedi.

İslam Ülkeleri Hahamlar İttifakı adına geçtiğimiz pazar günü Chamntoub tarafından yayınlanan açıklamada, “Haham Hayyim Vital'in mezarına yapılan saygısızlık karşısında derin bir şok ve üzüntü duyuyoruz” denildi. Açıklamada ayrıca, ‘Suriye hükümeti, Yahudi kutsal mekanlarını, sinagoglarını ve mezarlıklarını acilen emniyete almaya” çağrıldı.

AFP'ye konuşan Kemil, “Olayın amacını bilmiyoruz ve amacın hahamın kemiklerine dokunmak, taşımak ya da saygısızlık etmek olup olmadığını öğrenmeye çalışıyoruz. Bu hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Haham bizim için çok önemli ve gömülü olduğu yer bizim için sonsuza kadar önemli kalacak” ifadelerini kullandı.

Suriye’deki çatışma yıllarında, Şam’ın Cobar mahallesinde bulunan ve dünyanın dört bir yanından gelen Yahudiler için kutsal bir yer olan eski bir sinagog yağmalanmış ve ağır hasar görmüştü.

Suriye'deki varlıkları milattan önceki yüzyıllara kadar uzanan Yahudiler, Esed ailesinin yönetimi sırasında dinlerinin gereklerini yerine getirme özgürlüğüne sahipti. Ancak Esed rejimi 1992 yılına kadar hareketlerini kısıtladı ve seyahat etmelerini engelledi. Seyahat etmelerine izin verildikten sonra sayıları yaklaşık 5 binden şu anda Şam'da ikamet eden 7 yaşlı kişiye düştü.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir Yahudi, 29 Nisan 2025.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera liderliğindeki yeni yetkililer, Suriye'nin geleceğinin inşasına ve güvenliğinin sağlanmasına tüm toplulukları dahil etme sözü verirken, azınlıklar arasında zaman zaman yaşanan ihlaller nedeniyle kaygılar yaşanıyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani, New York'a yaptığı bir ziyaret kapsamında, New York'taki Suriyeli Yahudi toplumundan bir heyetle görüştü. Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre Şeybani, görüşmede ‘iletişim ve anlayış köprülerinin güçlendirilmesinin önemini’ ele aldı.