Suriye ile İsrail arasında soğuk savaş kızışıyor

Direniş eksenine bağlı grupların hareketleri, sınırı füze fırlatma rampasına dönüştürdü

Güney cephesi sakin ve BM Ayrılma Gözlemci Gücü konuşlandırılıyor (Independent Arabia)
Güney cephesi sakin ve BM Ayrılma Gözlemci Gücü konuşlandırılıyor (Independent Arabia)
TT

Suriye ile İsrail arasında soğuk savaş kızışıyor

Güney cephesi sakin ve BM Ayrılma Gözlemci Gücü konuşlandırılıyor (Independent Arabia)
Güney cephesi sakin ve BM Ayrılma Gözlemci Gücü konuşlandırılıyor (Independent Arabia)

Mustafa Rüstem 

Bilindiği gibi, özellikle de bir aydan uzun bir süre önce Şam ve Halep'teki sivil üslere yönelik art arda düzenlenen bir dizi saldırı, Hamas'ın son saldırısıyla aynı zamana denk geldi.

Ancak Suriye'deki popüler ve siyasi cadde, İsrail'in ülkenin güneyindeki bölgelere tekrarlanan saldırılarına, öngörülebilir gelecekte yanıt olarak herhangi bir caydırıcı adım beklemiyor.

Bugün Suriye'nin güney cephesi, İran destekli direniş eksenine bağlı grupların dahil olmaya devam etmesiyle artan bir gerilime tanık oluyor.

Ayrıca İsrail sınırı, düşman bölgelerine ve karargahlara füze fırlatma rampasına dönüştürmeye devam ediyor.

Açık alanlar savaşı, şu anda Suriye-İsrail cephesinin genel adı. Her ne kadar geçici bir hedef gibi görünse de bu, Hizbullah'ın tüm yeteneklerini Tel Aviv'in dikkatini dağıtmak için kullanması ile örtüşüyor.

Ancak öyle görünüyor ki zamanla Yemen, Lübnan ve Suriye'deki bu sahalar, büyük bir operasyonla çözüme ulaşmanın imkânsız olduğu savaşı uzatma eğiliminde.

Bu, özellikle Tel Aviv'in bir süredir direniş ekseni ve taktik savaşı konusundaki düşünce biçimini incelediği düşünüldüğünde, çözüm sürecinin başarıya ulaşması için gereken faktörlerin eksikliğinden kaynaklanıyor olabilir.

Bu nedende direniş ekseninin günümüz savaşında hareket yöntemini değiştirme ve yeni bir taktik kullanma arayışında olduğu söylenebilir.

Ayrıca Şam'ın savaşa girmesine ve cephesini açmasına güvenmek de zamanla geçerliliğini yitiren bir seçenek.

Basitçe söylemek gerekirse Suriye cephesi, oldukça karmaşık. Zaman geçtikçe savaşın Suriye bölgelerindeki yayılmasının sınırlı olduğu, Gazze'de yaşananlara yönelik mesaj niteliğinde füze ve dronelarla yapılan saldırılarla sınırlı olduğu ortaya çıkıyor.

Yani karşılıklı saldırılar, zor bir hedefe ulaşmaya, insani veya maddi kayıplar beklemeye yol açmadı.

Çünkü koşullar, şiddetli çatışmaların çıktığı ve hızla yatıştığı Güney Lübnan'daki koşullara benzemiyor.

Ayrıca sanki durum, saha komutanları bunun büyük çaplı bir savaş olmasını istemiyorlar gibi.

Ayrıca Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne (SOHR) göre İsrail, 12 Kasım'a kadar Suriye topraklarını 19 kez bombaladı.

Tel Aviv'deki medya kuruluşlarına göre saha kaynakları, İsrail'in güneyindeki Eylat bölgesini bombalayan insansız hava araçlarının bir okulu hedef almasına yanıt olarak Suriye sınırı yakınındaki direniş eksenine bağlı bir grubu hedef alan son bombardımanın, en ağır bombardıman olduğunu açıkladı. 

Soğuk barut

Bu hızlı gelişmelerin ortasında Suriye cephesi, Ekim Savaşı'nın 50'nci yılı olan 1973'ten bu yana yaşanmış soğuk savaş döneminin ardından yeniden uyanıyor.

O tarihte Suriye ve Mısır orduları, eş zamanlı saldırılar gerçekleştirerek, Şam'ın Tel Aviv'in 1967 savaşında ele geçirdiği Kuneytire şehrini geri almasını sağladı.

İsrail, hala Golan Tepeleri'ni kontrol ediyor ve zamanla Arapların ve uluslararası kınamaların ortasında burayı kendi topraklarına dönüştürdü.

O günden bu yana Suriye- İsrail Cephesi, temas ve çatışma hatlarında herhangi bir önemli veya ciddi ihlal olmaksızın ve 1973 savaşından bu yana çatışmayı durdurmak için Birleşmiş Milletler (BM) güçlerinin mevcudiyetinde bir beklenti içinde yaşadı.

Ateşkesin güvenli bir şekilde uygulanması için mavi bereliler için puanlar yayımlandı.

Ancak bu durum, İsrail güçlerinin buldozerler ve araçlarla ilerlemesine veya çeşitli bahanelerle bazı sınır bölgelerine baskınlar düzenlemesine engel olmadı. 

Tel Aviv, en önemlisi 31 Ocak 2013'teki saldırı olmak üzere hava saldırılarını gerçekleştirmek için hava kuvvetlerini kullandı. Söz konusu tarihte başkent Şam'ın kuzeybatısındaki Camraya bölgesinde gelişmiş uçaksavar silahları taşıdığı söylenen ve bir bilimsel araştırma merkezinin önüne konumlandırılan bir araç hedef alınmıştı.

Bunun yanı sıra Dummar bölgesinde ikinci bir saldırı gerçekleşmiş, saldırıda bir araştırma merkezi hedef alınmıştı.

Öncesinde ise 6 Eylül 2007'de Tel Aviv'in Deyrizor'da tamamlanmamış bir nükleer reaktör olduğunu iddia ettiği bir imha operasyonu gerçekleşti. Saldırının adı Bustan Operasyonu'ydu. 

Savaş alanı

Belki de başkent Şam'ın Hamas saldırısı veya savaş alanı olaylarına olan uzaklığı, kesinlikten ve zor zamanlamanın, özellikle de bunun askeri ve ekonomik yönler üzerindeki yansımalarının incelenmesinden kaynaklanıyor.

Suriye'nin pek çok kentinde yaşanan göreceli istikrara rağmen 2011'den bu yana devam eden silahlı çatışma, kuşatma nedeniyle kan bataklığı ve boş midelerin inlemeleri arasında hâlâ devam ediyor. Bu durum da yeni bir savaşa girmeyi düşünmeyi imkânsız hale getiriyor.

Sınırdaki direniş grupları başta olmak üzere direniş ekseni tarafları, Suriye'nin durumunu anlıyor. Bu nedenle Lübnan Hizbullahı Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın konuşmasında Şam'ı utandırmamak adına Suriye'den söz etmediğini belirtmekte fayda var.

Direniş grupları tarafından bastırılan sınır anlaşmazlıkları devam ederken, Suriye rejimi, kendi topraklarından saldırılar düzenlemek için tek başına hareket ederken ve Doğu Suriye'deki Deyrizor'dan ve Irak Devleti sınırındaki Ebu Kemal ve el-Mayaden'den binlerce savaşçı güney bölgelerine çağrılırken, İsrail ordusu ise topraklarından ve karşı topraklardan kaynaklanan saldırılardan Şam'ın sorumlu olduğunu düşünüyor ve doğrudan karşılık vermekten çekinmiyor.

Eğer koşullar, düzenli ordu sistemi dışındaki savaşan gruplarla daha da tırmandırılırsa güney Suriye cephesinin ne hale gelebileceğini kestirmek zor.

Her ne kadar iç savaşta Şam'ı desteklemeye gelen savaş grupları olsalar da ancak siyasi çevreler, kuzeyin, batısı ve doğusu ile sıcak bir ortamda yaşadığı bu kritik dönemde, olayın daha da gergin hale gelmesinden duydukları endişeyi gizlemiyor.

Ayrıca terör örgütü IŞİD'intehdidi hala devam ediyor ve belki de son saldırılarında çölde 30'dan fazla kişi hayatını kaybetti.

Zor zamanlarda

Belki iç savaşa ek olarak yeni bir savaş alanı açmaktan kaçınmak, tek olası nedeni değil. Aksine Şam'ın düşmanla savaşının zamanlamasını seçmesi ve Filistin Hamas hareketinin seçtiği bir savaşın içine çekilmemesi gerekiyor.

Gözlemcilerin dikkati çektiği bu vizyon, Suriye'nin başkenti ile Hamas arasında on yıldır süren yabancılaşmanın ardından yaşanıyor.

Hamas, Suriye muhalefet güçlerini düzenli orduyu hedef almak için pusu kurma ve tünel kazma konusunda eğitiyordu. Bu nedenle güveni ve işbirliğini eskisi gibi yeniden tesis etmek zor.

Suriye siyasi sokağı, Filistinli partilerden bir heyetin Suriye'nin başkenti Şam'a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında 2022 yılının Ekim ayı ortalarında sular normal seyrine döndüğünde neler olduğunu gösteriyor.

Bu durum, direniş hareketinin, son iç çatışmadan önce kendisini uzun süre destekleyen bir ülkeyle sorunları çözme çabası olduğuna işaret ediyor.

Öyle ki üst düzey Hamas yetkililerinin Moskova ziyaretinin ardından gelen yakınlaşmada Rusya'nın rolünün olduğu yönündeki söylentiler ortasında Hamas, Şam'da siyasi ofisler açtı ve özellikle Halep ve Şam'daki (Nayrab ve Yermuk) Filistin kamplarında çok büyük bir varlığa sahipti. 

Basitçe söylemek gerekirse Şam'ın Tel Aviv'e karşı yüz yüze savaşa girmesi fikri artıyor, ancak bir istisna dışında; Suriye cephesinden yapılan saldırı sayısının Lübnan cephesine göre daha az olduğunun gözlemlenmesinin yanı sıra, Doğu Suriye'nin Amerikan üsleriyle tanık olduğu şiddetli savaşa rağmen füze saldırıları da sadece katılım sembolizmini taşıyor.

Tüm bunlar, ABD uçak gemisi ve savaş gemilerinin herhangi bir tehlikeli tırmanış beklentisiyle Akdeniz'de pusuya yatmasıyla paralel olarak gerçekleşiyor.

Zor koşullar karşısında da sokak galip geldi; "Kimsenin savaşa girmekte bir çıkarı yok."

Independent Arabia - Independent Türkçe



İsrail Golan Tepeleri’nden iki top mermisiyle düzenlenen saldırıdan sonra Kuneytra ve Dera kırsalına hava saldırıları düzenledi

Golan Tepeleri'ndeki tampon bölge sınırında nöbet tutan bir İsrail askeri (AFP)
Golan Tepeleri'ndeki tampon bölge sınırında nöbet tutan bir İsrail askeri (AFP)
TT

İsrail Golan Tepeleri’nden iki top mermisiyle düzenlenen saldırıdan sonra Kuneytra ve Dera kırsalına hava saldırıları düzenledi

Golan Tepeleri'ndeki tampon bölge sınırında nöbet tutan bir İsrail askeri (AFP)
Golan Tepeleri'ndeki tampon bölge sınırında nöbet tutan bir İsrail askeri (AFP)

İsrail, bu sabaha karşı Suriye'nin güneyindeki birçok noktaya hava saldırısı düzenledi. İsrail ordusu saldırıda, Suriye topraklarından İsrail’e atılan iki top mermisine misilleme olarak Suriye makamlarına ait silahların hedef alındığını açıkladı.

İsrail'in hava saldırıları düzenlediği Suriye'nin güneyindeki Kuneytra kenti ve Dera kırsalı şiddetli patlamalarla sarsıldı.

İsrail ordusu Telegram hesabından yaptığı açıklamada, savaş uçaklarının Suriye'nin güneyinde Suriye rejimine ait silahları vurduğunu duyurdu. Ülkedeki mevcut durumdan Suriye rejiminin sorumlu tutulduğu açıklamada, Suriye topraklarından düşmanca eylemler gerçekleşemeye devam ettiği sürece rejimin de bunun sonuçlarına katlanmaya devam edeceği vurgulandı.

Suriye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, İsrail tarafına iki top mermisiyle saldırı düzenlendiği yönündeki haberlerin henüz doğrulanmadığı belirtildi. Açıklamada, Dera'daki köyleri ve ilçeleri hedef alan   hava saldırılarının ‘can ve mal kaybına’ yol açtığı ifade edildi.

İsrail’in düzenlediği hava saldırılarının can kaybına yol açıp açmadığı henüz netlik kazanmazken Suriye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, “Suriye'nin bölgedeki hiçbir tarafa tehdit oluşturmadığını ve oluşturmayacağını, Suriye'nin güneyindeki en önemli önceliğin devletin otoritesini genişletmek ve resmi kurumların kontrolü dışındaki silahların varlığına son vermek olduğunun altını çiziyoruz” denildi.

Suriye Dışişleri Bakanlığı İsrail'in düzenlediği hava saldırısını kınayarak, bunun, ‘Suriye'nin egemenliğine yönelik açık bir ihlal olduğunu ve bölgedeki gerilimi arttırdığını’ vurguladı. Bakanlık uluslararası topluma ‘bu tür saldırıların durdurulması için sorumluluklarını yerine getirme ve Suriye ile bölgede güvenlik ve istikrarın yeniden tesis edilmesine yönelik çabaları destekleme’ çağrısında bulundu.

İsrail ordusu dün yaptığı açıklamada, Suriye topraklarından İsrail'e atıldığı öne sürülen iki top mermisinin açık alanlara düştüğü ve Suriye'nin güneyindeki bir ilçeye topçu ateşiyle karşılık verildiği belirtildi. Ordudan yapılan açıklamada, Hasbin ve Ramat Magshimim'de saat 21.36'da sirenlerin çalmasının ardından iki merminin Suriye topraklarından İsrail’e geçtiğinin ve ıssız bölgelere düştüğünün tespit edildiği belirtildi. İsrail ordusu, olayla ilgili bir soruşturma başlattığını ekledi.

Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre Hasbin ve Ramat Magshimim bölgeleri, İsrail'in 1967 yılında işgal ettiği ve 1981 yılında ilhak ettiği Golan Tepeleri'nin güneyinde yer alıyor.

İsrail’den topçu saldırısı

İsrail ordusu daha sonra iki top mermisiyle yapıldığı iddia edilen saldırıya karşılık olarak Suriye'nin güneyini bombaladığını söylediği açıklamada şu ifadelere yer verdi:

“Kısa bir süre önce İsrail’e iki top mermisi atılmasının ardından İsrail topçusu Suriye'nin güneyini bombaladı.”

Suriye Arap Haber Ajansı SANA, İsrail’in Dera'nın batısındaki Yermuk Havzası bölgesini hedef aldığını bildirdi.

Katz saldırıyla ilgili olarak Şara'yı suçladı

Öte yandan İsrail Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Savunma Bakanı Yisrael Katz, saldırıya ilişkin yaptığı ilk değerlendirmesinde “İsrail’i hedef alan her türlü tehdit ya da bombardımandan doğrudan Suriye Cumhurbaşkanı’nı (Ahmed Şara) sorumlu tutuyoruz” dedi.

Katz, Suriye topraklarından yapılan saldırılara mümkün olan en kısa sürede tam bir karşılık verileceğini vurguladı.

İsrail ordusu, Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından Golan Tepeleri'ndeki askerden arındırılmış bölgenin kontrolünü ele geçirdi ve Suriye'deki askeri hedeflere yüzlerce hava saldırısı düzenledi.

İsrail bu askeri operasyonların amacının yeni Suriye yönetiminin gelişmiş silahlar edinmesini engellemek olduğunu öne sürdü.

İsrail ordusu tarafından pazar günü yapılan açıklamada, ‘terörist altyapıyı dağıtmak ve Golan Tepeleri'ndeki nüfusu korumak amacıyla Suriye'nin güneyindeki savunma operasyonlarının devam ettiği’ belirtildi.