Gazze’de ateşkes bu kez neden gecikti?

İsrail, Gazze Şeridi'nde binlerce binayı yıktı. (Filistin Dışişleri Bakanlığı)
İsrail, Gazze Şeridi'nde binlerce binayı yıktı. (Filistin Dışişleri Bakanlığı)
TT

Gazze’de ateşkes bu kez neden gecikti?

İsrail, Gazze Şeridi'nde binlerce binayı yıktı. (Filistin Dışişleri Bakanlığı)
İsrail, Gazze Şeridi'nde binlerce binayı yıktı. (Filistin Dışişleri Bakanlığı)

İsrail’in Gazze Şeridi'ne karşı önceki saldırıları genellikle gerek 2008 yılında dönemin İsrail Başbakanı Ehud Olmert'in tek taraflı olarak ateşkes ilan etmesi gerekse 2012 yılında Mısır’ın ve ABD’nin ortak arabuluculuğunda varılan ateşkes gibi birkaç gün içinde ateşkesin ilan edilmesiyle sonuçlanırdı. Ancak bu kez durum farklı. Son saldırıda şimdiye kadarki tüm ateşkes ve arabuluculuk girişimleri boşa çıktı.

Mısır, ABD ile birlikte 2012 yılında Gazze’de ateşkes ilan edilmesini sağlamayı başardı. Dönemin Mısır Dışişleri Bakanı Muhammed Kamil Amr ile yine dönemin ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Kahire'de bir araya gelerek bir basın toplantısında ateşkesi duyurmuşlardı. İsrail’in Gazze’ye karşı 2014 yılındaki saldırıları sırasında da Kahire'de 22 gün süren dolaylı müzakerelerin ardından ateşkes ilan edilerek savaş durmuştu. Ardından 2021’deki saldırılarda uluslararası hareketler ve arabuluculuk girişimleri sonrası taraflar arasında karşılıklı ateşkes ilan edilmişti. Mısır, 2022 ve 2023 yıllarında ise İslami Cihad Hareketi’ne yönelik artan gerilimi ABD’nin desteğiyle ateşkes ilan edilmesini sağlayarak kontrol altına almayı başardı.

Kudüs Üniversitesi hukuk ve siyasi yapılar profesörü Dr. Cihad el-Harazin'e göre İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik şimdiki saldırıları daha öncekilerden tamamen farklı. Dr. Harazin, Şarku'l Avsat'a yaptığı değerlendirmede, bu seferki saldırının işgalci İsrail’i şaşırtan ve şoke eden Aksa Tufanı Operasyonu’na karşı yapılan bir misilleme olduğunun altını çizdi.

Siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler profesörü olan Dr. Usame Şa’as, Gazze’ye yönelik önceki saldırılarda işgalci İsrail güçlerinin bu kadar çok sayıda askeri ve bu kadar büyük askeri teçhizat kaybetmediğini söyledi. Şarku'l Avsat'a konuşan Dr. Şa’as, işgalci İsrail ordusunun daha önce yaşanmamış bir yenilgiye ve psikolojik yıkıma uğradığını, büyük bir çaresizlik ve tereddüt yaşadığını, sahip olduğu tüm gelişmiş silahlara rağmen artık harekete geçemeyeceğini anladığını ve ancak meskun mahal savaşı alanında tecrübesi olan yabancı askeri danışmanların yardımını aldıktan sonra Gazze Şeridi'ne yaklaştığını ve burayı işgal etmeye başladığını vurguladı.

Kahire Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. İkram Bedreddin ise Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede ‘İsrail'i destekleyen ABD ve Batı ülkeleri gerçek bir irade ortaya koymadıkça’ savaşın durdurulamayacağını kaydetti. Dr. Bedreddin, Arap ülkeleri ve Müslüman ülkelerin Gazze Şeridi sakinlerinin yerinden edilmesine yönelik girişimleri reddetmesiyle birlikte İsrail’e baskı yapmanın ve bir an evvel ateşkes ilan edilmesini sağlamanın tek yolunun ABD ve Batı ülkelerinin Gazze’de yaşananları durduracak gerçek bir irade orta koymaları olduğuna dikkati çekti.

Mısırlı akademisyen, arabuluculuk çabalarının başlatılamamasını, İsrail'in müttefiklerinin savaşın durması yönünde hiçbir baskının olmamasının yanı sıra Mısır'ın, İsrail'in Gazzelileri Sina Çölü’ne sürmesine başından beri açıkça karşı çıkmasından kaynaklandığını belirtti. Dr. Bedreddin İsrail'in arabuluculuk çabalarını engellemesinin de Tel Aviv'in savaşı sürdürmeyi istemesinin bir göstergesi olduğunu belirtti.

Gazze Şeridi'ndeki sağlık kurumlarına göre savaşın başladığı 7 Ekim'den bu yana İsrail’in Gazze Şeridi'ne düzenlediği bombardımanlarda 4 binden fazlası çocuk olmak üzere 11 binin üzerinde insan öldürüldü. İsrailli yetkililer tarafından açıklanan son rakamlara göre Hamas Hareketi’nin İsrail’i hedef alan saldırısında yaklaşık bin 200 İsrailli öldü. İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne yönelik askeri harekatının başlamasından bu yana ise 42 İsrail askeri yaşamını yitirdi.

Dr. Harazin’e göre İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas’ın Aksa Tufanı Operasyonu’nun ardından kaybettiği halk güvenini yeniden kazanmayı umduğu hayali bir zaferin peşinde koşarken her gün yeni bir hedef belirliyor. Dr. Hazarin, hedeflerin değişmesinin askeri çatışmayı açık hale getireceğini vurguladı.

İsrail'in Maariv gazetesinin geçtiğimiz cuma günü sonuçlarını yayınladığı ankete göre Netanyahu'nun popülaritesi yüzde 26'ya düştü. Anketin bu sonucu, savaşın başlamasından bu yana yayınlanan ve Netanyahu'nun popülaritesinde önemli bir düşüş olduğunu gösteren diğer anketlerin sonuçlarıyla benzerdi.



İsrail ordusu, Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı yakınına ve Genelkurmay karargahına hava saldırısı düzenledi

TT

İsrail ordusu, Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı yakınına ve Genelkurmay karargahına hava saldırısı düzenledi

İsrail bugün Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı karargahına hava saldırısı düzenledi. (Reuters)
İsrail bugün Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı karargahına hava saldırısı düzenledi. (Reuters)

Bu sabah erken saatlerde Suriye'nin güneyindeki Suveyda kentinde Suriye hükümet güçleri ile yerel Dürzi militanlar arasındaki çatışmalar yeniden başlarken, İsrail dünden bu yana Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera ile sınırlı tuttuğu saldırılarını bugün Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı yerleşkesini de kapsayacak şekilde genişletti. Duruma müdahalesini arttıran İsrail, başkent Şam’daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Genelkurmay Başkanlığı karargâhı yakınlarına art arda saldırılar düzenledi.

Saldırılar, Suriye hükümetinin, hükümet güçlerinin kentin kontrolünü ele geçirmesinden bir gün sonra Suveyda'da çatışmaların yeniden başladığını açıkladığı sırada gerçekleşti. Suriye resmi haber ajansı SANA, Savunma Bakanlığı'nın bugün yaptığı açıklamada, ‘yasadışı’ grupların Suveyda'daki ulusal hastaneyi ordu ve iç güvenlik güçlerine karşı operasyonları için bir merkez olarak kullandıklarını ifade ettiğini aktardı.

Savunma Bakanlığı Medya ve İletişim Dairesi, silahlı gruplara mensup çok sayıda keskin nişancının hastanenin çatılarında konuşlandığını ve hükümet güçlerini yoğun bir şekilde hedef aldığını bildirdi. Medya ve İletişim Dairesi tarafından yapılan açıklamada, “Hastane ve çevresinin temizlenmesi ve Sağlık ve Acil Durum bakanlıkları yetkililerinin hastaneye girmesine izin verilmesi için defalarca çağrı yaptık, ancak şu ana kadar herhangi bir yanıt alamadık” denildi.

cd
Suveyda'daki çatışmaların ardından ordu ve güvenlik güçleri kente konuşlandı. (EPA)

İsrail, önceki gün Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera ile sınırlı kalan saldırılarını bugün Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Genelkurmay Başkanlığı karargâhı çevresini de kapsayacak şekilde genişletti.

İsrail ordusu bugün yaptığı açıklamada, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı yerleşkesinin girişini hedef aldığını ve Suriye ile sınır bölgesindeki güçlerini takviye edeceğini duyurdu. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee bugün yaptığı açıklamada, ordunun Suriye ordusunun başkent Şam'daki Genelkurmay Karargahı’nın girişine saldırı düzenlediğini bildirdi. Adraee yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun ‘Suriye'deki Dürzi vatandaşlara yönelik gelişmeleri ve eylemleri izlemeye devam ettiğini’ belirterek, siyasi direktifler doğrultusunda bölgede saldırılar düzenlediklerini ve farklı senaryolara karşı tetikte olduklarını söyledi. Genelkurmay Başkanlığı yerleşkesinin girişine yapılan saldırıdan birkaç saat sonra İsrail savaş uçakları, Şam'ın kalbindeki bu askeri bölgeye yeni saldırılar düzenlemek üzere geri döndü. İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Suriye'ye yönelik acı verici saldırıların başladığını söyledi. Katz, “Şam'a verilen sinyaller sona erdi ve şimdi acı verici saldırılar gelecek” dedi.

Suriye resmi haber ajansı SANA bugün Şam'da bir patlama sesi duyulduğunu bildirirken, Suriye devlet televizyonu da İsrail insansız hava araçlarının (İHA) başkent üzerinde uçtuğunu duyurdu. Suriye devlet televizyonu, İsrail'in Şam'ın merkezinde düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayandırdığı haberinde İsrail hava saldırısının başkentteki Savunma Bakanlığı'nı hedef aldığını duyurdu. Suriye medyası daha sonra Genelkurmay Başkanlığı binasında ciddi hasar meydana geldiğini bildirdi.

Gelişmeler, Suveyda'da ilan edilen ateşkesin birkaç saat sonra çökmesinin ardından geldi. Ateşkes, insanların ölümüne neden olan ve günlerce süren kanlı mezhep çatışmalarına son vermeyi amaçlıyordu.

Suriye'nin güneyinde Dürzilerin çoğunlukta olduğu vilayette patlak veren şiddet olayları, çeşitli mezhepler arasındaki ayrışmaları gün yüzüne çıkardı.

yjuı
Dürzilerin çoğunlukta olduğu Suveyda'ya giren Suriye güvenlik güçleri, 15 Temmuz 2025 (Reuters)

Suriye güvenlik güçleri pazartesi günü Dürzi militanlar ile Bedevi aşiretler arasındaki çatışmaları kontrol altına almak üzere bölgeye sevk edilmiş, ancak Dürzi militanlarla çatışmaya girmişti. İsrail pazartesi ve salı günleri hükümet güçlerine hava saldırılarıyla müdahale etti ve amacın Dürzileri korumak olduğunu söyledi.

Suriye Savunma Bakanlığı tarafından dün gece ilan edilen ateşkes kısa sürdü. Yerel bir haber sitesi olan Suveyda 24'ün haberine göre Suveyda şehri ve civar köyler günün erken saatlerinde ağır topçu ve havan topu saldırısına maruz kaldı. Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre Suriye Savunma Bakanlığı, Suveyda'daki yasadışı grupları ateşkesi ihlal etmekle suçladı. Savunma Bakanlığı kent sakinlerine evlerinde kalmaları çağrısında bulundu.

Çatışmaların başladığı pazar gününden bu yana onlarca sivil, asker ve Dürzi militan öldü. Bir kişi, evinde başından vurulan kardeşinin cesedini bir Reuters muhabirine gösterdi.

fvgthy
Suriye güvenlik güçleri mensupları Suveyda'da bir mahallede, 15 Temmuz 2025 (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz bugün yaptığı açıklamada, Suriye hükümetini ‘Dürzileri rahat bırakması’ konusunda uyardı ve İsrail ordusunun Suriye hükümet güçleri çekilene kadar onları bombalamaya devam edeceğini vurguladı. ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack dün yaptığı açıklamada, ABD'nin ‘sükûnet ve bütünleşmeye doğru ilerlemek için’ tüm taraflarla temas halinde olduğunu ifade etti.