Filistin davasının tasfiyesi konusunda uyarıda bulunan Kahire, yerinden edilmeyi kırmızı çizgi olarak görüyor

Mısır Savunma Bakanı: “Mevcut askeri gerilimin amacı sahada bir gerçeklik empoze etmek”

Kahire'deki Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı’na katılanların grup fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Kahire'deki Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı’na katılanların grup fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Filistin davasının tasfiyesi konusunda uyarıda bulunan Kahire, yerinden edilmeyi kırmızı çizgi olarak görüyor

Kahire'deki Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı’na katılanların grup fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Kahire'deki Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı’na katılanların grup fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Filistinlilerin zorla yerinden edilmesini yeniden kesin bir dille reddeden Kahire, Filistin davasının tasfiyesine karşı uyarıda bulunarak bu hususu ‘izin vermeyeceği bir kırmızı çizgi’ olarak değerlendirdi. Mısır Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı ve Savunma Bakanı Orgeneral Muhammed Zeki, dün Kahire’de düzenlenen Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı EDEX 2023 etkinliklerinde yaptığı açıklamada, “Filistin meselesi son derece tehlikeli ve hassas bir dönemeçle, meseleyi tasfiye etmeye yönelik bir gerçekliği sahaya dayatma yönündeki hesapsız bir askeri gerilimle karşı karşıya. Barışın onu koruyan ve devamını sağlayan bir gücü olması gerekir. Bugün dünyamızda zayıflara yer yok, bu hepimizin şahit olduğu bir gerçek” vurgusunda bulundu.

Mısır’ın Gazze sakinlerinin zorla yerinden edilmesini reddettiğini defalarca kez vurgulayan Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Mısır'ın sorunun komşu ülkeler pahasına çözülmesine izin vermediğini ve vermeyeceğini belirtti.

Geçtiğimiz Cumartesi günü Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Dubai'de İklim Zirvesi oturum aralarında yaptıkları görüşme sırasında, Filistinlilerin

Gazze'den veya Batı Şeria'dan zorla nakledilmesine, Gazze kuşatmasına veya Şeridi'nin sınırlarının yeniden çizilmesine hiçbir koşulda izin verilmemesi gerektiği vurgusunu yineledi.

FOTO: Geçtiğimiz Cumartesi günü Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris Gazze konusunda görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Geçtiğimiz Cumartesi günü Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris Gazze konusunda görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Dün Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli, Mısır Savunma Bakanı, çok sayıda bakan ve yetkili Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı EDEX 2023'ün üçüncü yıl etkinlikleri açılışına katıldı. Savunma Bakanı Zeki, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Fuar, bilhassa dünyanın tanık olduğu, istikrarı, bölgesel ve uluslararası güvenliği tahrip eden çatışma ve savaşların yaşandığı bu dönemde, Cumhurbaşkanı Sisi'nin himayesinde gerçekleşen önemli bir küresel etkinliktir. Mısır, barışı tesis etmek, sevgiye ve ortak çıkarlara ulaşmaya dayalı güvenli bir yaşama sahip olduğumuz ortak bir zamanı formüle etme yönünde çabaları birleştirmek ve çatışmaların hızını kontrol altına almak amacıyla insanlığın iyiliği ve barışı seven tüm halklarının buluşma noktası sayılıyor. Bu özelliği hala geçerli. Fuar, ortak ulusal güvenliğimizin temel direklerini koruma yeteneklerini geliştirmek amacıyla savunma ve askeri sanayi alanında ülkeler arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine yönelik yeniliklerin sergilenmesine ve deneyim alışverişine, ayrıca dost ülkelerle tüm askeri alanlarda ortaklık ve işbirliği çerçevelerinin derinleştirilmesine katkıda bulunuyor. Bu milletin koruyucusu olarak kalacak, güvenlik ve istikrarını koruyacak olan Silahlı Kuvvetler, güvenlik ve barışı seven ülkelerle yakın işbirliği içinde Mısır topraklarındaki her türlü saldırıyı yenecek güce sahip olmaya çalışacaktır.”

FOTO: Mısır Cumhurbaşkanı, Kahire’deki EDEX 2023 fuarında (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı, Kahire’deki EDEX 2023 fuarında (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır'ın Belçika Krallığı ve Lüksemburg Dükalığı Büyükelçisi, Avrupa Birliği ve NATO temsilcisi Bedir Abdulati, “Mısır, Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilerin kendi toprakları dahilinde veya haricinde zorla yerinden edilmesini, izin vermeyeceği bir kırmızı çizgi olduğu için kesin bir dille reddediyor” açıklamalarında bulundu. Middle East News Agency tarafından aktarıldığı üzere Abdulati, dün Avrupa Komisyonu tarafından göçmen kaçakçılığıyla mücadele alanında uluslararası iş birliğini pekiştirmek amacıyla düzenlenen Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadelede Küresel İttifak konulu uluslararası konferansta söz aldı. Abdulati, “Mısır, göç sorunlarının ele alınmasında güvenlik boyutlarıyla sınırlı olmayan, daha ziyade yasadışı göçe yol açan temel nedenleri ele almak için kalkınma, ekonomik ve sosyal boyutları da içeren kapsamlı bir yaklaşım benimsiyor” ifadelerini kullandı. Mısır vatandaşları gibi temel hizmetlerden yararlanan yaklaşık 9 milyon mülteciye ev sahipliği yapan Mısır'ın, Sudan'da krizin patlak vermesi ardından yüz binlerce Sudanlıyı da ağırladığını belirten Abdulati, bunun yarattığı ekonomik yükten bahsetti.

FOTO: İsrail'in Şeridi'ndeki savaşının başlangıcında Gazze'den güneye göç eden Filistinliler (AFP)
İsrail'in Şeridi'ndeki savaşının başlangıcında Gazze'den güneye göç eden Filistinliler (AFP)

Geçtiğimiz ay Mısır, İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in açıklamalarını eleştirmişti. Smotrich, Knesset üyeleri Ram Ben Barak ve Danny Danon'un Amerikan gazetesi The Wall Street Journal'da yayınlanan ve Gazzeli mülteciler için gönüllü bir göç planı önerdikleri makaleyi yorumladığı sırada, “75 yıllık sığınma, yoksulluk ve tehlikenin ardından Gazze halkı ve tüm bölge için doğru insani çözüm budur. Mültecilerin dünya ülkeleri tarafından, İsrail Devleti de dahil olmak üzere uluslararası toplumun cömert mali desteği ve yardımıyla ağırlanması, hem Yahudilerin hem de Arapların acılarına son verecek tek çözümdür. İsrail, Gazze'de doğası gereği İsrail nefretine ve onu yok etme arzusuna dayanan bağımsız bir varlığa artık tahammül edemeyecek” vurgusunda bulunmuştu.

Geçtiğimiz Çarşamba günü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) Orta Doğu'daki duruma ilişkin oturumunda söz alan Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, “Dünyanın reddettiği ve uluslararası hukukun ihlali olarak gördüğü zorla yerinden etme ve toplu nakil politikası hala İsrail'in hedefidir. İsrail sadece açıklama ve çağrılarda bulunarak değil, ayrıca sahada acı bir gerçeklik yaratarak, Gazze'deki Filistinlileri topraklarından sürmeyi, halkını topraklarından tecrit ederek, ele geçirerek davalarını tasfiye etmeyi hedefliyor.

Reuters'in Pazartesi günü bildirdiğine göre Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri Nikos Hristodulidis, Gazze Şeridi'ne insani yardım göndermek için bir koridor oluşturulması girişimi çerçevesinde bugün Kahire'de Mısır Cumhurbaşkanı ile görüşmelerde bulunacak.



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.