Mısır, Gazzelilerin yerinden edilmesine tepki gösterdi

Kahire, ateşkesi yeniden tesis etmek için ‘en üst düzeyde çaba’ gösterdiğini duyurdu.

Yerinden edilen Filistinliler, Refah'taki bir kampa sığınmak için evlerinden kaçtılar. (Reuters)
Yerinden edilen Filistinliler, Refah'taki bir kampa sığınmak için evlerinden kaçtılar. (Reuters)
TT

Mısır, Gazzelilerin yerinden edilmesine tepki gösterdi

Yerinden edilen Filistinliler, Refah'taki bir kampa sığınmak için evlerinden kaçtılar. (Reuters)
Yerinden edilen Filistinliler, Refah'taki bir kampa sığınmak için evlerinden kaçtılar. (Reuters)

Mısır, İsrail'in Gazze Şeridi'nde Filistin halkını zorla yerinden etme politikasına ve Gazzelileri Sina'ya doğru tehcir etme girişimlerine ‘kesinlikle karşı olduğunu’ vurguladı. Mısır Basın Enformasyon Kurumu Başkanı Ziya Raşvan, “Sonuçları ne olursa olsun bu konu, Mısır'ın geçilmesine izin vermeyeceği kırmızı çizgidir” dedi.

İsrail, daha önce bazı yetkililer tarafından ifade edilen, yerinden edilmiş Filistinlileri Sina'ya yerleştirmeyi amaçlayan ‘tehcir planını’ hayata geçirmeye hazırlanıyor. Özellikle de İsrail’in Gazze Şeridi'ndeki operasyonları nedeniyle, Filistinliler, Mısır ile Refah Sınır Kapısı’na doğru yer değiştirmeye devam ediyor.

Raşvan yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Mısır'ın, Katar ve ABD ile iş birliği içinde yürütülen arabuluculuk çabaları sayesinde Gazze Şeridi'nde bir hafta süren insani aranın bozulmasından derin üzüntü duyduğunu yineledi. Bu geçici ateşkes, Gazze Şeridi'nde esir bulunan 81 İsrailli ve diğer uyruklardan 22 kişinin serbest bırakılması karşılığında İsrail'in hapishanelerinde tutuklu bulunan Filistinli kadın ve çocuklardan 240’ını serbest bırakmasını sağladı. Ateşkes aynı zamanda Gazze Şeridi'ne insani yardım, gıda ve yakıt girişini genişletmeyi de başarmıştı.”

Fotoğraf Altı: İsrail'in bombardımanları nedeniyle Gazze semaları dumanla kaplandı. (AFP)
 İsrail'in bombardımanları nedeniyle Gazze semaları dumanla kaplandı. (AFP)

Ateşkese dönüş

Raşvan'a göre Mısır şu an ortaklarıyla birlikte, mümkün olan en kısa sürede ateşkese geri dönmek, bunu daha ileri dönemlere uzatmak ve kapsamlı bir ateşkese ulaşmak için ‘en üst düzeyde çaba’ gösteriyor. Raşvan, Mısır'ın Refah kara geçişini kalıcı olarak insan ve mal geçişi için açtığını ve ‘geçişteki tüm engellerin diğer taraftan (İsrail) geldiğini’ yineleyerek şunlaerı söyledi:

“Gazze Şeridi'ne yardım girişinin başlangıcından bu yana, 3 bin 313 kamyon gıda ve yardım malzemesi, akaryakıt ve ev gazı girdi. Ayrıca 682 yaralı kabul edildi ve 11 bin 67 Mısırlı ve yabancı uyruklu kişi Gazze Şeridi'nden tahliye edildi.”

Mısırlı yetkili, İsrail'in Gazze Şeridi'nde yüzde 70'i çocuk ve kadın olmak üzere on binlerce Filistinli sivili bombalayarak, öldürerek ve yaralayarak uyguladığı ‘toplu cezalandırma’ politikasını kınadı. Yetkili ayrıca İsrail’in, Birleşmiş Milletler altyapısını, hastanelerini, okullarını ve barınaklarını kasıtlı olarak hedef aldığını, ambulans ekiplerini, gazetecileri ve UNRWA çalışanlarını öldürdüğünü vurguladı.

Fotoğraf Altı: Filistinliler, İsrail bombardımanından kaçmak için  Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'tan Refah'a doğru geçiyor. (AP)
Filistinliler, İsrail bombardımanından kaçmak için  Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'tan Refah'a doğru geçiyor. (AP)

Raşvan, yerinden edilmeyle ilgili olarak ‘Mısır'ın, İsrail'in Gazze Şeridi'nde Gazze halkını zorla yerinden etme politikasını ve bölge sakinlerini yerinden etme veya Sina'ya doğru itme girişimlerini kategorik olarak reddettiğini’ yineledi. ‘Bunun, sonuçları ne olursa olsun tehcirin Mısır'ın aşılmasına izin vermeyeceği kırmızı çizgi olduğunun altını çizerek bu durumun ulusal güvenliğe ve Mısır'ın tüm ulusal topraklar üzerindeki egemenliğine zarar vereceğini, Filistinlilerin tamamen tasfiyesine yol açacağını’ söyledi.  ‘Kimsenin zorla oldu bitti empoze edemeyeceğini’ vurgulayarak, “Mısır devleti, topraklarını ve ulusal güvenliğini korumayı sağlayacak tüm araçlara sahiptir” ifadesini kullandı.

Siviller için güvenli yer yok

Raşvan'a göre Mısır, İsrail’in Gazze Şeridi’nin tamamını siviller için güvenli bir yerin bulunmadığı bir savaş alanına dönüştürdüğüne inanıyor. Ayrıca İsrail Filistinlileri topraklarını terk ederek güneye (güvenli bölgeler) Refah'a doğru itmeyi hedefliyor. Çünkü Güney, su, yiyecek ve barınak gibi yaşam için gerekli tüm hizmetlerden yoksun durumda ve  bombalama ve çatışmalardan korunmayan bir bölge halinde. Bu da Mısır devletinin uyardığı ve halen de uyarmakta olduğu şeyi doğruluyor: Bu yaşananlar, İsrail'in Filistinlileri yerlerinden etmeye ve Gazze Şeridi'ndeki nüfusunu boşaltmaya yönelik planının bir parçası. İsrail, Filistin meselesini kesin olarak ortadan kaldırmayı hedefliyor. Raşvan konuya dair “Ama buna asla izin vermeyeceğiz” dedi. İsrail, Gazze'ye yönelik savaşıyla bağlantılı olarak Batı Şeria'daki kanlı operasyonlarını Filistinliler’i Ürdün’e göç etmeye zorlamak için daha az sesli bir şekilde artırarak devam ettiriyor.

Şukri: Tehcire kategorik olarak karşıyız

Aynı bağlamda, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Washington'da ABD Temsilciler Meclisi'ndeki liderler ve komite başkanlarıyla yaptığı toplantıda, ‘Mısır'ın Gazze Şeridi halkının zorla yerinden edilmesini net bir şekilde reddettiğini’ vurguladı.

Fotoğraf Altı: Gazze Şeridi’nde devriye gezen İsrail askerleri. (AFP)
Gazze Şeridi’nde devriye gezen İsrail askerleri. (AFP)

Mısır Dışişleri Bakanı Perşembe günü yaptığı açıklamada, ‘Mısır'ın, Filistinlileri kendi toprakları içinde veya dışında zorla yerinden etmeye yönelik her türlü girişimi kategorik olarak reddettiğini’ ve ‘uluslararası toplumun gerçek ve ciddi bir siyasi süreç için baskı yapması’ ihtiyacını vurguladı. Şukri bunun yanı sıra ‘iki devletli çözüme dayalı, İsrail Devleti ile yan yana barış içinde yaşayacakları bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasına öncülük edeceklerini’ belirtti.

Gönüllü göç planı

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Mısır, geçtiğimiz ay İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in, Knesset üyeleri Ram Ben Barak ve Danny Danon'un ABD gazetesi The Wall Street Journal'da yayınlanan ve Gazzeli mülteciler için ‘gönüllü bir göç planı’ önerdikleri makalesine ilişkin yaptığı yorumları ve açıklamaları eleştirdi. Belgede Gazzeli mülteciler için adına ‘gönüllü göç planı’ dedikleri  sürgün önerildi ve şöyle denildi:

“Bu, 75 yıllık sığınma, yoksulluk ve tehlikelerden sonra Gazze sakinleri ve tüm bölge için en doğru insani çözümdür.”

İsrail gazetesi Israel Hayom birkaç gün önce, ABD Temsilciler Meclisi ve Senato'daki Demokrat ve Cumhuriyetçi partilerin üst düzey yetkililerine sunulan ve olumlu karşılanan bir plan yayınladı. Gazeteye göre plan, bölgedeki dört ülke; yani Mısır, Irak, Yemen ve Türkiye’nin Filistinlilerin kendi topraklarından zorla değil gönüllü göçünü kabul eden ekonomik girişimini kapsıyor.



HDK’nin İHA saldırılarında onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
TT

HDK’nin İHA saldırılarında onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)

Hükümet, sağlık ve yardım kaynakları ile görgü tanıklarına göre, insansız hava aracı (İHA) savaşının bir devamı olarak, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından Sudan ordusunun kontrolü altındaki Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti el-Ubeyd'deki aşırı kalabalık bir hapishane ve Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki bir mülteci kampı da dahil olmak üzere Sudan'ın çeşitli yerlerinde düzenlenen saldırılarda onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı. Öte yandan geçici idari başkent olan Port Sudan şehri, bir hafta boyunca havalimanı, konteyner limanı, otel ve yakıt deposunda meydana gelen patlamaların ardından sakin bir gün geçirdi.

Sudan Hükümet Sözcüsü ve Kültür ve Enformasyon Bakanı Halid el-İaysir dün yaptığı açıklamada, ülkenin merkezindeki Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti el-Ubeyd'deki hapishane ve hastaneyi hedef alan HDK’ye ait bir İHA’nın bombalaması sonucu 20 kişinin hayatını kaybettiğini ve 50 kişinin de yaralandığını söyledi. El-İaysir yaptığı açıklamada, el-Ubeyd’deki hapishanede yaşananların tam teşekküllü bir savaş suçu olduğunu ve milislerin Sudanlı sivillere yönelik ihlal kayıtlarına eklendiğini belirtti. El-İaysir, bir terör eylemi olarak nitelendirdiği saldırıyı en sert ifadelerle kınadı.

frgty6
Kuzey Darfur'daki çatışmalardan kaçan yerlerinden edilmiş Sudanlılar, 27 Nisan 2025 (Reuters)

Sudan Doktorlar Ağı ise yaklaşık 5 bin mahkûmun bulunduğu hapishaneye düzenlenen saldırıda 21 kişinin yaşamını yitirdiğini, bazıları ağır olmak üzere 47 kişinin de yaralandığını açıkladı. Ağ, uluslararası insani yardım ve insan hakları örgütlerini, silahsız sivillere yönelik ihlallerin genişlemesini ve nüfus yoğunluğu yüksek büyük şehirlerin hedef alınmasını durdurması için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmaya çağırdı.

HDK, yakın bir saldırının sinyalleri arasında el-Ubeyd'i birçok yönden kuşatıyor.

Ebu Şuk Mülteci Kampı bombalandı

Yardım kaynaklarına göre, HDK'nin Darfur bölgesinde yerinden edilmiş kişilerin kaldığı Ebu Şuk Mülteci Kampı’nı hedef alan bombardımanında aynı aileden 14 Sudanlı hayatını kaybetti. Ebu Şuk Mülteci Kampı Acil Servisi’nden dün yapılan açıklamada, kampın ‘HDK tarafından ağır topçu ateşine’ maruz kaldığı, aynı aileden 14 kişinin yaşamını yitirdiği ve çok sayıda kişinin de yaralandığı belirtildi. Ebu Şuk Mülteci Kampı, son dönemde HDK'nin yoğun saldırılarına sahne olan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’de yer alıyor. Bu saldırılarda onlarca kişi hayatını kaybederken yüz binlerce kişi de şehrin mülteci kamplarından göç etmek zorunda kaldı.

dfrgthy
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarındaki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) unsurları (Telegram)

Buna karşılık el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu (yerel bir grup), HDK'nin dün erken saatlerde şehre yeni bir ağır topçu bombardımanı dalgası başlattığını ve aynı zamanda sivil yerleri ve hayati tesisleri ayrım gözetmeksizin hedef alan kamikaze İHA’lar uçurduğunu bildirdi. Grubun resmi Facebook sayfası üzerinden yapılan paylaşımda, “Mermiler ayrım gözetmeksizin yoğun nüfuslu yerleşim bölgelerine yağıyor, kurbanların sayısını arttırıyor ve yıkım alanını genişletiyor. Bu ölümcül döngü her gün tekrarlanıyor. Sabah bombardımanla başlıyor, ardından uzun sürmeyen temkinli bir sükûnet geliyor ve sonra yeni bir şiddetli bombardıman dalgasına dönüşüyor” ifadeleri yer aldı.

El-Faşir, HDK'nin şehre saldırıp kontrol altına alma girişimlerinin Sudan ordusu ve müttefik Darfurlu gruplar tarafından engellendiği bir yıl boyunca yüzlerce saldırıya maruz kaldı. Nisan ayının son haftasında el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, ‘el-Faşir şehrine ve savunmasız sakinlerine karşı kanlı bir katliam’ olarak tanımladığı olayda 750'den fazla havan topu, roket, tank ve ağır top mermisi kullanıldığını belgeledi.

HDK'nin el-Faşir'deki Zemzem Mülteci Kampı’na yönelik saldırıları, kamp sakinlerinin komşu şehirlere kaçmasına yol açtı ve Birleşmiş Milletler'e (BM) göre yaklaşık bir milyon kişinin yaşadığı kamp ‘neredeyse boş’ hale geldi.

dfrgtyh
Darfur'dan Çad'daki Adre'ye giden yerlerinden edilmiş Sudanlılar (Arşiv - Reuters)

El-Faşir şehri, geniş Darfur bölgesinde HDK'nin kontrolü dışında kalan tek büyük şehir olması nedeniyle ordu ile HDK arasındaki savaşta stratejik bir öneme sahip. BM ve uluslararası gözlemciler önümüzdeki günlerde yaygın vahşetlerin yaşanabileceği uyarısında bulundu.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) 450 binden fazla insanın el-Faşir, Zemzem ve Ebu Şuk kamplarındaki saldırılardan kaçarak Kuzey Darfur'daki Tavile'ye ulaştığını bildirdi. UNICEF ve ortaklarının sahada 14 sağlık merkezinde hayat kurtarıcı bakım sağladıkları, çocukları taradıkları ve hayat kurtarmak için sağlık hizmeti verdikleri belirtildi.

Port Sudan'da sükûnet

Ülkenin doğusundaki Port Sudan'da, bir hafta süren saldırıların ardından temkinli bir sükûnetin geri geldiğini belirten yerel kaynaklar, ülkede savaşın başladığı Nisan 2023'ten bu yana ilk kez bu tür saldırılara tanık olan kentte hâkim olan endişe ve gerginlik atmosferinin ardından hayatın normale döndüğünü ifade etti. Geçtiğimiz pazar gününden bu yana geçici idari başkent Port Sudan, her gün İHA’larla düzenlenen ve havaalanı, liman ve ana yakıt depolarının yanı sıra Osman Dikne Hava Üssü gibi altyapı ve sivil tesisleri hedef alan yoğun saldırılara maruz kaldı. Ayrıca Sudan ordusunun Kızıldeniz'deki en büyük deniz üssü olan Flamingo Deniz Üssü de hedef alındı.