Tunus'ta parlamentonun normalleşmeyi suç sayan yasanın değerlendirileceği oturumu ertelemesi nedeniyle tartışmalar yaşandı

Tunus Parlamentosu Başkanı, normalleşmeyi suç sayan yasayı konuşuyor (Tunus Parlamentosu web sitesi)
Tunus Parlamentosu Başkanı, normalleşmeyi suç sayan yasayı konuşuyor (Tunus Parlamentosu web sitesi)
TT

Tunus'ta parlamentonun normalleşmeyi suç sayan yasanın değerlendirileceği oturumu ertelemesi nedeniyle tartışmalar yaşandı

Tunus Parlamentosu Başkanı, normalleşmeyi suç sayan yasayı konuşuyor (Tunus Parlamentosu web sitesi)
Tunus Parlamentosu Başkanı, normalleşmeyi suç sayan yasayı konuşuyor (Tunus Parlamentosu web sitesi)

Tunus Meclis Başkanı İbrahim Buderbale, 2022 seçimlerinden çıkan çok sayıda siyasi aktivist ve parlamento temsilcisinin, ayrıca üniversite öğrencilerinin İsrail ile normalleşmeyi suç sayan tasarının değerlendirilmesine yönelik parlamento oturumunun ertelenmesi, bu kararın uygulanmasının hızlandırılmaması hakkındaki sorularını yanıtladı. Tunus Parlamentosu Haklar ve Özgürlükler Komitesi, bu yönde tavsiyede bulunmuştu.

Söz konusu oturumun Pazartesi günü yapılması planlanırken, beklenmedik bir şekilde Perşembe gününe erteleneceği açıklandı. Tunuslulara bu yönde ikna edici gerekçeler sunulmadı. Bu durumun, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıya ilişkin tutumu ardından Tunus'un dikkate aldığı yeni bir siyasi hesaba ilişkin olduğu anlaşıldı.

FOTO: Tunuslular başkentin merkezinde gösteri yaparak Gazze sakinlerine yönelik saldırıyı reddediyor (EPA)
Tunuslular başkentin merkezinde gösteri yaparak Gazze sakinlerine yönelik saldırıyı reddediyor (EPA)

Buderbale, Tunus Parlamentosu'nun resmi internet sitesinde yayımlanan açıklamasında, geçen hafta Cezayir'e yaptığı seyahatin, söz konusu tasarı konusunda Tunus Parlamentosu Haklar ve Özgürlükler Komitesi'ne gönderilen yazışmaların değerlendirilmesini ertelediğini söyledi. Tunus Dışişleri Bakanı Nebil Ammar'ın, Tunus'u temsil etmek üzere New York'ta olması nedeniyle oturumun ertelenmesini talep eden bir yazı gönderdiğini de ekledi.

Buderbale, konsey ofisinin Pazartesi günü tüm bu verilerin sunulması, Yüksek Yargı Konseyi ile Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları ile yazışmalar yoluyla karar alınmasına yönelik bir oturum düzenlediğini bildirdi. Perşembe günü yapılacak toplantının Balfour Deklarasyonu'nun yıl dönümü olan 2 Kasım 1917'ye denk geldiğini de ekledi.

Tunus Parlamentosu'nun verilerine göre söz konusu yasa tasarısı 7 bölümden oluşuyor. Bunların bir kısmında normalleşme suçunu işleyen taraflara hapis ve mali cezalar öngörülüyor.

Bir dizi siyasi aktivist, temsilci ve öğrenci, Meclis Başkanı'nın genel kurul oturumunu iptal etme kararını kınamak için Pazartesi akşamı başkentin merkezindeki Halk Temsilcileri Meclisi önünde bir protesto gösterisi düzenledi. Oturumun İsrail ile normalleşmeyi suç sayan yasa taslağının değerlendirilmesi için aynı gün düzenlenmesi planlanıyordu.

Protestocular, parlamentoyu İsrail ile normalleşmeyi suç saymakta tereddüt etmemeye, Tunus'un resmi tutumuyla özdeşleşmeye çağıran sloganlar attılar. Cumhurbaşkanı Kays Said, Tunus’un bu yöndeki resmi tutumunu daha önce birkaç kez ifade etmişti.

Bu yönde Meclis Başkanı’nı sorumlu tutan bir grup milletvekili ise bu kararı tek taraflı almasını eleştirdi. Bu nedenle Buderbale, bu yönde gerekçeler sunmak, bu çetrefilli dosyadaki gelişmeleri ortaya çıkarmak zorunda kaldı. Zirâ Haklar ve Özgürlükler Komitesi, bu yasa tasarısını derhal onayladığını duyurmuştu.

Meclis binası önündeki protestoya katılanların çoğu, Meclis Başkanı'nın genel kurul oturumunu planlanan tarihte iptal etme kararı almasına yol açan dış baskılara dikkat çekti.

Haklar ve Özgürlükler Komitesi Başkanı Hale Cabullah, komitenin teklif edilen yasa üzerinde parlamento ofisi tarafından verilen süre içerisinde çalıştığını doğruladı. Yasanın değerlendirilmesi çağrısında bulunan Cabullah, genel kurula sunulan taslak hususunda tüm parlamento blokları ve bağımsız temsilciler arasında mutabakata varıldığını belirtti. Kanun teklifiyle ilgili olarak ilgili tarafların tam olarak dinlenememesi bahanesiyle genel kurul toplantısının ertelendiğini ifade eden Cabullah, komitenin duruşma notlarını yasal süre içerisinde sunduğunu söyledi.



Türkiye Dışişleri Bakanı: Suriye'deki durum “kırılgan ve tehlikeli”

Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

Türkiye Dışişleri Bakanı: Suriye'deki durum “kırılgan ve tehlikeli”

Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye'deki durumu "kırılgan ve tehlikeli" olarak nitelendirerek, ülkesinin güney komşusunun birliğinden yana olduğunu ve Şam'daki yeni yönetimi uluslararası topluma açılmaya teşvik ettiğini söyledi.

Fidan, Türkiye'nin Suriye'ye yaklaşımının, Suriye'ye ilişkin temel kararların Suriyeliler tarafından alınması ilkesine dayandığını belirtti. Hem Suriye hem de Irak'ta "kaygan zemin" ve "kırılgan ve tehlikeli" bir durum olduğunu, Türkiye'nin genel olarak bu durumu ele alma ve iyileştirme kapsayıcılığına dayanan son derece yapıcı bir dış politika izlediğini vurguladı.

Suriye tarafının Türkiye'nin kendileri için neyi temsil ettiğini iyi fark ettiğini vurgulayarak, "Oradaki kardeşlerimizle (yeni Suriye yönetimi) bazı istişarelerde bulunuyoruz ve Suriye bölgesinin birliğine önem veriyoruz" ifadelerini kullandı.

Görsel kaldırıldı.
Fidan, dün gece televizyon röportajında ​​konuşuyor (TC Dışişleri Bakanlığı)

Fidan, dün gece 24TV'ye verdiği röportajda, yeni Suriye hükümetinin diğer ülkelerle çıkarlarını ilerletmek için atacağı adımların önemli olduğunu söyledi.

Türkiye'nin, Suriye hükümetinin üçüncü ülkelerle görüşmeler yapmasını, uluslararası topluma yeni Suriye'nin mahiyetini anlatma çabalarının doğal bir adımı olarak gördüğünü ve bunu önemli bulduğu için açıkça teşvik ettiğini ifade etti. Fidan, hedeflediği üçüncü ülkelerin hangileri olduğunu belirtmezken, Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara son günlerde ülkesindeki durumu yatıştırmak için İsrail ile dolaylı temaslarda bulunduğunu söyledi. Şara yönetimi, İbrani devletiyle dolaylı temasların yanı sıra Batı ve Arap ülkeleriyle de temaslarını sürdürüyor.

Eski rejim döneminde Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılması gerektiğini vurgulayan Fidan, Avrupa Birliği ve ABD tarafından uygulanan yaptırımların kaldırılması için çaba sarf edilmesi gerektiğini, bölgedeki bazı ülkelerin tutumlarındaki ayrışmanın diyalog ve ikna yoluyla çözülmesi gerektiğini kaydetti.

PKK'nin Suriye'deki varlığına, örneğin Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) öncülüğündeki Kürt Halk Koruma Birlikleri (YPG) üzerinden ve Suriye Kürt Demokratik Birlik Partisi'nin (PYD) Türkiye'de devam eden PKK'yi tasfiye sürecine yönelik izleyeceği yola ilişkin soruya Fidan, "Bizim için önemli olan, Türkiye'yi başından beri etkileyen silahlı terörist unsurların artık bölgede olmamasıdır" dedi.

"PKK kendini feshedip silah bırakmaya karar verirse, bunun Suriye ve Irak'taki varlığını nasıl etkileyeceğini zamanla hep birlikte göreceğiz."

Fidan, "Suriye ve Irak'taki durum istikrarsız ve Kürdistan İşçi Partisi'nin (PKK) Türkiye içindeki varlığı neredeyse imkânsız hale geldi. Ancak bu iki ülkenin toprakları hala işgal altında. Onlara adım atmaları gerektiğini söylüyoruz ve topraklarının işgalinden de rahatsız olduklarını kaydediyoruz" diye devam etti.

Görsel kaldırıldı. Amerikan güçleri Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı'da (AFP)

Geçtiğimiz hafta Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasında Suriye'deki durum ve ABD'nin çekilme planlarını ele alan telefon görüşmesiyle ilgili olarak Fidan, "ABD'nin Suriye'deki askeri varlığı mutlak gereklilik değildir" ifadelerini kullandı.

ABD'nin, terör örgütü DEAŞ'a karşı mücadelede müttefik olarak Kürt birliklerine verdiği destek, Ankara ile Washington arasındaki tartışmalı konulardan biri. Türkiye, DEAŞ'a karşı mücadelede Suriye hükümetine destek vermeyi ve binlerce DEAŞ üyesi ve ailelerinin tutulduğu cezaevlerinin güvenliğini SDG yerine sağlamayı teklif etti. Türkiye ayrıca Suriye'de örgütle mücadele etmek için Ürdün, Irak, Suriye ve Lübnan'ın da aralarında yer aldığı beşli bir mekanizma oluşturmak için çalışıyor. 

Fidan, Türk-Amerikan ilişkilerinin mükemmel olması gerektiğini belirterek, Erdoğan ve Trump'ın, eğer sorunlar varsa bunların çözülmesi gerektiği konusunda mutabakata vardıklarını söyledi. Trump yönetiminin, ABD'de yıllardır görülmemiş, klasik Cumhuriyetçi yaklaşımdan daha devrimci, radikal değişimi hedefleyen bir dış politika yaklaşımı benimsediğini kaydetti.

Trump'ın politikalarının Türkiye üzerindeki olası etkilerinin Türkiye tarafından yakından takip edildiğini ve birçok alanda yankılarının neler olabileceğinin görüşüldüğünü belirtti.