İzzeddin el-Kassam Tugayları’nın nefesi ve Gazze savaşının sembolü: Ebu Ubeyde kimdir?

İsrail'e karşı medya savaşı ve psikolojik savaşa öncülük eden Kassam Tugayları'nın sesi

Ebu Ubeyde (Kassam Tugayları medyası)
Ebu Ubeyde (Kassam Tugayları medyası)
TT

İzzeddin el-Kassam Tugayları’nın nefesi ve Gazze savaşının sembolü: Ebu Ubeyde kimdir?

Ebu Ubeyde (Kassam Tugayları medyası)
Ebu Ubeyde (Kassam Tugayları medyası)

Hamas hareketinin silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’nın sözcüsü Ebu Ubeyde bugünlerde başta Filistin olmak üzere tüm dünyanın dilinde. Bu kişiyi önemseyen sadece Filistinliler değil. O, zorlu, karmaşık ve şiddetli bir savaşın ortasında kendisini İsraillilere de dayattı. Bu durum onu Arap ve Batı dünyasındaki pek çok Hamas destekçisi için bir ilham kaynağına, Tel Aviv ve müttefikleri arasında da nefret edilen bir düşmana dönüştürdü.

Ebu Ubeyde, Kassam Tugayları Komutanı Muhammed Dayf'ın Aksa Tufanı operasyonunun başladığını duyurmasının ardından Ekim ayının 7'sinden bu yana görünürde. Yeşil kamuflajlı asker üniforma ve kırmızı kefiye ile Kassam’ın pozisyonunu sunuyor ve savaştaki gelişmelerden bahsediyor.

Hamas'ın Filistinli destekçilerine göre, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki savaşa başlamasından bu yana Ebu Ubeyde her kritik durumun öncesinde veya sonrasında ortaya çıktı ve İsrail sözcüleri karşısında medya savaşını dikkate değer bir profesyonellikle yönetti. Bazen İsraillilere önemli bilgiler verdi. Tel Aviv'de resmi rakamlar yayınlanmadan önce ölen veya esir alınan İsraillilerin sayısını açıklayarak onları zor durumda bıraktı. Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre, Ebu Ubeyde ayrıca Kassam'ın bazı esirleri serbest bırakmak istediğini İsrail'in ise onları teslim almayı reddettiğini açıklayarak Tel Aviv’i zor duruma soktu. Ayrıca Ebu Ubeyde savaşta sahadaki gelişmeleri anlatırken İsraillilerden daha gerçekçiydi. İsrail askerlerinin öldürüldüğünü İsrail ordusundan önce duyurdu (İsrail ordusunun medyanın haberi olmadan önce ölen askerlerinin ailelerine haber vermesi gerekiyor).

İsrail'in bugün Cibaliye kampına düzenlediği bombalı saldırının ardından meydana gelen yıkım, Çarşamba (AFP)
İsrail'in bugün Cibaliye kampına düzenlediği bombalı saldırının ardından meydana gelen yıkım, Çarşamba (AFP)

Filistinlilerin 2002'de tanımaya başladığı Ebu Ubeyde, şarkılara malzeme oldu. Filistinliler onun adına, “Ey maskeli adam, Ey Ebu el-Kufiye... Ey Ebu Ubeyde, azmin güçlü, açıklamaların barut, Ey Ebu Ubeyde, Ey onların işkencecisi... Her gece onları korkutuyor...” şeklinde sloganlar atmaya başladılar.

Ebu Ubeyde kimdir?

İlk kez 2002 yılında Kassam'ın saha yetkililerinden biri olarak ortaya çıkan Ebu Ubeyde, neredeyse tüm medya açıklamaları ve basın toplantılarında konuştu, ancak İsrail tarafından 1993 yılında öldürülen Kassam'ın eski lideri İmad Akl örneğini takip ederek hiçbir zaman yüzü açık olarak kameraların karşısına geçmedi. Akl operasyonlarını kırmızı kefiye giyerek gerçekleştiriyordu.

İsrail'in 2005 yılında Gazze'den çekilmesinin ardından Ebu Ubeyde resmi olarak Kassam'ın sözcüsü olarak atandı.

İsrail'in 1948'de işgal ettiği Gazze'nin Na'alia kasabasından olan Ebu Ubeyde İsrail'den gelen sınırlı bilgilere göre şu anda Gazze'nin kuzeydoğusundaki Cibaliye’de yaşıyor. Evi 2008, 2012, 2014 yıllarında ve Gazze'deki mevcut savaşta birden fazla kez bombalandı.

Ebu Ubeyde, İsrail askeri Şaul Aron'un çatışma esnasında kaçırıldığını ilan ettiği açıklaması ile 2014 savaşında ön plana çıktı. O sıralarda Filistinliler Batı Şeria'da sokaklara çıkıp gelişigüzel yürüyüşler düzenleyerek kendisi ve ‘direniş’ lehine sloganlar attılar.

Hamas tarafından tutulan mahkumların resimlerini taşıyan protestocuların yer aldığı İsrail yanlısı bir gösteri, Prag, Çarşamba (EPA)
Hamas tarafından tutulan mahkumların resimlerini taşıyan protestocuların yer aldığı İsrail yanlısı bir gösteri, Prag, Çarşamba (EPA)

Ebu Ubeyde’nin daha önce Twitter'da (şu anda X platformu) ve Facebook'ta bir hesabı vardı. Bugün Ebu Ubeyde resmi ‘El-Kassam’ hesabından tweet atıyor. Çeşitli uydu kanalları ve medya kuruluşları tarafından yeniden yayınlanan videolarını Telegram uygulamasını ve Hamas'a bağlı El Aksa kanalını kullanarak yayınlıyor.

Gizemli kişiliğine rağmen İsrail onun gerçek kimliğini bildiğini iddia ediyor. İsrail Ordusu Sözcüsü Avichay Adraee, Ubeyde hakkında şunları söyledi:

“Maskeli kişi Huzeyfe Kahlot, kefiyenin arkasına saklanıyor. Takma adı Ebu Ubeyde.”

Adraee, Kahlot'un bir resmini yayınladı ve onu ‘yalancı ve korkak’ olarak tanımladı. Bu açıklama Hamas ya da El Kassam tarafından dikkate alınmadı ve söz konusu açıklamaya cevap verilmedi.

2014 savaşı öncesinde Ebu Ubeyde, İslam Üniversitesi Din Temelleri Fakültesi'nde ‘Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam’daki Kutsal Topraklar’ başlıklı yüksek lisans tezi kaleme aldı. Bugün ‘İsrail'e karşı psikolojik savaşın öncüsü’ olarak kabul ediliyor. Konuşmalarına genellikle ‘Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla’ diyerek başlıyor ve ardından bir Kuran ayeti okuyor. Konuşmasını “Bu bir zafer ya da şehadet cihadıdır” sözleriyle bitiriyor.

Üslubu, giyimi, askeri üniforması ve sıvadığı kollarıyla Ebu Ubeyde’nin bugün pek çok Filistinli için olduğu kadar Filistin toprakları dışındaki Hamas destekçileri için de bir sembol haline geldiği açıkça görülüyor. İki yıl önce, yaklaşık 5 yaşlarındaki Filistinli bir çocuk Mescid-i Aksa'ya girdi ve İsrail askerlerine İbranice şu sloganları attı:

"Ebu Ubeyde Yolda"

Batı Şeria'nın Beytüllahim kentinde iki gün önce düzenlenen Gazze ile dayanışma yürüyüşü sırasında Ebu Ubeyde’nin bir konuşması araç hoparlöründen yayınlandı, bunun üzerine göstericiler aracın etrafında toplanıp onun adını haykırmaya başladı.

Savaşın başladığı ilk zamanlarda bir spor yorumcusu Real Madrid'in teknik direktörü İtalyan Carlo Ancelotti'den ve Manchester City'nin teknik direktörü İspanyol Pep Guardiola'dan daha güçlü yeni bir teknik direktör keşfettiğini söyledi. Açıklaması şaşkınlık yaratan yorumcu o teknik direktörün Ebu Ubeyde olduğunu söyledi. Söz konusu spor yorumcusu “Bize kapsamlı futbolu ve hücum futbolunu öğretti” dedi.

Mısırlı sanatçı Muhammed Ramazan ise sıradaki dizide kendisine ‘Ebu Ubeyde’ adını verme sözü verdi. Ramazan’ın Filistin'e destek çağrısının ardından İsrailli bir kanal onun çalışmalarını boykot çağrısı yaptı. Ramazan söz konusu kanalı alaya aldığı videosunda şunu söyledi:

"Bir sonraki dizide benim adım Ebu Ubeyde."



Suriye Savunma Bakanlığı: SDG ile çıkan çatışmada iki asker hayatını kaybetti

Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
TT

Suriye Savunma Bakanlığı: SDG ile çıkan çatışmada iki asker hayatını kaybetti

Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)

Suriye Savunma Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, dün akşam Rakka kırsalında Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile çıkan çatışmalarda iki askerin öldürüldüğünü duyurdu.

Suriye devlet televizyonu dün akşam, SDG'nin bölgedeki Suriye ordusu mevzilerine sürpriz bir saldırı düzenlemesinin ardından Rakka'nın doğusundaki Ma'adan şehri civarında şiddetli çatışmaların çıktığını bildirdi. Kanal, SDG'nin bölgedeki ordu mevzilerini hedef almasının ardından ordu topçularının SDG'nin ateşine karşılık verdiğini de ekledi. SDG ise güçlerinin DEAŞ unsurlarının Rakka'nın doğusundaki Ganem el-Ali çölünde bulunan mevzilerine insansız hava araçları (İHA) fırlatmak için kullandıkları bir dizi mevziyle mücadele ettiğini söyledi. SDG tarafından yapılan açıklamada, “Bölge, bu hafta Şam hükümetine bağlı gruplar tarafından bir dizi saldırıya maruz kaldı. Bu saldırılar, terörist saldırılarını gerçekleştirmek için bu bölgeleri kullanan DEAŞ unsurlarının faaliyetleriyle paralel olarak gerçekleşti” denildi. SDG, ‘Suriye'nin kuzey ve doğusunu meşru bir şekilde savunmaya ve sivilleri hedef alan her türlü terörist tehdidi önlemeye’ kararlı olduğunu vurguladı.

Bu hafta başında SDG, doğu Rakka'da Suriye hükümeti gruplarının saldırısını engellediğini duyurmuş ve çatışmanın tırmanmasını önlemek için orantılı bir yanıt verildiğini belirtmişti.

SDG, Suriye'nin kuzey ve doğusunun büyük bir bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra geçen ay, başkent Şam'da SDG lideri Mazlum Abdi ile görüştüğünü ve ülkenin kuzey ve kuzeydoğusundaki tüm cephelerde ve askeri konuşlanma noktalarında derhal kapsamlı bir ateşkes üzerinde anlaştıklarını söyledi.


İsrail'in Gazze'nin güneyine düzenlediği hava saldırısı sonucu 3 kişi hayatını kaybetti, 15 kişi yaralandı

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
TT

İsrail'in Gazze'nin güneyine düzenlediği hava saldırısı sonucu 3 kişi hayatını kaybetti, 15 kişi yaralandı

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)

İsrail savaş uçakları, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusuna hava saldırısı düzenlerken, sivil savunma ekipleri kanlı bir günün ardından bölgeden üç ceset çıkardı ve 15 yaralıyı tahliye etti.

Filistin Enformasyon Merkezi, ‘işgal uçaklarının bu sabah erken saatlerde Han Yunus'un doğusunda, ağır topçu bombardımanı ile eşzamanlı olarak birkaç hava saldırısı düzenlediğini’ bildirdi.

Gazze Şeridi'ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, ‘işgal güçlerinin Han Yunus'un doğusundaki Beni Suheyla bölgesinde bir evi bombalamasının ardından üç şehit çıkarıldığını ve 15 yaralı tahliye edildiğini’ duyurdu.

Gazze Şeridi'ndeki hastanelerin sağlık kaynakları dün, ‘İsrail ordusunun 10 Ekim'de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasını açıkça ihlal ederek, Gazze ve Han Yunus şehirlerinde 17'si çocuk ve kadın olmak üzere 28 kişiyi öldürdüğünü’ bildirdi.

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım bugün yaptığı açıklamada, İsrail’i Gazze anlaşmasını ihlal etmekle suçladı. Kasım, İsrail’in aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu çok sayıda kişiyi öldürdüğünü ve yaraladığını belirterek, Mısır, Katar, Türkiye ve ABD’yi bu ‘ihlalleri’ derhal durdurmak için harekete geçmeye çağırdı.

Kasım, İsrail ordusunun ‘anlaşmanın varlığına rağmen Gazze’de büyük bir katliam gerçekleştirdiğini’ ve bu tutumun, İsrail hükümetinin arabulucular ve garantör ülkeler nezdindeki açık saygısızlığını yansıttığını söyledi. Kasım ayrıca, bu ülkelerin işgalci güçlerin Gazze’ye yönelik saldırılarını durdurmakta yetersiz kaldığını ifade etti.

dwef
İsrail'in düzenlediği hava saldırısının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Kasım, “Şarm eş-Şeyh'te anlaşmayı imzalayan tüm tarafları, özellikle Mısır, Katar, Türkiye ve ABD'yi, sorumluluklarını yerine getirmeye ve işgalin saldırganlığını ve Gazze'deki savaşı sona erdirmek için yapılan anlaşmanın ihlallerini durdurmak için acil önlemler almaya çağırıyoruz” dedi.


Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
TT

Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin, ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planının uygulanmasına ve uluslararası güçlerin konuşlandırılmasına zemin hazırlayan Amerikan kararını onaylamasının ardından, Gazze Şeridi’nde yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının geleceğine ilişkin farklı değerlendirmeler gündeme geldi. Bu farklılıkların başında silahsızlanma meselesi bulunuyor.

Filistin taraflarının karar hakkındaki tepkileri değişkenlik gösterirken, uzmanlar bu adımın ‘diplomatik bir ivme’ yarattığını, ancak sahada somut bir uygulamaya dönüşmeden önce ciddi engellerle karşılaşacağını belirtiyor. Uzmanlara göre bu durum, özellikle ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticilerinden Halil el-Hayye arasında İstanbul’da gerçekleşip gerçekleşmediği tartışılan görüşme nedeniyle, anlaşmanın ikinci aşamasını belirsizlik içinde bırakıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkesin ikinci aşamasını oluşturan güvenlik ve idari düzenlemeler, İsrail’in rehinelerin tümünün cenazelerinin iade edilmesinde ısrarcı olması ve Gazze Şeridi’ni yönetecek komitenin henüz açıklanmaması nedeniyle ilerleyemiyor.

Çelişkili haberler

İsrail medyasında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticisi Halil el-Hayye arasında Türkiye’de yapılması planlanan toplantıya ilişkin bilgiler çelişkili şekilde yer aldı. Söz konusu görüşme, cuma günü New York Times tarafından ortaya çıkarılmıştı.

Times of Israel, toplantının gerçekleştiğini öne sürerken, İsrail Kamu Yayın Kurumu KAN görüşmenin ‘İsrail’in baskısı nedeniyle’ yapılmadığını aktardı.

Israel Hayom ise Washington’ın, BM Güvenlik Konseyi’nde ABD kararına karşı Arap desteği toplama girişimi nedeniyle Hamas’a tepki gösterdiğini yazdı. Gazete, bu girişimin Trump yönetiminin anlaşmanın bir sonraki aşamasına ilerleme çabalarını fiilen yavaşlattığını ifade etti.

fgt
Gazze şehrinin Suk Faras mahallesindeki bir çöp döküm alanının yanından geçen çocuklar (AFP)

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, söz konusu görüşmenin yapılıp yapılmadığına dair çelişkili haberlerin, bazı çevrelerin BM Güvenlik Konseyi kararını ‘ileriye dönük bir adım’ olarak görmesine rağmen Hamas’ın kararı reddetmesiyle birlikte, özellikle silahsızlanma konusunda ciddi görüş ayrılıklarına işaret ettiğini belirtiyor. Nazzal’a göre bu durum, İsrail’in Hamas’a herhangi bir meşruiyet tanımama yönündeki baskılarıyla da bağlantılı.

Nazzal, “Eğer toplantı sadece ertelendiyse, bu anlaşmanın karşılaştığı engelleri aşmak için bir fırsat olabilir. Ancak tamamen iptal edilmişse, bu durumda Hamas tutumunu sertleştirecek ve özellikle silahsızlanma maddesi başta olmak üzere alınan kararlara yaklaşımı olumsuz yönde etkilenecektir” dedi.

BM Güvenlik Konseyi’nin 13 üyenin desteğiyle kabul ettiği karar, Gazze Şeridi’nde ‘geçici uluslararası istikrar gücü’ kurulmasına izin veriyor. Ancak kararın son versiyonunda, Gazze’de silahsızlanmaya yönelik ifadelerin yer alması, silahların toplanması ve askeri altyapının imhası gibi maddelerin olması, uygulanabilirliğe ilişkin yeni endişeleri gündeme getirdi.

Tarafsızlık niteliği

Hamas, kararın kabul edilmesinin ardından yaptığı açıklamada, uluslararası gücün Gazze Şeridi içinde üstlenmesi öngörülen görevler arasında yer alan silahsızlanma maddesinin, bu gücün ‘tarafsızlık niteliğini ortadan kaldıracağını ve onu çatışmada işgalin tarafına dönüştüreceğini’ belirtti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise kararı memnuniyetle karşıladı. X platformunda İngilizce yaptığı paylaşımda, “Başkan Trump’ın planının barış ve refah getireceğine inanıyoruz; çünkü plan Gazze’nin tamamen silahsızlandırılmasına, askeri kapasitesinin ortadan kaldırılmasına ve aşırılığın kökünün kazınmasına vurgu yapıyor” ifadelerini kullandı.

Mısırlı İsrail uzmanı Said Ukkaşe, kararın anlaşmaya yalnızca ‘diplomatik bir ivme’ kattığını, ancak sahada çok sayıda engel bulunduğunu söyledi. Ukkaşe’ye göre İsrail, yeniden inşa ve çekilmeden önce silahsızlanmada ısrar ederken, Filistinli gruplar tam tersini talep ediyor.

Uzman, İsrail’in, karar metninde ileride Filistin devletine ilişkin istişare çağrısının yer almasına rağmen kararı olumlu karşılamasının, ‘fraksiyonların tutumunu bildiği için yapılmış bir siyasi manevra’ olabileceğini, bunun daha sonra anlaşmayı durdurmak için bir gerekçeye dönüştürülebileceğini ifade etti.

Nizar Nazzal da Hamas’ın önce İsrail’in çekilmesini isteyeceğini, İsrail’in ise önce Hamas’ın silahsızlanmasını talep edeceğini belirtti. Nazzal, “Bu karşılıklı talepler sahada yeni engeller yaratacak ve anlaşmanın ikinci aşamasını daha da geciktirecek” dedi. Ayrıca, “ABD, sahadaki tüm zorluklara rağmen anlaşmayı uluslararası meşruiyete kavuşturmayı başardı” değerlendirmesinde bulundu.

Washington'un baskısı

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, çarşamba günü Fransız mevkidaşı Jean-Noel Barrot ile yaptığı telefon görüşmesinde, BM Güvenlik Konseyi’nin Gazze’ye ilişkin son kararının uygulanmasının önemine vurgu yaptı. Abdulati, uluslararası istikrar gücünün BM Güvenlik Konseyi tarafından kendisine verilen görevleri yerine getirebilmesi gerektiğini söyledi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre Abdulati, görüşmede Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nın korunması ve tüm maddelerinin uygulanması için Kahire’nin yürüttüğü çabalar hakkında da bilgi verdi.

Rusya’nın BM Daimî Temsilcisi Vasiliy Nebenziya ise ülkesinin çekimser kalmasının ardından yaptığı konuşmada, BM Güvenlik Konseyi’nin ‘Washington’ın vaatlerine dayanarak Amerikan girişimine onay verdiğini’ söyledi. Nebenziya, Gazze’nin tam kontrolünün Barış Konseyi ve uluslararası istikrar gücüne bırakılmasını öngören bu planla ilgili olarak, “Bu güçlerin nasıl çalışacağına dair hâlâ hiçbir bilgiye sahip değiliz” dedi.

Böylesi çekinceler ve diplomatik hareketlilik ışığında, Ukkaşe’ye göre kararın geleceği büyük ölçüde Washington’ın İsrail üzerindeki baskısına bağlı olacak. Ukkaşe, uygulanma yönteminin netleşmemesi durumunda anlaşmanın yeniden tıkanacağını ve ikinci aşamaya kısa sürede geçilemeyeceğini belirtti.

Nizar Nazzal ise kararın geleceğini ABD’nin belirleyeceğini düşünüyor. Nazzal, Washington’ın Hamas ile uzlaşı arayışına yönelebileceğini söyleyerek, “ABD isterse bu anlaşmayı ileriye taşıyabilir. Önümüzdeki günlerde yaşanacak gelişmeler, anlaşmanın nasıl bir yöne evrileceğini ortaya koyacak” değerlendirmesinde bulundu.